(9) II stopień (RESO-A3) - Teorie przyczyn

OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
1.
Nazwa przedmiotu / modułu w języku polskim
2.
Teorie przyczyn przestępczości
Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim
3.
Theories of crime causation
Jednostka prowadząca przedmiot
4.
Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Resojalizacji
Kod przedmiotu / modułu
5.
Rodzaj przedmiotu / modułu (obowiązkowy lub fakultatywny)
6.
Obowiązkowy
Kierunek studiów
7.
Pedagogika / Resocjalizacja
Poziom studiów (I lub II stopień)
8.
II stopień
Rok studiów
9.
I rok
Semestr (zimowy lub letni)
10.
semestr letni
Forma zajęć i liczba godzin
11.
15 godzin wykładów, 30 godzin ćwiczeń
Imię, nazwisko, tytuł / stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia
12.
13.
14.
dr Barbara Jezierska
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych
dla przedmiotu / modułu oraz zrealizowanych przedmiotów
Brak wymagań
Cele przedmiotu:
C-1 Poznanie przez studentów funkcjonujących w kryminologii ,pedagogice specjalnej i socjologii
dewiacji teorii wyjaśniających zachowania przestępcze i dewiacyjne
C-2 Kształtowanie umiejętności krytycznej analizy koncepcji teoretycznych.
C-3 Rozwijanie umiejętności zastosowania teorii kryminologicznej do projektowania badań naukowych
Zakładane efekty kształcenia:
Symbole kierunkowych efektów kształcenia:
EK_01 Student potrafi wyodrębnić podstawowe pojęcia
teorii i umie je zdefiniować.
EK_02 Potrafi wyróżnić najważniejsze tezy teorii.
EK_03 Potrafi w oparciu o teorię skonstruować schemat
wyjaśniający
EK_04 Potrafi wykorzystać teorię do zaplanowania
projektu badawczego
EK_05 Umie wskazać zalety i braki teorii
K_W01, K_W05
K_W09
K_U09,
K_U17
K_U17,
EK_06 Rozumie podobieństwa i różnice pomiędzy K_K01
różnymi podejściami teoretycznymi w wyjaśnianiu
przestępczości i dewiacji,
15.
Treści programowe:
- Klasyfikacja koncepcji kryminologicznych.
- Pozytywne i negatywne skutki przestępczości i dewiacji. Skutki ekonomiczne i
dezorganizacyjne. Strach przed przestępczością, wiktymizacja. Wybrane zagadnienia
wiktymologiczne (typy ofiar, pojęcie prowokacji, ofiara a system wymiaru sprawiedliwości).
Ciemna liczba przestępstw i dewiacji.
- Kontrowersje wokół czynników biologicznych wyjaśniających zachowania przestępcze i
dewiacyjne (teorie antropologiczne, genetyczne, płeć, wiek a przestępstwo, biochemiczne
wyznaczniki przestępczości i dewiacji).
- Strukturalne uwarunkowania patologii społecznej i dewiacji. Funkcjonowanie społeczeństwa a
dewiacja. Koncepcja R. Mertona. Dewianci „nadnormalni”.
- Teorie psychoanalityczne. Założenia psychoanalizy dotyczące kryminogenezy jednostkowej.
Przyczyny popełnienia przestępstw wg psychoanalityków. Psychoanalityczne klasyfikacje
przestępców – wskazania wychowawczo-terapeutyczne. Teorie: Freuda, Aleksandra i
Stauba, Andersen, Friedlander, Healy, Pinatel, Adler. Wstyd i przemoc wg Jamesa Gilligana.
- Teorie integracyjne. Człowiek jako całość. Współistnienie zależności wyznaczających
zachowanie człowieka. Teoria czynnika genetycznego i dynamicznego przestępstwa, teoria
reaktywnych i autonomicznych zachowań przestępczych. Koncepcja napięcia Roberta
Agnewa.
- Kontrola społeczna. System kontroli społecznej. Sankcje i ich rodzaje. Kontrola społeczna
pierwotna i wtórna. Patologia kontroli społecznej. Teorie kontroli społecznej wyjaśniające
powstrzymywanie się człowieka od zachowań przestępczych (E. Durkheim, Reiss, Nye,
Hirschi).
