Blog post - Powiat Drawski

Starostwo Powiatowe
Historia, legendy i symbole
Historia, legendy i symbole
2008-07-18 16:56:50
Ślady pobytu człowieka na Pojezierzu Drawskim pochodzą z okresu młodszej epoki kamiennej (neolitu) tj.
z ok. lat 4200 -1700 p.n.e. W okresie wczesnego średniowiecza a więc w VII – VIII wieku zaczęły
kształtować się nad górną Drawą skupiska plemienne tworząc w VIII – IX wieku os
ady przylegające bezpośrednio do moreny czołowej w okolicach od Drawska w kierunku Szczecinka.
Powstały tu dość liczne osady i grody wykorzystując dogodne warunki geograficzne i klimatyczne na
terenie zwartych kompleksów leśnych podzielonych przez sieć jezior.
W drugiej połowie X wieku ekspansja Mieszka I z terenu Wielkopolski na tereny Pomorza Zachodniego
doprowadziła do włączenia Ziemi Drawskiej do tworzącego się państwa polskiego. Władanie tymi
ziemiami trwało do śmierci Bolesława Chrobrego.
Ponownie przyłączył Pomorze Zachodnie do Polski Bolesław Krzywousty lecz rozdrobnienie feudalne i
śmierć króla spowodowało uniezależnienie się książąt zachodniopomorskich od państwa polskiego.
W XII wieku ukształtowała się granica pomiędzy Pomorzem a Wielkopolską. Od wschodu granica
Pojezierze Drawskiego biegła zwartymi lasami na południe od Szczecinka pozostawiając jednak Drahim i
Czaplinek (Tempelburg) po stronie Wielkopolski i dalej prowadziła na zachód wzdłuż Drawy.
W 1300r. powstała Nowa Marchia Brandenburska i jej działania ekspansyjne skierowane zostały na
ziemie leżące na styku Wielkopolski i Pomorza
Zachodniego. Nowa Marchia już w 1280r. zajęła ziemię świdwińską a w latach następnych ziemie leżące
w okolicach Drawska i Złocieńca. Książe Wielkopolski Przemysł II pragnąc powstrzymać ekspansję
nowomarchijską podarował w 1286r. ziemie leżące w okolicach jeziora Drawsko Zakonowi Templariuszy.
Po zamordowaniu Przemysła II Nowa Marchia w 1296 zagarnęła ziemie pomiędzy Drawą i Gwdą a w tym
również ziemie Zakonu Templariuszy. Brandenburczycy rozpoczęli prowadzić własną politykę osadniczą i
sprowadzać na tereny Ziemi Drawskiej osadników niemieckich.
Na przełomie XIII i XIV wieku prawa miejskie otrzymały : Drawsko w 1297r. Kalisz Pomorski w 1303r. i
Złocieniec w 1333r. Czaplinek w Drahim i Czaplinek ponownie przyłączył do Polski Kazimierz Wielki w
roku 1386. W 1400r. okolice Drawska i Złocieńca zakupili Krzyżacy, którzy w 1402r. stali się właścicielami
Nowej Marchii.
W r. 1430 oddziały polskie dowodzone przez starostę wielkopolskiego Dobrogosta z Szamotuł,
rozlokowały się w lasach wokół Drawska i Złocieńca, zamykając drogę poselstwu cesarza Zygmunta
Luksemburczyka, które wbrew woli króla po
lskiego chciało przewieźć koronę królewska dla wielkiego księcia litewskiego Witolda. W ten sposób na
ziemi drawskiej udaremniona została jedna z poważniejszych intryg politycznych zakonu krzyżackiego i
cesarza. Trudna sytuacja finansowa i polityczna zmusiła Krzyżaków w r. 1454 do zwrotu Nowej marchii
Branderburgii.
Page 3
Starostwo Powiatowe
Historia, legendy i symbole
W XVI w. Nastąpił rozwój gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej. Olbrzymie majątki skupione zostały w
rękach kilu rodów magnackich (m.in.: Borków, Güntersbergów, Wedlów, Boninów, Kleszczów,
Glasenappów i Golców ). Okres względnego spokoju zakończył się na początku XVII w. W czasie wojny
trzydziestoletniej (1618-48) kraj pustoszyły przechodzące wojska. Przyczyną wyludnienia miast były
również częste epidemie.
