język polski iv

Transkrypt

język polski iv
Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka polskiego - II etap edukacji
UMIEJĘTNOŚCI OCENIANE NA LEKCJACH JĘZYKA POLSKIEGO
1. Mówienie (odpowiedzi ustne – twórcze i odtwórcze, recytacja utworów literackich).
2. Czytanie (głośne i wyraziste z uwzględnieniem zasad kultury żywego słowa, ciche ze zrozumieniem).
3. Pisanie -redagowanie określonych form wypowiedzi – w domu i w klasie (sprawdziany, testy
egzaminacyjne zewnętrze i wewnętrzne, kartkówki), posługiwanie się poznanymi zasadami ortograficznymi –
dyktanda; znajomość treści lektur obowiązkowych ( 4 pozycji książkowych w całości w klasach IV - VI) oraz
lektur uzupełniających, znajomość wybranych zagadnień z nauki o języku, rysunkowe konkretyzacje utworów
literackich, realizacja określonych projektów, praca w grupie.
SKALA OCEN:
Celujący (6)
Bardzo dobry (5)
Dobry (4)
Dostateczny (3)
Dopuszczający (2)
Niedostateczny (1)
SPOSOBY I ZASADY OCENIENIA POSZCZEGÓLNYCH UMIEJĘTNOŚCI:
1. Znajomość treści lektur obowiązkowych – według liczby uzyskanych punktów przeliczanych na oceny.
2. Znajomość wybranych zagadnień z nauki języku – według liczby uzyskanych punktów przeliczanych na
oceny.
OCENA UCZNIÓW DYSFUNKCYJNYCH :
Przy ocenie uczniów z dysfunkcjami (opinia/orzeczenie wydane przez poradnię psychologiczno –
pedagogiczną) nauczyciel uwzględnia wytyczne zapisane w poszczególnych dokumentach ( na przykład:
dysleksja rozwojowa, podejrzenie dysleksji, wydłużenie czasu pracy…).
WYSTAWIANIE OCEN NA PIERWSZE PÓŁROCZE I KONIEC ROKU SZKOLNEGO:
- Ocena semestralna i końcowa nie jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych.
- Brane są pod uwagę przede wszystkim oceny uzyskane ze sprawdzianów, dyktand, testów,
samodzielnych prac klasowych i domowych, egzaminów; pozostałe oceny są dopełnieniem i świadczą o
stosunku ucznia do przedmiotu (mogą podwyższyć lub obniżyć ocenę).
Zasady pracy na lekcjach języka polskiego ustalane są przez poszczególnych nauczycieli
przedmiotu.
OCENIANIE UCZNIÓW W UJĘCIU KRYTERIALNYM
KLASA IV
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia kryteria na ocenę bardzo dobrą,
a ponadto:
 wykazuje się dużym oczytaniem, które wykracza poza lektury obowiązkowe,
 samodzielnie korzysta z pozaszkolnych źródeł wiedzy, jest ciekawy świata, chętny do samokształcenia i
docierania do informacji,
 tworzy oryginalne prace pisemne, w których prezentuje bogaty zasób słownictwa,
 pisemne sprawdziany wiadomości oceniane są na celujący,
 uczestniczy w konkursach przedmiotowych i teatralnych, szkolnych oraz pozaszkolnych,
 podejmuje samodzielne próby poetyckie.
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:
1
Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka polskiego - II etap edukacji
1. W zakresie sprawności językowej:
pismo ucznia jest kształtne, staranne, a litery połączone w obrębie wyrazu,
umie wypowiadać się zrozumiale i z właściwą argumentacją, z przejrzystością intencji, z
uwzględnieniem różnych intencji,
 potrafi udzielać odpowiedzi potwierdzającej i przeczącej,
 potrafi porozumiewać się bez użycia słów,
 czyta płynnie, ze zrozumieniem i z zachowaniem zasad właściwej interpunkcji, z uwzględnieniem zasad
kultury żywego słowa, w sposób ułatwiający słuchaczom rozumienie prezentowanego tekstu,
 potrafi słuchać z uwagą i zrozumieniem różnych wypowiedzi,
 recytuje teksty poetyckie, podejmując próbę ich głosowej interpretacji,
 redaguje poprawnie: opowiadanie twórcze i odtwórcze, dziennik (pisany z perspektywy bohatera
literackiego i własnej), list prywatny, opis bohatera literackiego, przedmiotu, krajobrazu, zaproszenie, przepis,
dialog, ramowy plan odtwórczy, życzenia, gratulacje.


2. W zakresie kształcenia literackiego i kulturalnego:
przeczytał wszystkie pozycje z listy lektur obowiązkowych,
nazywa swoje reakcje czytelnicze (wrażenia, emocje),
określa ogólną myśl utworu oraz jego tematykę,
kojarzy utwór z jego autorem,
odczytuje w tekście informacje podane wprost oraz wyrażone pośrednio,
rozumie dosłowne i przenośne znaczenie wyrazów w tekście,
odpowiada na pytania dotyczące przeczytanego tekstu,
potrafi wyodrębnić i nazwać składniki wydarzeń w utworze oraz motywy postępowania postaci,
konfrontuje sytuację bohaterów z własnymi doświadczeniami,
 dostrzega relacje między częściami składowymi wypowiedzi (tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie,
akapity),
 poprawnie redaguje ramowy plan wydarzeń oraz tworzy opowiadanie według punktu planu,
 układa dialog i przekształca go na tekst ciągły z zachowaniem właściwej interpunkcji,
 redaguje opis i krótkie formy użytkowe,
 wskazuje różnice między prozą a wierszem,
 odczytuje ogólny sens tekstu kultury,
 nazywa autora tekstu kultury (malarz, rzeźbiarz, kompozytor),
 wskazuje różnice między literaturą a przekazami ikonicznymi, muzycznymi, filmowymi, teatralnymi,
 odróżnia teksty reklamowe od innych tekstów kultury,
 rozumie specyfikę komiksu,
 dostrzega różnice między tekstami kultury werbalnymi i niewerbalnymi,
 rozpoznaje i rozumie terminy teoretycznoliterackie: autor, narrator, postać mówiąca, opowiadanie, baśń,
motyw wędrowny, rym, rytm, wiersz rymowany, świat rzeczywisty i wyobrażony, fantastyczne i realistyczne
wyobrażenie literackie, elementy świata przedstawionego w utworze, chronologia, wers, akapit, zwrotka
(strofa), kontrast, wyraz dźwiękonaśladowczy, pieśń, piosenka, refren,
 zna i rozumie pojęcia kulturowe: przezwisko, przydomek, pseudonim, monolog, adaptacja, ekranizacja,
Internet, portal społecznościowy, inscenizacja, pantomima, komiks, malarstwo (portret, autoportret, pejzaż,
malarstwo rodzajowe, martwa natura), teatr (scenariusz, akt, scena, dialog, monolog, rola, aktor, dekoracja,
kostium, charakteryzacja, scenografia, rekwizyt, kompozytor, reżyser), architektura, rzeźba i płaskorzeźba,
afisz, plakat, muzeum (eksponat, ekspozycja, galeria, posąg, zabytek), biblioteka, katalog, przysłowie, film i
jego podstawowe gatunki,
 korzysta z różnych źródeł informacji (Internet, książka, słowniki),
 aktywnie uczestniczy w życiu kulturalnym szkoły,








