Xiamen

Xiamen
2015-11-26 07:09:31
2
charakterystyka
Informacje ogólne
Miasto Xiamen położone jest w południowo wschodniej części wybrzeża Chin, w prowincji Fujian. Jest to drugie,
co do wielkości miasto w tej prowincji, o powierzchni lądowej równej 1,699.39 km2 oraz powierzchni morskiej
wynoszącej ok. 300 km2. Pod względem administracyjnym Xiamen posiada status subprowincji, a w obszarze
jego jurysdykcji znajduje się 6 regionów: Siming, Huli, Jimei, Haicang, Tong’an i Xiang’an. Liczbę mieszkańców
terenów zurbanizowanych i peryferii szacuje się na ok. 3,67 mln.
Strategiczne położenie w pasie morskim oraz fakt posiadania obszernego i głębokiego portu, a także bliska
odległość od sąsiadującego Tajwanu, miały wpływ na rozwój miasta, jako ważnego ośrodka handlu. Początki
historii tego obszaru wiąże się z państwem Tong’an, za czasów Dynastii Jin (282 r.). Samo powstanie miasta
datuje się z kolei na czasy Dynastii Ming (1387 r.). W 7 roku panowania cesarza Sunzhi (1650 r.) z dynastii Qing,
pojawiają się wzmianki o Xiamen jako o miejscu stacjonowania wojsk bohatera narodowego – Zheng
Chenggong’a. Stopniowy rozwój miasta oraz jego dogodne położenie spowodowały, iż w 1933 r. stało się ono
kluczowym ośrodkiem administracyjnym dla całego obszaru Fujian. Od 1938 roku teren ten znajdował się pod
kontrolą japońskich najeźdźców. Jego oswobodzenie nastąpiło dopiero w 1945 r. W wyniku przegranej wojny
domowej przez wojska Czang Kai Szeka i jego ucieczki wraz ze zwolennikami na Tajwan, Xiamen w początkowym
okresie władzy komunistycznej nie rozwijał się zbyt dynamicznie. Przede wszystkim stał się miejscem
oczekiwania inwazji wojsk Kuomintangu i jego ew. sojuszników, obszarem o wyraźnie militarnym charakterze.
Odnowienie życia gospodarczego oraz wymiany handlowej miasta nastąpiło dzięki reformatorskiej polityce Deng
Xiaopinga. Najważniejszym pod względem historycznym i ekonomicznym wydarzeniem w historii Xiamen było
powstanie w 1981 r. Specjalnej Strefy Ekonomicznej, która zapoczątkowała proces otwierania lokalnego rynku na
wpływy zagraniczne, napędzając nie tylko rozwój miasta, ale i całej chińskiej gospodarki.
Dziś Xiamen oprócz wyraźnie ekonomicznych atutów, uznawane jest również za jedno z najatrakcyjniejszych
miast do zamieszkiwania. Wg chińskich analiz posiada stosunkowo czyste powietrze, jego linia brzegowa jest
zagospodarowana zielenią oraz ścieżkami rekreacyjnymi, posiada też wysoko rozwiniętą infrastrukturę
transportową oraz społeczną: 36 międzynarodowych i regionalnych linii przewozowych, 23 uniwersytety, 35
szpitali. Ponadto, Xiamen znajduje się na liście 10 najczęściej odwiedzanych przez turystów miejsc w Chinach.
Największe atrakcje turystyczne obejmują Wyspę Gulangyu, Ogród Botaniczny Wanshi, Buddyjską Świątynię
Nanputuo, Ogród Expo, Jimei School Village, Wyspę Dadeng oraz Most Haicang.
Transport i handel
Oprócz kluczowej dla handlu, utworzonej ponad 33 lata temu Specjalnej Strefy Ekonomicznej, warto również
wspomnieć, iż miasto posiada doskonale rozwiniętą infrastrukturę transportową, obejmującą: port morski,
lotnisko międzynarodowe oraz szybkie połączenia kolejowe i drogowe. W Xiamen funkcjonują ponadto 4 parki
logistyczne (Haicang Logistics Park, Modern Logistics Park, Xinlin Logistics Park i Liuwudian Logistics Park),
kilkadziesiąt międzynarodowych agencji przesyłkowych, 1209 międzynarodowych agencji spedycyjnych oraz 166
agentów celnych.
Port morski w Xiamen jest jednym z największych (posiada 64 km naturalnej linii brzegowej) i najgłębszych (12
m głębokości) portów morskich w Chinach. Regularnie użytkuje go 185 statków kontenerowych, zaś wymiana
towarowa utrzymywana jest z ponad 140 portami na całym świecie i ponad 30 krajami i regionami (w tym: z
Australią, Japonią, Singapurem, USA, Kanadą, Hong-Kongiem). W 2013 r. przepustowość kargo wyniosła tu 191
mln ton (dla porównania, port w Gdańsku w 2013 r. obsłużył 30 mln ton), dając Xiamen drugi najlepszy pod tym
względem wynik w kraju. Port posiada 37 doków dla statków różnego rodzaju, a także własną linię kolejową.
