Otwarte fundusze inwestycyjne typu indeksowego

ANNALES
U N I V E R S I TAT I S M A R I A E C U R I E - S K à O D O W S K A
LU B LI N – P OL ONIA
VOL. XLVI, 4
SECTIO H
2012
Uniwersytet àódzki, Zakáad BankowoĞci Centralnej i Rynku PieniĊĪnego
MACIEJ DYKTO
Otwarte fundusze inwestycyjne typu indeksowego
na rynku polskim
Index open-ended investment funds on the Polish market
Sáowa kluczowe: fundusze inwestycyjne
Key words: investment funds
WstĊp
W Polsce od wielu lat rozwija siĊ rynek funduszy inwestycyjnych. Staáy siĊ one
popularną formą inwestowania oszczĊdnoĞci. Przyczynami tego są niezbyt wysokie oprocentowanie lokat bankowych oraz niska rentownoĞü obligacji skarbowych.
Inwestorzy oczekujący wysokich zysków lokują Ğrodki w funduszach akcyjnych,
które w dáuĪszym okresie powinny osiągnąü lepsze wyniki od bezpiecznych lokat
bankowych czy obligacji skarbowych, oczywiĞcie przy znacznie wyĪszym poziomie
ryzyka. W gronie funduszy akcyjnych wyróĪnia siĊ indeksowe, których celem jest
naĞladowanie zmian wybranego indeksu gieádowego. Ich powstanie wiąĪe siĊ z tym,
Īe typowe fundusze akcyjne zarządzane aktywnie czĊsto nie są w stanie wypracowaü
wyników lepszych niĪ zachowanie indeksu. Fundusz indeksowy z zaáoĪenia nie ma
na celu pokonania indeksu, wystarczy, Īe nie bĊdzie gorszy.
Celem niniejszego artykuáu jest prezentacja otwartych funduszy inwestycyjnych
typu indeksowego zarządzanych przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych z siedzibą
w Polsce i odwzorowujących indeksy Gieády Papierów WartoĞciowych w Warszawie.
Ocenione zostaną wyniki tych funduszy w porównaniu z odpowiednimi indeksami
MACIEJ DYKTO
96
gieádowymi. Analizie bĊdą teĪ poddane opáaty obciąĪające uczestników funduszy.
Przedmiotem badaĔ nie są objĊte fundusze typu ETF (Exchange-Traded Funds), ze
wzglĊdu na odmienną od funduszy otwartych konstrukcjĊ.
1. Istota funduszy indeksowych
Fundusze indeksowe w literaturze są zwykle definiowane doĞü podobnie.
Wedáug M. BojaĔczyka1 celem funduszy indeksowych jest osiągniĊcie jak najwiĊkszej korelacji miĊdzy stopą zwrotu z inwestycji w jednostki uczestnictwa a stopą
zmian wartoĞci indeksu gieádowego.
D. Dawidowicz2 zauwaĪa, Īe w funduszach indeksowych „skáad portfela inwestycyjnego stanowią lokaty ĞciĞle odzwierciedlające skáad okreĞlonego indeksu
rynku akcji”.
K. Gabryelczyk 3 przyjmuje, iĪ są to „fundusze zarządzane pasywnie, które
w swoich lokatach odzwierciedlają okreĞlony indeks rynku”.
D. Krupa 4 zalicza fundusze indeksowe do funduszy zarządzanych pasywnie,
w których strategią funduszu jest powiązanie z wybranym indeksem gieádowym.
W. Nawrot5 podaje, Īe fundusze tego typu „lokują Ğrodki w akcje wchodzące
w skáad wybranego indeksu gieádowego w proporcjach idealnie odzwierciedlających
konstrukcjĊ tego indeksu”.
Autorzy powyĪszych definicji fundusze indeksowe zaliczają zazwyczaj do funduszy akcyjnych, gdyĪ najczĊĞciej odwzorowują one indeksy rynku akcji.
Z kolei wedáug Izby Zarządzających Funduszami i Aktywami fundusz indeksowy
naleĪy do funduszy akcyjnych i „dąĪy do odwzorowania, Ğcisáego lub przybliĪonego,
zmian okreĞlonego indeksu rynku akcji, okreĞlonej krotnoĞci tego indeksu lub zmian
odwrotnych do zmian tego indeksu”6.
