Instruktor

Zespół Kadry Kształcącej
ZHP Chorągwi Białostockiej
Temat: Instruktor - drużynowy. Drużynowy jako wychowawca i opiekun. Rola osobistego przykładu
instruktora. Praca z przybocznym, pozyskiwanie przybocznego. Obrzęd przekazania funkcji
drużynowego. Przejmowanie drużyny.
Prowadzenie: phm. Monika Legieta – członkini ChZKK
Cele:
Poznawcze:
- poznanie roli i zadań drużynowego w drużynie
- przypomnienie założeń Harcerskiej Metody Wychowawczej
- wskazanie przyszłym drużynowym sposobu pracy z przybocznymi
Wychowawcze:
- uświadomienie potrzeby doskonalenia w sobie cech
- charakteryzujących dobrego drużynowego i instruktora
Kształceniowe:
- wykształcenie umiejętności prowadzenia drużyny w zgodzie z Harcerską Metodą Wychowawczą
- rozwijanie umiejętności planowania swojego rozwoju społecznego, intelektualnego, emocjonalnego,
fizycznego i duchowego.
Zamierzenia:
1. umiał określić wzór osobowy drużynowego harcerskiego (instruktora ZHP).
2. potrafił określić, na czym polega rola i postawa drużynowego:
- jako opiekuna
- jako wychowawcy
3. potrafił rozpoznawać problemy wychowawcze w drużynie oraz reagować na nie.
4. potrafił określić słabe i mocne strony własnego charakteru w kontekście „bycia drużynowym” oraz
wyznaczyć zadania do pracy nad słabościami.
5. rozumiał znaczenie instruktora jako wychowawcy posługującego się metodą wychowawczą.
6. wiedział, na czym polega przykład instruktora w skutecznym stosowaniu metody.
7. rozumiał potrzebę dalszego kształcenia się.
8. umiał współpracować z przybocznymi
9. umiał delegować zadania i wiązać z nimi odpowiednie kompetencje
10. rozumiał znaczenie konieczności przygotowania następcy
11. potrafił kierować drużyną przejętą od poprzednika
Czas: 3,5 h
Materiały: Kartka z niby-ogłoszeniem, kłębek nici, 2 arkusze szarego papieru, markery, gwizdek, kartki
z materiałami do ćwiczeń i ewaluacją.
Literatura pomocnicza:
1.
„Księga Jaszczurki”, wyd. Wing, Łódź 2000.
2.
Miesięcznik Instruktorów ZHP „Czuwaj”, nr 9. wrzesień 2004.
Przebieg:
1. Powitanie, przedstawienie się - 2 min.
2. Cytat - czytanie - 1 min.
Prowadząca czyta cytat: „Będziesz instruktorką. Czy chcesz tego? Może nie dziś i nie jutro. Wtedy
kiedy nadejdzie czas, kiedy Twoje życie będzie proste jak łodyga trzciny i jak śpiew skowronka.”
Zespół Kadry Kształcącej
ZHP Chorągwi Białostockiej
3. Wprowadzenie do tematu zajęć - pogadanka, czytanie - 5 min.
Przedstawienie zagadnień dotyczących tematu i uzasadnienie ich ważności. Nawiązanie do
wartościowego C.V., w którym każdy chciałby pochwalić się najlepszymi cechami i
umiejętnościami. Przeczytanie niby-ogłoszenia, w którym GK poszukuje wykwalifikowanego
drużynowego.
4. Kłębek - ćwiczenie - 10 min.
Siedząc w kręgu gramy w skojarzenia dotyczące drużynowego-instruktora. Pierwsza osoba zaczyna
od słowa instruktor, a kolejna wymyśla słowo na końcową literę wyrazu poprzedniego. Każdy
wypowiadając słowo, zostawia sobie nitkę z kłębka, a kłębek rzuca do wybranej osoby
5. Mój autorytet - rozmowa - 8 min.
Kursanci mają za zadanie przypomnieć sobie instruktorów, którzy stanęli na ich harcerskiej drodze i
wywarli na nich szczególne wrażenie, wpływ. Za jakie cechy cenią właśnie tych instruktorów?
Chętne osoby dzielą się swoimi przemyśleniami. Każdy zastanawia się, czy ten instruktor był dla
niego autorytet
6. Idealny instruktor - burza mózgów - 10 min.
Wypisujemy na arkuszu szarego papieru cechy idealnego instruktora (zadanie ułatwią wcześniejsze
przemyślenia). Podkreślamy 10 najważniejszych cech.