Xiamen dysponuje też własnym lotniskiem, zapewniającym rocznie transport ok. 18 mln podróżnych poprzez 180
połączeń lotniczych z 86 miastami, obsługując głównie Chiny, Hong Kong, Macao, kluczowe miasta PołudniowoWschodniej Azji, Koreę, Japonię, Stany Zjednoczone i niektóre kraje Europy. Tygodniowo odbywa się tu ok. 36
3
bezpośrednich lotów kargo, głównie do Japonii, USA, Luxemburga, Holandii i Hong Kongu. Z kolei najważniejsze
połączenia drogowe i kolejowe łączą Xiamen z Szanghajem, Nankinem, Hefei, Fuzhou, Nanchang i Yingtan.
Dogodna infrastruktura jest jednym z elementów sprzyjających intensywnemu rozwojowi międzynarodowej
wymiany handlowej Xiamen. Szacuje się, iż od 2003 do 2012 roku poziom wymiany towarowej wzrósł tu ponad
trzykrotnie. W 2012 r. jej wartość wyniosła 74,49 mld USD, z czego export stanowił 45,40 mld USD, zaś import
29,09 mld USD. Wzrost wymiany handlowej w 2012 r. w stosunku do roku poprzedniego wyniósł 6,2%, zaś wzrost
exportu stanowił 6,5%.
Głównymi kierunkami chińskiego eksportu są: Stany Zjednoczone (17,8% eksportu), kraje Unii Europejskiej
(17%), państwa ASEAN (ang. Association of South-East Asian Nations, pol. Stowarzyszenie Narodów Azji
Południowo-Wschodniej) (13,4%), Hong Kong (10,5%), Japonia (6,8%), Ameryka Południowa (8%), Korea (4,1%).
Import odbywa się głównie z: Tajwanu (21% importu), państw grupy ASEAN (14%), Stanów Zjednoczonych
(9,7%), państw Unii Europejskiej (7,4%), Japonii (7%), Korei (6,3), Ameryki Pd. (6,1%). Warto przy tym zwrócić
uwagę, iż w wysokości importu do Chin, Unia Europejska jako całość zajmuje statystycznie tę samą pozycję, co
sama Japonia, która w kontaktach handlowych jest dla Xiamen jednym ze strategicznych partnerów. Warto też
wspomnieć, iż w Polsce Xiamen posiada swoje miasto partnerskie. Jest nim Słupsk.
Głównymi towarami eksportowanymi z Xiamen są produkty elektryczne i mechanika (ok. 42%), następnie
tekstylia (głównie odzież i akcesoria odzieżowe) (19%), drobne wyroby tekstylne (buty, czapki, parasole)
(10,5%), produkty z kamienia i kamień (6,3%), wyroby plastikowe (3,6%), produkty rolne (3,5%), chemiczne
(3,3%).
Do czołowych towarów importowych należą m.in.: sprzęt elektryczny (głównie wyświetlacze LCD) i wyroby
mechaniczne (46,4%), produkty mineralne (20%), produkty przemysłu chemicznego (7%), produkty przemysłu
rolnego (6,8%), produkty plastikowe (6%).
W 2013 roku eksport z Polski do prowincji Fujian wyniósł 37 mln USD, natomiast z Fujian do Polski 1,031 mln
USD. W porównaniu do roku poprzedniego zanotowano spadek polskiego eksportu do tego obszaru o ok. 10,5 %
oraz wzrost importu do Polski o 35,8%. Łączny poziom wymiany towarowej wzrósł natomiast o ok. 267 mln USD.
Wymiana towarowa pomiędzy Polską a Xiamen stanowiła w ostatnim roku mniej więcej połowę wymiany
handlowej z całą prowincją Fujian, tj. 714,66 mln USD. W 2013 r. odnotowano wzrost wymiany towarowej Xiamen
z naszym krajem o ok. 86,24%, z przewagą dla importu towarów do Polski, stanowiącego 701,38 mln USD
(wzrost o 88,38% w ciągu roku). Polski eksport wyniósł z kolei jedynie 13,27 mln USD (wzrost w wysokości
16,29%). Głównymi towarami eksportowanymi do Polski są: kable LED, kamień, ubrania, obuwie oraz części
telewizyjne. Xiamen importuje natomiast przede wszystkim: statki, panele elektroniczne, drewno, części
samochodowe i skóry.
