D - Sąd Apelacyjny w Łodzi

Sygn. akt III AUa 860/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 6 września 2016 r.
Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:
Przewodniczący: SSA Anna Szczepaniak-Cicha
Sędziowie: SSA Iwona Szybka (spr.)
SSA Dorota Rzeźniowiecka
Protokolant: sekretarz sądowy Monika Nagy
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 sierpnia 2016 r. w Ł.
sprawy T. P. i S. P. - następców prawnych J. P.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddziałowi w Ł.
o emeryturę
na skutek apelacji J. P.
od wyroku Sądu Okręgowego w Sieradzu
z dnia 21 października 2015 r. sygn. akt IV U 687/15
uchyla zaskarżony wyrok oraz poprzedzającą go decyzję organu rentowego, i przekazuję sprawę
do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w Ł. do ponownego rozpoznania.
Sygn. akt III AUa 860/16
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 2 czerwca 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił przyznania J. P.
emerytury, ponieważ do dnia 1 stycznia 1999 roku ubezpieczony nie osiągnął 25 letniego okresu składkowego i
nieskładkowego i jak też nie udowodnił 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach wykonywanej stale i w
pełnym wymiarze czasu pracy. Organ rentowy ustalił, iż na dzień 1 stycznia 1999 roku J. P. legitymuje się okresami
składkowymi i nieskładkowymi w wymiarze 23 lat, 9 miesięcy i 16 dni, w tym okresem 10 lat, 8 miesięcy i 17 dni pracy
w szczególnych warunkach.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21 października 2015r. Sąd Okręgowy w Sieradzu oddalił odwołanie.
Sąd Okręgowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach i rozważaniach: J. P., urodzony (...), w dniu 29
maja 2015 roku złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. wniosek o emeryturę. We wniosku został
również zawarty wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w Otwartym Funduszu Emerytalnym
za pośrednictwem zakładu na dochody budżetu państwa. Na dzień 1 stycznia 1999 roku J. P. udowodnił w sumie
23 lata, 9 miesięcy i 16 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Natomiast w charakterze pracy wykonywanej w
warunkach szczególnych został wykazany okres 10 lat, 8 miesięcy i 17 dni. Do ogólnego stażu pracy organ rentowy
uwzględnił wszystkie udowodnione przez odwołującego okresy ubezpieczenia.
W okresie od 2 maja 1990 roku do 31 grudnia 2005 roku wnioskodawca był zatrudniony w Samodzielnym Publicznym
Zakładzie Opieki Zdrowotnej w S.. Korzystał z urlopów bezpłatnych między innymi w okresach od 24 kwietnia 1995
do 30 listopada 1995, od 24 lutego 1996 do 30 września 1996, od 2 grudnia 1996 do 31 maja 1997. W tym czasie w
okresach od 25 kwietnia 1995 roku do 20 listopada 1995 roku, od 24 lutego 1996 roku do 30 września 1996 roku i od 2
grudnia 1996 roku do 22 maja 1997 roku wnioskodawca wykonywał pracę u zagranicznych armatorów na podstawie
zawieranych z nimi bezpośrednio kontraktów. Praca ta była wykonywana na statkach pasażerskich. Wnioskodawca
wykonywał pracę lekarza okrętowego. (...) macierzystym statków, na których J. P. wykonywał swoje obowiązki była
Panama. Sąd Okręgowy uznał odwołanie za bezzasadne. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia wskazał artykuł 184
ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Podniósł, że
w postępowaniu sądowym ustalono, że wnioskodawca nie wykazał 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.
Organ rentowy uwzględnił wszystkie możliwe okresy zatrudnienia mając na względzie przepisy artykułu 6 i 7
ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, które zawierają katalog zamknięty okresów
składkowych i nieskładkowych. Urlop bezpłatny w świetle treści artykułu 6 i 7 ustawy emerytalnej nie jest ani
okresem składkowym, ani też okresem nieskładkowym. Uwzględnienie powyższych okresów byłoby możliwe, gdyby
okazało się, że podczas tych urlopów ubezpieczony polegał ubezpieczeniu społecznemu, bądź emerytalno - rentowemu
z innych tytułów. J. P. wskazywał, że w okresie tym pracował na statkach zagranicznych armatorów, co znalazło
potwierdzenie w przedłożonej przez niego dokumentacji, w postaci książeczki żeglarskiej. Zdaniem Sądu Okręgowego
fakt, że praca była świadczona na pokładzie statku pływającego pod banderą Republiki Panamy, oznacza jedynie
miejsce jej wykonywania, nie przesądza zaś o nieistnieniu po stronie armatora obowiązku z tytułu ubezpieczenia
społecznego członka załogi statku. W odwołaniu od decyzji ZUS wnioskodawca wywodził, że nie miał realnego wpływu
na opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne przez armatora. Powyższa okoliczność została potwierdzona w
toku przesłuchania wnioskodawcy na rozprawie. Wykonywanie przez pracodawcę obowiązku opłacania składek na
ubezpieczenie społeczne jest niezależne od pracownika. Pracownik nie ma realnego wpływu na wywiązywanie się
pracodawcy z tego obowiązku.