7. Podział na grupy - 2 min.
Kursanci ustawiają się w rzędzie według numerów swoich drużyn. Prowadząca dzieli ich na 6 grup.
8. Role drużynowego - praca w grupach, rozmowa - 20 min.
Paulo Coehlo „ Podręcznik wojownika Światła”: „Wojownik Światła wie, że nikt nie jest głupcem i
że każdy może nauczyć się wiele od życia – nawet, jeśli wymaga to czasu. Daje z siebie zawsze to,
co najlepsze, ale też najlepszego oczekuje od innych. Stara się wydobyć na światło dzienne zalety i
umiejętności każdego człowieka”.
Każda grupa dostaje kartkę z napisaną na niej jedną rolą drużynowego (opiekun, wychowawca,
przywódca, reprezentant, poinformowany, przeciwdziałający konfliktom) i przepisuje na nią z
szarego papieru te cechy, które są niezbędne do wypełniania tej roli oraz dodaje inne, które przyjdą
im do głowy. Każda grupa prezentuje swoje cechy zaczynając od tej najważniejszej. Omawiamy, na
czym polegają poszczególne role. Podajemy przykłady zachowań drużynowego związanych z tymi
cechami, a inne grupy zgadują, o jaką rolę chodzi.
Prowadząca zwraca uwagę na nadrzędność roli opiekuna i wychowawcy wynikającą ze Statutu ZHP:
„ZHP jest wychowawczym, patriotycznym, dobrowolnym i samorządnym stowarzyszeniem
otwartym dla wszystkich bez względu na pochodzenie, rasę czy wyznanie.” Krótkie omówienie
szczególnej roli drużynowego w drużynie
9. Przerywnik - zabawa - 5 min.
Dentysta
10. Dylemat - ćwiczenie - 10 min.
Prowadząca mówi: „Teraz niech wszyscy zamkną oczy, wyobraźcie sobie idealny obóz, na którym
to, po dniu cudownych zajęć kładziecie się na kanadyjkach, by oddać się błogiemu odpoczynkowi.
Słyszycie jeszcze szum drzew i cykanie koników polnych, ale już coraz ciszej i ciszej. Odpływacie w
krainę snów, by z rana...” (w tym momencie następuje gwizdek i groźne oznajmienie: POBUDKA!),
następnie objaśnia zasady tego ćwiczenia. Zadaniem uczestników będzie ustosunkowanie się do
kolejno czytanych twierdzeń (zgadzam się, nie zgadzam się, nie wiem) i stanięcie w miejscu
pomieszczenia, odpowiadającemu danej odpowiedzi. Za każdym razem prowadząca pyta, czy ktoś
chciałby wyjaśnić swoje stanowisko.
Zespół Kadry Kształcącej
ZHP Chorągwi Białostockiej
Po zakończeniu odczytywania prowadząca zwraca uwagę na wielość
możliwych dylematów, na które nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Jednak wobec niektórych kwestii
instruktor powinien mieć jedną odpowiedź. Należy to rozważyć we własnym sumieniu
11. Podział na grupy - 2 min.
Każdy uczestnik kładzie na środku pomieszczenia jakąś należącą do niego rzecz. Prowadząca dzieli
te przedmioty na 3 grupy i ich właściciele łączą się w takie właśnie grupy.
12. Problemy wychowawcze - scenki - 30 min.
Każda grupa ma za zadanie przedstawienie scenki dotyczącej jednego z podanych zagadnień oraz
pokazać sposób na rozwiązanie zaistniałego w scence problemu wychowawczego. Po każdej scence
analizujemy, czy postawa instruktora była właściwa, czy nie i dlaczego?
13. Ja - drużynowy, instruktor - ćwiczenie - 10 min.
„Księga Jaszczurki”: „Wódz powinien wiele wymagać od siebie, a mniej od innych. Powinien być
surowy dla samego siebie, a łagodny dla innych. On dobrze wie, że niełatwo jest coś zrobić i że
prawie wszystko wymaga wysiłku.”
Zadaniem kursantów jest przepisanie na kartkę 10 najważniejszych cech dobrego drużynowego
(podkreślonych wcześniej na szarym papierze – pkt. 6.) i określenie w skali od 1 do 10 stopnia
posiadania przez siebie każdej cechy. Następnie dokonujemy obliczeń: mnożymy ilość punktów razy
10 (ilość cech). Porównanie maksymalnego wyniku (100) i wyniku własnego pozwoli stwierdzić, ile
brakuje kursantom do ideału. Każdy zwraca uwagę na swoją mocną i słabą stronę.