Fundusze indeksowe stają siĊ popularną alternatywą dla funduszy akcyjnych
zarządzanych aktywnie z kilku powodów. Podstawowym z nich jest fakt, Īe fundusze zarządzane aktywnie, statystycznie rzecz ujmując, nie są w stanie wypracowaü
lepszych wyników niĪ indeks gieádowy. Ciekawego przeglądu badaĔ, dowodzących,
Īe fundusze zarządzane aktywnie zazwyczaj nie osiągają ponadprzeciĊtnych stóp
zwrotu, a zatem nie wypracowują wyników lepszych niĪ tzw. benchmark (którym
1
M. BojaĔczyk, Fundusze inwestycyjne jako uczestnicy rynku kapitaáowego, SGH, Warszawa 2005, s. 31.
D. Dawidowicz, Fundusze inwestycyjne. Rodzaje, typy, metody pomiaru i ocena efektywnoĞci, CeDeWu, Warszawa 2008, s. 26.
3
K. Gabryelczyk, Fundusze inwestycyjne. Rodzaje, zasady funkcjonowania, efektywnoĞü, Oficyna
Ekonomiczna, Kraków 2006, s. 51
4
D. Krupa, ZamkniĊte fundusze inwestycyjne, CeDeWu, Warszawa 2008, s. 66.
5
W. Nawrot, Exchange-Traded Funds (ETF). Nowe produkty na rynku funduszy inwestycyjnych, CeDeWu, Warszawa 2007, s. 58.
6
Klasyfikacja funduszy inwestycyjnych, Izba Zarządzających Funduszami i Aktywami, www.izfa.pl.
2
OTWARTE FUNDUSZE INWESTYCYJNE TYPU INDEKSOWEGO NA RYNKU POLSKIM
97
jest zazwyczaj wybrany indeks gieádowy), dokonaáa K. Gabryelczyk7. Podobne porównanie sporządziá równieĪ D. Dawidowicz8.
Badania dotyczące caáej gamy funduszy nie zaprzeczają oczywiĞcie tezie, Īe
pojedyncze fundusze mogą osiągnąü ponadprzeciĊtne wyniki: problemem jest jednak
wskazanie ex ante instytucji, która moĪe pokonaü benchmark. Badania dotyczące
wpáywu historycznych stóp zwrotu na przyszáe wyniki funduszu nie są jednoznaczne:
niektórzy badacze obserwowali sáabą korelacjĊ pomiĊdzy historycznymi i oczekiwanymi stopami zwrotu, inni takiej zaleĪnoĞci nie byli w stanie stwierdziü9.
Czynnikiem táumaczącym niemoĪnoĞü pokonania rynku przez fundusz jest
teoria efektywnoĞci rynków kapitaáowych: zgodnie z nią papiery wartoĞciowe są
zawsze dobrze wycenione (w ich cenach są odzwierciedlone wszelkie dostĊpne
informacje wpáywające na wycenĊ aktywów finansowych), a zatem zarządzający
funduszem nie mogą znaleĨü instrumentów, dziĊki którym osiągną ponadprzeciĊtne
wyniki10.
Inną przyczynĊ, dla której fundusze zarządzane aktywnie nie są w stanie pokonaü rynku, stanowią znaczne koszty funkcjonowania tych instytucji, w szczególnoĞci wysoka opáata za zarządzanie. Fundusze indeksowe wykazują tutaj swoją
przewagĊ: ze wzglĊdu na pasywny sposób zarządzania ponoszone opáaty i prowizje
są zwykle niĪsze niĪ w typowych funduszach11. NiĪsze koszty wynikają z áatwoĞci
zarządzania funduszem: w najprostszej sytuacji uáoĪenie portfela polega na zakupie
akcji w proporcjach takich samych jak w indeksie gieádowym. Poza tym w funduszu
indeksowym rzadko dochodzi do modyfikacji w skáadzie portfela: zwykle wtedy,
gdy zmienia siĊ skáad indeksu – dziĊki temu takĪe prowizje maklerskie nie generują
wysokich kosztów.
PowyĪsze czynniki sprawiają, Īe fundusze indeksowe stają siĊ powaĪną alternatywą dla standardowych funduszy akcji.
