tutaj - EduTuba

Materiał 1.
Informacje o pomocy rozwojowej.
Dlaczego Polska powinna pomagać innym krajom?
Polska na przestrzeni wielu lat otrzymywała pomoc zagraniczną. Pomoc ta w znaczący sposób
przyczyniła się do zmian społeczno-gospodarczych w naszym kraju, do zmian na lepsze. W dużym
stopniu dzięki niej dziś możemy cieszyć się wolnością, demokracją, a także członkostwem w
instytucjach euroatlantyckich. Nie osiągnęliśmy jeszcze, jako społeczeństwo, poziomu rozwoju
zapewniającego dobrobyt każdemu obywatelowi Polski. Jednakże należy pamiętać, że w ciągu
ostatnich kilkunastu lat poziom życia w naszym kraju zdecydowanie się podniósł. (...) Choć dla
znacznej części obywateli Polski wydaje się to nieprawdopodobne, Polska, mimo istniejącego
wciąż dystansu dzielącego ją od krajów najzamożniejszych, zajmuje względnie wysoką pozycję w
światowych rankingach rozwojowych (w 2006 roku Polska zajmowała 37 pozycję na 177 państw
świata). Jesteśmy bogatsi od zdecydowanej większości państw świata.
Dziś pomoc na rzecz krajów mniej zaawansowanych przekazują wszystkie bez wyjątku kraje
rozwinięte, nie tylko byłe metropolie kolonialne, mające interesy w krajach rozwijających się.
Znaczącymi dawcami pomocy zagranicznej są takie kraje jak Irlandia czy Grecja, jeszcze
niedawno państwa bardzo biedne, będące jedynie biorcami funduszy pomocowych.
Polska pomoc rozwojowa w kontekście Milenijnych Celów Rozwoju
Polska przyjęła Deklarację Milenijną, co oznacza zobowiązanie naszego kraju do dokonania
wysiłku, aby osiem celów Deklaracji zostało zrealizowanych do 2015 roku. Realizacja Milenijnych
Celów Rozwoju jest jednym z głównych celów polskiej pomocy rozwojowej, co wpisuje się w
europejską i ogólnoświatową tendencję.
Polska pomoc zagraniczna ma za zadanie przyczynianie się do szeroko rozumianego rozwoju
społeczno-gospodarczego krajów partnerskich.
Polska realizuje Milenijne Cele Rozwoju poprzez:
 redukcję długów krajów najbiedniejszych
 działania służące realizacji redukcji ubóstwa (Cel 1)
 projekty bilateralne w dziedzinie edukacji, zdrowia i ochrony środowiska (Cele 2,4, 6 i 7)
 rozwijanie globalnego partnerstwa na rzecz rozwoju (Cel 8).
W latach 2004-2005 przeprowadzono pierwszą w Polsce kampanię na temat Milenijnych celów
Rozwoju pt. „Milenijne cele rozwoju: czas pomóc innym”. W ramach kampanii prowadzono akcje
promujące pomoc pod hasłem: „Polska jest rajem dla 1,2 mld najbiedniejszych mieszkańców
świata”. Kampania została wpisana w ramy szerszej działalności informacyjnej, której celem było
rozpowszechnienie problematyki rozwoju międzynarodowego oraz uzyskanie społecznego
poparcia Milenijnych Celów Rozwoju.
Opracowanie własne na podstawie raportu Polska pomoc rozwojowa. Niezależne badania przeprowadzone przez
organizacje pozarządowe, Grupa Zagranica, Warszawa 2007 oraz strony internetowej www.polskapomoc.gov.pl
1
Materiał 2.
Słowniczek pojęć z zakresu pomocy rozwojowej.
OECD (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) – międzyrządowa organizacja
gospodarcza powstała w 1961 r. skupiająca 30 najbardziej rozwiniętych gospodarczo państwa
świata. Podstawowym zadaniem OECD jest koordynacja polityki społeczno-ekonomicznej krajów
członkowskich, mająca na celu stymulowanie wzrostu gospodarczego, zatrudnienia, rozwoju
społecznego oraz międzynarodowego handlu i przepływów kapitałowych.