Rundka - każdy kończy zdanie: „Muszę starać się być bardziej...”
14. Czego mi brakuje? - pogadanka - 10 min.
Kursanci wpisują w tabelkę na własnych kartkach umiejętności, jakie chcieliby posiadać oraz
sposoby, w jakie mogą je zdobyć. Chętne osoby dzielą się swymi przemyśleniami. Prowadząca mówi
o różnych formach kształcenia dla instruktorów: kursy, warsztaty, ale także literatura, Internet, itd.
15. Przerwa - 8 min.
Chętne osoby prezentują w jaki sposób ucisza się u nich w drużynie niesfornych harcerzy
Prowadząca pokazuje „sportowy” sposób uciszania: „Kółka małe, kółka duże, rączki w bok, a potem
w górze. Tak się drzewa kołysały, a tak dzieci [a harcerze] grzecznie stały [stali].”
16. Metodyczna rozsypanka - ćwiczenie - 5 min.
Każdy na małej karteczce pisze słowo kojarzące się mu z harcerską metodą wychowawczą,
prowadząca zbiera karteczki i ponownie je rozdaje w przypadkowej kolejności. Każdy po kolei
odczytuje napis z kartki, którą otrzymał, a następnie przykleja ją do plakatu
17. Harcerska metoda wychowawcza - układanka, pogadanka - 15 min.
Przypomnienie definicji Harcerskiej metody wychowawczej, elementów, cech, instrumentów i zasad
harcerskiego systemu wychowawczego – każdy otrzymuje jeden fragment układanki Statku
przedstawiającego Harcerski System Wychowawczy, zapamiętuje wyraz na nim zapisany i wszyscy
razem układają Statek na środku pomieszczenia. Każdy po kolei krótko omawia znaczenie wyrazu,
który był na wylosowanej przez niego kartce.
18. Osobisty przykład instruktora - pogadanka - 5 min.
Prowadząca podkreśla istotną rolę osobistego przykładu instruktora w harcerskiej metodzie
wychowawczej oraz zauważa znaczenie znajomości HMW w pracy instruktorskiej.
19. Podział na grupy - 2 min.
Zespół Kadry Kształcącej
ZHP Chorągwi Białostockiej
Do 10 osób rzucam mazaki, a osoby te dobierają sobie 3 osoby, tworząc
grupę. Pozostałe osoby siadają pojedynczo
20. Przyboczny - tak czy nie? (cz. 1) - praca w grupach - 5 min.
W powyższych grupach ich zadaniem jest stworzenie indeksu pomysłów do realizacji jednego z
zamierzeń wynikających z planu pracy drużyny. Trójki i pary pracują w ten sposób, że najpierw
wszyscy pracują samodzielnie, a następnie w zespołach konsultują i wymyślają nowe pomysły.
Zaznaczamy, że osoba, która dobierała sobie zespół bądź też została bez przydziału to drużynowy. A
pozostali to przyboczni. Następnie w trójkach i dwójkach określają, które elementy przyboczni
mogliby przeprowadzić samodzielnie
21. Przyboczny - tak czy nie? (cz. 2) - burza mózgów - 5 min.
Wspólnie sporządzamy listę korzyści, które daje drużynowemu obecność przybocznych. Należy
zwrócić uwagę na odczucia uczestników pracujących w poszczególnych zespołach i samodzielnie
22. Współpraca z przybocznym, motywowanie Go oraz jego rozwój - scenki, dyskusja - 10 min.
Kilka par uczestników inscenizuje sytuację – rozmowa drużynowego z przybocznym (8-8).
Następuje omówienie odczuć drużynowego i przybocznego , oceniamy, która sytuacja motywuje
przybocznego do dalszej pracy i czy oczekiwania przybocznego i drużynowego są podobne, czy
różne. Wspólnie zastanawiamy się, w jaki sposób możemy dbać o rozwój przybocznego
 stopnie harcerskie
 namiestnictwa
23. Przyboczny - ale skąd... - przerywnik ruchowy, dyskusja - 5 min.
Uczestnicy mają za zadanie odnalezienia przybocznych w szkole. Przyklejenie odnalezionych kartek
na szary papier. Dyskusja nad zaproponowanymi przez prowadzącą sposobami. Dodanie bądź też
