pełny tekst

WYDARZENIA
23 września–8 października 2013
Stacja Europa
Na przełomie września i października na Dworcu Głównym PKP we Wrocławiu miały miejsce
wydarzenia artystyczne pierwszej edycji festiwalu
Stacja Europa, organizowanego w ramach Europejskiej Stolicy kultury 2016 przez Ośrodek „Pamięć
i Przyszłość”, Europejską Sieć Pamięć Solidarność
oraz Polskie Koleje Państwowe. Ideą festiwalu jest
mówienie o historii Europy za pomocą środków artystycznych, a jego celem jest nawiązanie dialogu
na temat naszej pamięci i tożsamości z mieszkańcami i gośćmi Wrocławia.
Europa podzielona
Tegoroczna edycja, zatytułowana „Europa podzielona”, została poświęcona blisko półwiecznemu okresowi, kiedy stary kontynent był rozdarty
przez Żelazną Kurtynę. Twórcy przedstawiali
swoje interpretacje tamtego okresu, próbując ująć
kondycję ówczesnych Europejczyków za pomocą
artystycznego skrótu. Do tego zagadnienia nawiązywał już program taneczno-akrobatyczny,
zaprezentowany podczas inauguracji projektu.
Instalacja
Przez dwa festiwalowe tygodnie przed wejściem
na Dworzec Główny PKP stała instalacja autorstwa
Marka Stanielewicza, stanowiąca metaforę życia po
dwóch stronach Żelaznej Kurtyny. Jak powiedział
autor: „Chcemy pokazać, że dzisiejsza Europa nie
jest gotowym, fabrycznym produktem”.
Filmowe piątki
Podczas festiwalu początek weekendu należał do
miłośników kina. Podczas dwóch filmowych piątków zaprezentowane zostały filmy Europa Środkowa
idzie na wolność (reż. Mirosław Jasiński), Punkt oparcia (reż. Anna Ferenc) i Kapłan pojednania. Kardynał
Bolesław Kominek 1903–1974 (reż. Marcin Bradke).
Teatralne soboty
W sobotnie wieczory w przestrzeniach Dworca Głównego prezentowane były przedstawienia
i happeningi teatralne, przygotowane przez wrocławskiego reżysera i scenarzyste Krzysztofa Kopkę:
Soul i Operacja Orędzie.
Fot.: Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” we Wrocławiu.
81
18 października 2013
Wielki plusssk
Do festiwalowych teatralnych sobót nawiązuje zainicjowany przez Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”
projekt organizacji przedstawień teatru historycznego. Pierwszą premierą była sztuka w reżyserii
Krzysztofa Kopki „Wielki plusssk” opowiadająca
historię Marka Petrusewicza, który 18 października 1953 r. w Hali Miejskich Zakładów Kąpielowych
przy ulicy Teatralnej we Wrocławiu pobił rekord
świata w pływaniu na 100 m stylem klasycznym.
Odebrał go Rosjaninowi, obywatelowi ZSRR.
Marek Petrusewicz był nie tylko pierwszym polskim rekordzistą świata w pływaniu, ale i polskim
patriotą. W roku 1981 członek Zarządu Regionu
NSZZ „Solidarność” Dolny Śląsk, w stanie wojennym pobity i więziony (był już wówczas bez jednej
nogi) po wyjściu z internowania działał w strukturach „Solidarności Walczącej” jako zaprzysiężony
członek, pracował przy nasłuchu, użyczał mieszkania do druku. Zmarł w 1992 r.
Spektakl premierowy „Wielkiego plusssku” odbył
się w tym samym historycznym miejscu, dokładnie
w 60. rocznicę wydarzenia. W rolę Marka Pertrusewicza wcielił się Jakub Giel, aktor Teatru Polskiego.
Październik–listopad 2013
Wystawy internetowe
Na przełomie października i listopada odbyły się
premiery dwóch nowych wystaw internetowych,
realizowanych przez Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”. Do dotychczasowych, poświęconych antykomunistycznym protestom 31 sierpnia 1982 r. na
Dolnym Śląsku (www.31sierpnia1982.pl) i wrocławskiemu piłkarzowi i trenerowi Władysławowi
Żmudzie (www.trenerzmuda.pl), dołączyły dwa
nowe multimedialne projekty dostępne on-line.
www.mloda-lekarka.pl
27 października w Sali Koncertowej Radia Wrocław odbył się spektakl poświecony Ewie Szumańskiej – legendarnej „Młodej Lekarce”. Postać
zasłużonej dla polskiej kultury wrocławianki
przypomniały: wirtualna wystawa historyczna
autorstwa Marty Kowalskiej-Fic, a także występ
kabaretu „Elita”, który przez lata współpracował
z Ewą Szumańską w Studiu 202.
Fot.: Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” we Wrocławiu.
82
Pamięć i Przyszłość nr 4/2013 (22)
Bohaterka wystawy była artystką: aktorką, scenarzystką, dramaturgiem. Występowała na deskach
teatrów w Krakowie i Łodzi, a po przeprowadzce do
Wrocławia w 1947 r. – w Teatrze Dramatycznym.
Pod koniec lat pięćdziesiątych rozpoczęła swoją
przygodę z radiem, najpierw jako dziennikarka,
później jako autorka skeczy i słuchowisk. Współpracowała m.in. z Andrzejem Waligórskim, Janem
Kaczmarkiem i Kabaretem „Elita”. Wcielała się
w role m.in. Kiki Starorypińskiej, Babci Pimpusiowej i Basieńki z „Rycerzy”. Była jednak także
żołnierzem Armii Krajowej, walczyła w Powstaniu
Warszawskim. W stanie wojennym współtworzyła
Arcybiskupi Komitet Charytatywny.
Dofinansowano ze środków Narodowego Centrum
Kultury w ramach Programu Kultura – Interwencje.
www.jerzywozniak.pl
Inauguracja multimedialnej wystawy, dostępnej
pod adresem www.jerzywozniak.pl, odbyła się
8 listopada, w przeddzień 90. urodzin jej bohatera,
żołnierza AK i 2. korpusu polskiego we Włoszech,
członka Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, za
działalność niepodległościową skazanego na karę
śmierci, następnie lekarza pulmonologa, po 1989 r.
kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób
Represjonowanych w rządzie Jerzego Buzka. Jako
pierwsi wystawę obejrzeli uczniowie i nauczyciele
III Liceum Ogólnokształcącego we Wrocławiu. Zaprezentował ją jej autor, Grzegorz Kowal.
Prezentacji wystawy towarzyszyły dyskusja panelowa „Patriotyzm Jerzego Woźniaka a patriotyzm
jutra” (udział w niej wzięli: poseł Kazimierz Michał
Ujazdowski, Marek Mutor – dyrektor Ośrodka
„Pamięć i Przyszłość, Grzegorz Mazur – nauczyciel
historii w III LO we Wrocławiu, Marcin Kędzierski
– prezes Klubu Jagiellońskiego, współtwórca programu Akademia Nowoczesnego Patriotyzmu oraz
Tadeusz Polkowski – raper, twórca patriotycznego
hip-hopu) i koncert w wykonaniu Tadek Firma Solo.
83