WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE W

WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE
W KLASYFIKACJI PÓŁROCZNEJ I ROCZNEJ
KLASA III
POZIOM PODSTAWOWY
Uczeń samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela wykonuje proste zadania przewidziane
podstawą programową:
Kształcenie językowe i literackie
dba o kulturę języka;
zabiera głos w dyskusji;
wygłasza teksty z pamięci;
opanował technikę wyraźnego i wyrazistego czytania;
rozumie ogólny sens czytanych tekstów;
opisuje odczucia, jakie budzi w nim dzieło;
odróżnia fikcję od rzeczywistości;
wskazuje postać mówiącą w utworze;
rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową;
przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego: liryka, epika, dramat;
rozróżnia cechy poznanych już gatunków literackich (przypowieść, pamiętnik,
dziennik, komedię, dramat, tragedię, balladę, nowelę, hymn, powieść historyczną,
pieśń, tren, sonet, fraszkę, bajkę, mit, legendę);
rozpoznaje odmiany gatunkowe literatury popularnej: powieść lub opowiadanie
obyczajowe, przygodowe, detektywistyczne, fantastycznonaukowe, fantasy;
rozróżnia gatunki publicystyczne prasowe, radiowe, i telewizyjne (artykuł, wywiad,
reportaż);
wskazuje elementy dramatu: akt, scena, tekst główny, tekst poboczny, monolog,
dialog;
rozpoznaje w utworze środki stylistyczne: z zakresu słownictwa (neologizmy,
archaizmy, zgrubienia, zdrobnienia, metafory), składni (powtórzenia, pytania
retoryczne, różnego typu zdania i równoważniki), fonetyki (rym, rytm, wyrazy
dźwiękonaśladowcze);
wskazuje elementy konstrukcyjne utworu (tytuł, podtytuł, motto, apostrofa, puenta,
punkt kulminacyjny);
rozpoznaje styl potoczny, urzędowy, artystyczny i naukowy;
tworzy ustne i pisemne wypowiedzi w formach przewidzianych podstawą
programową (streszczenie, opowiadanie, opis sytuacji i przeżyć, opis przedmiotów lub
dzieł sztuki, charakterystyka postaci literackiej, filmowej lub rzeczywistej,
sprawozdanie z lektury, filmu spektaklu i ze zdarzenia z życia, rozprawka, podanie
życiorys, CV, list motywacyjny, list prywatny, list oficjalny, dedykacja,
przemówienie);
umiejętnie wprowadza cytaty;
tworzy plan twórczy własnej wypowiedzi;
dokonuje redakcji tekstu napisanego ręcznie i na komputerze;
posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz
określa postawy z nimi związane, a także wskazuje ich obecność w życiu oraz
literaturze i innych sztukach;
dostrzega różnice między tworzywem teatru i filmu;
świadomie korzysta ze środków masowego przekazu;
dostrzega związek dzieła plastycznego z literackim.
Nauka o języku
buduje poprawne pod względem składniowym wypowiedzenia złożone;
rozróżnia rodzaje zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie oraz imiesłowowe
równoważniki zdania;
wykorzystuje wiedzę o składni w stosowaniu reguł interpunkcyjnych;
zapisuje poprawnie mowę zależną i niezależną;
zna zasad ortografii związane z upodobnieniami głosek pod względem dźwięczności;
wyjaśnia, czym są neologizmy, antonimy, synonimy, homonimy;
stosuje w wypowiedzeniach synonimy;
rozpoznaje wyrazy wieloznaczne i rozumie ich znaczenie w tekście;
poprawnie akcentuje wyrazy;
korzysta ze słownika: języka polskiego, poprawnej polszczyzny, frazeologicznego,
wyrazów obcych, synonimów i antonimów oraz szkolnego słownika terminów
literackich.
POZIOM PONADPODSTAWOWY
Uczeń opanował zakres wiadomości i umiejętności przewidzianych na poziomie
podstawowym, a ponadto:
Kształcenie językowe i literackie
prowadząc dyskusję negocjuje, stosuje parafrazę, broni swojego stanowiska;
dokonuje podsumowania wyników dyskusji;
opowiada swobodnie z zastosowaniem dygresji;
wyjaśnia pojęcie: fikcja literacka;
charakteryzując postać, dostrzega wpływ środowiska, tradycji, kultury, religii;
zdając sprawozdanie, odnajduje ukrytą perswazję, cel wypowiedzi;
tworzy pisemne formy wypowiedzi typu: esej, reportaż, felieton;
dokonuje uogólnień na podstawie przeczytanego tekstu;
czyta ze zrozumieniem różne teksty literatury popularnonaukowej i fragmenty
literatury naukowej;
ma świadomość wieloznaczności wypowiedzi literackiej;
odkrywając w literaturze wartości uniwersalne, przenosi je do własnego świata
wartości;
posługuje się w sposób naturalny i funkcjonalny poznanymi pojęciami i terminami
z zakresu literatury i kultury;
rozpoznając w utworze środki stylistyczne, potrafi wskazać ich funkcje;
potrafi omówić funkcje elementów konstrukcyjnych dzieła;
znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej (np. w filmach, komiksach,
piosenkach) nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych; wskazuje
przykłady mieszania gatunków;
przedstawia propozycję konkretnego odczytania tekstu kultury i uzasadnia ją;
uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. biograficzny, historyczny;
w komunikatach medialnych odczytuje znaki i kody dosłowne i metaforyczne;
wykorzystuje media jako źródło informacji i opinii w samodzielnym dochodzeniu do
wiedzy;
tworzy różnorodne instrukcje i wykorzystuje je w samodzielnej pracy;
umie obronić się przed manipulacyjnym działaniem środków przekazu;
Nauka o języku
wykorzystuje funkcje stylistyczne mowy zależnej i niezależnej;
parafrazuje teksty, wykorzystuje wyrazy synonimiczne, wieloznaczne, przeciwstawne,
o zabarwieniu emocjonalnym, o znaczeniu przenośnym;
stosuje zapożyczenia z języków obcych;
podaje przykłady upodobnień głosek;
zna zasady akcentowania w języku polskim;
wyjaśnia pojęcia: dialekt, gwara, dialektyzm, dialektyzacja, archaizm, archaizacja
języka.
OCENA CELUJĄCA
Wiedza i umiejętności ucznia znacznie wykraczają poza obowiązującą podstawę programową
i program nauczania.
Uczeń:
umie wykorzystywać swoją wiedzę nabytą w szkole jak i poza nią;
umie samodzielnie wyciągać wnioski z materiałów źródłowych i lektur;
twórczo oraz samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania;
proponuje rozwiązania oryginalne i wykraczające poza materiał programowy;
jego wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne oraz cechują się dojrzałością myślenia;
nie powiela cudzych poglądów, potrafi krytycznie ustosunkować się do językowej,
literackiej i kulturalnej rzeczywistości;
bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych i literackich;
podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach szkolnych,
prezentuje wysoki poziom merytoryczny oraz artystyczny.