spis treści
Transkrypt
spis treści
Spis treści WPROWADZENIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Forum Rocznika Bolesław Balcerowicz – Powrót siły . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 I. Przegląd sytuacji strategicznej – aspekty globalne i regionalne 36 Ameryka pogrąża się w Iraku (36); Strefa niestabilności i niepokoju od Libanu do Korei (46); UE vs. Rosja: Talleyrand naprzeciwko Piotra I? (54). II. Gospodarka światowa 2006 – Kontynuacja pozytywnych tendencji61 Stan koniunktury w gospodarce światowej w 2006 r. (61); O niektórych konsekwencjach wzrostu cen surowców (67); Handel międzynarodowy (72); O układzie sił w gospodarce światowej (75). III. Międzynarodowe bezpieczeństwo w dziedzinie wojskowej: zagrożenia, szanse i dokonania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 Kontrola zbrojeń wegetuje (81); Nieproliferacja: trwanie siłą bezwładu (86); Zwalczanie globalnego terroryzmu i przemytu nuklearnego (88); Kontrola eksportu a współpraca nuklearna: Indie i USA (89); Zuchwały Iran i skruszona Korea Północna? (92); Polityczne kontrowersje wokół tarczy antyrakietowej (99); Rosja szykuje się do wyścigu zbrojeń? (101). IV. Unia Europejska 27 państw wobec trudnych wyzwań . . . . . . . . . 105 Wyboista droga do wspólnej polityki energetycznej (105); Traktat konstytucyjny w obliczu sprzecznych oczekiwań (114); Dalsze rozszerzenia Unii Europejskiej pod znakiem zapytania (117); Znaczenie polskiego weta przeciwko negocjacjom Unii z Rosją (123); Aktywność Unii Europejskiej w stosunkach międzynarodowych (128). V. NATO po Rydze i perspektywa kolejnych szczytów . . . . . . . . . . . 134 Szczyt ryski – krótki bilans (136); Transformacja wojskowa i Kompleksowe Wskazania Polityczne (138); Operacja ISAF w Afganistanie (140); Stosunki zewnętrzne NATO (142); NATO „przed sześćdziesiątką”: szanse i oczekiwania (145). VI. Stany Zjednoczone – supermocarstwo „po przejściach” . . . . . . . 147 Koniec konserwatywnej rewolucji? (148); Strategia polityki zagranicznej (152); Niepowodzenia na Bliskim Wschodzie (155); Stosunki z Europą (159); Polityka wobec Azji (163). VII. Obszar WNP: broń gazowa Rosji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167 Rosja: nowy mocarstwowy ład (167); Ukraina: ponownie na rozdrożu (185); Wspólnota Niepodległych Państw: koniec pewnego projektu (191). VIII. Niemiecki silnik odzyskuje moc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202 Mocarstwowe ambicje czy globalna odpowiedzialność? (204); Stosunki transatlantyckie – powrót normalności (207); Czy Niemcy są w Unii Europejskiej „uczciwym maklerem”? (210); Przezwyciężanie „schröderyzmu”– polityka wobec Europy Wschodniej (213); Stosunki polsko-niemieckie – przyczyny kryzysu (217). IX. Bliskowschodnie dylematy, czyli jak rozpętać kolejną wojnę w regionie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218 Izrael–Palestyna – ani dialog, ani wojna (218); Liban – wojna Izraela z Hizb’ullahem (223); Irak – krok od wojny (226); Iran – si vis pacem, para bellum (230); Afganistan – talibowie u drzwi (234). X. Afryka: zmagania o przetrwanie, sukcesy, nadzieje, obawy i zagrożenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240 Tendencje długofalowe: perspektywa dalszego wzrostu liczby ludności (241); Afryki problemy chroniczne: woda, wyżywienie, zdrowie (244); Gospodarka – tendencje krótkofalowe: nadzieje i trudności (249); Wewnętrzne przemiany polityczne w wybranych państwach (252); ONZ wobec konfliktów zbrojnych i budowania trwałego pokoju (254); Państwa zachodnie i Unia Europejska w Afryce (256); Chiny w Afryce (258). XI. Braz-uela kontra Jankesi – nowa sytuacja geopolityczna Ameryki Łacińskiej . . . . . . . . . . 