2
Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka polskiego - II etap edukacji

bierze udział w przedstawieniach teatralnych.
3. W zakresie nauki o języku; ortografia i interpunkcja:
 zna i rozumie pojęcia z zakresu leksykologii: nadawca, odbiorca, komunikacja, znak i znaczenie,
synonim,
 dzieli poznane części mowy (rzeczownik, przymiotnik, czasownik, przysłówek) na odmienne i
nieodmienne
 potrafi nazwać wszystkie kategorie gramatyczne odmiennych części mowy,
 prawidłowo odmienia części mowy,
 dzieli rzeczowniki na własne i pospolite,
 potrafi wskazać w zdaniu związki poznanych części mowy z innymi wyrazami,
 tworzy przysłówki od przymiotników i odwrotnie,
 prawidłowo stopniuje przymiotniki i przysłówki,
 zna alfabet i bezbłędnie wykorzystuje tę wiedzę w praktyce,
 dzieli wyrazy na sylaby, głoski, litery,
 umie dokonać podziału głosek na spółgłoski i samogłoski z uwzględnieniem podziału na ustne i
nosowe, dźwięczne i bezdźwięczne, miękkie i twarde,
 wskazuje upodobnienia fonetyczne,
 zna reguły ortograficzne (pisownia wielkiej litery, pisownia wyrazów z „ó”, „u”, „rz”, „ż”, „h”, „ch”,
pisownia przymiotników złożonych, pisownia form czasu przeszłego czasowników „wziąć”, „zacząć”) i
bezbłędnie stosuje je w praktyce,
 zna zasady stosowania znaków interpunkcyjnych (przecinek, kropka, pytajnik, wykrzyknik, dwukropek,
cudzysłów, nawias, myślnik, wielokropek) i stosuje je w praktyce.
4. Stosunek do obowiązku związanego z nauką przedmiotu:




punktualnie i z dobrą frekwencją uczestniczy w zajęciach języka polskiego,
systematycznie odrabia pisemne i ustne prace domowe,
bierze aktywny udział w lekcji,
wykonuje polecenia nauczyciela i chętnie współpracuje z innymi uczniami.
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:
1. W zakresie sprawności językowej:










potrafi zrozumiale się wypowiadać,
umie budować pytania,
udziela trafnych odpowiedzi twierdzących oraz przeczących,
pismo ucznia jest staranne i czytelne
potrafi porozumiewać się bez użycia słów,
potrafi zredagować kilkuzdaniową wypowiedź ustną,
płynnie czyta tekst ze zrozumieniem, popełniając jedynie drobne błędy w interpunkcji,
umie słuchać z uwagą i zrozumieniem różnych wypowiedzi,
recytuje utwory poetyckie,
redaguje poznane formy wypowiedzi, popełniając drobne błędy stylistyczne,
2. W zakresie kształcenia literackiego i kulturalnego:

przeczytał wszystkie pozycje z listy lektur obowiązkowych,
3
Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka polskiego - II etap edukacji
nazywa swoje wrażenia czytelnicze,
kojarzy utwór z jego autorem,
pobieżnie określa ogólny sens i tematykę utworu,
odczytuje w tekście informacje podane wprost i próbuje odczytać te podane pośrednio,
rozumie dosłowne znaczenie wyrazów w tekście i stara się odczytać ich znaczenie przenośne,
odpowiada na pytania dotyczące przeczytanego tekstu,
potrafi wyodrębnić i nazwać składniki świata przedstawionego w utworze,
dostrzega relacje między częściami składowymi wypowiedzi,
poprawnie redaguje ramowy plan wydarzeń,
układa krótki dialog i przekształca go w tekst ciągły,
redaguje opis i krótkie formy użytkowe, popełniając drobne błędy stylistyczne,
wskazuje różnice między prozą a wierszem,
odczytuje ogólny sens tekstu kultury,
nazywa autora tekstu kultury,
wskazuje podstawowe różnice między literaturą a obrazem, filmem, utworem muzycznym czy sztuką
teatralną,
 odróżnia teksty reklamowe od innych tekstów kultury,
 zna podstawowe elementy budowy komiksu,
 rozpoznaje i rozumie terminy teoretycznoliterackie,
 zna i rozumie pojęcia kulturowe,
 korzysta z różnych źródeł informacji,
 uczestniczy w życiu kulturalnym szkoły,















3. W zakresie nauki o języku; ortografia i interpunkcja















dzieli poznane części mowy na odmienne i nieodmienne,
popełnia drobne błędy przy określaniu kategorii gramatycznych,
popełnia drobne błędy przy odmianie części mowy,
wskazuje w zdaniu związki wyrazowe,
dzieli rzeczowniki na własne i pospolite,
stopniuje przymiotniki i przysłówki,
tworzy przysłówki od przymiotników,
zna i rozumie pojęcia z zakresu leksykologii,
zna alfabet i stara się wykorzystywać tę wiedzę w praktyce,
dzieli wyrazy na sylaby, głoski, litery,
umie dokonać podziału na samogłoski i spółgłoski,
popełnia drobne błędy przy określaniu cech fonetycznych głosek,
wskazuje upodobnienia fonetyczne,
zna reguły ortograficzne, choć zdarza mu się popełniać nieliczne błędy,
zna zasady interpunkcji, nie do końca potrafi zastosować je w praktyce.
4. Stosunek do obowiązku związanego z nauką przedmiotu:




systematycznie odrabia pisemne i ustne prace domowe,
bierze aktywny udział w lekcji,
punktualnie i z dobrą frekwencją uczestniczy w zajęciach,
wykonuje polecenia nauczyciela i chętnie współpracuje z innymi uczniami.
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
1. W zakresie sprawności językowej:
4
Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka polskiego - II etap edukacji


redaguje krótkie formy wypowiedzi,
ma problemy z formułowaniem zdań, doborem słów, logiką wywodu, często w swojej wypowiedzi
używa wyrażeń i zwrotów z języka potocznego,
 czyta bez modulacji głosu, nie zwraca uwagi na właściwą interpunkcję,
 recytuje utwory poetyckie bez właściwej modulacji, tempa, bez wyrażania emocji i uczuć,
 stara się słuchać ze zrozumieniem różnych wypowiedzi,
2. W zakresie kształcenia literackiego oraz kulturalnego:
 nie przeczytał maksimum trzech pozycji z listy lektur obowiązkowych,
 rzadko kojarzy autora z utworem,
 ma problemy z określeniem sensu i tematyki utworu,
 odczytuje w tekście informacje podane wprost,
 rozumie dosłowne znaczenie wyrazów w tekście,
 odpowiada krótko na pytania dotyczące przeczytanego tekstu,
 potrafi wyodrębnić podstawowe składniki świata przedstawionego w dziele literackim,
 dostrzega relacje między częściami składowymi wypowiedzi, popełnia jednak błędy , stosując wiedzę
teoretyczną w praktyce,
 redaguje ramowy plan wydarzeń, nie zawsze zachowując chronologię,
 pisze krótkie formy wypowiedzi,
 umie ułożyć krótki dialog,
 dostrzega podstawowe różnice między poezją a prozą,
 zna pojęcia: baśń, opowiadanie,
 próbuje odczytywać ogólny sens tekstów kultury,
 nazywa autorów tekstów kultury,
 rozpoznaje komiks,
 zna terminy teoretycznoliterackie,
 zna pojęcia kulturowe,
 sporadycznie uczestniczy w życiu kulturalnym szkoły,
3. W zakresie nauki o języku; ortografia i interpunkcja:
 Zna pojęcia z zakresu leksykologii,
 dzieli części mowy na odmienne i nieodmienne,
 myli kategorie gramatyczne przynależne poszczególnym częściom mowy,
 popełnia błędy w odmianie części mowy,
 dzieli rzeczowniki na własne i pospolite,
 stopniuje proste przymiotniki i przysłówki,
 zna alfabet,
 dzieli wyrazy na sylaby i litery, ma kłopoty z podziałem na głoski,
 potrafi podać przykład samogłoski,
 zna podstawowe zasady ortograficzne, ma jednak kłopoty z praktycznym ich zastosowaniem,
 nie zna zasad interpunkcji.
4. Stosunek do obowiązku związanego z nauką przedmiotu:



z dobrą frekwencją uczestniczy w zajęciach,
w miarę swych możliwości bierze udział w lekcji,
uczniowi rzadko zdarza się brak prac domowych.
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
1. W zakresie sprawności językowej:
5
Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka polskiego - II etap edukacji