Bezspornie, w ocenie Sądu Okręgowego, J. P. wykonywał obowiązki lekarza okrętowego na morskich statkach
pasażerskich w żegludze międzynarodowej, będąc członkiem załogi statku. Potwierdzają to wpisy w książeczce
żeglarskiej oraz zeznania wnioskodawcy. Okresy pracy u zagranicznych armatorów mogłyby podlegać uwzględnieniu,
gdyby wówczas wnioskodawca podlegał polskiemu systemowi ubezpieczeń społecznych, tak jednak nie było. Okresy
wykonywania pracy za granicą, na podstawie umów o pracę zawartych bezpośrednio z pracodawcami zagranicznymi,
mogą być uznane za okresy zatrudnienia, w rozumieniu artykułu 32 ustęp 1, 2 i 4 Ustawy o emeryturach i
rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, pod warunkiem opłacania składek w Polsce, również na dobrowolne
ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chyba, że na podstawie umów o zatrudnieniu lub umów międzynarodowych
pracownik został objęty ubezpieczeniem w trybie i na zasadach obowiązujących w państwie zatrudnienia, lub
w określonych umowach międzynarodowych. W przypadku podjęcia przez obywatela polskiego samodzielnie,
lub na zasadzie oddelegowania, pracy za granicą, w przedsiębiorstwie zagranicznym, po 15 listopada 1991 roku,
okresy ubezpieczenia za granicą uwzględnia się przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty jedynie wówczas,
gdy tak stanowią umowy międzynarodowe. W przypadku podjęcia przez obywatela polskiego pracy za granicą w
przedsiębiorstwie zagranicznym, podlega on ubezpieczeniu społecznemu państwa obcego, a okresy zatrudnienia
za granicą mogą być uwzględnione w krajowym porządku prawnym tylko wtedy, gdy została opłacona składka na
dobrowolne ubezpieczenia emerytalne i rentowe w Polsce, na podstawie artykułu 7 punkt 3 Ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych. Podczas pracy ubezpieczonego dla zagranicznych przedsiębiorców, w okresach objętych
zaskarżoną decyzją z dnia 2 czerwca 2015 roku, przypadających na okresy urlopów bezpłatnych, udzielonych przez
SPZOZ w S., składki na ubezpieczenia społeczne w Polsce nie były opłacane. Zakład Ubezpieczeń Społecznych
informacji o opłacaniu wyżej wymienionych składek nie posiada. Wskazane w odwołaniu okresy pracy J. P. za granicą
nie mogą zostać uznane za okresy składkowe jako, że żadne składki z tytułu tego zatrudnienia nie wpłynęły do systemu
ubezpieczeń, z którego miałoby być wypłacane świadczenie emerytalne ubezpieczonego. Niemożliwe jest również
potraktowanie wymienionych okresów, jako okresów nieskładkowych, gdyż nie zostały ujęte w artykule 7 ustawy
emerytalnej. W przedmiotowej sprawie spór koncentrował się wokół wyjaśnienia kwestii ilości okresów składkowych i
nieskładkowych wnioskodawcy, w kontekście uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury. W tym zakresie ustalenia
Sądu Okręgowego wskazują, że skarżący nie spełnia warunku legitymowania się, wymaganym do nabycia prawa
do świadczenia, 25-letnim okresem składkowym i nieskładkowym. W momencie wykonywania prac obowiązywała
Ustawa z dnia 16 października 1991 roku, o zatrudnieniu i bezrobociu. Dziennik Ustaw numer 106, pozycja 457 ze
zmianami. Sytuacja prawna w niewielkim zakresie zmieniła się z dniem 1 stycznia 1995 roku
w związku z wejściem w życie Ustawy z dnia 14 grudnia 1994 roku, o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu,
tekst jednolity. Dziennik Ustaw z 2003 roku, numer 58, pozycja 514 ze zmianami. Ustawa ta w rozdziale szóstym
zawierała regulacje związane z zatrudnianiem obywateli polskich za granicą u pracodawców zagranicznych oraz
zatrudnianiem cudzoziemców w Polsce. Zgodnie z jej artykułem 46, obywatele polscy mogli podejmować pracę za
granicą u pracodawców zagranicznych w trybie i na zasadach obowiązujących w kraju zatrudnienia oraz określonych
w umowach międzynarodowych. Zatrudnienie za granicą mogło następować w drodze bezpośrednich uzgodnień i
umów zawieranych przez obywateli polskich z pracodawcami zagranicznymi lub za pośrednictwem upoważnionych
jednostek kierujących, artykuł 47 ustęp 1. Kierowanie do zatrudnienia za granicą, przez upoważnione jednostki
kierujące, odbywało się na podstawie umów cywilnoprawnych zawieranych przez te jednostki z obywatelami polskimi.
