wyrażenia zgody na wzniesienie pomnika upamiętniającego siostrę

UCHWAŁA Nr XXIII/190/2016
Rady Miasta Lubawa
z dnia 26 października 2016 r.
w sprawie wyrażenia zgody na wzniesienie pomnika upamiętniającego Siostrę Antoninę
Schneider ze Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia Św. Wincentego a` Paulo w Lubawie
Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 13 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym
(t.j. Dz.U.2016.446 z późn. zm.), Rada Miasta Lubawa uchwala, co następuje:
§1
Wyraża się zgodę na wzniesienie na terenie miasta Lubawy pomnika upamiętniającego
Siostrę Antoninę Schneider. – działka nr 72/1 obręb 4 w Lubawie.
§2
Budowa pomnika zostanie sfinansowana ze środków wnioskodawcy Niepublicznego Zakładu
Opieki Długoterminowej p.w. „Szpital św. Jerzego”, 14-260 Lubawa, ul. Grunwaldzka 11.
§3
Integracyjną część uchwały stanowi mapa lokalizacyjna stanowiąca załącznik nr 1 oraz
projekt pomnika stanowiący załącznik nr 2.
§4
Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Miasta Lubawa.
§5
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Przewodniczący Rady
Jan Sarnowski
UZASADNIENIE
W dniu 21.01.2016r. wpłynął wniosek Alfreda Bielawskiego zamieszkałego w
Szwajcarii o wyrażenie zgody na umiejscowienie pomnika siostry Antoniny Schneider na
skwerze przy ul. Grunwaldzkiej, naprzeciw szpitala pw. Świętego Jerzego. W dniu
19.08.2016r. wniosek został uzupełniony o brakujące dokumenty oraz przejęty do realizacji
przez Niepubliczny Zakład Opieki Długoterminowej p.w. „Szpital św. Jerzego”, 14-260
Lubawa, ul. Grunwaldzka 11. Na podstawie art. 53j pkt. 5 w brzmieniu nadanym ustawą z
dnia 29 kwietnia 2016 r. o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji
Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U.2016.749), wniosek został przesłany do IPN w celu wydania opinii w sprawie budowy
ww. pomnika. W dniu 23.09.2016r. wpłynęła odpowiedź z Instytutu Pamięci Narodowej
opiniująca pozytywnie wniosek.
Siostra miłosierdzia Antonina Schneider żyła w latach 1901-1974. Urodziła się 21
września w Złotnikach niedaleko Poznania. Spośród dziewięciorga rodzeństwa była
najmłodszym dzieckiem Antoniego, technika maszyn i Marii z d. Makowskiej. Po ukończeniu
szkoły powszechnej podjęła naukę w szkole handlowej w Poznaniu, która pomogła jej w
zatrudnieniu w Wielkopolskiej Izbie Rolniczej. Po wojnie w 1919 roku podjęła studia
prawnicze, biorąc w tym samym czasie jako 17-latka udział w powstaniu wielkopolskim.
Konspiracyjna funkcja łączniczki zmuszała ją do zachowania całkowitej tajemnicy nawet
wobec rodziców, którym nie podobały się nocne i niewyjaśnione wyprawy córki. Ostatecznie
nocne eskapady stały się przyczyną wyrzucenia jej z domu rodzinnego. W roku 1927
Antonina wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia Wincentego a Paulo w Poznaniu.
Niespełna rok później nastąpiły jej obłóczyny. Jako zakonnica pracowała w Wolsztynie we
Wrześni, a w 1933 roku została delegowana do Lubawy, gdzie pełniła funkcję administratorki
stosunkowo rozległych wówczas dóbr Zgromadzenia. W niedługim czasie założyła Dom
Małego Dziecka oraz Dom Starców, a w Szpitalu św. Jerzego rozbudowała oddział zakaźny.
Po wybuchu wojny nadal administrowała szpitalem dzięki doskonałej znajomości języka
niemieckiego. W celu większych możliwości w niesieniu pomocy ludności polskiej zgodziła
się na wpisanie jej na niemiecką listę narodowościową. Siostra Antonina wysyłała paczki do
obozów, z jednego z nich w Prabutach wydostała uwięzione tam siostry zakonne oraz kilka
polskich rodzin. Z więzienia w Lubawie wykupiła m.in. Chabowskiego, a z Nowego Miasta –
Pruską. Niosła życzliwą pomoc dzieciom osadzonym w utajnionym obozie karnym dla
młodocianych utworzonym przez Niemców w Lubawie. Utrzymując dobre stosunki z
gestapowcami, których przekupowała żywnością, podjęła intensywną działalność
konspiracyjną. W porozumieniu z Józefem Zażembłowskim, komendantem placówki AK
Lubawa, pracującym w urzędzie gminnym, ukrywała na oddziale zakaźnym „spalonych”
konspirantów, leczyła partyzantów. W ten sposób uratowała też kilku księży, Niemcy bowiem
nigdy nie wchodzili na oddział zakaźny, obawiając się tyfusu. Wielokrotnie przekazywała
fałszywe dowody tożsamości przygotowane przez Zażembłowskiego, który pod koniec wojny
sam był ukrywany przez siostrę. Usługując ucztującym gestapowcom, przysłuchiwała się
prowadzonym przez nich rozmowom po to, by natychmiast z pomocą łączników ostrzec
wymienionych z nazwisk Polaków przed aresztowaniami lub przekazać cenne informacje
siatce konspiracyjnej. Po wojnie siostra Antonina kontynuowała pracę w lubawskim szpitalu,
nie zapominając o działalności charytatywnej. To dzięki jej pracy szpital przeżywał swoje
najlepsze czasy: z pożytkiem dla mieszkańców świetnie funkcjonował oddział chirurgiczny,
położniczy oraz wewnętrzny. Poza tym przywróciła do życia i rozbudowała Dom Dziecka,
Dom Małego Dziecka, Dom Starców i przedszkole. Własnym zdrowiem przypłaciła
późniejsze przejęcie tych placówek przez państwo. Ciężko chorując, zmarła 16 października
1974 roku. Została pochowana na cmentarzu parafialnym.