ma problemy z poprawnym zapisem treści,
pisze wolno i niedbale,
w krótkich pracach pisemnych popełnia wiele błędów stylistycznych,
wypowiedzi pisemne mają charakter odtwórczy,
recytuje z trudem krótkie utwory poetyckie,
wypowiada się bardzo lakonicznie, używa ubogiego słownictwa,
czyta wolno, nie zwraca uwagi na znaki interpunkcyjne,
2. W zakresie kształcenia literackiego oraz kulturalnego:











nie przeczytał maksimum czterech pozycji ze spisu lektur obowiązkowych,
nie potrafi skojarzyć utworu z jego autorem,
nie rozumie przesłania utworu literackiego,
z trudem wymienia najważniejsze wydarzenia w utworze,
potrafi pracować z tekstem tylko z pomocą nauczyciela,
nazywa autora tekstu kultury,
rozpoznaje komiks,
pisze krótkie prace odtwórcze, popełniając jednak wiele błędów stylistycznych,
zna niektóre terminy teoretycznoliterackie,
zna niektóre pojęcia kulturowe,
nie uczestniczy w życiu kulturalnym szkoły,
3. W zakresie nauki o języku; ortografia i interpunkcja:










Zna niektóre pojęcia z zakresu leksykologii,
potrafi podać przykłady części mowy odmiennych i nieodmiennych,
z trudem podaje podstawowe kategorie gramatyczne,
przy pomocy nauczyciela odmienia części mowy,
z trudem stopniuje przymiotniki i przysłówki,
ma problemy z zapamiętaniem alfabetu,
dzieli wyrazy na sylaby i litery,
odróżnia samogłoski od spółgłosek,
nie zna zasad ortograficznych, potrafi zapamiętać pisownię niektórych wyrazów,
nie zna zasad interpunkcji,
4. Stosunek do obowiązku związanego z nauką przedmiotu:




nie opuszcza celowo zajęć języka polskiego,
zdarza mu się nieodrabianie prac domowych,
próbuje uczestniczyć w pracach na lekcji,
stara się uzupełnić braki.
Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który:







nie spełnia kryteriów na ocenę dopuszczającą,
celowo opuszcza zajęcia,
nie odrabia większości prac domowych,
nie prowadzi zeszytu przedmiotowego,
biernie uczestniczy w zajęciach,
nie wykorzystuje szansy poprawienia ocen niedostatecznych,
nie chce skorzystać z pomocy nauczyciela oraz innych uczniów, aby poprawić oceny,
6
Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka polskiego - II etap edukacji