Oficjalna Pomoc Rozwojowa (ang. Official Development Assistance, ODA) – darowizny i
pożyczki przekazane krajom rozwijającym się przez oficjalne instytucje rządowe państw-dawców
lub organizacje międzynarodowe, mające na celu wsparcie rozwoju gospodarczego i dobrobytu w
tych krajach. Pożyczki są liczone jako Oficjalna Pomoc Rozwojowa tylko wtedy, gdy zawierają
element darowizny o wartości przynajmniej 25% wartości pomocy.
Podstawowymi formami pomocy rozwojowej są: pomoc finansowa, rzeczowa i techniczna. W
zależności od sposobu realizacji pomocy, możemy wyróżnić pomoc dwustronną, trójstronną oraz
wielostronną.
Polska Oficjalna Pomoc Rozwojowa składa się z pomocy wielostronnej (pomoc przekazywana za
pośrednictwem instytucji międzynarodowych) i dwustronnej (realizowanej bezpośrednio przez
polskie instytucje, organizacje i inne podmioty).
Pomoc wielostronna to składka Polski do ogólnego budżetu Unii Europejskiej na pomoc
rozwojową, a także wpłaty na rzecz innych organizacji i funduszów międzynarodowych (takich jak:
agendy ONZ, Bank Światowy, czy Międzynarodowy Fundusz Walutowy).
Pomoc dwustronna koordynowana jest przez MSZ. Składają się na nią wydatki szeregu polskich
ministerstw i urzędów oraz środki będące w dyspozycji MSZ. Środki te wydatkowane są przede
wszystkich w postaci dofinansowania projektów, realizowanych przez organizacje pozarządowe i
organy administracji publicznej.
Pomoc humanitarna (ang. humanitarian aid, assistance) – pomoc doraźna, zaspokajająca
najbardziej podstawowe potrzeby zachowania życia i godności ofiar sytuacji nadzwyczajnych,
takich jak kataklizmy, katastrofy, konflikty zbrojne.
Pomoc techniczna (ang. technical assistance) - pomoc mająca na celu rozwój zasobów
ludzkich, podniesienie kwalifikacji oraz możliwości technicznych i produkcyjnych krajów
rozwijających się. Polega m.in. na przekazywaniu wiedzy (lub w szerszym sensie know-how) i
doświadczeń w postaci szkoleń, delegowania ekspertów, inicjowania badań i/lub pokrywania
towarzyszących temu kosztów.
Pomoc zagraniczna obejmuje zarówno pomoc rozwojową, jak i pomoc w zakresie wspierania
demokracji i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego za granicą.
Wskaźnik Rozwoju Społecznego (ang. Human Development Index, HDI) - wskaźnik
społeczno-ekonomicznego rozwoju danego kraju. Regularnie obliczany przez Program Narodów
Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) pozwala rządom monitorować następujące z biegiem czasu
zmiany w poziomie rozwoju. HDI składa się z następujących komponentów: oczekiwanej długości
życia, poziomu edukacji (mierzonego poziomem analfabetyzmu wśród dorosłych), wskaźnika
skolaryzacji oraz PKB na głowę mieszkańca (skorygowanym o lokalne koszty życia).
Zrównoważony rozwój (ang. sustainable development) - koncepcja, zgodnie z którą rozwój
integruje trzy jednakowo ważne i wzajemnie ze sobą powiązane elementy: wzrost gospodarczy,
rozwój społeczny i poszanowanie środowiska naturalnego. Ponadto istota zrównoważonego
rozwoju polega na tym, że nie ogranicza on możliwości rozwojowych przyszłych pokoleń.
Opracowanie własne na podstawie raportu Polska pomoc rozwojowa. Niezależne badania przeprowadzone przez
organizacje pozarządowe, Grupa Zagranica, Warszawa 2007 oraz strony internetowej www.polskapomoc.gov.pl
2
Materiał 3.
Milenijne Cele Rozwoju
Co to są Milenijne Cele Rozwoju?
