Budapeszt, 12 listopada 2013 r. Biuletyn Ekonomiczny nr 11/2013 1

Budapeszt, 12 listopada 2013 r.
Biuletyn Ekonomiczny nr 11/2013
1. Kolejne cięcie stopy bazowej. Rada Monetarna zdecydowała (29.10) o redukcji
bazowej stopy oprocentowania, trzeci z kolei miesiąc o 20 pb, z poziomu 3,60% do
3,40% (wcześniej stopę bazową Rada redukowała regularnie co miesiąc za każdym
razem o kolejne 25 pb począwszy od sierpnia 2012 roku do lipca 2013), w uzasadnieniu
decyzji przewidując możliwość kolejnego cięcia.
2. Ceny artykułów konsumpcyjnych były we wrześniu 2013 roku wyższe o 1,4% w
stosunku do cen z września 2012 roku. W szybszym tempie drożała żywność o 1,7% r/r
(przy czym mięso wieprzowe o 5,6%, sery o 8,6%, mleko o 5,7%, staniał zaś cukier o
9,1%, jaja o 13,2%, mąka o 7,0%, czekolada i kakao o 5,0%. O 10,9% zdrożał alkohol i
wyroby tytoniowe. W porównaniu z poziomem sprzed roku koszty energii dla
gospodarstw domowych obniżyły się o 8,1%, koszt gazu sieciowego, elektryczności,
ogrzewania centralnego był niższy o 10%, opłaty za wodę, kanalizację i wywóz śmieci
przeciętnie o 10,0%. Odzież staniała o 0,3%, usługi zaś zdrożały o 3,3%, w tym opłaty za
komunikację lokalną 4,9%. O 1,7% spadły natomiast ceny dóbr konsumpcyjnych
trwałego użytku. W stosunku do poprzedniego miesiąca ceny artykułów
konsumpcyjnych we wrześniu 2013 roku były wyższe przeciętnie o 0,5%. (KSH)
3. W okresie lipiec-wrzesień 2013 roku bezrobocie na Węgrzech wyniosło 9,8%. W
badanym okresie liczba bezrobotnych stanowiła 434 tysiące osób. W grupie wiekowej
25-54 lat bezrobocie spadło o 0,7% r/r i wyniosło 8,6%, w grupie wiekowej 55-64
wzrosło o 0,5% do 7,7%), a wśród osób młodszych (15-24 lat) wynosiło 27,4% (i spadło
o 2,0% w porównaniu z analogicznym okresem sprzed roku). Spośród ogółu
bezrobotnych 54,3% poszukiwało pracy przez okres dłuższy niż rok, a przeciętny okres
przebywania bez zatrudnienia wynosił 19,1 miesięcy. (KSH)
4. W okresie lipiec-wrzesień 2013 roku zatrudnionych na Węgrzech było 3.990 tys. osób,
co oznacza o 54 tys. osób więcej niż w analogicznym okresie roku 2012. (KSH)
5. W okresie styczeń-sierpień 2013 roku średnia płaca brutto osób zatrudnionych na
pełnym etacie wzrosła na poziomie gospodarki narodowej o 3,4% r/r i wyniosła
227.900 HUF, przy czym w sektorze prywatnym średnia płaca brutto wzrosła o 3,5%
(do 238.900 HUF), a w sektorze publicznym o 4,5% (do 221.800 HUF). Średnia płaca
netto w gospodarce narodowej (liczona bez ulg rodzinnych) wzrosła w badanym
okresie o 4,8% r/r i wyniosła 149.300 HUF. (KSH)
6. W sierpniu 2013 roku produkcja przemysłowa w relacji r/r odnotowała spadek na
poziomie 1,4% (po wyeliminowaniu czynników kalendarzowych wykazała wzrost
0,9%). W stosunku do lipca br., po wyeliminowaniu czynników sezonowych i
kalendarzowych, wskaźnik wzrósł w sierpniu 2013 roku o 0,7%. Eksport produktów
przemysłowych wzrósł w badanym okresie o 2,6% r/r, a sprzedaż krajowa produktów
przemysłowych spadła o 6,2% r/r. (KSH)
7. W sierpniu 2013 roku ceny produkcji sprzedanej przemysłu były wyższe o 2,4% w
stosunku do sierpnia 2012 roku, a w stosunku do poprzedniego miesiąca ceny wzrosły
o 0,7%, przy czym ceny sprzedaży krajowej w sierpniu wzrosły się o 0,4% r/r, a
sprzedaży na eksport wzrosły o 3,6% r/r. (KSH)
8. Węgierski przemysł budowlany odnotował w sierpniu 2013 roku wzrost o 14,6% w
porównaniu z sierpniem 2012 roku, przy czym produkcja budynków wzrosła o 18,3%
r/r, zaś wykonanie robót budowlanych innego typu było wyższe o 10,7% r/r. W
stosunku do sierpnia 2012 roku w sierpniu 2013 roku portfel nowych zamówień na
roboty budowlane był wyższy o 47,6%, a skumulowana liczba zamówień była wyższa o
24,3%. (KSH)
9. W sierpniu 2013 roku wartość węgierskiego eksportu wyniosła 6 397,8 mln EUR
(wzrost wolumenu o 1,4% w stosunku do sierpnia 2012 roku), a importu 5784,7 mln
EUR (wzrost wolumenu o 0,4% r/r), co oznacza, że - dodatnie dla Węgier - saldo
obrotów handlowych ukształtowało się na poziomie 613,1 mln EUR. (KSH)
10. W sierpniu 2013 roku wolumen obrotów handlu detalicznego wzrósł o 1,5% r/r, po
wyeliminowaniu czynników kalendarzowych również wzrósł o 1,2%r/r. W stosunku do
poprzedniego miesiąca, po wyeliminowaniu czynników sezonowych i kalendarzowych,
wolumen obrotów handlu detalicznego skurczył się o 0,3%. Wartość obrotów handlu
detalicznego (w tym również internetowego i wysyłkowego) w sierpniu 2013 roku
wyniosła 761,8 mld HUF. (KSH)
11. W stosunku do sierpnia 2012 roku ceny produktów rolnych spadły w sierpniu 2013
roku o 7,4%, przy czym ceny upraw roślinnych skurczyły się o 14,6% r/r, zwierząt
żywych i produktów pochodzenia zwierzęcego o 7,2%. (KSH)
12. Rezerwy międzynarodowe węgierskiego banku centralnego MNB wyniosły na
koniec września br. 30.815,1 mln EUR (w analogicznym okresie 2012 roku rezerwy
wynosiły 34.577,0 mln EUR).
13. W październiku 2013 roku obroty na Budapeszteńskiej Giełdzie Papierów
Wartościowych (BÉT) wyniosły 233.591 mln HUF (wzrost o 33,8% w stosunku do
poprzedniego miesiąca; wzrost o 5,2% w stosunku do października 2012 roku), a
średnia wartość dziennej transakcji wyniosła 10.617,8 mln HUF.