przejawia lekceważący stosunek do przedmiotu.
KLASA V
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia kryteria na ocenę bardzo dobrą,
a ponadto:
- wykazuje się dużym oczytaniem, które wykracza poza lektury obowiązkowe,
- korzysta z pozaszkolnych źródeł wiedzy, samodzielnie poszukuje interesujących wiadomości,
porządkuje je, ma ciekawość świata, jest chętny do samokształcenia
- ma świadomość języka jako wartościowego i wielofunkcyjnego narzędzia komunikacji
- rozpoznaje środki wyrazu charakterystyczne dla różnych dziedzin kultury i sztuki
- tworzy oryginalne, różnorodne prace pisemne, w których prezentuje bogaty zasób słownictwa,
- pisemne sprawdziany wiadomości oceniane są w większości na celujący,
- uczestniczy w konkursach przedmiotowych (wiedzy o literaturze, ortograficznych, recytatorskich,
teatralnych), szkolnych i pozaszkolnych,
- podejmuje samodzielne próby literackie.
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:
1. W zakresie sprawności językowej w mówieniu i pisaniu; ortografia i interpunkcja:
- osiąga nawyk pisania łatwego, swobodnego i szybkiego, pismo jest kształtne, czytelne i estetyczne,
- potrafi rozplanować przestrzennie zapis na stronicy (zachowanie marginesu, wyznaczanie akapitów,
wyodrębnianie tytułów, rozdziałów, punktów i podpunktów planu),
- mówi poprawnie, płynnie, wyraźnie, z właściwą artykulacją, intonacją poprawnie akcentuje wyrazy, nie
popełnia błędów językowych, mówi bez maniery i niechlujstwa,
- umie wypowiadać się zrozumiale, z właściwą argumentacją i świadomością celu
- potrafi porozumiewać się za pomocą języka mówionego (wita i żegna się, przedstawia się, przedstawia
kogoś komuś, dziękuje, przeprasza, wyraża prośbę, odmawia, wyraża swoje uczucia, rozmawia przez telefon,
dyskutuje ),
- umie posługiwać się różnymi rodzajami zdań ze względu na cel wypowiedzi,
- czyta płynnie, ze zrozumieniem, odpowiednią interpretacją głosową, właściwym przestankowaniem,
- korzysta z różnego rodzaju słowników, odczytuje informacje z osi czasu,
- potrafi słuchać z uwagą wypowiedzi innych uczniów,
- potrafi słuchać uważnie i ze skupieniem różnego typu wypowiedzi
- dostrzega różnice między tekstami kultury werbalnymi a niewerbalnymi
- odbiera teksty kultury na poziomie dosłownym i przenośnym
- porównuje teksty kultury w celu wskazania podobieństw i różnic odnoszących się do treści i formy
- wskazuje różnice między literaturą piękną a przekazami ikonicznymi, muzycznymi, filmowymi,
teatralnymi
- redaguje poprawnie: pozdrowienia i życzenia, gratulacje, list, SMS, zaproszenie, ogłoszenie, instrukcję,
przepis, list, opis przedmiotu, obrazu, zwierzęcia, opis i ocenę postaci fantastycznej i rzeczywistej, opis
wyglądu i charakteru osoby, dialog, komiks, twórcze i odtwórcze opowiadanie, sprawozdanie, notatkę, notkę
7
Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka polskiego - II etap edukacji
biograficzną, ramowy i szczegółowy plan wydarzeń, tekst reklamowy, scenariusz, stosując odpowiednie
słownictwo charakterystyczne dla danej formy wypowiedzi,
- recytuje utwór poetycki, stosując odpowiednią interpretację głosową, poprawne przestankowanie oraz
właściwie oddaje nastrój i uczucia zawarte w utworze,
- zna zasady ortograficzne i potrafi wykorzystać je w praktyce (dotyczące pisowni wyrazów z: „ó”, „u”,
„rz”, „ż”, „ch”, „h”, „ę”, „ą”, „em”, „om”, „en”, „on”, zakończonych na –ja, -ia, pisowni rzeczowników
zakończonych na –i, -ji, -ii, pisowni przysłówków, „nie” z różnymi częściami mowy, cząstki „by” z różnymi
częściami mowy, przyimków i wyrażeń przyimkowych, przyimków złożonych, pisowni wyrazów wielką
literą oraz zakończeń przymiotników w stopniu wyższym i najwyższym),
- poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne w zdaniu pojedynczym i złożonym oraz właściwie oddziela
przecinkiem wyrazy i wyrażenia w związkach wyrazowych,
- poprawnie akcentuje wyrazy oraz właściwe słowa w obrębie wypowiedzenia.
2. W zakresie kształcenia literackiego i kulturalnego
- przeczytał wszystkie pozycje z listy lektur obowiązkowych,
- potrafi wyjaśnić sens utworu z zachowaniem logiki wywodu,
- umie opowiadać na wskazany temat z zastosowaniem wybranego czasu narracji i chronologicznego
układu zdarzeń
- potrafi skojarzyć autora z tytułem utworu i jego tematyką,
- dyskutuje na wskazany temat, uzasadniając swą wypowiedź,
- wyjaśnia podstawowe zwroty frazeologiczne,
- rozróżnia: autora, narratora, podmiot liryczny, odbiorcę,
- dostrzega różne realizacje tego samego tematu w innych sztukach (muzyka, malarstwo, rzeźba),
- świadomie korzysta z książki jako źródła wiedzy, wyszukuje i zaznacza ważne treści,
- rozróżnia gatunki literackie: legenda, podanie, mit, baśń, bajka, powieść, opowiadanie, ballada,
pamiętnik,
- wskazuje różnice między prozą a wierszem,
- dostrzega różnice między światem rzeczywistym a fikcją literacką,
- dostrzega różnice między fikcją prawdopodobną i fantastyczną,
- zna podstawowe środki poetyckie: epitet, porównanie, uosobienie, przenośnia, onomatopeja i potrafi
wskazać je w tekście oraz podać własne przykłady,
- zna i rozumie pojęcia: rym, rytm, wers, strofa, narrator, narracja w 1. i 3. osobie, wiersz stroficzny i
ciągły, osoba mówiąca w wierszu,
- zna podstawowe pojęcia związane z kinem, teatrem i telewizją, radiem, prasą,
- zna podstawowe pojęcia związane z malarstwem, muzealnictwem, rzeźbą, muzyką, grafiką,
- czynnie uczestniczy w przedsięwzięciach kulturalnych, literackich na terenie szkoły i poza nią
(uroczystości okazjonalne, teatr szkolny, gazetka),
- aktywnie uczestniczy w kulturze poprzez czytanie wartościowej prasy młodzieżowej, oglądanie
przedstawień teatralnych, spektakli Teatru Telewizji, projekcji filmowych, wystaw, koncertów muzycznych.
1. W zakresie nauki o języku:
- uczeń rozróżnia zdania ze względu na cel wypowiedzi i potrafi podać własne przykłady,
- rozróżnia rodzaje wypowiedzeń – zdanie, równoważnik zdania, zawiadomienie
- odróżnia zdanie pojedyncze od złożonego,
- wskazuje i nazywa związki wyrazowe w zdaniu,
- dzieli poznane części mowy na odmienne i nieodmienne (rzeczownik, przymiotnik, czasownik,
przyimek, przysłówek, spójnik),
8
Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka polskiego - II etap edukacji
- potrafi nazwać wszystkie kategorie gramatyczne odmiennych części mowy,
- wskazuje funkcje składniowe części zdania (podmiot, orzeczenie, określenie),
- potrafi wskazać w zdaniu podmiot i orzeczenie, określenie,
- prawidłowo odmienia rzeczownik przez przypadki
- dzieli rzeczowniki na własne i pospolite,
- prawidłowo odmienia przymiotnik,
- prawidłowo stopniuje przymiotnik i przysłówek,
- zna formy czasów, trybów czasownika, potrafi wiedzę teoretyczną zastosować w praktyce,
- wskazuje w zdaniu spójniki,
- zna funkcje przyimków, potrafi tworzyć wyrażenia przyimkowe,
- dzieli wyrazy na sylaby, głoski, litery,
- umie dokonać podziału głosek na spółgłoski i samogłoski z uwzględnieniem podziału spółgłosek na
dźwięczne i bezdźwięczne
2. Stosunek do obowiązku związanego z nauką przedmiotu:
-
punktualnie i z dobrą frekwencją uczestniczy w zajęciach języka polskiego,
systematycznie odrabia pisemne i ustne prace domowe,
bierze aktywny udział w lekcji,
wykonuje polecenia nauczyciela i chętnie współpracuje z innymi uczniami.
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:
1. W zakresie sprawności językowej w mówieniu i pisaniu; ortografia i interpunkcja.
- osiąga nawyk pisania swobodnego i szybkiego, pismo jest kształtne, czytelne i estetyczne,
- potrafi rozplanować przestrzennie zapis na stronicy (zachowanie marginesu, wyznaczanie akapitów,
wyodrębnianie tytułów, rozdziałów, punktów i podpunktów planu),