262 Dwie wizje Ameryki Łacińskiej – USA vs. Braz-uela (264); Mercosur i Południowoamerykańska Wspólnota Narodów – droga do niezależności (269); ALCA – droga do utrzymania status quo (273); Andyjska strefa pęknięcia w Ameryce Południowej (275). XII. Region Azji i Pacyfiku w poszukiwaniu nowej równowagi strategicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278 Przegląd aktywności APEC i ASEAN w 2006 roku (279); Korea Północna w gronie mocarstw nuklearnych (283); Japonia – stare i nowe problemy (286); Rozwój strategicznego dialogu Chiny–USA (289). XIII. Polska polityka zagraniczna w 2006 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293 Polityka europejska (296); Polska a NATO w 2006 r. (305); Polityka Polski wobec Stanów Zjednoczonych w 2006 r. (309); Polityka wobec Niemiec (311); Polityka wobec państw Grupy Wyszehradzkiej (316); Polityka wobec państw Europy Wschodniej (319). Forum Rocznika Perspektywy rozwoju europejskich sił zbrojnych – raport Europejskiej Agencji Obrony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 332 Europejska odpowiedź na amerykańską „rewolucję w sferze wojskowości”? (333); Jak Europa ma interweniować w „wojny toczone wewnątrz społeczeństw”? (334). Rola broni atomowej w polityce zagranicznej w XXI wieku . . . . . . . . 346 Znaczenie broni nuklearnej dla państw-posiadaczy (346); Proliferacja broni nuklearnej w XXI wieku (362); Nuklearne zagrożenia XXI wieku (365). Iracki Trybunał Nadzwyczajny– Nieudana Hybryda . . . . . . . . . . . . . 370 Iracki czy jednak międzynarodowy? (371); Legalność utworzenia trybunału irackiego (375); Prawna hybryda (378); Prawa oskarżonego (381); Kara śmierci (385); Proces S. Husajna (386). Kalendarium wydarzeń międzynarodowych 2006 r. . . . . . . . . . . . . . 390 Państwa świata: wybrane dane i wskaźniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 425 ZESPÓŁ „ROCZNIKA” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434 TABLE OF CONTENTS INTRODUCTION . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Yearbook Forum Bolesław Balcerowicz – The RETURN OF THE FORCE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 I.STRATEGIC SITUATION OVERVIEW – GLOBAL AND REGIONAL ASPECTS . . . 36 America sinks in Iraq (36); Area of instability and turmoil from Lebanon to Korea (46); EU vs. Russia: Talleyrand against Peter I? (54). II.WORLD ECONOMY 2006 – POSITIVE TRENDS CONTINUE . . . . . . . . . . . . 61 Condition of world economy 2006 (61); On some consequences of growing raw material prices (67); International trade (72); On the distribution of power in world economy (75). III.INTERNATIONAL SECURITY IN THE MILITARY DOMAIN: THREATS, OPPORTUNITIES AND ACHIEVEMENTS . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 Armament control vegetates (81); Non-proliferation: continuing by inertia (86); Combating global terrorism and nuclear smuggling (88); Exports control and the India–US nuclear co-operation (89); Insolent Iran and repentant North Korea? (92); Political controversies over the anti-missile shield (99); Is Russia getting ready for an arms race? (101). IV.EUROPEAN UNION: 27 COUNTRIES AGAINST DIFFICULT CHALLENGES . . . 105 Bumpy road to common energy policy (105); The Constitutional Treaty and colliding expectations (114); Further European Union enlargements open to question (117); The significance of the Polish veto against EU negotiations with Russia (123); European Union’s activity in international relations (128). V.NATO AFTER RIGA AND THE PERSPECTIVES FOR FURTHER SUMMITS . . . . 134 The Riga Summit – an overview (136); Military transformation and the Comprehensive Political Guidance (138); ISAF operation in Afghanistan (140); NATO’s external relations (142); NATO before its 60th anniversary: opportunities and expectations (145). VI.THE UNITED STATES – A SUPERPOWER THAT HAS BEEN THROUGH A LOT . . 