Analizując treść ustawy z 1994 roku, nie można pominąć treści artykułu 48 ustęp 1, zgodnie z którym, o ile
umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, udokumentowane okresy zatrudnienia obywateli polskich za granicą
u pracodawców zagranicznych zaliczane są między innymi do okresów składkowych, w rozumieniu przepisów o
zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, o ubezpieczeniu społecznym i rodzinnym oraz o świadczeniach
pieniężnych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, pod warunkiem opłacania składek na ubezpieczenie
społeczne. Przepisy te odnosiły się nie tylko do zatrudnienia u pracodawców zagranicznych na podstawie stosunku
pracy, ale także doświadczenia innej pracy zarobkowej. O zaliczeniu do okresów składkowych pracy na statkach
decyduje przede wszystkim opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne. Obowiązkiem strony ubiegającej się o
emeryturę jest przedłożenie dowodów na okoliczność podlegania ubezpieczeniu społecznemu. W niniejszej sprawie
wnioskodawca ubiegał się o emeryturę w oparciu o podstawę prawną, przewidzianą w artykule 184 ustęp 1 Ustawy o
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Winien więc udowodnić 25 lat okresów składkowych i
nieskładkowych. Tego jednak ogólnego stażu pracy ubezpieczony nie udowodnił, co musiało skutkować oddaleniem
odwołania.
Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik J. P.. Zaskarżył wyrok w całości zarzucając: naruszenie prawa
materialnego tj. art. 48 ust 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1994r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu
(Dz.U. 2003.58.514) poprzez jego błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że warunkiem zaliczenia do okresów
składkowych okresów zatrudnienia pracownika u pracodawcy zagranicznego jest opłacanie składek na ubezpieczenie
społeczne, w sytuacji, w której Sąd I instancji nie ustalił na kim w świetle powołanej regulacji spoczywał
obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, zaś wywiódł zeń skutki negatywne dla wnioskodawcy;
naruszenie prawa procesowego tj. art. 227, 233 § 1, 316 § 1 oraz 328 § 2 k.p.c. mające wpływ na treść
orzeczenia, polegające na uchybieniu zasadzie wszechstronnego i pełnego rozważenia dowodów, nieuwzględnieniu
przy wyrokowaniu całokształtu materiału dowodowego istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy oraz pominięciu
w uzasadnieniu wyroku istotnych okoliczności faktycznych, a to w szczególności poprzez: nieuwzględnienie treści
zeznań wnioskodawcy na okoliczność podjęcia i wykonywania pracy w charakterze członka załogi statku morskiego
w żegludze międzynarodowej, charakteru zawieranych umów i rzeczywistego wpływu na opłacanie składek na
ubezpieczenie społeczne przez pracodawcę - armatora zagranicznego; bezzasadne pominięcie dowodu z dokumentu
- umowy o pracę z dnia 01 października 1990r. przedłożonego na rozprawie w dniu 21 października 2015r. na
okoliczność wykonywania pracy przez wnioskodawcę w Wojewódzkim Szpitalu (...) w S. w szczególnych warunkach, w
rozumieniu rozporządzenia RM z dnia 07 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w
szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze; bezzasadne oddalenie wniosków dowodowych o dopuszczenie
dowodu z zeznań świadków E. C. i Z. P. oraz wnioskodawcy na okoliczność wykonywania przez J. P. pracy w warunkach
szczególnych w SPZOZ w S.; nierozpoznanie wszystkich zarzutów zawartych w odwołaniu wnioskodawcy od decyzji
ZUS II Oddział w Ł. z dnia 02 czerwca 2015r., w zakresie objętym dyspozycją art. 184 ustawy o emeryturach i rentach
z FUS w zw. z art. 32 ustawy, co skutkowało nierozpoznaniem istoty sprawy.