(ang. Millennium Development Goals, MDG) zostały przyjęte w Deklaracji Milenijnej przez
przywódców 189 państw na szczycie Organizacji Narodów Zjednoczonych w 2000 roku. Osiem
Milenijnych Celów stanowi zobowiązanie społeczności międzynarodowej do redukcji ubóstwa i
głodu, zapewnienia równego statusu kobiet i mężczyzn, poprawy stanu zdrowia, poprawy stanu
edukacji, walki z AIDS, ochrony środowiska naturalnego a także zbudowania globalnego
partnerstwa między narodami na rzecz rozwoju. Został również jasno określony termin realizacji
Celów, przewidziany na 2015 rok.
Jakie są Milenijne Cele Rozwoju?
CEL 1: Wyeliminowanie skrajnego ubóstwa i głodu poprzez zmniejszenie o połowę liczby ludzi,
których dochód nie przekracza 1 dolara dziennie
CEL 2: Zapewnienie powszechnego nauczania na poziomie podstawowym poprzez zapewnienie
wszystkim chłopcom i dziewczętom możliwości ukończenia pełnego cyklu nauki na poziomie
podstawowym.
CEL 3: Promocja równości płci i awans społeczny kobiet poprzez wyeliminowanie nierównego
dostępu płci do pierwszego i drugiego szczebla edukacyjnego do 2005 roku, a na wyższych
szczeblach do 2015 roku
CEL4: Ograniczenie umieralności dzieci poprzez zmniejszenie o 2/3 wskaźnika umieralności dzieci
w wieku do 5 lat
CEL 5: Poprawa opieki zdrowotnej nad matkami poprzez zmniejszenie o ¾ wskaźnika
umieralności matek
CEL 6: Ograniczenie rozprzestrzeniania się HIV/AIDS, malarii i innych chorób poprzez
powstrzymanie rozprzestrzeniania się HIV/AIDS i ograniczenie nowych zakażeń, powstrzymanie
rozprzestrzeniania się malarii i innych groźnych chorób oraz ograniczenie nowych zachorowań
CEL 7: Stosowanie zrównoważonych metod gospodarowania zasobami naturalnymi poprzez
uwzględnienie zasad zrównoważonego rozwoju w krajowych strategiach i programach, stosowanie
metod hamujących zubożenie środowiska naturalnego. Zmniejszenie o połowę liczby ludzi
pozbawionych stałego dostępu do czystej wody pitnej. Do 2020 roku osiągnięcie znacznej poprawy
warunków życia przynajmniej 100 milionów mieszkańców slumsów.
CEL 8: Stworzenie globalnego partnerskiego porozumienia na rzecz rozwoju poprzez
wypracowanie dostępnego dla wszystkich, opartego na jasnych przepisach, przewidywalnego i
nikogo nie dyskryminującego systemu handlowo – finansowego, zobowiązanie uczestników
systemu do podejmowania działalności promującej dobre praktyki rządzenia, rozwój i ograniczanie
ubóstwa, uwzględnienie szczególnych potrzeb państw najsłabiej rozwiniętych, wyspiarskich i
śródlądowych (zwłaszcza zwiększenie dostępu do rynków krajów rozwiniętych, redukcję długów,
zwiększenie pomocy rozwojowej), wypracowanie strategii na rzecz zapewnienia pracy młodemu
pokoleniu, zwiększenie dostępu do leków dla krajów rozwijających się oraz umożliwienie im
korzystania z dobrodziejstw nowoczesnej technologii.
Źródło: www.polskapomoc.gov.pl
3
Materiał 4.
Informacje o Tanzanii.
Tanzania... Brzmi znajomo? Afryka? Tak!!! Kraj w Afryce Wschodniej, trzy razy większy od Polski,
w którym mieszka tyle samo ludzi, co w Polsce. Kraj stary? Hmm... I tak i nie... Na terenie
dzisiejszej Tanzanii, w Olduvai Gorge, kenijscy antropologowie odnaleźli czaszkę istoty
człekokształtnej z gatunku australopiteków liczącą 1750 000 lat, ale oficjalnie kraj istnieje od 1964
roku, kiedy to Tanganika, była kolonia niemiecka, połączyła się z wyspą Zanzibar i stworzyła
Republikę Tanzanii.