2. Analiza funduszy indeksowych w Polsce
W niniejszym punkcie zostanie przeprowadzona analiza funkcjonowania funduszy
indeksowych na rynku polskim. Wedáug klasyfikacji Izby Zarządzających Funduszami
i Aktywami do tej kategorii w marcu 2012 r. w Polsce zaliczaáy siĊ tylko trzy fundusze12.
Byáy to: Ipopema m-Indeks Fundusz Inwestycyjny Otwarty, Quercus lev oraz Quercus
short, które zostaną kolejno zaprezentowane.
7
K. Gabryelczyk, op. cit., ss. 209–222.
D. Dawidowicz, op. cit., ss. 105–115.
9
K. Gabryelczyk, op. cit., ss. 223–225.
10
W. DĊbski, Rynek finansowy i jego mechanizmy. Podstawy teorii i praktyki, PWN, Warszawa 2001, s. 509.
11
W. Nawrot, op. cit., s. 58.
12
Aktywa funduszy inwestycyjnych 31.03.2012, Izba Zarządzających Funduszami i Aktywami, www.izfa.pl.
8
MACIEJ DYKTO
98
2.1. Ipopema m-Indeks Fundusz Inwestycyjny Otwarty
Ipopema m-Indeks Fundusz Inwestycyjny Otwarty jest zarządzany przez Ipopema TFI SA.
Fundusz prowadzi politykĊ inwestycyjną funduszu indeksowego, dąĪąc do
wiernego odwzorowania skáadu oraz proporcji teoretycznego portfela spóáek uczestniczących w indeksie mWIG40 obliczanego i publikowanego przez GieádĊ Papierów
WartoĞciowych w Warszawie SA. StopieĔ odzwierciedlenia indeksu mWIG40 moĪe
ulec odchyleniu, w szczególnoĞci w wyniku koniecznoĞci stosowania limitów inwestycyjnych przewidzianych w ustawie dla funduszu inwestycyjnego otwartego,
ograniczonej páynnoĞci poszczególnych spóáek lub nabyü i umorzeĔ jednostek
uczestnictwa. Fundusz lokuje aktywa funduszu w akcje spóáek wchodzących w skáad
Warszawskiego Indeksu Gieádowego ĝrednich Spóáek mWIG40 (indeks mWIG40),
a takĪe w instrumenty pochodne, dla których indeks mWIG40 stanowi bazĊ13.
Indeks mWIG40 stanowi kontynuacjĊ indeksu MIDWIG, jest obliczany od 31
grudnia 1997 r. i obejmuje 40 Ğrednich spóáek notowanych na Gáównym Rynku GPW.
WartoĞü początkowa indeksu wynosiáa 1000 pkt. mWIG40 jest indeksem typu cenowego, co oznacza, Īe przy jego obliczaniu bierze siĊ pod uwagĊ jedynie ceny zawartych
w nim transakcji, a nie uwzglĊdnia siĊ dochodów z tytuáu dywidend. W mWIG40 nie
uczestniczą spóáki z indeksów WIG20 i sWIG80 oraz spóáki zagraniczne notowane
jednoczeĞnie na GPW i innych rynkach o wartoĞci rynkowej powyĪej 1 mld euro
w dniu rankingu14.
Fundusz funkcjonuje od maja 2010 r. Emituje jednostki dwóch typów (A i B),
róĪniące siĊ m.in. pobieranymi opáatami. W wypadku jednostek typu A opáata za
zarządzanie wynosi 1,5% p.a., zaĞ w wypadku jednostek typu B 0,8% p.a. – opáaty
te są zatem znacznie niĪsze niĪ pobierane przez typowe fundusze akcyjne (w funduszach akcyjnych aktywnie zarządzanych taka opáata wynosi ok. 4%). Jednostki typu
A są dostĊpne od wrzeĞnia 2010 r. Minimalna pierwsza wpáata do funduszu przy
jednostkach A wynosi 100 PLN, przy jednostkach B 200 tys. PLN.
Wyniki osiągniĊte przez fundusz są podane w tabelach 1–3.