14. Deficyt budżetowy we wrześniu. W pierwszych dziewięciu miesiącach bieżącego roku
deficyt wyniósł 949 mld HUF, przy czym w samym wrześniu odnotowano nadwyżkę w
wysokości 12,1 mld HUF (całoroczny założony przez rząd deficyt, to 1.051 mld HUF).
Resort gospodarczy zaznacza, że spodziewane w następnych miesiącach przychody i
wydatki oraz znaczna nadwyżka wpływów założona na grudzień gwarantują pozostanie
deficytu w 2013 roku poniżej progu 3% PKB.
15. Oficjalna opinia Najwyższej Izby Kontroli (ÁSZ) ws. budżetu państwa na 2014 rok.
Wg ÁSZ założony na przyszły rok poziom deficytu budżetowego jest do utrzymania
przy planowanym 2%-owym wzroście PKB. Izba uznaje też, że 98,3% wydatków
planowanych na 2014 rok oraz 52,6% dochodów budżetu jest zasadnych (do częściowo
zasadnych kwalifikuje dochody z tytułu podatków Kata, Kiva, od transakcji
finansowych, VAT, telekomunikacyjnego). Przy wydatkach rzędu 16.883 mld HUF i
dochodach 15.958 mld HUF deficyt wyniesie 924,8 mld HUF, czyli o 12% mniej niż
deficyt szacowany na 2013 rok. Wskaźnik zadłużenia państwa powinien obniżyć się do
76,9% (z poziomu 77,4%). Zdaniem kontrolerów tut. NIK, w latach 2007-13 w postaci
podjęcia decyzji lub zawarcia umowy finansującej rozdysponowane zostało 97%
funduszy unijnych. W 2014 roku kwota środków do rozdysponowania na programy
wspierane przez UE wzrośnie o 32% r/r. Zdaniem prezesa ÁSZ redukcja kosztów
energii nie spowoduje napięć wokół budżetu, zaś prognoza inflacyjna na poziomie 2,4%
i ukształtowanie struktury przychodów z podatków wskazuje na to, że można się
spodziewać dalszych redukcji cen energii.
16. Rządowe propozycje zmian ustaw podatkowych na 2014 rok. Przedłożony
parlamentowi zestaw drobnych, raczej kosmetycznych zmian w niektórych ustawach
podatkowych w porównaniu z poprzednimi latami nie wnosi istotnych zmian do
systemu podatkowego. Nie zgłoszono też - mimo wcześniejszych zapowiedzi propozycji obniżenia VAT na mięso, nie wprowadzono podatku od towarów
luksusowych, nie ma także wzmianki o zwolnieniu transakcji dokonywanych za pomocą
karty bankomatowej od podatku od transakcji finansowych, utrzymano w mocy
podatek bankowy, zwiększono natomiast ulgę podatkową dla rodzin. Zdaniem rządu
przekształcenia strukturalne systemu podatkowego uznać można za zakończone, a rok
2014 należy traktować jako okres “dostrojenia” systemu, co oznaczać ma, że polityka
podatkowa podążać już będzie w kierunku działań długofalowych i stabilizujących.
Resort gospodarczy określa rok 2014 jako rok obniżki podatku dochodowego dla rodzin
o niskich zarobkach, najważniejsza bowiem zmiana polegać ma na tym, że ci rodzice,
którzy z powodu niskich dochodów nie mogli dotychczas w pełni wykorzystać ulgi
podatkowej, od przyszłego roku będą mogli ją – w formie rodzinnej ulgi składkowej całkowicie odliczyć od swoich składek ubezpieczenia zdrowotnego i emerytalnego, w
wyniku czego spośród rodzin o najniższych zarobkach 260 tysięcy ma uzyskać
dodatkowe przychody, a w porównaniu z obecnym rokiem przysporzenie na ich rzecz w
2014 roku ma osiągnąć poziom 53 mld HUF. Wśród zmian wymienić można między
innymi jeszcze: przepis zwalniający banki od podatku również w przypadku
odpuszczenia tych kredytów czy pożyczek, które udzielone zostały bez zabezpieczenia
hipotecznego; ulgę podatkową udzieloną na rzecz podatników zakwalifikowanych jako
MŚP w wysokości 60% (zamiast dotychczasowych 40%) odsetek z tytułu kredytów
pobranych po 31 grudnia 2013 r. na cele inwestycyjne, nie przekraczającej jednak w
danym roku podatkowym 6 mln HUF; zwolnienie od opłaty skarbowej przesunięć
majątkowych pomiędzy małżonkami, jak i przy znoszeniu małżeńskiej wspólności
majątkowej; podwyższenie opłaty za usługi zdrowotne finansowane przez miejscowy
odpowiednik ZUS dla osób niepozostających w stosunku pracy do 6.810 HUF/miesiąc;
nałożenie obowiązku uzyskania zezwolenia akcyzowego na prowadzenie handlu
hurtowego butlami PB 5-25 kg i smarami; objęcie podatkiem z tytułu produkcji
niezdrowej żywności dalszego kręgu artykułów spożywczych: napojów, syropów,
koncentratów z dodatkiem cukru powyżej 8% i z zawartością owoców lub warzyw
poniżej 25%.
17. Akceptacja komisji gospodarczej parlamentu dla ustaw okołobudżetowych i
podatkowych na 2014 rok. Parlamentarna komisja ds. gospodarczych przegłosowała i
skierowała pod obrady ogólne ww. akty prawne, które zostały omówione wcześniej w
komisji ds. budżetu. Prezes Rady Budżetowej i tutejszego odpowiednika NIK
potwierdzili, iż w przyszłym roku konsumpcja krajowa wzrosnąć ma o 1,5% (za sprawą
redukcji kosztów energii i podwyżki płac nauczycieli), inflacja utrzymać się ma na
poziomie 2,4%, ogólne rezerwy budżetowe mają wynieść 120 mld HUF, a krajowa
rezerwa na cele specjalne 100 mld HUF. Pakiet modyfikacji ustaw podatkowych
przesłany został bez żadnej dyskusji, w stanie niezmienionym.