Niezależnie od powyższego zarzucił, na podstawie art. 379 pkt 5 k.p.c. w zw. z art. 210 k.p.c. nieważność postępowania
poprzez pozbawienie strony możliwości obrony swych praw w następstwie oddalenia wniosku o odroczenie rozprawy
i udzielenie terminu celem złożenia wniosków dowodowych ewentualnie zajęcia stanowiska meriti w załączniku do
protokołu, nieudzielenia stronie głosu celem zajęcia końcowego stanowiska merytorycznego - po oddaleniu wniosku o
odroczenie rozprawy, kiedy to doszło do udzielenia głosu pełnomocnikowi organu rentowego celem zajęcia stanowiska
merytorycznego w sprawie, a następnie do zamknięcia rozprawy, wydania wyroku i wygłoszenia uzasadnienia.
Wskazując na powyższe apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku, zniesienie postępowania w zakresie
dotkniętym nieważnością oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, ewentualnie
o zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez przyznanie wnioskodawcy prawa do emerytury, ewentualnie o
uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Na
podstawie art. 380 k.p.c. apelujący wniósł o rozpoznanie postanowień Sądu I instancji w przedmiocie oddalenia
wniosków dowodowych o przesłuchanie świadków Z. P. i E. C. oraz wnioskodawcy na okoliczność wykonywania
pracy w warunkach szczególnych w SPZOZ w S., stosownie do tezy dowodowej zgłoszonej we wniesionym przez
wnioskodawcę odwołaniu.
Sąd Apelacyjny zważył co następuje:
Apelacja okazała się uzasadniona i skutkowała uchyleniem zaskarżonego wyroku i poprzedzającej do decyzji organu
rentowego i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania organowi rentowemu.
W sporze było prawo do emerytury J. P. na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Z przywołanego
wyżej przepisu wynika, że prawo to może nabyć mężczyzna tylko wówczas, gdy łącznie udowodni spełnienie
wszystkich przesłanek w nim wskazanych, a mianowicie ukończy 60 lat i na dzień 1 stycznia 1999r. udowodni 25
lat okresów składowych i nieskładkowych oraz 15 lat pracy w warunkach szczególnych, nie przystąpi do otwartego
funduszu emerytalnego albo złoży wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu
emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Niespełnienie jednej z tych przesłanek
uniemożliwia ustalenie prawa do emerytury bez konieczności ustalania, czy ubiegający się o świadczenia spełnia
pozostałe przesłanki.
Jak wynika z niespornych ustaleń Sądu Okręgowego, organ rentowy odmówił prawa do emerytury, ponieważ uznał
za udowodniony staż okresów składkowych i nieskładkowych w wymiarze 23 lat, 9 miesięcy i 16 dni oraz staż
pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 10 lat, 8 miesięcy i 17 dni. Rozpoznając odwołanie od decyzji organu
rentowego, Sąd Okręgowy trafnie skupił się na pierwszej i zasadniczej przesłance ogólnego stażu, a więc na ustaleniu,
czy wnioskodawca posiada na dzień 1 stycznia 1999r. 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Ustalenie
bowiem, że wnioskodawca nie spełnia tej przesłanki czyniło by zupełnie zbędnym dokonywanie ustaleń na okoliczność,
czy wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999r. posiada 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Taki też trafny tok
rozumowania zaprezentował Sąd I instancji.
Odnosząc się do ogólnego stażu pracy, Sąd Apelacyjny zauważa, że bezpodstawnie organ rentowy zaniechał zbadania
podlegania J. P. ubezpieczeniom społecznym w Grecji w okresach od 25 kwietnia 1995r. do 20 listopada 1995r., od 24
lutego 1996r. do 19 września 1996r. i od 2 grudnia 1996r. do 22 maja 1997r. Z ustaleń Sądu Okręgowego wynika, że w
tych okresach wnioskodawca pracował u armatora greckiego, miał z nim zawarty kontrakt i wykonywał pracę lekarza
okrętowego oraz, że „portem macierzystym statków, na których J. P. wykonywał swoje obowiązki była Panama”.
