Dzieje książki

Język polski, poziom edukacyjny III, klasa III
Historia książki w zarysie
Dzieje książki
Przeczytaj tekst.
Dzieje książki
Pierwsza książka nie leżała nigdy na półce, była żywa i był nią
człowiek, który wszelkie podania, wierzenia i prawa przechowywał
w pamięci. Przekazywane były one z ust do ust i modyfikowały się
z biegiem czasu. Jednak z czasem stwierdzono, że te wszystkie
informacje trzeba gdzieś zapisywać. Najpierw rysowano
na skałach, a później na kamieniach, różne rysunki i figury
geometryczne. Było to pismo obrazkowe, inaczej piktograficzne.
Wygodniejszym sposobem przechowywania tekstu były grube
tabliczki gliniane z pismem klinowym, które powstało około
4 tys. lat p.n.e. Na nich pisarz kreślił znaki, posługując się
trójboczną, zaostrzoną pałeczką.
Bardziej praktyczne i tańsze były tabliczki woskowe
(łac. tabula cerata). Wyrabiano je z twardego drewna,
np. z bukszpanu, dębu i buku. Na tych tabliczkach pisano
metalowym rylcem, który był z jednej strony zaostrzony,
a z drugiej zaokrąglony. Częścią ostrą ryło się w wosku,
a zaokrągloną zacierało się niepotrzebny tekst.
Papirus był używany w starożytności przez Egipcjan.
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
1
Język polski, poziom edukacyjny III, klasa III
Historia książki w zarysie
Wyrabiano go z rośliny rosnącej nad brzegami Nilu.
Na papirusie najpierw pisało się pędzelkiem trzcinowym,
a później piórem trzcinowym. Z papirusem wiąże się pismo zwane
hieroglifami. Było to pismo obrazowe, które stosowano od III
tysiąclecia p.n.e. Hieroglify były zapisywane w kolumnach (z góry
w dół) lub w rzędach, a każdy znak posiadał swoje lustrzane
odbicie. Nowym, równie dobrym, materiałem piśmienniczym
okazał się pergamin, używany w starożytności przez Żydów,
Fenicjan, Greków i Egipcjan oraz we wczesnym średniowieczu.
Wyrabiano go ze skór owczych, cielęcych i koźlęcych.
W średniowieczu pisano na nim piórami gęsimi i łabędzimi.
Papier, wynaleziony przez Chińczyków, ostatecznie odniósł
zwycięstwo nad pergaminem. Wyprodukował go w 105 r. n.e.
urzędnik dworu cesarskiego Tsai-Lun. W skład papieru wchodził
bambus, kora drzewa morwowego, liny konopne i stare lniane
szmaty. Pierwszy papier pojawił się w Polsce za sprawą poborców
papieskich, którzy przywieźli go w 1325 r.
Johannes Gutenberg jest uważany za wynalazcę druku.
Zaczął składać tekst z pojedynczych liter i wykorzystał prasę
do nanoszenia druku na papier. Pierwsze druki wykonywał w XV w.
w Strasburgu, a największym jego dziełem jest Biblia, zwana
Biblią Gutenberga.
Ta 42-wierszowa księga została wydana w latach 1452–1455.
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
2