18. Prezes Rady Budżetowej o projekcie przyszłorocznego budżetu. Árpád Kovács w
swej opinii przedstawionej w parlamencie stwierdził, iż projekt budżetu oparty został
na wzroście gospodarczym założonym na najwyższym możliwym – mocno napiętym poziomie, co tym samym sprawia, że budżet narażony jest w dużym stopniu na
niespodziewane zdarzenia zachodzące w gospodarce globalnej. Wszystko to może
zostać jednak zrównoważone przez zastępcze działanie prowzrostowego programu
kredytowego Węgierskiego Banku Narodowego (MNB), które przyczynić się może do
utrzymania wzrostu gospodarczego na poziomie powyżej 2-2,5%. Poza tym Rada nie
miała generalnie zastrzeżeń co do wiarygodności i wykonalności budżetu i za zasadną
uznała rządową prognozę (wzrost PKB na poziomie 2%). Wysokość deficytu
budżetowego - chociaż nadal oceniana jako wykonalna - to jednak znalazła się
niebezpiecznie blisko progu 3% PKB. Prezes za potencjalnie zbyt optymistyczne uznał
kilka pozycji budżetowych po stronie dochodowej (przychody z VAT czy sprzedaży
częstotliwości dla telefonii komórkowej), a po stronie wydatków za zbyt napięte
wydatki na szkolnictwo wyższe, pokrycie udziałów własnych w projektach unijnych czy
finansowanie zarządzania drogami publicznymi.
19. Jesienna prognoza KE dla Węgier. W jesiennej prognozie Komisja Europejska uznała,
że „wyniki węgierskiej gospodarki stopniowo się poprawiają” i choć budżet państwa
zarówno w tym, jak i przyszłym roku jest i będzie napięty, to jednak deficyt nie
przekroczy 3% PKB. Komisja wyraziła natomiast swe zaniepokojenie wpływem na
przyszłoroczny budżet podwyżki płac dla nauczycieli i rozszerzenia zakresu rodzinnych
ulg podatkowych, dodając jednocześnie, że mogą one zostać zrównoważone poprzez
nominalne zamrożenie płac w niektórych działach sfery budżetowej, dodatkowe
dochody z systemu opłat drogowych e-toll oraz poprawę skuteczności ściągalności
podatków. Prognoza zaznacza także, iż poziom deficytu w 2014 roku da się zachować
tylko wówczas, jeśli rząd nie wykorzysta znacznej części rezerw budżetowych
ustanowionych w kwocie 220 mld HUF. Prognoza Komisji nie uwzględnia jeszcze
wpływu tych działań rządu, co do których nie podjęto jeszcze ostatecznej decyzji lub
które nie zostały jeszcze odpowiednio szczegółowo sprecyzowane (jak np.: rozważana
redukcja stawki VAT na mięso, objęcie ulgami rodzinnymi większego kręgu podatników,
czy nowy pakiet pomocy osobom zadłużonym w walutach obcych). Prognoza KE na lata
2013-15, to: wzrost PKB: 0,7%, 1,8%, 2,1%, (dla porównania rząd: 0,7%, 2,0%, 2,3%,
MNB: 0,7%, 2,1%, MFW: 0,2%, 1,3%), deficyt budżetowy odpowiednio: 2,9%, 3,0%,
2,7% (dla porównania rząd: 2,9%, 2,9%, 2,2%, MNB: 2,6%, 2,8%, MFW: 2,7%, 2,8%),
zadłużenie państwa: 80,7%, 79,9%, 79,4%, inflacja: 2,1%, 2,2%, 3,0% /prognozy MNB i
MFW dotyczą lat 2013 -14/. Prognoza KE nie była zaskoczeniem dla analityków
rynkowych, którzy dość zgodnie uważają przedstawione liczby za realne i zbliżone do
ich przewidywań.
20. MFW skorygował prognozę gospodarczą dla Węgier. Z najnowszej globalnej
prognozy wynika, że wyższy wzrost gospodarczy na Węgrzech MFW przypisuje głównie
lepszym wynikom rolnictwa w rezultacie sprzyjających w tym roku warunkom
pogodowym. Przewidywany wzrost gospodarczy na 2014 rok podwyższono do 1,3%, a
na obecny rok ustalono na poziomie 0,2% (co nadal mocno odbiega od założeń
rządowych wytyczonych odpowiednio na poziomie 2,0%/0,9%). MFW w porównaniu z
poprzednią prognozą liczy się z niższą inflacją (w 2013r. 2,3%, w 2014r. 3,0%),
wyższym bezrobociem i wyższą nadwyżką bieżącego bilansu płatniczego.
21. GKI prognozuje słabszy wzrost gospodarczy. Instytut badań nad gospodarką GKI Zrt.
przewiduje w przyszłym roku niższy od rządowego wzrost PKB - na poziomie 1,3%.
Analitycy instytutu zakładają też, że przed wyborami kurs EUR/HUF oscylować ma
powyżej 300 HUF, a po stabilizacji polityki gospodarczej po wyborach (w drugiej
połowie 2014 roku) ok. 290 HUF. Rada monetarna kontynuować ma regularne cięcia
bazowej stopy procentowej, jednakże pod wpływem procesów spodziewanych na
międzynarodowych rynkach finansowych może je wstrzymać, by następnie przejść do
etapu jej podwyższania. Wg GKI rezerwy dewizowe MNB są niskie (na koniec września
br. 30,2 mld EUR), co - zważywszy względnie niski poziom odsetek na rynkach
pieniężnych - uzasadniałoby emisję nowych obligacji dewizowych. Płace realne mają
wzrosnąć w bieżącym i przyszłym roku o 2-2%, ale konsumpcja - z powodu zadłużenia
gospodarstw i ich ostrożności wydatkowej - wyższa będzie jedynie o odpowiednio 0,5 i
1,5%. Wzrost inwestycji, po stagnacji w tym roku, wynieść ma w następnym 2%
(głównie za sprawą państwowych inwestycji rozwojowych finansowanych ze środków
unijnych). Prognoza GKI na rok 2013 i (2014): wzrost PKB - 0,3% (1,3%), produkcja
przemysłowa - 1,0%, (3,0%), inwestycje - 0% (2,0%), przemysł budowlano-montażowy
- 5,0%, (5,0%), obroty handlu detalicznego - 5,0% (2,0%), eksport w EUR w cenach
bieżących - 3,0% (5,0%), import - 3,0% (6,0%), bilans handlu zagranicznego mld EUR 7,0 (6,3), średnioroczny kurs EUR - 297 HUF (295 HUF), deficyt budżetowy mld HUF 1000 (1000), wzrost przeciętnego wynagrodzenia brutto - 3,5% (4,5%), średnia inflacja
- 1,9% (2,5%), wzrost cen na koniec roku - 1,5% (3,3%), bezrobocie - 10,2% (10,7%).