Co ciekawe w Tanzanii stolice są dwie... Jeśli myślisz, ze jedna z nich musi mieć jakiś związek z
Zanzibarem, to pudlo. Historia stolic Tanzanii jest taka, ze jeszcze za czasów kolonialnych
najważniejszym miastem regionu było Dar es Salaam. Port, który nabrał znaczenia handlowego i
wraz z rozwojem życia ekonomicznego i infrastruktury rozrósł sie do rozmiarów stolicy. To właśnie
tutaj zbudowano pierwsze drogi, doprowadzono kolej, zbudowano port lotniczy. W Dar es Salaam
podejmowano również decyzje polityczne. Jednak w roku 1973 rząd Tanzanii podjął decyzję o
przeniesieniu stolicy do Dodomy, położonej w środkowej części kraju. Decyzja nie przyjęła się
pomyślnie z wielu powodów, z których wielką rolę odegrały niewystarczające zaplecze wodne
miasta, brak bazy ekonomicznej i infrastruktury. Rząd, analizując zaistniałą sytuację, zachował
dwie stolice – Dar es Salaam, stolicę historyczną i centrum życia ekonomicznego; i Dodomę, w
której podejmowane są decyzje polityczne kraju.
Od północy Tanzania graniczy z Kenią, Jeziorem Victorii, Ugandą, Rwandą, Burundi,
Demokratyczną Republiką Kongo, Jeziorem Tanganika, Zambią, Malawi, Jeziore m Nyasa,
Mozambikiem i od wschodu Oceanem Indyjskim, wraz z wyspami: Mafią, Pembą i Zanzibarem.
Kraj słynie z przepięknego ukształtowania terenu i bogactwa świata zwierząt. To tutaj odnajdziemy
ośnieżone szczyty Kilimandżaro, najwyższego masywu Afryki, liczącego 5985 m n.p.m.; krater
Ngorongoro i bogate w roślinność i zwierzęta tereny Parku Serengeti.
Wśród 39 milionów ludzi, 43% stanowią dzieci do lat 14 i 53% ludzie w wieku od 15 – 64 lat.
Ludność Tanzanii mówi w 113 językach plemiennych. Językami urzędowymi są język kiswahili i
język angielski. Język kiswahili obowiązuje w szkolnictwie podstawowym, urzędach, bankach i
służbie zdrowia. Język angielski jest językiem wykładowym w szkołach średnich i wyższych,
można się w nim porozumieć we wszystkich urzędach, służbie zdrowia i bankach.
Ludność Tanzanii należy do ponad 130 plemion, z których 95% to plemiona Bantu. Znakomita
większość Tanzańczyków to Afrykanie, którzy stanowią 99% społeczeństwa. Pozostały1%
stanowią ludzie pochodzenia arabskiego, azjatyckiego i europejskiego.
Według Wskaźnika Rozwoju Społecznego obejmującego 177 krajów na świecie i biorącego pod
uwagę przewidywaną długość życia, dostęp do edukacji i PKB, Tanzania jest jednym z 20
najbiedniejszych państw na świecie.
Co to oznacza w praktyce? Oznacza to, tyle że średnio 70% domowego budżetu w Tanzanii
wydawana jest na wyżywienie, niektórzy mieszkańcy nie mają dostępu do wody pitnej, lekarza czy
edukacji. Dla niektórych nowy T-shirt, to tylko marzenie, a buty to luksus. W szpitalu trzeba
zapłacić nie tylko za opiekę lekarza, ale również za strzykawkę i jednorazowe rękawiczki.
Niektórych nie stać na przejazd autobusem, inni kupują mercedesy.
Opracowanie: Agnieszka Mikulska
4
Materiał 5.
Informacje o szkołach w Tanzanii.
W czasach przed-kolonialnych w Tanzanii istniały tradycyjne formy edukacji i wychowania
przygotowujące dzieci do życia i pracy w danej grupie etnicznej, uczące szacunku i miłości dla
rodziny i własnych tradycji kulturowych.
Po latach ekspansji arabskiej, portugalskiej, kolonializmu niemieckiego i brytyjskiego, oraz
wpływów misjonarskich, w edukacji tanzańskiej nie znaleziono sposobu na połączenie własnego
dziedzictwa afrykańskiego z zachodnim modelem pedagogicznym. W rezultacie, w czasach
dzisiejszych istnieje zachodni model wychowania i edukacji, podobny do tego, który znamy z
Polski, ale słabo uwzględniający specyfikę rozwojową kraju.