usunięcie pomysłów
24. Przekazanie funkcji drużynowego - praca w grupach, burza mózgów - 10 min.
Kilka osób chętnych opowiada, jak to jest u nich w drużynie bądź też jak to jest u innych a danej
osobie się to spodobało. Podział na grupy:- każdy losuje z pojemnika karteczkę na której jest
narysowany symbol.- odnajdują w sali kartkę z takim znaczkiem jak ich. W powyższych grupach
mają za zadanie wypisać [jednostronnie na kartkach], o czym powinniśmy pamiętać, w chwili
przekazywania drużyny
 konstytucja
 rota przejęcia drużyny
 różnego rodzaju zwyczaje (krzesło, z zawieszonym sznurem...)
 rozkaz
 meldunek.
Przyklejamy wyniki pracy grup na szary papier, wprowadzamy poprawki, swoje pomysły...
25. Jestem drużynowym i co dalej - scenka, dyskusja - 10 min.
Prowadząca inscenizuje z kilkoma wybranymi osobami, rozmowę byłego drużynowego z nowo
wybranym
1)
Wyjeżdżam jutro – wszystko znajdziesz w schronie i u mnie w domu. Więc jak coś to dzwoń...
2)
Przekazałam Ci drużynę, bo jak wiesz nie pogodzę wszystkiego. Poradzisz sobie, w hufcu Ci
pomogą, przecież widziałeś jak ja to robię. Ze mną kontaktuj się jak tylko będziesz mieć jakiś problem,
ale przez najbliższy miesiąc proszę poradź sobie sam
3)
Wiem, że przed Tobą ciężka próba. Dziś nie ma czasu, żebym Ci wszystko przekazała.
Spotkamy się w tym tygodniu u mnie, powiem Ci co gdzie jak kiedy. Ustalimy, czym jeszcze ja się
będę zajmować, żebyś stopniowo się wdrażał w tą funkcję.
4)
Tak naprawdę sznur to tylko formalność – przecież od dawna tak dzieliliśmy się zadaniami,
żebyś mógł poczuć co znaczy być drużynowym. Pomoc otrzymasz zawsze, jak tylko będziesz
Zespół Kadry Kształcącej
ZHP Chorągwi Białostockiej
potrzebować, masz przybocznych, wiesz, że możesz ich zmienić, bo to muszą
być osoby, z którymi będziesz chciał współpracować.
Po każdej scence zapisujemy jedną- pierwszą powiedzianą uwagę. Po wszystkich zastanawiamy się
od czego tak naprawdę zależy dobre prowadzenie drużyny po zmianie drużynowego. Gdzie szukać
pomocy, o czym pamiętać, co zmienić??
26. Zakończenie - 5 min.
Podsumowanie treści zajęć. Wypełnienie ewaluacji. Zawiązanie kręgu
ZAŁĄCZNIKI
( 1 ) CYTAT Z „KSIĘGI JASZCZURKI” :
„Będziesz instruktorką. Czy chcesz tego?
Może nie dziś i nie jutro.
Wtedy kiedy nadejdzie czas,
kiedy Twoje życie będzie proste
jak łodyga trzciny i jak śpiew skowronka.”
(2) TREŚĆ NIBY-OGŁOSZENIA:
„Jeśli masz w sobie harcerskiego ducha, rozumiesz potrzeby, poglądy i pragnienia współczesnej
młodzieży, każdego traktujesz jak indywidualność, a do tego umiesz wzbudzić ducha wspólnoty
wśród podopiecznych i marzysz o karierze w Związku Harcerstwa Polskiego, to właśnie Ciebie
szukamy! Zostań drużynowym drużyny wędrowników!
Oferujemy wszechstronne możliwości rozwoju oraz wielką satysfakcję z pełnionej służby.”