22. Standard&Poor’s podtrzymał swą ocenę kredytową. W odniesieniu do długu Węgier
agencja ratingowa S&P podtrzymała dotychczasową ocenę (BB) – kategorię
nieinwestycyjną – z perspektywą negatywną (tu też bez zmian). Brak (pozytywnych)
zmian uzasadniono słabymi perspektywami wzrostu gospodarczego, ograniczoną
elastycznością polityki monetarnej oraz wysokim stanem zadłużenia dewizowego
państwa i gospodarstw domowych. S&P uważa, iż gospodarka węgierska jest nadal
potencjalnie narażona na destabilizację oraz dalsze osłabienie zaufania inwestorów, co
może wywołać intensywniejsze ruchy w postaci wycofywania kapitału z rynku
państwowych papierów wartościowych, przyczynić się do podwyższenia kosztów
finansowania zadłużenia i osłabienia tym samym wzrostu gospodarczego. Agencja
zasygnalizowała, że poprawiłaby rating Węgier tylko w takim wypadku, gdyby dostrzec
można było, iż rząd swego mocnego poparcia parlamentarnego używa w kierunku
działań realnie stymulujących inwestycje, podążając torem reform strukturalnych
wyznaczonych przez tzw. Plan Kálmána Szélla, przy jednoczesnej poprawie wskaźników
zadłużenia zagranicznego i wzrostu gospodarczego.
23. Ponownie ruszają rządowe konsultacje w sprawie kredytobiorców zadłużonych w
walutach obcych. Z dniem 1 listopada br. upłynął ostateczny termin przedstawienia
przez banki swych propozycji modyfikacji zawartych umów kredytowych
denominowanych w walutach obcych. Przedstawiony przez Związek Banków projekt
rozwiązań rząd uznał za niesatysfakcjonujący. Pomimo swych wcześniejszych
zapowiedzi nie przedłożył jednak „niezwłocznie” własnego pakietu rozwiązań
problemu. Na konferencji prasowej 30 października br. minister gospodarki
zapowiedział, iż rząd podejmie decyzję w sprawie hipotecznych kredytów na zakup
mieszkania i denominowanych w walutach obcych dopiero po wyjaśnieniu kontrowersji
wokół ich uwarunkowań prawnych (rozwiązanie, które ma zaproponować rząd na
wyprowadzenie tego typu kredytów z systemu finansowego ma znaleźć umocowanie w
zasadach systemu legislacyjnego). Wziąwszy jednak pod uwagę, że w minionych
miesiącach w sądach węgierskich zapadały sprzeczne ze sobą wyroki w sprawach tego
rodzaju kredytobiorców oraz wypowiedź Sądu Najwyższego sygnalizującego dwa
tygodnie wcześniej, że jak dotychczas nie ma na porządku dziennym przeprowadzenia
postępowania w sprawie ujednolicenia orzecznictwa w kwestii zasadniczych cech
konstrukcji kredytów walutowych, trudno się spodziewać, aby rząd rychło przedstawił
kompleksowe rozwiązanie, ponieważ rozwikłanie kontrowersji prawnych może zabrać
jeszcze wiele miesięcy, utrzymując tym w stałej niepewności kierownictwo banków,
akcjonariuszy instytucji finansowych, nie wspominając o zadłużonych rodzinach.
Według zapowiedzi, rząd powrócić ma do konsultacji z tymi wszystkimi partnerami i
uczestnikami życia gospodarczego, którzy zostali dotknięci negatywnymi skutkami
przedmiotowych kredytów. 4 listopada br., zamiast zapowiadanego kompleksowego
rozwiązania na wyprowadzenie z systemu finansowego umów kredytów
denominowanych w walutach, czy też na ich „uforintowienie”, przedstawił projekt
ustawy o objęcie istniejącą już konstrukcją (tzw. zapory kursowej) wszystkich
dłużników oraz wprowadzenie natychmiastowego moratorium na eksmisje na cały
okres zimowy do 30 kwietnia 2014 roku. Akt prawny przegłosowany następnego dnia
przez większość parlamentarną otworzył możliwość przystąpienia do tej konstrukcji
(spłacania rat kredytowych po preferencyjnym kursie, z możliwością późniejszego
uiszczenia różnicy kursowej zbieranej na odrębnym rachunku dłużnika, od kwoty której
spłacanie odsetek przejmują banki i państwo po połowie) wszystkim, którzy dotychczas
z niej nie skorzystali. Uchylony został bowiem warunek, zakładający, że zwłoka
dłużnika występującego o przyznanie konstrukcji nie może przekroczyć 90 dni, a kwota
długu liczona po kursie z dnia przelewu sumy kredytowej nie może przekroczyć 20 mln
HUF oraz że dłużnik nie może korzystać z innego programu ułatwiającego spłatę
kredytu. Jeszcze tego samego dnia Węgierski Związek Banków, reagując na decyzję
parlamentu, wydał komunikat, iż wykona ją zgodnie z przepisami prawa, ponieważ
konstrukcja zapory kursowej jest profesjonalnie i szczegółowo opracowanym
rozwiązaniem problemu, za którą opowiedział się i bank centralny, i rząd, i sektor
bankowy, a która przyniosła pomoc już 170 tys. dłużników. Zdaniem Związku
konstrukcja funkcjonująca od prawie dwóch lat jest w pełni zharmonizowana z zasadą
(która kreuje rząd), by ponoszenie ciężarów oparte było na odpowiedzialności
wszystkich trzech stron tej sprawy, tj. dłużników, państwa i banków. Według słów
ministra gospodarki w okresie - trwającego przez sześć miesięcy moratorium na
eksmisję - trwać mają dalsze prace i konsultacje w kwestii znalezienia dodatkowych
rozwiązań ułatwiających sytuację osób zadłużonych.
24. Program robót publicznych motorem wzrostu wskaźnika zatrudnienia. Jak wynika
z najświeższego raportu NIK (ÁSZ), w wyniku przeprowadzonych w latach 2009-11
programów robót publicznych liczba osób wykonujących pracę w ramach tego
(szczególnego) stosunku pracy wzrosła z 139 tysiecy do 287 tysięcy, podnosząc w tym
okresie indeks zatrudnienia o 0,8-1,1%, a wskaźnik bezrobocia zmniejszając o 1,4-2,0%.
Na przestrzeni trzech lat przeznaczono na te programy w sumie 227 mld HUF (w 2009
roku 60 mld HUF, w 2010 roku 101 mld HUF, w 2011 roku 66 mld HUF), a liczba osób
uczestniczących wynosiła odpowiednio 140/182/288 tysiące. Mankamentem
programów jest – w ocenie ASZ - ich niedostateczny monitoring, w wyniku czego
brakuje danych odnośnie tego jakiej części osób biorących udział w robotach
publicznych udało się po ich zakończeniu powrócić na rynek pracy.
25. Liczba zatrudnionych przy pracach publicznych będzie rekordowa. Według
zapowiedzi resortu gospodarki narodowej aż 200 tys. osób znajdzie zatrudnienie w
okresie zimowym (od listopada do kwietnia) w programach robót publicznych. 100 tys.
osób ma podjąć pracę, pozostałe 100 tys. natomiast otrzyma w ramach programów
kształcenie zwiększające ich szanse na zatrudnienie na rynku pracy. Największymi
podmiotami zatrudniającymi mają pozostać samorządy lokalne, a koszty wynagrodzeń i
składek w ramach zimowego programu wynieść mają 20 mld HUF i sfinansowane
zostaną ze środków unijnych.