- mówi poprawnie, popełniając drobne błędy językowe, bez maniery i niechlujstwa,
- umie wypowiadać się zrozumiale i z właściwą argumentacją,
- potrafi porozumiewać się za pomocą języka mówionego (wita i żegna się …),
- potrafi posługiwać się różnymi rodzajami zdań ze względu na cel wypowiedzi,
- czyta ze zrozumieniem, odczytuje informacje z osi czasu,
- korzysta z różnych słowników
- płynnie czyta tekst ze zrozumieniem, popełniając jedynie drobne błędy w interpunkcji,
- umie słuchać z uwagą i zrozumieniem,
- dostrzega różnice między tekstami kultury werbalnymi a niewerbalnymi,
- odbiera teksty kultury na poziomie dosłownym i przenośnym,
- redaguje poznane formy wypowiedzi, popełniając drobne błędy językowe,
- recytuje utwór poetycki wyraźnie i we właściwym tempie, ale ma problemy z dostosowaniem sposobu
mówienia do sytuacji lirycznej ukazanej w wierszu, wyrażaniem uczuć i emocji,
- akcentuje wyrazy oraz właściwe słowa w obrębie wypowiedzenia, popełniając drobne błędy,
- zna zasady ortograficzne, popełnia nieliczne błędy, stosując je w praktyce,
- zna zasady interpunkcyjne, popełnia niewiele błędów, stosując je w praktyce.
- W zakresie kształcenia literackiego i kulturalnego
1. W zakresie kształcenia literackiego i kulturalnego:
- przeczytał wszystkie pozycje z listy lektur obowiązkowych,
- kojarzy utwór z jego autorem,
- pobieżnie określa ogólny sens utworu,
9
Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka polskiego - II etap edukacji
- potrafi opowiadać na wskazany temat z zastosowaniem wybranego czasu narracji i chronologicznego
układu zdarzeń, jednak wypowiedź jest dość schematyczna,
- dyskutuje na wskazany temat, krótko uzasadniając swą wypowiedź,
- wyjaśnia podstawowe zwroty frazeologiczne, korzystając ze słownika,
- rozróżnia: autora, narratora, osobę mówiącą w wierszu,
- dostrzega różne realizacji tego samego tematu w innych sztukach (muzyka, malarstwo),
- świadomie korzysta z książki jako źródła wiedzy,
- rozróżnia gatunki literackie,
- wskazuje różnice między prozą a poezją,
- dostrzega różnice między światem rzeczywistym a fikcją literacką,
- dostrzega różnice między fikcją prawdopodobną a fantastyczną,
- zna podstawowe środki poetyckie, choć nie zawsze poprawnie wskazuje je w tekście,
- zna i rozumie pojęcia: rym, rytm, wers, strofa, narrator, osoba mówiąca w wierszu, narracja w 1. i 3.
osobie, wiersz stroficzny i ciągły,
- zna podstawowe pojęcia związane z kinem, teatrem, telewizją, radiem, prasą,
- zna podstawowe pojęcia związane z malarstwem, rzeźbą, grafiką, muzyką, muzealnictwem,
- uczestniczy w życiu kulturalnym szkoły,
- uczestniczy w kulturze poprzez czytanie prasy młodzieżowej, oglądanie przedstawień teatralnych,
filmów, koncertów muzycznych.
3. W zakresie nauki o języku:
-
rozróżnia zdania ze względu na cel wypowiedzi i potrafi podać własne przykłady,
rozróżnia rodzaje wypowiedzeń – zdanie, równoważnik zdania, zawiadomienie
odróżnia zdanie pojedyncze od złożonego,
wskazuje i nazywa związki wyrazowe w zdaniu,
dzieli poznane części mowy na odmienne i nieodmienne,
popełnia drobne błędy przy określaniu kategorii gramatycznych,
potrafi wskazać w zdaniu podmiot, orzeczenie, określenie,
dzieli rzeczowniki na własne i pospolite,
odmienia rzeczowniki przez przypadki,
prawidłowo odmienia przymiotnik,
stopniuje przymiotnik i przysłówek, popełniając nieliczne błędy,
zna formy czasów, trybów czasownika, popełnia nieliczne błędy w praktyce,
wskazuje w zdaniu spójniki,
wskazuje przyimki, tworzy wyrażenia przyimkowe,
dzieli wyrazy na sylaby, głoski, litery,
umie dokonać podziału na samogłoski i spółgłoski,
odróżnia spółgłoskę dźwięczną od bezdźwięcznej.
4. Stosunek do obowiązku związanego z nauką przedmiotu:
-
systematycznie odrabia pisemne i ustne prace domowe,
bierze aktywny udział w lekcji,
punktualnie i z dobrą frekwencją uczestniczy w zajęciach,
wykonuje polecenia nauczyciela i chętnie współpracuje z innymi uczniami.
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
1. W zakresie sprawności językowej w mówieniu i pisaniu; ortografia i interpunkcja:
1
0
Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka polskiego - II etap edukacji
- pisze w tempie umiarkowanym, poziom graficzny pisma jednak jest nieznacznie zaburzony, często ma
problemy z estetyką zapisu,
- popełnia błędy przy rozplanowaniu przestrzennego zapisu na stronicy,
- niezbyt sprawnie posługuje się różnymi rodzajami zdań ze względu na cel wypowiedzi,
- w wymowie popełnia błędy językowe,
- ma problemy z formułowaniem zdań, doborem słów, logiką wywodu, często w swojej wypowiedzi
używa wyrażeń i zwrotów z języka potocznego,
- czyta bez modulacji głosu, nie zwraca uwagi na właściwą interpunkcję,” przekręca” wyrazy,
- ma problemy z czytaniem ze zrozumieniem,
- redaguje krótko i schematycznie wymagane formy wypowiedzi, ma problemy z doborem właściwego
słownictwa, respektowaniem wyznaczników danej formy,
- recytuje utwór poetycki, ale ma problemy z utrzymaniem właściwego tempa, dostosowaniem sposobu
mówienia do sytuacji lirycznej ukazanej w wierszu, wyrażaniem uczuć i emocji,
- stara się słuchać wypowiedzi innych uczniów,
- zna podstawowe zasady ortograficzne, ma problemy z ich praktycznym zastosowaniem,
- nie zna zasad interpunkcji,
- nie zna zasad poprawnego akcentowania.
2. W zakresie kształcenia literackiego oraz kulturalnego:
- nie przeczytał maksimum trzech pozycji z listy lektur obowiązkowych,
- rzadko kojarzy autora z utworem,
- ma problemy z określeniem sensu utworu,
- potrafi wyodrębnić podstawowe składniki świata przedstawionego w dziele literackim,
- odróżnia autora od narratora,
- opowiada krótko i schematycznie, ma problemy z zachowaniem chronologii i wybranego czasu narracji,
- próbuje dostrzec różne realizacje tego samego tematu w innych sztukach,
- dostrzega podstawowe różnice między werbalnymi a niewerbalnymi tekstami kultury,
- wskazuje podstawowe różnice między poezją a prozą,
- dostrzega różnice między światem rzeczywistym a fikcją literacką,
- dostrzega różnice między fikcją prawdopodobną a fantastyczną,
- zna pojęcia: baśń, opowiadanie, powieść, mit, bajka,
- wskazuje w utworze podstawowe środki poetyckie,
- zna i odróżnia od siebie pojęcia: rym, wers, strofa, narrator,
- zna podstawowe pojęcia związane z kinem, teatrem, telewizją, radiem, prasą, muzyką, malarstwem,
rzeźbą,
- sporadycznie uczestniczy w życiu kulturalnym szkoły,
- uczestniczy jedynie w pop-kulturze (kino, koncerty muzyki młodzieżowej, festyny).
3. W zakresie nauki o języku:
-
rozróżnia zdania ze względu na cel wypowiedzi,
dostrzega różnice między zdaniem a równoważnikiem zdania,
dostrzega różnice między zdaniem pojedynczym a złożonym,
dzieli części mowy na odmienne i nieodmienne,
myli kategorie gramatyczne przynależne poszczególnym częściom mowy,
potrafi wskazać w zdaniu podmiot i orzeczenie,
odmienia wyrazy przez przypadki,
dzieli rzeczowniki na własne i pospolite,
próbuje stopniować przymiotniki i przysłówki,
1
1
Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka polskiego - II etap edukacji
-
wymienia czasy i tryby czasownika,
potrafi podać przykłady przysłówków,
potrafi podać przykład spójników,
potrafi podać przykład przyimków i wyrażeń przyimkowych,
dzieli wyrazy na sylaby i litery, ma kłopoty z podziałem na głoski,
potrafi podać przykład samogłoski i spółgłoski.
4. Stosunek do obowiązku związanego z nauką przedmiotu:
-
z dobrą frekwencją uczestniczy w zajęciach,
w miarę swych możliwości bierze udział w lekcji,
uczniowi rzadko zdarza się nieodrabianie prac domowych,
wykonuje polecenia nauczyciela, stara się brać udział w pracach grupy.
