PDF 99kB

Obietnice związane z przeciwdziałaniem korupcji
złożone przez Komitet Wyborczy Lewica i Demokraci
Wybory 2007
1. Jakie są zdaniem Państwa największe problemy w zakresie przeciwdziałania korupcji?
2. W jaki sposób zamierzacie je Państwo rozwiązać?
3. Jak widzicie Państwo przyszłość Centralnego Biura Antykorupcyjnego: czy — i ew. co trzeba
zmienić?
Ad 1 i 2
Korupcja należy do jednych z najbardziej szkodliwych zjawisk społecznych w Polsce.
Konieczność zwalczania korupcji nie budzi żadnych wątpliwości. W Polsce od wielu lat istnieją
liczne przepisy karne w zakresie zwalczania korupcji. Zwalczanie korupcji polega również na
eliminowaniu z systemu prawnego takich przepisów prawnych, które mogły generować
zachowania
korupcjogenne
(np.
ograniczenie
uznaniowości
w
wydawaniu
decyzji
administracyjnych przez urzędników). Dodatkowe przepisy karne i zaostrzone sankcje karne
wprowadzono z dniem 1 lipca 2003 r. w sensie legislacyjnym istnieją liczne podstawy dla działania
różnych organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości. Od kilku lat w statystykach wykrywalności
przestępstw prowadzonych przez Policję, wyraźnie widać, iż prowadzone dotychczas działania
prowadzą do zwiększenia wykrywalności czynów przestępczych, które można zakwalifikować
jako korupcję. Należy jednak jeszcze wiele uczynić w sprawie zwalczania korupcji. Głównymi
metodami osiągnięcia wysokich standardów funkcjonowania państwa w tym walki z wszelkimi
zjawiskami korupcjogennymi jest przede wszystkim tworzenie dobrego prawa na poziomie
ustawodawstwa zwykłego oraz rozporządzeń ale również zmian w Ustawie Zasadniczej. Lewica i
Demokraci postuluje w tym względzie powołanie Komisji ds. przeglądu postanowień Konstytucji
RP dotyczących:
- możliwości przeciwdziałania procesowi zawłaszczania państwa przez partie polityczne
- ewentualnych korekt, wynikających z przynależności do Unii Europejskiej
- doświadczeń dziesięciolecia obowiązywania ustawy zasadniczej Komisja powinna być
złożona z przedstawicieli parlamentu, byłych Prezydentów, Premierów i Marszałków Sejmu
wolnej
Rzeczypospolitej,
Prezesów
Trybunału
Konstytucyjnego
oraz
wybitnych
konstytucjonalistów.
Dodatkowo postulujemy:
1
1. Uchwalenie przez Sejm KARTY STANDARDÓW POLITYCZNYCH.
2. Rozdzielenie stanowiska ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego, którym
powinna zostać osoba bezpartyjna, o wysokim autorytecie moralnym (np. sędzia Sądu
Najwyższego). Wprowadzimy zasadę siedmioletniej kadencyjności na tym stanowisku.
Umocnimy niezależność sądów i trybunałów, anulujemy wszystkie ustawy wprowadzone
przez PiS w celu ograniczenia niezależności sądownictwa.
3. Przywrócenie służby cywilnej w administracji rządowej i wprowadzenia jej w instytucjach
jednostek samorządu terytorialnego. Dokonanie ustawowego określenia stanowisk o
charakterze politycznym, zaś objęcie obsady pozostałych stanowisk związane będzie z
procedurą jawnych, przejrzystych konkursów.
4. Publikację podstawowych danych o członkach rad nadzorczych i zarządach spółek
skarbu państwa, wraz z podaniem ich ewentualnej przynależności partyjnej. Konkursy na
stanowiska w zarządach tych spółek powinny być obowiązkowe.