Jak wynika z poniĪszych wyliczeĔ, wyniki funduszu są zazwyczaj gorsze, niĪ
wynikaáoby to ze zmian indeksu. W wypadku okresów kwartalnych stopy zwrotu
potrafią byü o ponad 1 pkt procentowy niĪsze niĪ dla indeksu, chociaĪ w okresie
czerwiec–wrzesieĔ róĪnica pomiĊdzy stopami zwrotu funduszu i indeksu byáa znikoma. Z kolei w okresie czerwiec–wrzesieĔ 2010 r. stopa zwrotu dla funduszu byáa
o 1 pkt procentowy wyĪsza niĪ dla indeksu.
W wypadku danych obejmujących poszczególne lata kalendarzowe (niepeáne
ze wzglĊdu na krótki czas dziaáania funduszu) stopy zwrotu funduszu byáy zwykle
niĪsze indeksu o 1 pkt procentowy.
13
14
Prospekt informacyjny Ipopema m-Indeks Fundusz Inwestycyjny Otwarty.
www.gpw.pl/opisy_indeksow.
OTWARTE FUNDUSZE INWESTYCYJNE TYPU INDEKSOWEGO NA RYNKU POLSKIM
99
W konsekwencji od początku dziaáalnoĞci fundusz wypracowaá stopĊ zwrotu
niĪszą od indeksu o 2,16 pkt procentowego dla jednostek typu B oraz 4,15 pkt dla
jednostek typu A.
Tabela 1. Kwartalne stopy zwrotu Ipopema m-Indeks FIO na tle indeksu mWIG40
Badany okres
Stopa zwrotu
dla jednostek typu A
Stopa zwrotu
dla jednostek typu B
Stopa zwrotu
dla indeksu
30.06.10–30.09.10
–
12,83%
11,78%
30.09.10–31.12.10
4,38%
4,56%
–5,72%
31.12.10–31.03.11
2,70%
2,88%
3,82%
31.03.11–30.06.11
–2,67%
–2,50%
–2,13%
30.06.11–30.09.11
–23,74%
–23,60%
–23,89%
30.09.11–30.12.11
–0,82%
–0,64%
0,20%
30.12.11–30.03.12
14,15%
14,34%
15,17%
ħródáo: opracowanie wáasne.
Tabela 2. Roczne stopy zwrotu Ipopema m-Indeks FIO na tle indeksu mWIG40
Badany okres
Stopa zwrotu
dla jednostek typu A
Stopa zwrotu
dla jednostek typu B
Stopa zwrotu
dla indeksu
01.06.10–31.12.10
–
14,61%
13,91%
–
10,68%
03.09.10–31.12.10
9,92%
31.12.10–30.12.11
–24,39%
–23,86%
30.12.11–30.04.12
9,74%
10,00%
–22,5%
11,19%
ħródáo: opracowanie wáasne.
Tabela 3. Stopa zwrotu Ipopema m-Indeks FIO na tle indeksu mWIG40 od początku funkcjonowania
Badany okres
Stopa zwrotu dla jedno- Stopa zwrotu dla jednostek typu A
stek typu B
Stopa zwrotu dla
indeksu
01.06.10–30.04.12
–
–4,01%
–1,85%
03.09.10–30.04.12
–8,79%
–
–4,64%
ħródáo: opracowanie wáasne.
MACIEJ DYKTO
100
2.2. Quercus lev
Quercus lev jest subfunduszem Quercus Parasolowy SFIO zarządzanym przez
Quercus TFI SA. Subfundusz ten naĞladuje zachowanie indeksu WIG20lev, który jest
dla niego benchmarkiem. Subfundusz realizuje swoją politykĊ inwestycyjną poprzez
lokowanie Ğrodków gáównie w kontrakty terminowe na indeks WIG20. CzĊĞü aktywów, która nie jest wykorzystana do inwestowania w kontrakty terminowe, moĪe byü
inwestowana w instrumenty dáuĪne. W celu osiągniĊcia dodatkowych przychodów do
20% aktywów subfunduszu moĪe byü ulokowane w akcje, w tym spóáek notowanych
na GPW w Warszawie i na innych gieádach Nowej Europy. Nie jest to zatem typowy
fundusz zarządzany caákiem pasywnie, ze wzglĊdu na moĪliwoĞü zmian struktury
portfela dokonywaną przez zarządzających15.