26. Kolejne obciążenie dla banków. Parlament uchwalił na początku listopada br. ustawę
zwalniającą klientów indywidualnych z podatku od transakcji finansowych za dwie
pierwsze wypłaty z bankomatu w miesiącu, do łącznej kwoty 150 tys. HUF (ok. 2,25 tys.
zł). Koszty tego rozwiązania poniosą w całości banki, które od 1 lutego 2014 r. nie będą
już mogły przerzucać kosztów tego podatku (obecnie 0,6% kwoty transakcji) na swych
klientów.
27. Podatek od luksusu na Węgrzech prawdopodobnie od 2014 roku. Nie podano
szczegółów, ale nie będzie to dodatkowa stawka VAT. Może to być dodatkowa opłata od
określonych produktów (np. nieruchomości, samochody, jachty). Wspominało się o
35%-owym wymiarze takiej „opłaty”. Minister gospodarki zapowiedział jednocześnie,
że liniowy PIT będzie obowiązywał na pewno jeszcze przez rok.
28. Wynik MNB nie obciąży budżetu państwa w 2014 roku. Wg najświeższych
szacunków analityków węgierskiego banku centralnego tegoroczny bilans MNB może
wykazać zero (dla porównania: rok 2012 MNB zamknął stratą na poziomie 40 mld
HUF). Z nagromadzonych wcześniej zapasów finansowych do dyspozycji pozostało
jeszcze 7 mld HUF, co oznacza, że w 2014 roku budżet nie będzie zmuszony do
dofinansowania banku centralnego, a MNB nie przyczyni się do pogorszenia bilansu
budżetu państwa. Warto wiedzieć, że od 2003 roku ustawa budżetowa nakazuje
uwzględnienie wyników banku centralnego w budżecie państwa na rok przyszły.
Oznacza to poważną zmianę w porównaniu z prognozą z końca marca br. gdy
przewidywano jeszcze 110 mld HUF deficytu MNB, zmienioną następnie (w czerwcu
br.) na 50 mld HUF. W trzecim kwartale br. wynik z realizowanego kursu dewiz był
natomiast wyższy od przewidywanego o 51 mld HUF, osiągając 165 mld HUF.
29. MFB wyemitował obligacje w USD. Agencja Reuters poinformowała o emisji przez
państwowy bank rozwoju MFB obligacji o wartości 750 mln USD, z odsetkami o 410 pb
wyższymi powyżej amerykańskiego poziomu referencyjnego (220 pb). Emisję
zorganizowało konsorcjum składające się z Citigroup, Deutche Bank i JP Morgan.
30. Państwo przejmie niemal całe zadłużenie samorządów lokalnych. Na konferencji
prasowej sekretarz stanu János Lázár, szef Kancelarii Premiera, oświadczył, że rząd
zamierza do końca lutego 2014 roku przejąć kolejną transzę długów samorządów, w
kwocie 420 mld HUF. Zadłużone są jeszcze miejscowości liczące powyżej 5 tys.
mieszkańców. Wcześniej w trzech etapach oddłużono: w grudniu 2011 roku samorządy
komitackie (wojewódzkie), w grudniu 2012 roku samorządy mniejszych miejscowości
/poniżej 5 tys. mieszkańców/, w czerwcu br. w 40-70% oddłużono większe
miejscowości /powyżej 5 tys. mieszkańców/ - łącznie zobowiązania wyniosły 620 mld
HUF. Wraz z obecnie ogłoszoną pulą suma przejętych zobowiązań samorządowych
wyniesie 1 bln 40 mld HUF. Należy przypomnieć, iż zadłużenie samorządów rozrastać
się zaczęło równolegle z rozpowszechnieniem się po 2006 roku praktyki emisji obligacji
i zaciągania przez samorządy kredytów denominowanych w walutach obcych. Do 2005
roku dług węgierskich samorządów wynosił ok. 330 mld HUF, ale już w 2010 roku
podskoczył do 1 bln 200 mld HUF (z powodu nadmiernej proporcji długu
denominowanego w CHF i EUR samorządy narażone były na znaczne ryzyko kursowe).
Równolegle z konsolidacją zadłużenia samorządów – lecz zupełnie niezależnie od niej –
zasadniczo zmienił się zakres zadań samorządów, po ich reformie nie należy już do nich
utrzymywanie, finansowanie szkół i służby zdrowia, zamiast tego zaś ich obowiązki
poszerzyły się o zadania związane z lokalnym rozwojem i inwestycjami (samorządy
komitackie np. w następnym okresie programowania unijnego będą mogły
bezpośrednio wykorzystać 450 mld HUF środków na te cele). Rząd ma rozpoznać
podczas lokalnych wizytacji komitatów miejscowe potrzeby i możliwości inwestycyjne
(oraz popierania mśp) do końca stycznia 2014. W uzgodnieniach tych uczestniczyć mają
również oddziały komitackie izb przemysłowo-handlowych, a cały proces uzgodnień,
przejęcia długów i podziału zadań zakończyć się ma do końca lutego 2014. Węgierski
Związek Banków oświadczył, że przyjmuje do wiadomości działania rządu prowadzące
do zakończenia procesu przekształcania struktury finansowej samorządów, które mają
stać się motorem rozwoju lokalnej gospodarki. Bankowcy zadeklarowali jednocześnie
dalszą chęć świadczenia usług prowadzenia rachunków bieżących na rzecz sektora
samorządowego, udzielenia kredytów dla przywrócenia ich cashflow, finansowania
wkładów własnych w projektach unijnych, jak i wstępnego finansowania projektów do
czasu uzyskania środków unijnych.
31. Spłata wieloletnich zaległości w opłatach z tytułu dzierżawy głównym elementem
wysokich wpływów w tym roku do Narodowego Funduszu Gruntów. Z zapisów
budżetowych na 2014 rok wynika, że odpowiednik polskiej Agencji Nieruchomości
Rolnych na Węgrzech - Nemzeti Földalap Kezelő, zawiadujący 1,7 mln ha gruntów
państwowych (w tym 1,2 mln ha parków narodowych, lasów państwowych, 400-450
tys. ha terenów oddanych w dzierżawę), w przyszłym roku uzyska - tytułem dzierżawy
gruntów - jedynie 7,6 mld HUF wpływów (w roku bieżącym 11,8 mld HUF). Znacząca
różnica wynika z faktu, że po dokonaniu przez Fundusz w tym roku generalnego spisu,
wyceny posiadanego majątku i rewizji ponad 8 tysięcy umów dzierżawy okazało się, że
w przypadku 10% umów należało interweniować z powodu nieadekwatnych do
rzeczywistości opłat lub z uwagi na to, że opłaty w ogóle nie były zafakturowane przez
Fundusz na rzecz dzierżawców od momentu powstania Funduszu i przejęcia przez
niego praw właścicielskich od swego poprzednika prawnego. Drugim znaczącym
elementem wpływu środków finansowych Funduszu Gruntów będą w przyszłym roku
wpływy pochodzące ze sprzedaży gruntów (8,5 mld HUF), co oznaczać będzie w
praktyce bezprzetargową sprzedaż działek (poniżej 3 ha) pochodzących jeszcze z
programu „renta za ziemię”. Na obecną chwilę Fundusz gospodaruje 34 tys. ha takich
terenów (stanowiących współwłasność niepodzielną), z których w 2014 roku na
sprzedaż przeznaczone zostanie 13 tys. ha. W ramach programu „renty za ziemię”
Fundusz wypłaci w 2014 roku 10,8 mld HUF.