Konsumpcja
Intensywna wymiana handlowa oraz napływ nowych inwestycji mają silny wpływ na kondycję lokalnej
konsumpcji. Średni wzrost poziomu cen pozostaje tu dość stabilny i wynosi ok. 2,1%.
Xiamen leży w centrum „Złotego Trójkąta” – obszaru określanego dla południowo - wschodniej części prowincji
Fujian. Całkowita sprzedaż detaliczna dóbr konsumenckich dla trzech miast tego obszaru, tj. Xiamen, Zhangzhou
i Quanzhou wynosi obecnie 316,63 mld RMB, stanowiąc 43,9% konsumpcji całej prowincji.
Poziom sprzedaży detalicznej w Xiamen w 2012 r. wyniósł 88,21 mld RMB, odnotowując wzrost o ok. 10,2% w
stosunku do poprzedniego roku. W 2012 r. przychody na mieszkańca wyniosły 37.576 RMB (wzrost o ok. 11,9%),
zaś konsumpcja per capita stanowiła ok. 24.921 RMB (ok. 11,7%).
Z kolei w 2013 r. całkowity poziom konsumpcji w Xiamen wzrósł o ok. 10,5% w stosunku do roku poprzedniego i
4
wyniósł 97,49 mld RMB. Można również mówić o swoistym sukcesie w sprzedaży detalicznej online, która w 2013
r. prawie dwukrotnie przekroczyła wymiar sprzedaży z poprzedniego roku i wyniosła powyżej 5 mld RMB.
Do największych spożywczych sieci w Xiamen należą: Walmart, Carrefour, Yonghui Superstores, RT - Mart, New
Huadu, Tesco, Renrenle, Metro. Największymi sklepami branży budowlanej oraz akcesoriów wnętrz są: Luckyhome, B&G, Macalline, Carnival, Orient-home, Cimen, Southeast-Bay Mall. Z kolei do najpopularniejszych
sklepów gospodarstwa domowego należy zaliczyć: Gome, Yo’le-Siwen, Suning, Zhongbo Mobile.
Gospodarka i przemysł
Powstała w 1981 r. Specjalna Strefa Ekonomiczna w Xiamen, była jednym z pierwszych tego typu państwowych
”eksperymentów z zagranicznym kapitalizmem”. Z uwagi na bliskość geograficzną i kulturową, pierwszymi
inwestorami na tym obszarze były firmy z Hong-Kongu (wówczas brytyjskiego), Macau (wówczas portugalskiego)
i z Tajwanu. Szczególnie intensywnie zaczęła rozwijać się współpraca z pobliskim Tajwanem. W mieście
wydzielono 3 strefy przemysłowe odpowiedzialne za wymianę towarową z tym obszarem. Dzięki napływającym
inwestycjom zagranicznym, kształtującej się przedsiębiorczości i wymianie towarowej miasto zaczęło osiągać
duże zyski, zaś otaczający go region stał się najbardziej dynamicznym obszarem gospodarczym na południowo –
wschodnim wybrzeżu Chin.
W 2012 r. poziom wzrostu PKB wyniósł tu 12,1%, co stanowi wartość 281,71 mld RMB. Pierwszy sektor
gospodarki (związany z bogactwami naturalnymi: rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo, kopalnictwo, wydobycie
ropy i gazu) wykreował wartość 2,52 mld RMB (wzrost o 0,4 % w stosunku do roku poprzedniego), drugi sektor
gospodarki (produkcja wyrobów gotowych, czyli wg. polskiej nomenklatury przemysł ciężki i przemysł lekki)
wykreował wartość 137,4 mld RMB (12,6% wzrost), zaś wartość produkcji trzeciego sektora (usługi) wyniosła
141,79 mld RMB (11,7% wzrostu).
W 2013 r. poziom wzrostu PKB wyniósł 9,4% (ok. 301,82 mld RMB), natomiast PKB per capita wzrosło do ok. 13
278,87 USD. Roczne przychody finansowe Xiamen, to ok. 80 mld RMB, zaś poziom wzrostu ubiegłorocznych
inwestycji to 350%. Przy bardzo pomyślnych i dynamicznie rosnących wskaźnikach makroekonomicznych warto
wspomnieć, iż poziom bezrobocia pozostaje na niskim poziomie i stanowi tu jedynie ok. 3,23%.
Głównymi filarami przemysłu w Xiamen są: wysokie technologie, elektronika, produkcja maszyn, spedycja,
logistyka, branża MICE (skrót od słów meetings, incentives, conferences, events), finanse, handel i produkcja
oprogramowania, chemia, petrochemia, przemysł rybny i włókienniczy. Wśród rozwijających się dziedzin
przemysłowych należy natomiast wyróżnić: biotechnologię i medycynę, nowe materiały, efektywność
energetyczną oraz zaawansowane technologie w przemyśle morskim i okrętowym.