W Tanzanii, formalna edukacja rozpoczyna się wychowaniem przedszkolnym, kontynuowanym w
szkole podstawowej, średniej i wyższej. Nie dla wszystkich edukacja jest jednak łatwo dostępna.
Część dzieci zaangażowanych jest w pracę zarobkową, co zmniejsza ich szanse edukacyjne.
Część dzieci mieszka w miejscowościach oddalonych od najbliższej szkoły o kilka godzin marszu.
Dla wielu zakup przyborów i mundurków szkolnych jest nadal wydatkiem przerastającym
możliwości finansowe rodziny. W wielu szkołach brakuje nauczycieli, książek i pomocy
dydaktycznych. Dlatego dla części społeczeństwa edukacja jest nadal luksusem, a ponad 30%
ludzi w Tanzanii powyżej 15 roku życia nie potrafi pisać i czytać.
Obecnie Rząd Tanzanii, wraz ze społecznością międzynarodową, dokłada wszelkich starań, aby
sprostać wyzwaniom edukacyjnym społeczeństwa. Zniesienie opłat za pobieranie nauki w
szkołach podstawowych zwiększyło liczbę uczniów, ale również spowodowało nagły wzrost liczby
kandydatów starających się o przyjęcie do szkoły średniej, których w kraju nadal brakuje. Ponadto
część istniejących szkół jest znacznie przeludnionych, w niektórych klasach uczy się nawet
sześćdziesięcioro dzieci. Często brakuje ławek i krzeseł, a same pomieszczenia bywają zbyt małe.
W wielu szkołach brakuje nauczycieli, dlatego Rząd inwestuje w budowę ośrodków doskonalenia i
kształcenia kadry pedagogicznej. Warto również pamiętać, ze sytuacja na wsiach i w miastach
różni się – w mieście jest łatwiejszy dostęp do wody, prądu, telefonu i Internetu, zaś w wioskach od
zapewnienia tych podstaw zaczyna się budowanie szkoły.
Rozmawiając z rodzicami uczniów w Tanzanii dowiemy się, że najbardziej potrzebne są inwestycje
w podręczniki i wyposażenie sal szkolnych. Potrzebne są również szkolenia dla nauczycieli i
administracji szkolnej. Zarówno rodzice, jak i uczniowie w Tanzanii traktują edukację bardzo
poważnie, widzą w niej nadzieję na lepszą przyszłość i szansę na osiągnięcie sukcesu
zawodowego.
Opracowanie: Agnieszka Mikulska
5
Materiał 6.
Przydatne informacje i linki
1. Wybrane organizacje pozarządowe działające na rzecz pomocy rozwojowej w Polsce:
Caritas Polska http://www.caritas.pl/
Centrum Analiz Społeczno- Ekonomicznych http://www.case.com.pl
Centrum Edukacji Obywatelskiej http://www.ceo.org.pl
Departament Współpracy Rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych
http://www.polskapomoc.gov.pl/
Federacja Inicjatyw Oświatowych http://www.fio.interklasa.pl
Fundacja Edukacja dla Demokracji http://www.edudemo.org.pl
Fundacja Edukacji Międzykulturowej www.miedzykulturowa.org.pl
Fundacja im. Stefana Batorego http://www.batory.org.pl
Fundacja Inicjatyw Społeczno - Ekonomicznych http://www.fise.org.pl
Fundacja Moja Afryka http://www.mojaafryka.org.pl
Fundacja Partners Polska http://www.partnersglobal.org/centers/centers_poland.html
Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej http://www.frdl.org.pl
Fundacja Simba Friends http://www.simbafriends.org/
Fundacja Solidarności Polsko-Czesko-Słowackiej http://www.spczs.engo.pl
Grupa Zagranica (koalicja polskich organizacji pozarządowych działających poza granicami kraju)
http://zagranica.ngo.pl
Helsińska Fundacja Praw Człowieka http://www.hfhrpol.waw.pl
Instytut Globalnej Odpowiedzialności http://www.igo.org.pl/