32. Parlament uchwalił kolejną redukcję cen energii dla gospodarstw domowych. Z
dniem 1 listopada br. w przypadku usług ogrzewania centralnego, jak i operatorów
oferujących gaz i prąd dla ludności, weszła w życie redukcja taryf do 88,9% stawek
dotychczasowych. W rezultacie obecnego, drugiego już etapu (tym razem 11,1%-owej)
redukcji cen energii skala obniżania kosztów energii osiągnie 20%, licząc od grudnia
2012 roku. Zgodnie z pozostałymi modyfikacjami, płacone dotychczas przez
gospodarstwa domowe różnorakie komponenty taryfy za energię (dotacja do
przekształceń strukturalnych przemysłu węglowego (0,08 HUF/kWh), dotacja do
preferencyjnych stawek energii stosowanych wobec pracowników przemysłu
elektroenergetycznego (0,07 HUF/kWh), dotacja do przekształceń struktury
produkcyjnej operatorów ogrzewania centralnego 1,35 HUF/kWh) zostały
podwyższone do poziomu odpowiednio 0,17/0,2/1,71 HUF/kWh) i przerzucone na
instytucjonalnych odbiorców energii (w sumie ok. 10 mld HUF, podwyżka o 0,62
HUF/kWh), przy jednoczesnym zwolnieniu z tych opłat gospodarstw, co ma przyczynić
się do obniżenia kosztów gospodarstw o 3-4%, tj. o 1,46 HUF/kWh). Podjęto też decyzję
w kwestii przerzucenia na operatorów gazu kosztu przeglądów technicznych i
bezpieczeństwa urządzeń należących do konsumentów (przewodów gazowych i
kotłowni).
33. Redukcja kosztów energii również dla sektora przedsiębiorstw? W wywiadzie dla
“Napi Gazdasag” minister gospodarki narodowej Mihály Varga podkreślił znaczenie cen
energii dla utrzymania konkurencyjności gospodarki wyrażając poparcie dla idei
objęcia redukcją kosztów energii, po gospodarstwach domowych, także branży
przedsiębiorstw. Minister Varga powołał się tu na przykład polski, gdzie – jak stwierdził
- rząd dokonał obniżki kosztów energii w kolejności odwrotnej, zaczynając od firm. Nie
obliczono jeszcze wpływu na przyszłoroczny budżet obecnej redukcji dla gospodarstwa
domowych (która wystartowała 1 listopada br.), lecz zdaniem szefa resortu
gospodarczego nie będzie potrzeby podejmowania dodatkowych działań, a po
przejściowym obniżeniu dochodów z VAT nastąpi wyrównanie, bez gwałtownych
interwencji.
34. Porozumienie w sprawie „adriatyckiego korytarza gazowego”. Agencja Bloomberg
podała, że Chorwacja, Węgry i Ukraina porozumiały się w sprawie utworzenia
“adriatyckiego korytarza gazowego”, łączącego te kraje z gazociągiem TAP (Trans
Adriatic Pipeline). Wiceminister spraw zagranicznych Chorwacji J. Klisović powiedział
Bloomberg, że premierzy trzech uczestniczących w projekcie krajów rychło złożą swe
sygnatury pod tym porozumieniem, a dzięki dywersyfikacji źródeł zaopatrzenia
korytarz gazowy zwiększy bezpieczeństwo energetyczne regionu. Nowa infrastruktura
ma połączyć planowany terminal LNG na wyspie Krk w Chorwacji z gazociągiem TAP
(budowany przez norweski Statoil, niemiecki E.ON SE i szwajcarską Axpo; zapewnić ma
dostawy azerskiego gazu na poziomie 10 mld m³ rocznie od granicy tureckiej poprzez
Grecję i Albanię do Włoch).
35. MOL zbył udziały w gazowych magazynach rezerw strategicznych w Szőreg. Spółka
MMBF Földgáztároló Zrt., dysponująca magazynem zdolnym do pomieszczenia 1.900
mln m³ gazu, wybudowana w 2009 roku przez MOL, znajdowała się dotychczas w
posiadaniu jej udziałowców w następujących proporcjach: 72,46% MOL i 27,54%
Węgierski Związek Składowania Węglowodorów MSZKSZ. W wyniku transakcji, o której
oficjalnie poinformowała grupa MOL na stronie internetowej budapeszteńskiej giełdy,
MOL przekazał 51% udziałów państwowemu bankowi rozwoju Magyar Fejlesztési Bank
Zrt., pozostałe zaś 21,46% MSZKSZ, który tym samym wszedł w posiadanie łącznie 49%
akcji podziemnych magazynów w Szőreg. W ocenie analityków rząd uzyskał w ten
sposób nadzór właścicielski przy najmniejszych możliwych nakładach inwestycyjnych
(wcześniej bowiem planował dokonać manewru przejęcia większości 51% poprzez
zakup za pośrednictwem agencji gospodarowania mieniem narodowym MNV Zrt.). Cena
transakcji na razie nie jest znana (szacuje się 145 mld HUF), a jej fizyczna realizacja
powinna dokonać się do końca br.
36. O środki unijne ubiegać się będą mogły również węgierskie projekty
energetyczne. Komisja Europejska określiła niemal 250 projektów, które będą mogły
korzystać w latach 2014-20 z 5,85 mld EUR funduszu CEF - Connecting Europe Facility,
których realizację uznała za wspólny interes europejski, a które obejmują co najmniej
dwa państwa członkowskie UE, poprawiają integrację rynku i połączenie sieci
energetycznych, zwiększają bezpieczeństwo zaopatrzenia i konkurencyjność poprzez
udostępnienie większej możliwości wyboru konsumentom. Na liście znalazło się kilka
inwestycji związanych z Węgrami, jak np. połączenie w kilku punktach węgierskochorwacko-słoweńskiej oraz węgiersko-słowackiej sieci energii elektrycznej, połączenie
gazociągiem słowackiego Velké Zlievce i węgierskiego Vecsés poprzez miasto
Balassagyarmat, budowa odcinka gazociągu pomiędzy Austrią i Węgrami od
miejscowości Ercsi do Győr, wsparcie prac nad ‘reverse-flow’ węgiersko-rumuńskiego
gazociągu, przedłużenie azersko-gruzińskiego gazociągu AGRI od Konstancy (przez
Oradeę do Csanádpalota), połączenie węgiersko-słoweńskiej sieci gazowej (pomiędzy
węgierskimi miejscowościami Nagykanizsa i Tornyiszentmiklós oraz słoweńskimi
Lendava i Kidricevo). Dotacje na wszystkie te projekty nie będą automatyczne,
konieczne będzie uczestnictwo w konkursach, a do udziału w nich uprawnione będą
jedynie inwestycje infrastrukturalne znajdujące się na liście zatwierdzonej przez KE.