Szczególny wpływ na rozwój ekonomiczny miasta ma handel prywatny. W 2012 r. wartość dodana tego sektora
wzrosła o około 13,5%, silnie wpływając na statystyki trzeciego sektora gospodarki. Intensywny wzrost
odnotowuje się także w sektorze finansowym – ok. 22,9%, transporcie – 13,5% oraz logistyce – 18.9%.
Całkowita wartość produkcji z 405 wybranych nowoczesnych przedsiębiorstw przemysłowych w Xiamen wyniosła
w ostatnim roku 209.88 miliardów RMB, co stanowiło 13,2 % wzrost od 2012 roku.
Dla polskich importerów Xiamen (jak i sama prowincja Fujian) znane jest przede wszystkim jako miejsce zakupu
wysokiej jakości kamieni m.in: marmuru i granitu. Lokalne firmy oferują na sprzedaż ponad 1000 gatunków
różnego rodzaju surowca. Warto zauważyć, iż stanowi on około 1/3 produktów eksportowanych z miasta. W jego
produkcji i obróbce specjalizuje się 10.000 przedsiębiorstw (głównie w Quanzhou, Nan’an i Jinjiang), a ok. 1200
firm zajmuje się jego handlem.
Z uwagi na duży sukces przemysłu kamieniarskiego, Xiamen staje się powoli czołowym ośrodkiem dystrybucji i
obróbki tego surowca. Władze miasta promują utworzenie centrum wystawowego dla tej branży (słynne targi
Xiamen Stone Fair w marcu każdego roku) oraz centrum badań i rozwoju dla maszyn z nią związanych. Swoistą
5
ciekawostką jest przy tym fakt, iż do Xiamen co roku importowana jest ogromna ilość kamienia z Brazylii, Indii,
Turcji, a także Włoch i Hiszpanii, która następnie jest reeksportowana.
Inwestycje zagraniczne
Wysokie wskaźniki poziomu konsumpcji oraz intensywna wymiana handlowa, sprawiają, że do Xiamen napływa
coraz więcej inwestycji. W maju 2011 r. odnotowano obecność 9154 zagranicznych firm, z ponad 70 krajów
świata. Zdecydowana większość to inwestycje z Tajwanu (ok. 1/3, w tym - 121 nowych projektów biznesowych
oraz ok. 4000 firm), jest także obecnych wiele firm z USA i Europy. Szacuje się, iż w ostatnim czasie poziom
inwestycji grupy „Fortune 500” (ranking 500 największych amerykańskich firm klasyfikowanych wg przychodów)
wzrósł tu o ponad 58%.
Dane wskazują, iż w 2012 r. w Xiamen otwarto około 331 nowych placówek, dając pod koniec roku szacunek w
wysokości 9706 zagranicznych firm pochodzących z 86 krajów świata. 679 firm zarejestrowanych było w ramach
branży maszynowej i elektronicznej.
Doskonałą okazją do nawiązania relacji biznesowych są targi CIFIT (China International Fair for Investment &
Trade). Co roku uczestniczy w nich ok. 100 tyś odwiedzających i wystawców z ponad 100 krajów, a także ok.
2000 międzynarodowych i lokalnych instytucji rządowych, stowarzyszeń biznesowych i firm. W organizowanych
forach i seminariach uczestniczą najwyżsi rangą chińscy politycy oraz przedstawiciele władz z różnych krajów.
Obok Polaków na targach występują reprezentacje z Singapuru, Anglii, USA, Portugalii oraz państw grupy ASEAN.
Biorąc pod uwagę dynamiczny rozwój gospodarczy Xiamen, jego reprezentatywną funkcję dla prowincji Fujian
oraz strategiczną rolę w handlu południowo wschodnich Chin, jaką pełni już od lat 80, należy uznać, że jest to
jeden z czołowych ośrodków odpowiedzialnych za przyciąganie zagranicznych inwestycji i przyczyniający się do
ich dalszego rozproszenia w głąb kraju. Wzorując się na ważnej roli jaką dla gospodarki państwa odegrał
Szanghaj, rząd planuje obecnie utworzenie 12 dodatkowych wolnych stref ekonomicznych w kraju, w tym
kolejnej takiej strefy w mieście Xiamen. Fakt ten wskazuje na chęć kontynuowania przez Chiny polityki otwarcia
na międzynarodową wymianę handlową oraz pogłębienia współpracy gospodarczej z innymi krajami i regionami
świata. Daje również zielone światło dla utworzenia w tym obszarze kolejnych zagranicznych inwestycji, którym
sprzyjać będzie zarówno dynamicznie rosnący poziom lokalnej konsumpcji, jak i dobrze rozwinięte zaplecze
logistyczne.
Galeria
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
WPHI Szanghaj
6