- Kulturowe uwarunkowania patologii społecznej. Szkoła ekologii społecznej. Teoria
zróżnicowanych związków. Teoria konfliktu kultur.
- Teorie podkultur -Cohena, Millera, Clowarda i Ohlina. Teoria neutralizacji Sykesa i Matzy.
- Teorie reakcji społecznej. Podstawowe założenia symbolicznego interakcjonizmu. Kitsuse i
Cicourel. Erikson. Becker i jego „outsiders”. Rodzaje dewiacji i typy naznaczeń. Spirala
dewiacyjna. Dewiacja a porządek społeczny. Przyczyny stygmatyzacji. Mechanizmy
naznaczania.
16.
Zalecana literatura (podręczniki)
Błachut J., Gaberle A., Krajewski K., Kryminologia, Gdańsk 2000.
Siemaszko A., Granice tolerancji. O teorii zachowań dewiacyjnych, Warszawa 1993.
Gilligan J., Wstyd i przemoc. Refleksje nad śmiertelną epidemią, Poznań 2001
Mościckier A., Natura ludzka a problem przestępczości, Warszawa 2001.
Ostrowska K., Wójcik D., Teorie kryminologiczne, Warszawa 1986.
Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu / modułu,
sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia:
17.
Egzamin pisemny: sprawdza wiedzę oraz umiejętności jej wykorzystania w rozwiązywaniu
problemów. Kryteria oceny: ocena dostateczna – student rozumie znaczenie kluczowych pojęć,
potrafi opisać teorie stanowiące podstawy przedmiotu, potrafi wskazać wynikające z teorii zalecenia
praktyczne; ocena dobra – jak wyżej oraz potrafi wnikliwie porównać ze sobą różne koncepcje,
wskazać walory i ograniczenia różnych ujęć, wskazać praktyczne zastosowania wiedzy teoretycznej,
uzasadniać naukowo projektowane działania); ocena bardzo dobra – student rozumie znaczenie
kluczowych pojęć, potrafi opisać podstawy teoretyczne przedmiotu, porównać ze sobą różne
koncepcje, wskazać ich walory i ograniczenia, opisać ich źródła intelektualne i wkład różnych autorów,
wskazać zastosowania praktyczne wiedzy teoretycznej a jego wiedza wykracza poza treści zawarte w
obowiązkowej lekturze. Egzamin obejmuje treści wykładów oraz wskazane przez egzaminatora treści
z ćwiczeń.
18.
19.
Zaliczenie ćwiczeń na ocenę. Ocena odzwierciedla pracę studenta w ramach zajęć oraz
samodzielną pracę nad literaturą przedmiotu. Kryteria oceny: Prowadzący wylicza cztery odrębne
oceny cząstkowe. Ostateczna ocena jest średnią ważoną z tych czterech kryteriów wg wzoru: 0,20 x
(ocena za udział w zajęciach czyli za frekwencję i aktywność) + 0,20 x (średnia z prac
pisemnych lub(i) odpowiedzi ustnych z bieżącego materiału) + 0,40 x średnia z ocen ze
sprawdzianów + 0,20 x (ocena za wykonanie zadań dodatkowych). Zaokrąglenie następuje do
połowy stopnia wg reguł arytmetyki. Liczba sprawdzianów i domowych prac pisemnych jest ustalona
na początku semestru, natomiast zadania dodatkowe są przedstawiane w trakcie kolejnych zajęć
przez prowadzącego, który wyznaczając ich temat może uwzględnić propozycje studenta).
Język wykładowy
polski
Obciążenie pracą studenta
Forma aktywności studenta
Godziny zajęć (według planu studiów) z nauczycielem:
- wykład
- ćwiczenia
Praca własna studenta:
- przygotowanie do zajęć
- czytanie wskazanej literatury
- przygotowanie do egzaminu
-przygotowanie prezentacji
Suma godzin
Liczba punktów ECTS
Średnia liczba godzin
na zrealizowanie aktywności
15
30
40
40
50
10
185
7