37. Łącznik gazowy HU-SK ruszy pełną mocą w 2015 roku. Péter Szijjártó, sekretarz
stanu w Kancelarii Premiera ds. zagranicznej polityki gospodarczej, zapowiedział to po
posiedzeniu węgiersko-słowackiej komisji ds. gospodarczych w Bratysławie. W połowie
przyszłego roku nowa infrastruktura ma zostać poddana testom.
38. Państwo podwyższa swoje udziały w spółce energetycznej MVM. Państwowa
agencja zarządzająca majątkiem MNV podwyższyła kapitał spółki energetycznej MVM o
71 mld HUF (ok. 1 mld 65 mln zł), zwiększając tym samym swoje udziały w firmie. Do
czasu oficjalnego podniesienia kapitału spółki państwo udzieli MVM pożyczki w kwocie
właśnie 71 mld HUF, która zostanie przeznaczona na pokrycie kosztów zakupu gazowej
części węgierskiej spółki niemieckiego koncernu E.ON. MVM zwiększy także swoje
udziały w regionalnej energetycznej spółce dystrybucyjnej Émász z Ózd w komitacie
Borsod-Abaúj-Zemplén.
39. Obniżka cen hurtowych prądu. Redukcja kosztów energii była dotychczas
krytykowana również i z tego powodu, iż tzw. „ekstrazysk” występujący w retoryce
rządowej (który operatorzy przedsiębiorstw energetycznych osiągali ze swej
działalności w ostatnich latach) był mimo wszystko najbardziej dostrzegalny na
rachunkach państwowej grupy elektroenergetycznej MVM (Magyar Villamosművek
Zrt.). MVM, w wyniku stosowania wysokich cen hurtowych osiągnął zyski rzędu 74 mld
HUF, a obniżanie stawek za prąd dla ludności przeprowadzać musieli operatorzy energii
elektrycznej. 1 listopada br. doszło tu do pewnego zwrotu, ponieważ rząd ogłosił w
dzienniku ustaw obniżkę ceny 1 kW prądu dla operatorów z przeznaczeniem dla
gospodarstw domowych o 13,9% (z 17,6 HUF do 15,15 HUF). Krok ten zmniejszy zyski
MVM o 20 mld HUF i zdejmie z operatorów część ciężaru, wprowadzonego z dniem 1
listopada br., drugiego etapu redukcji cen energii, w którym operatorzy zobowiązani są
naliczać konsumentom stawki za energię elektryczną niższe o 11,1% (łączna redukcja,
to 20% od początku br.).
40. Węgierskie elektrownie wytwarzają coraz mniej prądu. Na podstawie
najświeższych danych węgierskiego zarządcy systemu elektro-energetycznego Mavir
Zrt. w okresie I-IX 2013 produkcja prądu na Węgrzech skurczyła się o 9,6% r/r.
(negatywny rekord nastąpił w lutym br., kiedy zanotowano 20% spadek produkcji r/r).
Co ciekawe, całkowite zużycie energii elektrycznej w okresie I-IX br. obniżyło się
jedynie o 0,7%.
Prąd elektryczny na Węgrzech w okresie I-IX (GWh)
2012
Produkcja
25,389
Import
13,308
Eksport
7,104
Import netto
6,204
Całkowite zużycie
31,593
2013
22,947
11,622
3,180
8,427
31,374
41. Węgry ostatnie pod względem poziomu optymizmu konsumentów. Spośród 60
badanych przez instytut badawczy Nielsena państw Węgry znalazły się na samym
końcu rankingu poziomu optymizmu konsumentów. Tylko 15% pytanych na Węgrzech
osób uważa swe perspektywy finansowe w najbliższych 12 miesiącach za
optymistyczne, a 8% uznaje swe perspektywy zawodowe za korzystne. Polska
ulokowała się na 46. miejscu.
42. Badanie siły nabywczej. Regionalne różnice w sile nabywczej Węgrów są stałe, choć
zwiększają się różnice przychodów – wynika z danych firmy badawczej GfK. Mieszkańcy
Budapesztu mogą się pochwalić wskaźnikiem na poziomie 130% średniej, podczas gdy
w najbiedniejszych regionach wynosi on 80-85%. Średni przychód obywatela Węgier to
5.009 EUR i jest to 38,9% średniej unijnej. Większą siłę nabywczą niż Węgrzy mają np.
Chorwacja, Słowacja, Turcja, Czechy i Polska, podczas gdy gorsze są Czarnogóra,
Rumunia, Ukraina czy Mołdawia.
43. Centralny Urząd Statystyczny: 14% Węgrów żyje w biedzie. 14% populacji Węgier,
czyli 1 mln 368 tys. ludzi żyje w biedzie – ogłosił Centralny Urząd Statystyczny (KSH).
Granicą biedy dla osoby samotnej jest 86 tys. HUF (ok. 1290 zł), dla dwojga ludzi
żyjących razem – 150,4 tys. HUF (ok. 2,3 tys. zł), a dla rodziny z dwojgiem dzieci, w
której oboje rodzice pracują – blisko 250 tys. HUF (ok. 3,75 tys. zł) miesięcznie.
44. Zarządzanie konkursami unijnymi zadaniem państwa. Zgodnie z publikacją w
„Magyar Közlöny” (dziennik urzędowy) w następnym unijnym budżecie na lata 2014-20
wykonywanie zadań związanych z wykorzystaniem środków unijnych – dotychczas
zlecanych na zewnątrz – w przyszłości powróci do zadań państwa, wykonywanych za
pomocą własnych zasobów. Państwo stworzyć ma własny instytucjonalny system
polityki rozwojowej, który zajmie się sporządzaniem dokumentacji konkursowych, a
następnie - przy pomocy własnych ekspertów - wesprze realizację projektów. Czynności
te wykonywane będą w jednostkach na poziomie ministerialnym, na szczeblu
komitackim (wojewódzkim) oraz miast na prawach komitatu, a z ich usług i doradztwa
korzystać będą mogły samorządy lokalne i mniejszościowe, uznane przez państwo
kościoły, przedsiębiorstwa państwowe oraz mśp.