Indeks WIG20lev jest obliczany od 4 maja 2009 r. WIG20lev to indeks pochodny wobec indeksu WIG20, poniewaĪ jego wartoĞci zaleĪą od zachowania indeksu
WIG20. WartoĞci historyczne indeksu zostaáy przeliczone od daty bazowej indeksu,
czyli od 31 grudnia 2005 r. Pierwsza wartoĞü indeksu wynosiáa 2654,65 pkt. i jest
równa wartoĞci zamkniĊcia indeksu WIG20 w tym dniu. Indeks WIG20lev stanowi
dĨwigniĊ w stosunku do indeksu WIG20: podąĪa zgodnie z kierunkiem WIG20, ale
z dwukrotnie wiĊkszą siáą, tj. wzrost WIG20 o 10 pkt. powoduje wzrost WIG20lev
o 20 pkt., i odwrotnie16.
Fundusz Quercus lev funkcjonuje od maja 2010 r. Minimalna pierwsza wpáata
wynosi 200 tys. PLN. Opáata za zarządzanie wynosi 3,8% p.a. i nie jest tym samym
znacząco niĪsza od opáat pobieranych przez typowe fundusze akcyjne.
Stopy zwrotu dla funduszu zostaáy podane w tabelach 4–6.
Tabela 4. Kwartalne stopy zwrotu Quercus lev na tle indeksu WIG20lev
Badany okres
Stopa zwrotu dla funduszu
Stopa zwrotu dla indeksu
30.06.10–30.09.10
29,95%
30,84%
30.09.10–31.12.10
8,63%
8,77%
31.12.10–31.03.11
3,89%
4,00%
31.03.11–30.06.11
–0,97%
–2,34%
30.06.11–30.09.11
–40,23%
–41,69%
30.09.11–30.12.11
–7,14%
–6,79%
30.12.11–30.03.12
8,82%
11,83%
ħródáo: opracowanie wáasne.
15
16
Prospekt Informacyjny Quercus Parasolowy SFIO.
www.gpw.pl/opisy_indeksow.
OTWARTE FUNDUSZE INWESTYCYJNE TYPU INDEKSOWEGO NA RYNKU POLSKIM
101
Tabela 5. Roczne stopy zwrotu Quercus lev na tle indeksu WIG20lev
Badany okres
Stopa zwrotu dla funduszu
Stopa zwrotu dla indeksu
28.05.10–31.12.10
35,39%
23,89%
31.12.10–30.12.11
–42,90%
–44,80%
30.12.11–30.04.12
3,69%
6,73%
ħródáo: opracowanie wáasne.
Tabela 6. Stopa zwrotu Quercus lev na tle indeksu WIG20lev od początku funkcjonowania
Badany okres
28.05.10–30.04.12
Stopa zwrotu dla funduszu
–19,85%
Stopa zwrotu dla indeksu
–27,03%
ħródáo: opracowanie wáasne.
Jak wynika z powyĪszych danych, kwartalne stopy zwrotu byáy zawsze niĪsze od
benchmarku i to nieraz nawet o 2–3 pkt procentowe. W wypadku danych rocznych
(lata kalendarzowe niepeáne ze wzglĊdu na krótki okres dziaáalnoĞci) fundusz osiągnąá
z kolei znacznie wyĪszy niĪ indeks wynik w roku 2010, co wynika z bardzo dobrego
w porównaniu z indeksem zachowania w pierwszym miesiącu funkcjonowania (indeks spadá wówczas o 12,96%, zaĞ fundusz straciá tylko 4,10%). W kolejnych latach
wyniki byáy gorsze. Stopa zwrotu w caáym okresie dziaáalnoĞci jest wyĪsza niĪ dla
indeksu, ale tylko ze wzglĊdy na dobry wynik pierwszego miesiąca.