W roku 1637, po śmierci ostatniego władcy Bogusława XIV, całe pomorze przyłączone zostało do
Branderburgii. Mocą postanowień układu Bydgoskiego z r. 1657 elektor brenderburski otrzymał w zastaw
za udzieloną Polsce pożyczkę w wysokości 120 tys. talarów także starostwo drahimskie z Czaplinkiem.
Mimo zebrania potrzebnej kwoty do wykupu tych ziem już nie doszło. W ten sposób cały omawiany teren
znalazł się pod władaniem branderburskim, a później pruskim. Przemarsz wojsk podczas „potopu
szwedzkiego (1655-60) i wojny siedmioletniej (1756-63), epidemie i po
żary spowodowały dalsze spustoszenie ziem pomorskich. Dopiero w ostatnim ćwierćwieczu XVIII stulecia
nastąpił wzrost liczby mieszkańców. Zasiedlano pustkowia i wyludnione wsie. W miastach rozwijało się
rzemiosło, zwłaszcza sukiennictwo. W roku 1815 nastąpił nowy podział administracyjny monarchii
pruskiej. Powiat drawski znalazł się w prowincji Pomorza Zachodniego, w rejencji koszalińskiej. Na
początku XIX w. Zaczął rozwijać się przemysł. Pierwsza na Pomorzu Zachodnim przędzalnia mechaniczna
powstała w r. 1838 w Złocieńcu. Pracowały też młyny, gorzelnie, tartaki i cegielnie. Konkurencja przemysłu
spowodowała upadek rzemiosła. W połowie XIX w. Nastąpiło znaczne
wyludnienie ziem pomorskich, których mieszkańcy przenosili się do centrum Rzeszy. Pewne ożywienie
gospodarcze nastąpiło pod koniec XIX w. Wybudowano lub zmodernizowano wtedy wiele dróg, powstała
sieć połączeń kolejowych. Pierwszą linie kolejową, łączącą Stargard szczeciński przez Drawsko,
Złocieniec i Czaplinek ze Szczecinkiem, uruchomiono w roku 1878. W roku 1885 oddano do użytku linię
Choszczno – Kalisz Pomorski – Zlocieniec, którą w r. 1903 przedłużono do Połczyna. Przy jej budowie
pracowali m.in. polscy robotnicy sezonowi. Brak rąk do pracy spowodował, że także w latach
międzywojennych w wielu majątkach rolnych pracowali Polacy.
Od 1933 roku przemysł regionu w znacznym stopniu przestawił się na produkcję
militarną. W latach 1934-37 w południowo-wschodniej części Pojezierza powstały potężne umocnienia
Wału Pomorskiego. W wyniku przeprowadzonej w r. 1938 zmiany granic administracyjnych, powiat
drawski wszedł w skład rejencji pilskiej. W czasie II wojny światowej w wielu miejscowościach pracowali
jeńcy wojenni, głównie Polacy, Rosjanie i Francuzi. Dużą grupę stanowili także robotnicy cywilni,
skierowani tu do pracy przymusowej. Wielu z nich zatrudnionych było przy budowie autostrady, która
połączyć miała Berlin z Królewcem.
Wyzwolenie Pojezierza Drawskiego w 1945 r. nastąpiło w ramach operacji pomorskiej. W walkach brała
udział I Armia Wojska Polskiego, która po zakończeniu zwycięskiej bitwy o Wał Pomorski nacierała z jego
tzw. pozycji ryglowej, pasem o szerokości około 36 km. Polscy żołnierze wyzwolili m.in. Czaplinek,
Wierzchowo, Złocieniec, Drawsko i Kalisz Pomorski.
Page 3
Starostwo Powiatowe
Historia, legendy i symbole
Po wojnie tereny ziemi drawskiej weszły w skład Okręgu Zachodnio-Pomorskiego, który w maju 1946 r.
przekształcony został w woj. szczecińskie.
Page 3