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
1. W zakresie sprawności językowej w mówieniu i pisaniu; ortografia i interpunkcja:
- ma problemy z poprawnym zapisem treści, pisze wolno i niedbale,
- ma problemy z przestrzennym zagospodarowaniem strony,
- w krótkich pracach pisemnych popełnia wiele błędów językowych,
- wypowiedzi pisemne mają charakter odtwórczy,
- wypowiada się bardzo lakonicznie, używa ubogiego słownictwa, często zaczerpniętego z języka
potocznego,
- czyta wolno, nie zwraca uwagi na odpowiednią interpretację głosową i znaki interpunkcyjne,
- ma problemy z czytaniem ze zrozumieniem,
- stara się recytować utwór poetycki, ale ma problemy z pamięciowym opanowaniem tekstu, właściwym
tempem mówienia, dostosowaniem sposobu mówienia do sytuacji lirycznej ukazanej w wierszu, wyrażaniem
uczuć, stopniowaniem napięcia,
- nie zna zasad ortograficznych, potrafi jedynie zapamiętać pisownię niektórych wyrazów,
- nie zna zasad interpunkcji,
- nie zna zasad poprawnego akcentowania.
2. W zakresie kształcenia literackiego oraz kulturalnego:
-
nie przeczytał maksimum czterech pozycji ze spisu lektur obowiązkowych,
nie potrafi skojarzyć utworu z jego autorem,
nie rozumie przesłania utworu literackiego,
z trudem wymienia najważniejsze wydarzenia w utworze,
potrafi pracować z tekstem tylko z pomocą nauczyciela,
dostrzega różnice między światem realnym a fikcją przedstawioną w utworze,
nie potrafi wskazać środków poetyckich w utworze,
nie dostrzega różnic gatunkowych,
rozumie pojęcia: zwrotka, rym, wers,
zna kilka pojęć związanych z kinem, teatrem, telewizją, radiem, prasą, muzyką, malarstwem
nie uczestniczy w życiu kulturalnym szkoły,
nie uczestniczy w kulturze.
3. W zakresie nauki o języku:
1
2
Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka polskiego - II etap edukacji
-
z pomocą nauczyciela potrafi wskazać różnice między zdaniem złożonym a pojedynczym,
potrafi podać przykłady części mowy odmiennych i nieodmiennych,
z trudem podaje podstawowe kategorie gramatyczne,
z pomocą nauczyciela tworzy najprostsze formy czasownika,
zna przypadki, z pomocą nauczyciela odmienia przez nie proste wyrazy,
zna pytania o przysłówek, potrafi podać przykład,
nie odróżnia spójnika od przyimka,
dzieli wyrazy na sylaby i litery,
odróżnia samogłoski od spółgłosek.
4. Stosunek do obowiązku związanego z nauką przedmiotu:
-
nie opuszcza celowo zajęć języka polskiego,
zdarza mu się nieodrabianie prac domowych,
próbuje uczestniczyć w pracach na lekcji-indywidualnie i grupowo,
stara się uzupełnić braki,
stara się poprawiać cząstkowe oceny niedostateczne w terminie wyznaczonym przez nauczyciela.
Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który:
-
nie spełnia kryteriów na ocenę dopuszczającą,
celowo opuszcza zajęcia,
nie odrabia większości prac domowych,
nie prowadzi zeszytu przedmiotowego,
biernie uczestniczy w zajęciach,
nie wykorzystuje szansy poprawienia ocen niedostatecznych,
nie chce skorzystać z pomocy nauczyciela oraz innych uczniów, aby poprawić oceny,
przejawia lekceważący stosunek do przedmiotu.
1
3
Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka polskiego - II etap edukacji
KLASA VI
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia kryteria na ocenę bardzo dobrą, a ponadto:
- wykazuje się dużym oczytaniem, które wykracza poza lektury obowiązkowe,
- korzysta z pozaszkolnych źródeł wiedzy, samodzielnie poszukuje interesujących wiadomości,
porządkuje je, ma ciekawość świata, jest chętny do samokształcenia,
- ma świadomość języka jako wartościowego i wielofunkcyjnego narzędzia komunikacji,
- rozpoznaje środki wyrazu charakterystyczne dla różnych dziedzin kultury i sztuki,
- w wypowiedziach biegle posługuje się terminami językowymi, teoretycznoliterackimi, stosuje
różnorodne konstrukcje składniowe,
- tworzy oryginalne prace pisemne, w których prezentuje bogaty zasób słownictwa,
- pisemne sprawdziany wiadomości oceniane są w większości na celujący,
- uczestniczy w konkursach przedmiotowych (wiedzy o literaturze, ortograficznych, recytatorskich,
teatralnych), szkolnych i pozaszkolnych,
- podejmuje samodzielne próby literackie,
- przyczynia się do podniesienia poziomu wiedzy i umiejętności innych uczniów poprzez działania w
pracach grupowych.
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:
1. W zakresie sprawności językowej w mówieniu i pisaniu; ortografia i interpunkcja:
- osiąga nawyk pisania łatwego, swobodnego i szybkiego, pismo jest kształtne, czytelne i estetyczne,
- potrafi rozplanować przestrzennie zapis na stronicy (zachowanie marginesu, wyznaczanie akapitów,
wyodrębnianie tytułów, rozdziałów, punktów i podpunktów planu),
- mówi poprawnie, płynnie, wyraźnie, z właściwą intonacją i akcentem, nie popełniając błędów
językowych, mówi bez maniery i niechlujstwa,
- umie wypowiadać się zrozumiale i z właściwą argumentacją, z przejrzystością intencji,
- potrafi porozumiewać się za pomocą języka mówionego (wyraża uczucia-radość, rozpacz, wstyd,
gniew..., wyraża swoje zdanie,
- posługuje się językiem pozawerbalnym,
- potrafi wskazać różnice między językiem mówionym a pisanym,
- dostrzega różne odmiany języka (gwara, email, SMS),
- zna pozawerbalne sposoby porozumiewania się,
- umie posługiwać się różnymi rodzajami zdań ze względu na cel wypowiedzi,
- czyta płynnie, ze zrozumieniem, odpowiednią interpretacją głosową, właściwym przestankowaniem, z
uwzględnieniem zasad kultury żywego słowa,
- czyta ze zrozumieniem (analizuje wykresy, osie czasu, zbiera informacje, notuje w tabeli, korzysta z
katalogów bibliotecznych, korzysta ze słowników[ortograficzny, języka polskiego, frazeologiczny, wyrazów
bliskoznacznych, wyrazów obcych]),
- potrafi słuchać z uwagą i ze zrozumieniem rozmaitych wypowiedzi, z rozróżnieniem mowy i tła
akustycznego w przekazach audiowizualnych,
- potrafi słuchać w skupieniu wypowiedzi innych uczniów,
- dostrzega różnice między tekstami kultury werbalnymi a niewerbalnymi,
- odbiera teksty kultury na poziomie dosłownym i przenośnym,
- porównuje teksty kultury w celu wskazania podobieństw i różnic odnoszących się do treści i formy,
- wskazuje różnice między literaturą piękną a przekazami ikonicznymi, muzycznymi, filmowymi,
teatralnymi,
1
4
Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka polskiego - II etap edukacji
- redaguje poprawnie: list oficjalny i nieoficjalny, plan ramowy i szczegółowy, opowiadanie twórcze i
odtwórcze, opowiadanie z dialogiem, opis postaci literackiej i rzeczywistej, notkę biograficzną, SMS, e-mail,
opinię na zadany temat, stosując odpowiednie słownictwo charakterystyczne dla danej formy wypowiedzi,
- recytuje utwór poetycki, stosując odpowiednią interpretację głosową, poprawne przestankowanie oraz
właściwie oddaje nastrój i uczucia zawarte w wierszu,
- zna zasady ortograficzne i potrafi wykorzystać je w praktyce (dotyczące pisowni wyrazów
zakończonych na -ctwo, -dztwo, -wski, -ski, -cki, -dzki, pisowni homonimów, liczebników, pisowni
przeczenia „nie” z różnymi częściami mowy, w tym z zaimkami i liczebnikami, pisowni dat),
- poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne w zdaniu pojedynczym i złożonym oraz właściwie oddziela
przecinkiem wyrazy i wyrażenia w związkach wyrazowych.
2. W zakresie kształcenia literackiego i kulturalnego:
- przeczytał wszystkie pozycje z listy lektur obowiązkowych,
- potrafi wyjaśnić sens utworu z zachowaniem logiki wywodu,
- umie opowiadać na wskazany temat z zastosowaniem wybranego czasu narracji i chronologicznego
układu zdarzeń
- potrafi skojarzyć autora z tytułem utworu i jego tematyką,