147 The end of the conservative revolution? (148); Foreign policy strategy (152); Failures in the Middle East (155); Relations with Europe (159); Policy towards Asia (163). VII.CIS AREA: RUSSIAN GAS WEAPONS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167 Russia: a new superpower order (167); Ukraine: again at the cross-roads (185); The Commonwealth of Independent States: the end of a certain project (191). VIII.THE GERMAN ENGINE REGAINS POWER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202 Superpower ambitions or global responsibility? (204); Transatlantic relations – back to normal (207); Is Germany an “honest broker” in the European Union? (210); Overcoming “Schröderism” – policy towards Eastern Europe (213); Polish–German relations – the crisis origins (217). IX. MIDDLE EAST DILEMMAS, OR HOW TO START ANOTHER WAR IN THE REGION . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218 Israel–Palestine – neither dialogue, nor war (218); Lebanon – Israel’s fight against Hezbollah (223); Iraq – a step away from war (226); Iran – si vis pacem, para bellum (230); Afghanistan – Talibs at the gates (234). X.AFRICA: STRIVING FOR SURVIVAL, SUCCESSES, HOPES, CONCERNS AND THREATS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240 Long-term trends: perspectives for further population growth (241); Africa’s endemic problems: water, food, health (244); Short-term economic trends: hopes and difficulties (249); Internal political developments in selected countries (252); UN’s approach towards military conflicts and building lasting peace (254); Western countries and the European Union in Africa (256); China in Africa (258). XI.BRAZIL AND VENEZUELA VS. YANKEES – A NEW GEOPOLITICAL SITUATION IN LATIN AMERICA . . . . . . . . . . . . 262 Two visions for Latin America – the US vs. Brazil and Venezuela (264); Mercosur and South American Community of Nations – a way to independence (269); ALCA – a way to maintain the status quo (273); Andean split zone in South America (275). XII.THE ASIA–PACIFIC REGION: IN SEARCH OF A NEW STRATEGIC BALANCE . . 278 Overview of APEC and ASEAN activities in 2006 (279); North Korea among nuclear powers (283); Japan – old and new problems (286); Development of the strategic China–US dialogue (289). XIII. POLISH FOREIGN POLICY IN 2006 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293 European policy (296); Poland and NATO in 2006 (305); Poland’s policy towards the United States in 2006 (309); Policy towards Germany (311); Policy towards the Visegrad Group member states (316); Policy towards Eastern Europe (319). Yearbook Forum PERSPECTIVES OF THE DEVELOPMENT OF EUROPEAN ARMED FORCES – REPORT OF THE EUROPEAN DEFENCE AGENCY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 332 European response to American “military revolution”? (333); How should Europe intervene in “intra-society wars”? (334). THE ROLE OF NUCLEAR WEAPONS IN 21ST CENTURY FOREIGN POLICY . . . . . . . 346 Importance of nuclear weapons for the owning countries (346); Proliferation of nuclear weapons in the 21st century (362); Nuclear threats of the 21st century (365). IRAQI SPECIAL TRIBUNAL – A FAILED HYBRID . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370 Iraqi or still international? (371); Legality of the Iraqi tribunal establishment (375); A legal hybrid (378); Defendant’s rights (381); Capital punishment (385); Saddam Hussein’s trial (386). CHRONOLOGY OF INTERNATIONAL EVENTS IN 2006 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 390 COUNTRIES OF THE WORLD: SELECTED INFORMATION AND RATES . . . . . . . . 416 INDEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 425 “YEARBOOK” EDITORIAL TEAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434