2.3. Quercus short
Quercus short jest subfunduszem Quercus Parasolowy SFIO zarządzanym przez
Quercus TFI SA. Subfundusz ten naĞladuje zachowanie indeksu WIG20short, który
jest dla niego benchmarkiem. Subfundusz realizuje swoją politykĊ inwestycyjną poprzez lokowanie Ğrodków gáównie w kontrakty terminowe na indeks WIG20. CzĊĞü
aktywów, niewykorzystana do inwestowania w kontrakty terminowe, moĪe byü inwestowana w instrumenty dáuĪne. W celu osiągniĊcia dodatkowych przychodów do
20% aktywów subfunduszu moĪe byü ulokowane w akcje, w tym spóáek notowanych
na GPW w Warszawie i na innych gieádach Nowej Europy. Subfundusz powinien byü
wykorzystywany w okresach, gdy wystĊpuje wysokie prawdopodobieĔstwo spadku
indeksów gieádowych, a inwestor oczekuje moĪliwoĞci zarabiania na tych spadkach
lub zabezpieczania pozycji. W poáączeniu z subfunduszem Quercus lev daje moĪliwoĞü
uzyskania dowolnej ekspozycji na rynek akcji duĪych polskich spóáek w zakresie od
–100% do +200% WIG20. Podobnie jak Quercus lev nie jest to zatem typowy fundusz
MACIEJ DYKTO
102
zarządzany caákiem pasywnie, ze wzglĊdu na moĪliwoĞü zmian struktury portfela
dokonywaną przez zarządzających17.
Indeks WIG20short oblicza siĊ od 4 maja 2009 r. WIG20short jest indeksem
pochodnym wzglĊdem indeksu WIG20, poniewaĪ jego wartoĞci zaleĪą od wartoĞci
indeksu WIG20. WartoĞci historyczne indeksu zostaáy przeliczone od daty bazowej
indeksu, czyli od 31 grudnia 2005 r. Pierwsza wartoĞü indeksu wynosiáa 2654,65 pkt
i jest równa wartoĞci zamkniĊcia indeksu WIG20 w tym dniu. Indeks WIG20short
ksztaátuje siĊ symetrycznie do indeksu WIG20, tzn. przy spadku WIG20 o 10 pkt
WIG20short roĞnie o 10 pkt18.
Fundusz Quercus short funkcjonuje od maja 2010 r. Minimalna pierwsza wpáata
wynosi 200 tys. PLN. Opáata za zarządzanie wynosi 3,8% p.a. i nie jest tym samym
znacząco niĪsza od opáat pobieranych przez typowe fundusze akcyjne.
Stopy zwrotu fundusz podano w tabelach 7–9.
Tabela 7. Kwartalne stopy zwrotu Quercus short na tle indeksu WIG20short
Badany okres
Stopa zwrotu dla funduszu
Stopa zwrotu dla indeksu
30.06.10–30.09.10
–13,06%
–12,42%
30.09.10–31.12.10
–5,13%
–3,75%
31.12.10–31.03.11
–3,04%
–1,51%
31.03.11–30.06.11
0,13%
2,03%
30.06.11–30.09.11
23,29%
26,65%
30.09.11–30.12.11
0,51%
2,28%
30.12.11–30.03.12
–5,09%
–4,75%
ħródáo: opracowanie wáasne.
Tabela 8. Roczne stopy zwrotu Quercus short na tle indeksu WIG20short
Badany okres
Stopa zwrotu dla funduszu
28.05.10–31.12.10
–14,20%
–9,69%
31.12.10–30.12.11
20,30%
30,16%
30.12.11–30.04.12
–3,15%
–2,30%
ħródáo: opracowanie wáasne.
17
18
Stopa zwrotu dla indeksu
Prospekt Informacyjny Quercus Parasolowy SFIO.
www.gpw.pl/opisy_indeksow.
OTWARTE FUNDUSZE INWESTYCYJNE TYPU INDEKSOWEGO NA RYNKU POLSKIM
103
Tabela 9. Stopa zwrotu Quercus short na tle indeksu WIG20short od początku funkcjonowania
Badany okres
Stopa zwrotu dla funduszu
Stopa zwrotu dla indeksu
28.05.10–30.04.12
–0,03%
14,85%
ħródáo: opracowanie wáasne
Jak wynika z powyĪszych danych, stopy zwrotu dla funduszu w kaĪdym (sic!)
badanym okresie byáy niĪsze od benchmarku. W wypadku danych kwartalnych
odchylenia w dóá wynosiáy nawet 3 pkt procentowe. W wypadku danych rocznych
bardzo záy byá rok 2011, kiedy odchylenie wyniosáo niemal 10 pkt procentowych.
W konsekwencji od początku dziaáalnoĞci wynik funduszu jest o niemal 15 pkt procentowych gorszy od indeksu.