- dyskutuje na wskazany temat, uzasadniając swą wypowiedź,
- wyjaśnia podstawowe zwroty frazeologiczne,
- definiuje pojęcia: sentencja, symbol, synonim, podaje przykłady, wyjaśnia,
- rozróżnia: autora, narratora, podmiot liryczny, odbiorcę, nadawcę,
- dostrzega różne realizacje tego samego tematu w innych sztukach (muzyka, malarstwo, rzeźba),
- świadomie korzysta z książki jako źródła wiedzy, wyszukuje i zaznacza ważne treści, cytuje
- rozróżnia gatunki literackie: fraszka, , opowiadanie , komedia, tragedia
- wskazuje różnice między prozą a wierszem,
- dostrzega różnice między światem rzeczywistym a fikcją literacką,
- dostrzega różnice między fikcją prawdopodobną i fantastyczną,
- zna podstawowe środki poetyckie: epitet, porównanie, uosobienie, przenośnia, ożywienie, onomatopeja
i potrafi wskazać je w tekście oraz podać własne przykłady,
- zna i rozumie pojęcia: rym, rytm, wers, sylaba, strofa, fabuła, akcja, narrator, narracja (trzecioosobowa i
pamiętnikarska), wiersz stroficzny i ciągły, wątek,
- zna podstawowe pojęcia związane z kinem, teatrem i telewizją, radiem, prasą,
- zna pojęcia związane z malarstwem, muzealnictwem, rzeźbą, muzyką, grafiką,
- czynnie uczestniczy w przedsięwzięciach kulturalnych, literackich na terenie szkoły i poza nią
(uroczystości okazjonalne, teatr szkolny, gazetka),
- aktywnie uczestniczy w kulturze poprzez czytanie wartościowej prasy młodzieżowej, oglądanie
przedstawień teatralnych, spektakli Teatru Telewizji, projekcji filmowych, wystaw, koncertów muzycznych.
3. W zakresie nauki o języku:
- dzieli poznane części mowy na odmienne i nieodmienne (rzeczownik, przymiotnik, liczebnik,
czasownik, zaimek, przyimek, przysłówek, spójnik),
- potrafi nazwać wszystkie kategorie gramatyczne odmiennych części mowy,
- wskazuje funkcje składniowe części zdania (podmiot, orzeczenie, przydawka, dopełnienie, okolicznik ),
- potrafi wskazać w wypowiedzeniu w/w części zdania,
- - odróżnia zdanie pojedyncze od złożonego,
- zna rodzaje podmiotów i orzeczeń, wskazuje je w zdaniu,
- rozpoznaje zdanie bezpodmiotowe,
- odróżnia zdanie współrzędnie złożone od podrzędnie złożonego,
- układa właściwe zdanie do podanego wykresu,
1
5
Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka polskiego - II etap edukacji
- prawidłowo odmienia rzeczownik przez przypadki, wskazując temat i końcówkę, oboczności w temacie,
„e” ruchome,
- dzieli rzeczowniki na konkretne i abstrakcyjne,
- prawidłowo odmienia i określa rodzaje liczebników (główne, porządkowe, ułamkowe, zbiorowe),
- odróżnia osobowe formy czasowników od nieosobowych,
- zna zastosowanie zaimków, prawidłowo je odmienia i nazywa rodzaj,
- potrafi podać przyczyny powstawania nowych wyrazów,
- zna podstawowe pojęcia z dziedziny słowotwórstwa: wyraz podstawowy, wyraz pochodny, wyrazy
pokrewne, rodzina wyrazów,
- prawidłowo tworzy wyrazy pochodne.
4. Stosunek do obowiązku związanego z nauką przedmiotu:
-
punktualnie i z dobrą frekwencją uczestniczy w zajęciach języka polskiego,
systematycznie odrabia pisemne i ustne prace domowe,
terminowo wywiązuje się z zadań dodatkowych,
bierze aktywny udział w lekcji,
wykonuje polecenia nauczyciela i chętnie współpracuje z innymi uczniami.
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:
1. W zakresie sprawności językowej w mówieniu i pisaniu; ortografia i interpunkcja.
- osiąga nawyk pisania łatwego, swobodnego i szybkiego, pismo jest kształtne, czytelne i estetyczne,
- potrafi rozplanować przestrzennie zapis na stronicy (zachowanie marginesu, wyznaczanie akapitów,
wyodrębnianie tytułów, rozdziałów, punktów i podpunktów planu),
- mówi poprawnie, płynnie, popełniając drobne błędy językowe, mówi bez maniery i niechlujstwa,
- umie wypowiadać się zrozumiale i z właściwą argumentacją,
- potrafi porozumiewać się za pomocą języka mówionego (wyraża uczucia-radość, rozpacz, wstyd,
gniew..., wyraża swoje zdanie),
- potrafi wskazać różnice między językiem mówionym a pisanym,
- zna pozawerbalne sposoby porozumiewania się,
- umie posługiwać się różnymi rodzajami zdań ze względu na cel wypowiedzi,
- czyta płynnie, ze zrozumieniem, odpowiednią interpretacją głosową, popełniając drobne błędy w
interpunkcji,
- czyta ze zrozumieniem (analizuje wykresy, osie czasu, zbiera informacje, notuje w tabeli, korzysta z
katalogów bibliotecznych, korzysta ze słowników[ortograficzny, języka polskiego, frazeologiczny, wyrazów
bliskoznacznych, wyrazów obcych]),
- potrafi słuchać z uwagą i ze zrozumieniem rozmaitych wypowiedzi,
- potrafi słuchać w skupieniu wypowiedzi innych uczniów,
- dostrzega różnice między tekstami kultury werbalnymi a niewerbalnymi,
- odbiera teksty kultury na poziomie dosłownym, popełnia drobne błędy przy odbiorze przenośnym,
- porównuje teksty kultury w celu wskazania niektórych podobieństw i różnic odnoszących się do treści i
formy,
- wskazuje różnice między literaturą piękną a przekazami ikonicznymi, muzycznymi, filmowymi,
teatralnymi,
- redaguje poznane formy wypowiedzi, popełniając drobne błędy,
- recytuje utwór poetycki wyraźnie, ale ma problem z wyrażaniem uczuć,
- zna zasady ortograficzne, popełnia nieliczne błędy, stosując je w praktyce,
- zna zasady interpunkcyjne, popełnia niewiele błędów, stosując je w praktyce.
1
6
Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka polskiego - II etap edukacji
2. W zakresie kształcenia literackiego i kulturalnego:
- przeczytał wszystkie pozycje z listy lektur obowiązkowych,
- kojarzy utwór z jego autorem,
- pobieżnie określa ogólny sens utworu,
- potrafi opowiadać na wskazany temat z zastosowaniem wybranego czasu narracji i chronologicznego
układu zdarzeń, jednak wypowiedź jest dość schematyczna,
- dyskutuje na wskazany temat, krótko uzasadniając swą wypowiedź,
- wyjaśnia podstawowe zwroty frazeologiczne, korzystając ze słownika,
- definiuje pojęcia: sentencja, symbol, synonim,
- rozróżnia: autora, narratora, podmiot mówiący w wierszu, odbiorcę, nadawcę,
- dostrzega różne realizacji tego samego tematu w innych sztukach (muzyka, malarstwo, rzeźba),
- świadomie korzysta z książki jako źródła wiedzy,
- rozróżnia poznane gatunki literackie,
- wskazuje różnice między prozą a poezją,
- dostrzega różnice między światem rzeczywistym a fikcją literacką,
- dostrzega różnice między fikcją prawdopodobną a fantastyczną,
- zna podstawowe środki poetyckie, choć nie zawsze poprawnie wskazuje je w tekście,
- zna i rozumie pojęcia: rym, rytm, wers, strofa, narrator, osoba mówiąca w wierszu, narracja
trzecioosobowa i pamiętnikarska, wiersz stroficzny i ciągły,
- zna podstawowe pojęcia związane z kinem, teatrem, telewizją, radiem, prasą,
- zna pojęcia związane z muzealnictwem, rzeźbą, muzyką, grafiką,
- uczestniczy w życiu kulturalnym szkoły,
- uczestniczy w kulturze poprzez czytanie prasy młodzieżowej, oglądanie przedstawień teatralnych,
filmów, koncertów muzycznych.
3. W zakresie nauki o języku:
- dzieli poznane części mowy na odmienne i nieodmienne (rzeczownik, przymiotnik, liczebnik,
czasownik, zaimek, przyimek, przysłówek, spójnik),
- potrafi nazwać kategorie gramatyczne odmiennych części mowy, popełnia nieliczne błędy,
- wskazuje funkcje składniowe części zdania (podmiot, orzeczenie, przydawka, dopełnienie, okolicznik ),
popełnia drobne błędy,
- - odróżnia zdanie pojedyncze od złożonego,
- zna rodzaje podmiotów i orzeczeń, wskazuje je w zdaniu ,popełniając nieliczne błędy,
- rozpoznaje zdanie bezpodmiotowe,
- odróżnia zdanie współrzędnie złożone od podrzędnie złożonego,
- odmienia rzeczownik przez przypadki, próbuje prawidłowo wskazać „e” ruchome,
- dzieli rzeczowniki na konkretne i abstrakcyjne,