Instytut Krajów Rozwijających się UW http://www.ikr.uw.edu.pl
MY A TRZECI ŚWIAT- Pismo gdańskiego ośrodka Ruchu Solidarności z Ubogimi Trzeciego Świata
MAITRI http://maitri.diecezja.gda.pl/gazetka
Nowoczesne Pismo Wolontariuszy http://www.pomagamy.pl
Polska Akcja Humanitarna http://www.pah.org.pl
Polska Misja Medyczna http://pmm.org.pl
Polska Zielona Sieć http://www.globalnepoludnie.pl/
Portal Organizacji Pozarządowych http://www.ngo.pl
Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju - http://www.undp.org.pl
Projekt Solidarna Europa http://www.pomagamy.pl/numery/15/solidarna_europa_ngo_pl.htm
Przedstawicielstwo Polskich Organizacji Pozarządowych w Brukseli
http://eu.ngo.pl
Salezjański Wolontariat Misyjny www.swm.pl
Stowarzyszenie Solidarni z Afryką http://www.afryka.org
Stowarzyszenie Sprawiedliwego Handlu http://www.sprawiedliwyhandel.pl
2. Informacje na temat edukacji rozwojowej i globalnej:
Edukacja globalna – Centrum Północ-Południe Rady Europy proponuje następujące wyjaśnienie
terminu: „Edukacja globalna jest to edukacja, która otwiera ludziom oczy i umysły na świat oraz
uświadamia o konieczności podejmowania działań na rzecz dążenia do większej sprawiedliwości,
równości i zagwarantowania respektowania praw człowieka dla wszystkich." Edukacja globalna
jest szerszym wymiarem edukacji obywatelskiej, która pozwala ludziom zrozumieć
współzależności pomiędzy ich własnym życiem i życiem innych ludzi na całym świecie. Na
edukację globalną składają się następujące komponenty:
edukacja rozwojowa
edukacja o prawach człowieka
edukacja na rzecz trwałego i zrównoważonego rozwoju
edukacja na rzecz pokoju i zapobieganiu konfliktom
6
edukacja międzykulturowa
Przydatne linki:
Kurs e-learningowy dotyczący edukacji globalnej http://www.er2008.edudemo.org.pl/
Tydzień Edukacji Globalnej - http://www.tydzienedukacjiglobalnej.pl/
DEA - http://www.dea.org.uk/
Development Education - http://www.developmenteducation.ie/
Development Education Exchange in Europe Projects - http://www.deeep.org/
3. Przykłady projektów pomocy rozwojowej:
Budowa szkoły w Biharamulo, w Tanzanii (Salezjanie) - http://swm.pl/421
Szkoła w Dar es Salaam (Franciszkanie) -
http://www.tanzania.franciszkanie.info/pol/index.php/texts?name=schoolstart
Przykład akcji społecznej -
http://przewodnik.onet.pl/1210,1596,1666895,kup_kalendarz_wybuduj_szkole_w_tanzanii,
news.html
Opis szkoły w Musomie w Tanzanii -
http://www.pomagamy.pl/numery/16/przygoda_w_musomie.htm
Projekty edukacyjne w Kenii i Tanzanii -
http://www.simbafriends.org/index.php?srodek=projekty
Projekty wodne Polskiej Akcji Humanitarnej w Sudanie -
http://www.pah.org.pl/pomoc_humanitarna,misja_w_sudanie.html
4. Różne linki przydatne w tematyce pomocy rozwojowej, także w Tanzanii:
Oficjalna strona rządu Tanzanii – opis strategię redukcji biedy:
http://www.tanzania.go.tz/nsgrf.html
Milenijne Cele Rozwoju - http://www.un.org.pl/rozwoj/mdg/
Forum Jakości Pomocy Rozwojowej z września 2008 roku w Akrze - http://www.accrahlf.net/
Paryska Deklaracja nad Efektywnością Pomocy -
http://www.oecd.org/document/18/0,2340,en_2649_3236398_35401554_1_1_1_1,00.html
Zasady tworzenia projektów rozwojowych Oxfam - http://www.oxfam.org/en/development
7
Materiał 7.