(3) CECHY IDEALNEGO INSTRUKTORA
zaradność życiowa, punktualność, pracowitość, zdecydowanie, otwartość na ludzi i świat, stanowczość,
silna wola, poczucie humoru, umiejętność planowania, doświadczenie, inteligencja, wiedza, mądrość,
bystrość, zaangażowanie, wytrwałość, charyzma, szczerość, aktywność, przedsiębiorczość,
sprawiedliwość, poszanowanie godności osobistej, odpowiedzialność, świadomość celów, postępowanie
zgodnie z przekonaniami, tolerancyjność, umiejętność współpracy, pracy w zespole, wymaga tego
samego od siebie i od innych, umiejętność słuchania i obserwowania, ambicja, zaangażowanie,
energiczność, uczciwość, obowiązkowość, prawdomówność, obowiązkowość, cierpliwość, słowność,
wyrozumiałość, serdeczność, koleżeńskość, komunikatywność, kreatywność
(4)
I. OPIEKUN
zna potrzeby swoich podopiecznych,
zawsze służy radą i pomocą,
pomaga harcerzom rozwiązywać ich problemy osobiste,
interesuje się ich życiem prywatnym
II. WYCHOWAWCA
słucha opinii i poglądów harcerzy,
zachęca do wyrażania własnego zdania,
prowokuje, skłania do myślenia
nie tłumi inicjatywy harcerzy, czasem podporządkowuje się ich woli i zabiera głos jako ostatni
częściej stosuje nagrody niż kary,
wyróżnia harcerzy, którzy na to zasłużyli, ale nikogo nie faworyzuje
uczy umiejętności korzystania z prawa do własnego życia w taki sposób, aby przynosiło ono szczęście
jednostce, a przez jej pracę – pożytek społeczeństwu.
III. PRZYWÓDCA
planuje, organizuje, przewodzi, kontroluje
Zespół Kadry Kształcącej
ZHP Chorągwi Białostockiej
Dąży razem z harcerzami do określenia norm postępowania,
Ogranicza stosowanie zakazów i nakazów,
Wspólnie z harcerzami podejmuje decyzje dotyczące przyszłych działań drużyny
Wspólnie z harcerzami ocenia i nagradza,
Uzasadnia swoje decyzje i oceny
Motywuje wędrowników do działania i wspiera ich w samorozwoju
Nie zrzuca odpowiedzialności za źle wykonane zadanie tylko na drużynę
Nie zmusza harcerzy do robienie czegoś, czego robić nie chcą
IV. REPREZENTANT
reprezentowanie interesów drużyny na zewnątrz (wśród innych drużyn, w hufcu, w chorągwi)
V. POINFORMOWANY
Posiada wiedzę niezbędną do prowadzenia drużyny
Orientuje się w wydarzeniach i inicjatywach hufcowych, chorągwianych i ogólnozwiązkowych
VI. PRZECIWDZIAŁAJĄCY KONFLIKTOM
Potrafi dostrzec problemy i konflikty pojawiające się w drużynie i pomiędzy jej członkami
Umie zapobiegać konfliktom i nieporozumieniom
Wie, jak rozwiązać sytuację konfliktową, doprowadzić do kompromisu, porozumienia stron.
(5)
* Rola drużynowego w gromadzie
Drużynowy jest wodzem w zabawie, inspiruje ją, koordynuje jej przebieg, ale też aktywnie w niej
uczestniczy.
Drużynowy dba o rozwój przybocznych i wychowuje następcę.
* Rola drużynowego w drużynie harcerskiej
Drużynowy jest przywódcą i autorytetem. Inicjuje przedsięwzięcia realizowane w drużynie. Kieruje
zastępem zastępowych.
Drużynowy dba o rozwój przybocznych i wychowuje następcę.
* Rola drużynowego w drużynie starszoharcerskiej
Drużynowy jest przewodnikiem w poszukiwaniach, W istotny sposób wpływa na program drużyny i jej
organizację. Świadomie część decyzji powierza radzie drużyny.
Drużynowy dba o rozwój przybocznych i wychowuje następcę.
* Rola drużynowego w drużynie wędrowniczej
drużynowy jest liderem i koordynatorem działań wszystkich członków drużyny.
motywuje ich do działania i wspiera w samorozwoju.
drużynowy jest pierwszym wśród równych
zasadą jest wybieralność drużynowego przez drużynę.
pozycja drużynowego zależy od jego autorytetu jako lidera grupy oraz zaufania, jakim został obdarzony
przez członków drużyny
formalnie jego miejsce w zespole określa konstytucja drużyny.
(6) ZDANIA – DYLEMATY
1.
Obozowicze powinni bać się oboźnego.
2.
Instruktor powinien przymykać oko na przestrzeganie niektórych punktów Prawa Harcerskiego.
3.
Drużynowy powinien egzekwować szacunek do siebie wśród członków drużyny.
4.
Nie widzę nic złego w stosowaniu kar fizycznych.
5.
Drużynowy jest dobrym kumplem każdego harcerza z drużyny.