ZakoĔczenie
Jak wynika z przeprowadzonych badaĔ, rynek funduszy indeksowych w Polsce
jest w początkowej fazie rozwoju. Na rynku funkcjonują tylko trzy fundusze tego
typu: Ipopema m-Indeks Fundusz Inwestycyjny Otwarty, Quercus lev oraz Quercus
short, których czas dziaáalnoĞci do kwietnia 2012 r. nie przekroczyá dwóch lat. Fundusze te naĞladują mniej popularne indeksy GPW w Warszawie (mWIG40, WIG20lev,
WIG20short), brakuje natomiast funduszy imitujących gáówne indeksy, czyli WIG
i WIG20. Fundusze są przeznaczone przede wszystkim dla zamoĪniejszych inwestorów (minimalna wpáata 200 tys. PLN), jedynie Ipopema ma niĪszy limit wpáat
w jednostkach typu A (wystarczy 100 PLN).
Wyników funduszy nie moĪna oceniü zbyt pozytywnie. Tylko w Ipopemie nie
odbiegają znacząco od benchmarku, tym niemniej są to odchylenia w dóá. W wypadku
funduszu Quercus lev odchylenia są znacznie wiĊksze i róĪnokierunkowe. Ze wzglĊdu na dobry początkowy miesiąc dziaáalnoĞci dáugoterminowe wyniki funduszu są
lepsze niĪ indeksu, co moĪe cieszyü inwestorów, ale jest niezgodne z ideą funduszu
indeksowego. Wyniki funduszu Quercus short są najgorsze z badanych, konsekwentnie znacząco gorsze od indeksu.
NaleĪy teĪ zauwaĪyü, Īe opáaty za zarządzanie tylko w funduszu Ipopema są
wyraĨnie niĪsze niĪ w typowym funduszu akcyjnym. Fundusze Quercus pobierają
wysoką opáatĊ nieróĪniącą siĊ zbytnio od funduszy aktywnie zarządzanych, co nie
przyczynia siĊ do poprawy wyników funduszy.
Podsumowując, moĪna stwierdziü, Īe oferta dotychczas dostĊpnych w Polsce
funduszy indeksowych jest bardzo uboga, a ich wynik są niezadowalające.
104
MACIEJ DYKTO
Bibliografia:
1. Aktywa funduszy inwestycyjnych 31.03.2012, Izba Zarządzających Funduszami i Aktywami, www.
izfa.pl.
2. BojaĔczyk M., Fundusze inwestycyjne jako uczestnicy rynku kapitaáowego, SGH, Warszawa 2005.
3. Dawidowicz D., Fundusze inwestycyjne. Rodzaje, typy, metody pomiaru i ocena efektywnoĞci,
CeDeWu, Warszawa 2008.
4. DĊbski W., Rynek finansowy i jego mechanizmy. Podstawy teorii i praktyki, PWN, Warszawa 2001.
5. Gabryelczyk K., Fundusze inwestycyjne. Rodzaje, zasady funkcjonowania, efektywnoĞü, Oficyna
Ekonomiczna, Kraków 2006.
6. Klasyfikacja funduszy inwestycyjnych, Izba Zarządzających Funduszami i Aktywami, www.izfa.pl
7. Krupa D., ZamkniĊte fundusze inwestycyjne, CeDeWu, Warszawa 2008.
8. Nawrot W., Exchange-Traded Funds (ETF). Nowe produkty na rynku funduszy inwestycyjnych,
CeDeWu, Warszawa 2007.
9. Prospekt informacyjny Ipopema m-Indeks Fundusz Inwestycyjny Otwarty.
10. Prospekt informacyjny Quercus Parasolowy SFIO.
11. www.gpw.pl/opisy_indeksow.
Index open-ended investment funds on the Polish market
The main purpose of the paper is to examine index open-ended investment funds on the Polish market. At the moment (April 2012) there are only 3 index funds: Ipopema m-Indeks Fundusz Inwestycyjny
Otwarty, Quercus lev and Quercus short. They cover mWIG40, WIG20lev, WIG20short indices. There
is no fund that would mirror more important indices: WIG20 or WIG.
The funds do not follow closely indices: they usually underperform markets by several percent points.