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wskazał, że postępowanie w sprawie potwierdzenia zagranicznych
okresów ubezpieczenia zostaje wdrażane tylko z krajami, z którymi Polskę łączą umowy międzynarodowe w zakresie
zabezpieczenia społecznego i jeżeli okaże się, że składki nie były odprowadzane do kraju unijnego, brak podstaw do
skierowania sprawy do Wydziału (...) Umów Międzynarodowych i wówczas organem właściwym do wydania decyzji
jest (...). Podał też, że „zasadniczo o miejscu opłacania składek decyduje bandera statku, a nie siedziba armatora”.
Zgodnie z treścią art. 8 ustawy o emeryturach i rentach FUS przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz przy
obliczaniu ich wysokości uwzględnia się okresy ubezpieczenia za granicą, jeżeli tak stanowią umowy międzynarodowe.
Przepis ten nakazuje uwzględniać – zarówno przy ustalaniu prawa do emerytury i renty, jak i przy obliczaniu
ich wysokości – okresy ubezpieczenia za granicą, jeżeli stanowią tak umowy międzynarodowe. Innymi słowy jego
znaczenie polega na tym, że w odniesieniu do sytuacji uregulowanych stosownymi umowami międzynarodowymi
nakazuje uwzględnianie zagranicznych okresów ubezpieczenia, mimo że okresy te przypadały za granicą (w ramach
systemów zagranicznych), a składka była odprowadzana na rzecz instytucji zagranicznej (por. Emerytury i renty
red. Gudowska 2013, wyd. 1/Lach, opubl. Legalis). Do dnia 30 kwietnia 2004r. stosunki w zakresie zabezpieczenia
społecznego między Polską a innymi państwami regulowały dwustronne umowy (konwencje) o zabezpieczeniu
społecznym. W latach 1948-2004 Polska związała się tego typu umowami z kilkunastoma państwami. Wśród
tych państw były także państwa członkowskie Unii Europejskiej. Do umów tych zaliczamy między innymi Umowę
z dnia 3 maja 1985 r. między R. Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a R. Republiki Greckiej o ubezpieczeniu
społecznym osób zatrudnionych na terytorium drugiego Państwa (DzU z 1986 r. nr 30, poz.147) /dane ze strony
internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej: www.mpips.gov.pl/. W odniesieniu do państw członkowskich
Unii Europejskiej od czasu przystąpienia Polski do UE (1 maja 2004 r.) zastosowanie znajdą przepisy rozporządzeń
o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego – rozporządzenie (EWG) Nr 1408/71 i – od 1 maja 2010 r. –
rozporządzenie(WE) Nr 883/2004. W tym kontekście należy zwrócić uwagę na art. 8 ust. 1 rozp. (WE) Nr 883/2004,
zgodnie z którym zastępuje ono wszelkie konwencje dotyczące ubezpieczeń społecznych mające zastosowanie między
państwami członkowskimi wchodzące w jego zakres. Przepis ten dotyczy w pierwszym rzędzie rozporządzenia(EWG)
Nr 1408/71, a dla państw przystępujących do UE ma on to znaczenie, że skutkuje zastąpieniem dotychczasowych
umów międzynarodowych przepisami wspólnotowej koordynacji. (por. Emerytury i renty red. Gudowska 2013, wyd.
1/Lach, opubl. Legalis). Z ugruntowanego orzecznictwa Sądu Najwyższego, które Sąd Apelacyjny podziela w całości
wynika, że z brzmienia art. 8 ustawy o emeryturach i rentach wypływa wniosek, że przy ustalaniu prawa do emerytury
i renty oraz przy obliczaniu ich wysokości uwzględnia się okresy ubezpieczenia za granicą. Chodzi zatem nie o okresy
zatrudnienia za granicą, które mogą być według prawa polskiego kwalifikowane jako okresy ubezpieczenia, lecz o
okresy, które zgodnie z prawem państwa, w którym ubezpieczony w danym okresie przebywał (był zatrudniony) i
podlegał ubezpieczeniu, są okresami ubezpieczenia i mogą być na zasadzie art. 8 w/w ustawy uwzględniane przy
ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz przy obliczaniu ich wysokości w Polsce. Takiej zaś kwalifikacji mogą
dokonać właściwe organy ubezpieczeniowe (lub sądy) państwa, w którym zatrudnienie to miało miejsce. (por. wyrok
Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2006 r., I UK 99/06, L. ; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 września 2014
r., II UK 587/13, L.).