Zespół Kadry Kształcącej
ZHP Chorągwi Białostockiej
(7) TEMATYKA SCENEK DO ODEGRANIA:
1.
Drużynowy stoi na przystanku i dostrzega w grupce obok swego podopiecznego, który pali
papierosa, trzyma w ręku piwo, a jego towarzystwo nie należy do najlepszych. Drużynowy
niezauważony oddala się, zastanawiając się, co powinien zrobić, jak się zachować, jak ten problem
rozwiązać.
2.
Drużynowy zachęca drużynę do wzięcia udziału w sobotniej, grudniowej kweście na rzecz
biednych dzieci, ale jego podopieczni nie mają na to ochoty i znajdują mnóstwo wykrętów.
Jak drużynowy może ich przekonać?
3.
Męska drużyna wędrownicza jest na obozie. Członkowie drużyny źle postrzegają zasadę
demokracji i wspólnego podejmowania decyzji. Czują się zbyt pewnie i nie słuchają się drużynowego,
który prosi ich o zachowanie ciszy nocnej. Twierdzą, że są dorośli i „mogą sobie z druhenkami po
prostu
porozmawiać.”
Proponują
głosowanie
w
celu
rozstrzygnięcia
dylematu.
Jak drużynowy może ten problem rozwiązać?
(9) ZAMIERZENIA
1.
Rozbudzić ducha przedsiębiorczości
2.
Zachęcić do lepszej nauki
3.
Rozbudzić uczucia patriotyczne
4.
Rozbudzić potrzebę kontaktu z wyższą kulturą
5.
Zwiększyć liczebność do 36 harcerzy
6.
Zwiększyć udział Rady Drużyny w kierowaniu Drużyną
7.
Zwiększyć atrakcyjność i celowość pracy w zastępach
8.
Wprowadzić mechanizmy motywacji do zdobywania sprawności
9.
Obudzić w chłopcach świadomość, że sprzęt obozowy i biwakowy jest ich wspólną własnością i
to jak długo posłuży zależy głównie od tego jak się go traktuje.
10.
Zdobyć fundusze na skrzynie zastępów, konserwację przekazanego drużynie i zastępom sprzętu,
dofinansowanie wyjazdu na obozy (1/2), zimowiska (1/3) i kursy (100%)oraz na uruchomienie
własnego przedsiębiorstwa zarobkowego.
11.
Wytypować kandydatów i zmotywować do rozpoczęcia służby zuchmistrzowskiej.
12.
Zainteresować ogół rodziców działalnością Drużyny i wyłonić spośród nich grupę inicjatywną
13.
Ocieplić relacje z dyrekcją szkoły.
14.
Włączyć się w życie parafii i zaprzyjaźnić się z jednym z księży, którego po czasie poprosimy
by został naszym duszpasterzem.
(10)
a) drużynowy omawia, co każdy z nich będzie robił podczas realizacji zadania drużyny
b) drużynowy z przybocznym ustalają przebieg zadania i dzielą się pracą
c) drużynowy stwierdza, że sam zorganizuje i poprowadzi, bo przyboczny ma małe doświadczenie i
mógłby coś popsuć, w związku z tym ma mu tylko pomagać, kiedy ten go poprosi
d) drużynowy informuje przybocznego, że nie jest mu potrzebny, ale jeśli chce, to może przyglądać
się, co on robi
e) drużynowi informuje przybocznego, że nie może przyjść na następną zbiórkę i przyboczny musi
sam sobie poradzić, niech sam wymyśli, co będzie robił





(11) MIEJSCE POTENCJALNEGO PRZYBOCZNEGO
dorastanie w drużynie harcerskiej
pozyskiwanie z drużyny starszoharcerskiej
zaproponowanie zastępowemu z innej drużyny bycie u nas przybocznym
przyjaciółka/ przyjaciel, który przecież i tak jest na wszystkich zbiórkach i wyjazdach
zgłoszenie się o pomoc do Komendy Hufca
Zespół Kadry Kształcącej
ZHP Chorągwi Białostockiej
 organizacja konkursu na przybocznego wśród harcerzy innych drużyn
1.
2.
3.
4.
5.
(12) EWALUACJA
czy zajęcia pomogły Ci zrozumieć rolę drużynowego i instruktora? Jeśli tak, to w jakim stopniu?
jak podobało Ci się przygotowanie zajęć?
czego zabrakło podczas zajęć? Czego było zbyt dużo?
kilka słów o prowadzącej...
narysuj, jak się teraz czujesz.