5. Walka z korupcją odbywać się powinna przede wszystkim poprzez jawność, społeczną
kontrolę i przejrzystość działań administracji. W związku z tym przewidujemy:
- oparte na kompetencji zasady obsadzania stanowisk;
- pełny, nieskrępowany dostęp obywateli do informacji o podstawach decyzji
administracyjnych;
- jawność działania ministerstw (publiczne wysłuchania w trakcie przygotowywania
najważniejszych projektów ustaw, możliwość zgłaszania uwag obywatelskich w
Internecie, internetowe informacje o ustaleniach kierownictw ministerstw);
- obowiązkowy rejestr korzyści i oświadczenia o braku konfliktu interesów dla doradców
politycznych ministrów;
- zakaz prowadzenia działalności gospodarczej powodującej konflikt interesów przez
kontrolerów
i
inspektorów
państwowych
oraz
ich
bliskich;
- upowszechnienie obowiązkowych przetargów internetowych oraz w formie jawnej
aukcji
dla
realizacji
zamówień
publicznych,
- spółki Skarbu Państwa zostaną ustawowo zobowiązane do publikowania dorocznej
informacji o wszelkich darowiznach i akcjach sponsorskich.
6. wprowadzeni zapisów zakazu łącznia mandatu posła ze stanowiskiem urzędniczym
poniżej ministra-członka Rady Ministrów.
Ad 3.
Powołanie Centralnego Biura Antykorupcyjnego, tak jak Sojusz Lewicy Demokratycznej
prezentował w trakcie prac nad projektem ustawy w Sejmie V Kadencji - zdecydowanie
negatywnie wpłynęło na działania innych służb – w szczególności ABW i Policji (CBŚ), które
posiadają i posiadały wcześniej ustawowo zapisane zwalczanie korupcji w zakres swoich
kompetencji. Powstanie nowej „elitarnej” formacji, a szczególnie powierzenie większości zadań
do tej pory realizowanych przez ABW i Policję osobom, które będą przyjmowane do pracy na
2
podstawie rozmowy kwalifikacyjnej i z kryterium posiadania wykształcenia średniego
(tak
zakłada ustawa o CBA), nie jest dobrym rozwiązaniem. Doprowadziło to do zamieszania
organizacyjnego i kompetencyjnego, co w oczywisty sposób wiąże się z brakiem fachowego
nadzoru nad prowadzonymi postępowaniami. Ponadto kompetencje operacyjno-rozpoznawcze i
dochodzeniowo-śledcze w pełni dublują się w tym zakresie (na stałe) z kompetencjami Policji, (a
przez pierwsze 18 miesięcy od powołania CBA) z ABW. Dobre wynagrodzenia dla starannie
wyselekcjonowanych przez polityczne kierownictwo CBA funkcjonariuszy może prowadzić w
perspektywie czasowej do przekształcenia CBA w instrument walki politycznej przeciwko
„niewygodnym” osobom stojącym po przeciwnej stronie sceny politycznej.
Dodatkowo należy zaznaczyć, że ustawa narusza w wielu miejscach Konstytucję RP,
ograniczając konstytucyjne prawa i wolności obywatelskie, jak np. nietykalność osobistą – art. 41
Konstytucji, jak wolność i ochronę tajemnicy komunikowania się – art. 49 Konstytucji, jak
nienaruszalność mieszkania – art. 50 Konstytucji. Grupa ponad 50 posłów Sojuszu Lewicy
Demokratycznej skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zbadanie zgodności z
Konstytucją RP zapisów tej ustawy w tym właśnie względzie.
W Polsce mamy 7 organów i służb kompetentnych do podjęcia działań walki z korupcją:
Policja, ABW, prokuratura, NIK, Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej, Służba Celna,
Generalny Inspektor Informacji Finansowej.
Postulujemy zmiany w ustawie o CBA, które umożliwią powołanie Kolegium CBA ( na 6
letnią kadencję - złożonego z reprezentacji 9 członków powoływanych przez Sejm RP z czego 2
kandydatów pochodziłoby ze zgłoszenia przez Krajową Radę Sądownictwa, a 1 kandydat
zgłaszany przez Naczelną Radę Adwokacką) ciała kolegialnego, które będzie gwarancją
przejrzystości działań prowadzonych przez ten organ. Postulujemy również zmianę sposobu
powołania szefa CBA, powołanie i odwołanie następowałoby przez Sejm za zgodą Senatu po
przedstawieniu kandydatury przez Kolegium CBA, które to wyłaniałoby kandydatów na Szefa
CBA w publicznym konkursie ogłaszanym na 6 miesięcy przed upływem kadencji szefa CBA.
Wzmocni to niezależność Szefa CBA od władzy politycznej oraz wzmocni kontrolę Sejmu RP
nad funkcjonowaniem Centralnego Biura Antykorupcyjnego.
3