45. Dotychczas za zezwolenie osiedlenia się na Węgrzech zapłaciło75 osób. Jak wynika
z danych centrum obsługi zadłużenia (ÁKK) do końca września br. zrealizowano - w
formie emisji obligacji państwowych - 75 wniosków obcokrajowców w sprawie
udzielenia płatnego 5-letniego (250 tys. EUR) zezwolenia na osiedlenie się na Węgrzech.
Obliczając skalę dotychczasowej sprzedaży obligacji w tej formule dochody państwa
wyniosły 18,75 mln EUR (5,5 mld HUF). Rząd zakładał, że do końca bieżącego roku
docelowo wyda ok. 400 pozwoleń, co może w rezultacie przynieść ok. 100 mln EUR (30
mld HUF) wpływów do budżetu. ÁKK nie ujawniła informacji o składzie
narodowościowym ubiegających się. Obligacje ÁKK sprzedawane są przez 7
pośredników w 43 krajach świata.
46. Produkty premium trzonem eksportu art. rolno-spoż. do Rosji. Minister rozwoju
wsi Sándor Fazekas powiedział po powrocie z targów przemysłu spożywczego Złota
Jesień w Moskwie, gdzie Węgry były w tym roku gościem specjalnym, że na rynku
rosyjskim istnieje znaczący popyt na węgierskie produkty rolno-spożywcze kategorii
premium. Konsumenci rosyjscy poszukują węgierskich win, konserw, nasion, bydła
hodowlanego, zainteresowani są tworzeniem placówek hodowli zwierząt, „wynikami
węgierskiej akwakultury słodkowodnej” czy doświadczeniami hodowli kóz. Zdaniem
ministra w następnych 3-4 latach eksport rolny do Rosji zwiększyć się może o 15-20%,
a rynek rosyjski w przyszłości może spełniać podobną rolę w węgierskim eksporcie
żywności jak w latach 70. czy 80. ubiegłego stulecia. Obecnie natomiast Węgry muszą
zdobywać rynek rosyjski właśnie produktami klasy premium.
47. Banki spółdzielcze nabędą akcje węgierskiej poczty. Według komunikatu
Ministerstwa Rozwoju węgierska poczta (spółka Magyar Posta Zrt.) oraz nowo
utworzona organizacja integrująca banki spółdzielcze (Szövetkezeti Hitelintézetek
Integrációs Szervezete) zacieśnią swe więzy, ta ostatnia bowiem nabędzie 25% pakiet
akcji minus jeden głos w Magyar Posta Zrt., która z kolei nabędzie akcje banku
centralnego banków spółdzielczych Takarékbank Zrt. Wartość transakcji uiszczona ma
zostać w gotówce, a z uwagi na to, że sprzedaż akcji poczty następuje - zgodnie z
postanowieniem rządu opublikowanym w Dzienniku Ustaw Magyar Közlöny – ze
względu na ważny cel państwowy, transakcja zrealizowana zostanie bez ogłaszania
przetargu. Współpraca pomiędzy pocztą i bankami spółdzielczymi jest uzasadniana
faktem, że w wielu miejscowościach funkcjonują albo tylko urzędy pocztowe, albo tylko
bank spółdzielczy i tylko za ich pośrednictwem da się zapewnić, by usługi pocztowe,
ubezpieczeniowe, bankowo-inwestycyjne pokrywały terytorium całego kraju i dotarły
również do małych miejscowości.
48. Płaca minimalna powyżej 100 tys. HUF? Rząd zasygnalizował gotowość do rozmów z
organizacjami pracodawców i pracobiorców w sprawie podwyższenia w 2014 roku
poziomu płacy minimalnej do poziomu powyżej 100 tys. HUF (ok. 1.500 zł). Negocjacje
trwać mają do początku grudnia br. Wstępne stanowiska organizacji: pracodawcy
optują za wzrostem zgodnym ze wzrostem inflacji (2,4%), pracobiorcy za 2,4%+2,0%
(prognozowany przez rząd wzrost gospodarczy w 2014 roku)+1,0%=5,4%. Rząd za
punkt wyjścia do rozmów uważa utrzymanie wartości płac na realnym poziomie
(2,4%). Płaca minimalna wynosi obecnie na Węgrzech 98 tys. HUF (ok. 1.470 zł), ok.
750 tys. osób jest zatrudnionych na takich warunkach (2 tys. HUF, o które miałaby
wzrosnąć płaca minimalna, to równowartość ok. 30 zł).
49. Péter Szijjártó o węgierskich inwestycjach w regionie. Sekretarz stanu ds.
zagranicznej polityki gospodarczej, komentując otwarcie centrum handlowego przy
Dworcu Głównym w Poznaniu, zbudowanego przez węgierskie konsorcjum TriGránit,
powiedział w stolicy Wielkopolski, że kluczowym elementem polityki gospodarczej
Węgier jest nawiązywanie kontaktów w Europie Wschodniej, a inwestycje polskowęgierskie odgrywają w tym procesie ważną rolę. Największa inwestycja koncernu
TriGránit w Polsce (jej wartość to 385 mln EUR) zrealizowana została przy udziale
inwestycyjnym przyszłych najemców, polskich kolei oraz konsorcjum Europa Capital
(składającego się z Banku Zachodniego WBK, Raiffeisen Bank Polska SA, Nordea Bank
Polska SA, BRE Bank SA i HYPO NOE). Inwestycja ruszyła w sierpniu 2011 roku, której
pierwszą fazę – dworzec kolejowy – ukończono w maju 2012 roku. Obecnie oddane do
użytku centrum handlowe obejmuje 164 tys. m² powierzchni brutto, w tym 58 tys. m²
powierzchni przeznaczonej na handel detaliczny, 230 sklepów, 1500 miejsc
parkingowych, 35 punktów gastronomicznych, zbudowano też 2,5 km drogi rowerowej
i 3 km drogi czteropasmowej. Kompleks budowlany uzupełniony zostanie w trzeciej
fazie budowy (w 2015 roku) o centrum konferencyjne, hotel i biurowce. Inwestycja
zapewni miejsce pracy dla 2,5 tys. osób. W polskich, a w szczególności w wielkopolskich
mediach inwestycja TriGránitu jest jednak krytykowana za zmarginalizowanie funkcji
dworcowej i dominację części komercyjnej oraz złe rozwiązania komunikacyjne.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------Węgry - podstawowe wskaźniki makroekonomiczne
2009 2010
Wzrost PKB (%)
-6,3
1,2
Produkcja przemysłowa (%)
-17,7
10,5
Inflacja (%)
4,2
4,9
Bezrobocie (%)
10,0
11,2
Źródło: Węgierski Urząd Statystyczny (KSH)
Opr.:
Wydział Poliyczno-Ekonomiczny
Ambasady RP w Budapeszcie
2011
1,7
5,4
3,9
10,9
2012
-1,7
-1,7
5,7
10,7
2013
0,1 (II kwartał)
0,9 (VIII)
1,4 (IX)
9,8 (III kwartał)