- prawidłowo określa rodzaje liczebników (główne, porządkowe, ułamkowe, zbiorowe),popełnia błędy
przy odmianie,
- odróżnia osobowe formy czasowników od nieosobowych,
- zna zastosowanie zaimków, odmienia je i nazywa rodzaj, popełniając drobne błędy,
- potrafi podać przyczyny powstawania nowych wyrazów,
- zna podstawowe pojęcia z dziedziny słowotwórstwa
- tworzy wyrazy pochodne.
4. Stosunek do obowiązku związanego z nauką przedmiotu:
- systematycznie odrabia pisemne i ustne prace domowe,
- bierze aktywny udział w lekcji,
1
7
Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka polskiego - II etap edukacji
- punktualnie i z dobrą frekwencją uczestniczy w zajęciach,
- wykonuje polecenia nauczyciela i chętnie współpracuje z innymi uczniami.
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
1. W zakresie sprawności językowej w mówieniu i pisaniu; ortografia i interpunkcja:
- pisze w tempie umiarkowanym, poziom graficzny pisma jednak jest nieznacznie zaburzony, często ma
problemy z estetyką zapisu,
- popełnia błędy przy rozplanowaniu przestrzennego zapisu na stronicy,
- w wymowie popełnia błędy językowe,
- ma problemy z formułowaniem zdań, doborem słów, logiką wywodu, często w swojej wypowiedzi
używa wyrażeń i zwrotów z języka potocznego,
- wskazuje podstawowe różnice między językiem mówionym a pisanym,
- dostrzega różne odmiany języka,
- potrafi wymienić pozawerbalne sposoby porozumiewania się,
- czyta bez modulacji głosu, nie zwraca uwagi na właściwą interpunkcję,” przekręca” wyrazy,
- ma problemy z czytaniem ze zrozumieniem,
- redaguje krótko i schematycznie wymagane formy wypowiedzi, ma problemy z doborem właściwego
słownictwa, respektowaniem wyznaczników danej formy,
- recytuje utwór poetycki, ale ma problemy z utrzymaniem właściwego tempa, dostosowaniem sposobu
mówienia do sytuacji lirycznej ukazanej w wierszu, wyrażaniem uczuć, wzruszaniem,
- stara się słuchać wypowiedzi innych uczniów,
- zna podstawowe zasady ortograficzne, ma problemy z ich zastosowaniem,
- nie zna zasad interpunkcji.
2. W zakresie kształcenia literackiego oraz kulturalnego:
- nie przeczytał maksimum trzech pozycji z listy lektur obowiązkowych,
- rzadko kojarzy autora z utworem,
- ma problemy z określeniem sensu utworu,
- potrafi wyodrębnić podstawowe składniki świata przedstawionego w dziele literackim,
- odróżnia autora od narratora, odbiorcę od nadawcy,
- opowiada krótko i schematycznie, ma problemy z zachowaniem chronologii i zastosowaniem
wybranego czasu narracji,
- definiuje pojęcia synonim, sentencja, korzystając ze słownika,
- próbuje dostrzec różne realizacje tego samego tematu w innych sztukach,
- wskazuje podstawowe różnice między poezją a prozą,
- dostrzega różnice między światem rzeczywistym a fikcją literacką,
- dostrzega różnice między fikcją prawdopodobną a fantastyczną,
- zna pojęcia dotyczące gatunków literackich,
- wskazuje w utworze podstawowe środki poetyckie,
- zna i odróżnia od siebie pojęcia: rym, wers, strofa, narrator, podmiot mówiący,
- zna podstawowe pojęcia związane z kinem, teatrem, telewizją, radiem, prasą,
- sporadycznie uczestniczy w życiu kulturalnym szkoły,
- uczestniczy jedynie w pop-kulturze (kino, koncerty muzyki młodzieżowej, festyny).
3. W zakresie nauki o języku:
- dostrzega różnice między zdaniem pojedynczym a złożonym,
- dzieli części mowy na odmienne i nieodmienne,
- myli kategorie gramatyczne przynależne poszczególnym częściom mowy,
1
8
Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka polskiego - II etap edukacji
-
potrafi wskazać w zdaniu podmiot i orzeczenie, określenie,
potrafi wymienić rodzaje podmiotu i orzeczenia,
stara się odróżnić zdanie współrzędnie złożone od podrzędnie złożonego,
odmienia wyrazy przez przypadki,
stara się tworzyć rzeczowniki abstrakcyjne,
potrafi podać przykłady osobowych i nieosobowych form czasownika,
potrafi podać przykład zaimka, wymienia rodzaje zaimków,
potrafi zdefiniować podstawowe pojęcia słowotwórstwa,
próbuje tworzyć wyrazy pochodne.
4. Stosunek do obowiązku związanego z nauką przedmiotu:
-
z dobrą frekwencją uczestniczy w zajęciach,
w miarę swych możliwości bierze udział w lekcji,
uczniowi rzadko zdarza się brak prac domowych,
wykonuje polecenia nauczyciela, stara się brać udział w pracach grupy.
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
1. W zakresie sprawności językowej w mówieniu i pisaniu; ortografia i interpunkcja:
- ma problemy z poprawnym zapisem treści, pisze wolno i niedbale,
- ma problemy z przestrzennym zagospodarowaniem strony,
- w krótkich pracach pisemnych popełnia wiele błędów językowych,
- wypowiedzi pisemne mają charakter odtwórczy,
- wypowiada się bardzo lakonicznie, używa ubogiego słownictwa, często zaczerpniętego z języka
potocznego,
- dostrzega różne odmiany języka,
- potrafi podać przykład pozawerbalnego sposobu porozumiewania się,
- czyta wolno, nie zwraca uwagi na odpowiednią interpretację głosową i znaki interpunkcyjne,
- ma problemy z czytaniem ze zrozumieniem,
- stara się recytować utwór poetycki, ale ma problemy z pamięciowym opanowaniem tekstu, właściwym
tempem mówienia, dostosowaniem sposobu mówienia do sytuacji lirycznej ukazanej w wierszu, wyrażaniem
uczuć, stopniowaniem napięcia,
- nie zna zasad ortograficznych, potrafi jedynie zapamiętać pisownię niektórych wyrazów,
- nie zna zasad interpunkcji.
2. W zakresie kształcenia literackiego oraz kulturalnego:
-
nie przeczytał maksimum czterech pozycji ze spisu lektur obowiązkowych,
nie potrafi skojarzyć utworu z jego autorem,
nie rozumie przesłania utworu literackiego,
z trudem wymienia najważniejsze wydarzenia w utworze,
potrafi pracować z tekstem tylko z pomocą nauczyciela,
dostrzega różnice między światem realnym a fikcją przedstawioną w utworze,
nie potrafi wskazać środków poetyckich w utworze,
nie dostrzega różnic gatunkowych,
rozumie pojęcia: zwrotka, rym, wers,
zna kilka pojęć związanych z kinem, teatrem, telewizją, radiem, prasą,
nie uczestniczy w życiu kulturalnym szkoły,
1
9
Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka polskiego - II etap edukacji
- nie uczestniczy w kulturze.
3. W zakresie nauki o języku:
-
z pomocą nauczyciela potrafi wskazać różnice między zdaniem złożonym a pojedynczym,
wymienia podstawowe części zdania,
potrafi podać przykłady części mowy odmiennych i nieodmiennych,
z trudem podaje podstawowe kategorie gramatyczne,
wymienia części zdania,
z pomocą nauczyciela tworzy najprostsze formy czasownika,
zna przypadki, odmienia przez nie proste wyrazy,
potrafi podać przykład bezokolicznika i osobowej formy,
zna pytania o liczebnik, potrafi podać przykład,
potrafi podać przykład zaimka,
potrafi wymienić podstawowe pojęcia słowotwórstwa,
próbuje tworzyć proste wyrazy pochodne.
4. Stosunek do obowiązku związanego z nauką przedmiotu:
-
nie opuszcza celowo zajęć języka polskiego,
zdarza mu się nieodrabianie prac domowych,
próbuje uczestniczyć w pracach na lekcji-indywidualnie i grupowo,
stara się uzupełnić braki,
stara się poprawiać cząstkowe oceny niedostateczne w terminie wyznaczonym przez nauczyciela.
Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który:
-
nie spełnia kryteriów na ocenę dopuszczającą,
celowo opuszcza zajęcia,
nie odrabia większości prac domowych,
nie prowadzi zeszytu przedmiotowego,
biernie uczestniczy w zajęciach,
nie wykorzystuje szansy poprawienia ocen niedostatecznych,
nie chce skorzystać z pomocy nauczyciela oraz innych uczniów, aby poprawić oceny,
przejawia lekceważący stosunek do przedmiotu.
Opracowanie:
Beata Michalska
Małgorzata Dębowska
Beata Ciupińska
2
0
Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka polskiego - II etap edukacji
2
1