Skoro więc Rzeczpospolita Polska miała zawartą umowę międzynarodową z Grecją, a od dnia wstąpienia Polski do
Unii Europejskiej oba kraje są krajami unijnymi i gdy z zeznań J. P. wynika, że podpisał kontrakty z armatorami
greckimi i na podstawie tychże kontraktów świadczył pracę, co jest poza sporem, to organ rentowy zobowiązany jest do
wszczęcia postępowania z grecką instytucja ubezpieczeniową w celu potwierdzenia spornych okresów ubezpieczenia w
Grecji. Ubezpieczony podał bowiem kiedy świadczył pracę i u jakich armatorów. Podał, że kontrakty zawarł z greckimi
armatorami firmą (...). Z załączonej do akt rentowych książeczki żeglarskiej wynika zaś, że w spornych okresach
armatorem był F. i F.. Z odpowiedzi na odwołanie wynika, że organ rentowy wszcząłby powyższą procedurę, ale z góry
błędnie i bez żadnych podstaw faktycznych założył, że J. P. nie podlegał ubezpieczeniu w Grecji, gdyż „zasadniczo o
opłacaniu składek decyduje bandera statku, a nie siedziba armatora”. Faktycznie w książeczce żeglarskiej jako port
macierzysty została wpisana Panama, ale okoliczność faktyczna jaką jest podleganie ubezpieczeniom społecznym w
Grecji musi być potwierdzona w sposób pewny, a nie opierać się na przypuszczeniach organu rentowego. Artykuł 6
rozporządzenie(WE) Nr 883/2004 stanowi bowiem, że o ile rozporządzenie nie stanowi inaczej, właściwa instytucja
Państwa Członkowskiego, której ustawodawstwo uzależnia nabycie, zachowanie, przysługiwanie lub odzyskanie
prawa do świadczeń, objęcie przez ustawodawstwo, lub dostęp do lub zwolnienie z ubezpieczenia obowiązkowego,
fakultatywnego kontynuowanego lub dobrowolnego, od spełnienia okresów ubezpieczenia, zatrudnienia, pracy na
własny rachunek lub zamieszkania, bierze pod uwagę w niezbędnym zakresie okresy ubezpieczenia, zatrudnienia,
pracy na własny rachunek lub zamieszkania spełnione na podstawie ustawodawstwa każdego innego Państwa
Członkowskiego, tak jakby były to okresy spełnione na podstawie stosowanego przez nie ustawodawstwa.
Nie może budzić wątpliwości, że wydanie decyzji w przedmiocie przyznania prawa do emerytury, które to prawo zależy
od spełnienia między innymi przesłanki 25 letniego stażu ogólnego, wymaga od Zakład Ubezpieczeń Społecznych
uprzedniego zbadania w sposób nie budzący wątpliwości, czy przesłanka ta została przez wnioskodawcę spełniona. W
tym celu organ rentowy winien wszcząć postępowanie z grecką instytucją ubezpieczeniową w celu potwierdzenia, czy w
okresach od 25 kwietnia 1995r. do 20 listopada 1995r., od 24 lutego 1996r. do 19 września 1996r. i od 2 grudnia 1996r.
do 22 maja 1997r. J. P. podlegał, jak twierdzi, ubezpieczeniom społecznym w Grecji. Mająca zastosowanie procedura
została szczegółowo opisana w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) z dnia 16 września 2009
r. dotyczącym wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia
społecznego.
Odnośnie zarzutów apelacji dotyczących przesłanki 15 lat pracy w warunkach szczególnych, wskazać należy, że
przesłanka ta zaktualizuje się dopiero wówczas, gdy w sposób pewny zostanie ustalone, czy J. P. spełnił na dzień
1 stycznia 1999r. warunek 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Wszystkie przesłanki nabycia prawa do
emerytury wymienione w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS muszą być bowiem spełnione kumulatywnie,
a niespełnienie jednej z nich czyni zbędnym ustalanie spełnienia dalszych. Przedmiotem decyzji i organu rentowego
i wyroku sądu jest bowiem prawo do emerytury, a nie ustalenie, czy wnioskodawca pracował 15 lat w warunkach
szczególnych.
Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Apelacyjny na podstawie art. 47714a kpc orzekł jak w sentencji.