Zasady tworzenia projektów rozwojowych
Warunki dobrej współpracy rozwojowej
dokonanie dokładnej analizy potrzeb potrzebujących i oferujących pomoc;
propagowanie tematyki pomocy rozwojowej w krajach ferujących pomoc ;
bieżąca ewaluacja kierunku działań pomocy rozwojowej – refleksja nad sensem i celami
pomocy rozwojowej przy uwzględnieniu aktualnych i konkretnych sytuacji;
uwzględnianie wszystkich aktorów zaangażowanych w pomoc rozwojową i ich ról;
planowanie projektów pomocy rozwojowej nie może odbywać się bez rozpoznania sytuacji
konfliktowej (uwzględnienie zarządzania konfliktem) i rozpoznania relacji wpływu („power
relations”);
uwzględnianie różnorodności i zróżnicowania (warunki prawne, społeczne, kulturowe, itp.);
uwzględnianie kulturowych priorytetów beneficjentów, nawet jeśli nie są one istotne dla nas;
wystrzeganie się protekcjonizmu – co powinno wyrażać się nie tylko mówieniem, co powinno
się zrobić, ale także wsłuchiwaniem w rzeczywiste potrzeby beneficjentów;
pozyskiwanie miejscowych „tubylczych pośredników” – zachowując dzięki temu równowagę
między pierwotnymi celami projektu, a możliwością ich zasymilowania przez beneficjentów.
Tacy pośrednicy dzięki osobistemu zaangażowaniu w projekt mogą zapewnić kontynuację
projektu po zakończeniu fazy nadzoru i wsparcia.
Reguły Dobrego Świadczenia Pomocy Humanitarnej
humanitaryzmu – jednostkę ludzką należy traktować humanitarnie w każdych warunkach,
czego przejawem jest ratowanie życia ludzkiego i niesienie ulgi w cierpieniu, przy
jednoczesnym poszanowaniu jednostki;
bezstronności – podstawą niesienia pomocy humanitarnej musi być wyłącznie zaistniała
potrzeba, udzielanie pomocy humanitarnej nie może być uzależnione od narodowości, rasy,
wyznania ani poglądów politycznych;
neutralności – udzielanie pomocy humanitarnej nie łączy się ze wspieraniem jednej ze stron
konfliktu zbrojnego lub innego sporu, w trakcie którego organizowana jest pomoc humanitarna;
niezależności – oznaczająca autonomię celów humanitarnych oraz politycznych,
gospodarczych i militarnych;
szybkości – istotne jest, aby pomoc dotarła do potrzebujących w jak najkrótszym czasie od
katastrofy, w następstwie której powstał kryzys humanitarny. Sprawne dostarczenie pomocy
oznacza zmniejszenie szkód spowodowanych przeciągającym się kryzysem (epidemie, głód,
warunki atmosferyczne);
adekwatności – polska pomoc powinna w pełni odpowiadać potrzebom ludności dotkniętej
kryzysem. Oznacza to konieczność pozyskiwania informacji zarówno od władz kraju biorcy, jak
i na podstawie analiz polskich placówek dyplomatycznych, a także od organizacji
pozarządowych, w szczególności międzynarodowych;
możliwie niskich kosztów administracyjnych – konieczność dbania, aby koszty świadczenia
pomocy (planowanie pomocy, transport, obsługa administracyjna) były możliwie niskie w
stosunku do wartości faktycznie przekazanego wsparcia.
Zagrożenia, które niesie ze sobą pomoc rozwojowa
Pomoc rozwojowa jest elementem polityki rozwojowej państwa, która oprócz samej pomocy
obejmuje całokształt działań państwa w dziedzinach, które mają wpływ na kraje biorców pomocy.
Niekiedy te pozostałe elementy polityki rozwojowej mają w ostatecznym rozrachunku większe
oddziaływanie niż sama pomoc. Może to być wpływ stymulujący rozwój, lecz często ma on
działanie przeciwne – na co zwracają uwagę organizacje pozarządowe. Elementami polityki
rozwojowej oprócz pomocy są np. polityka handlowa (cła i inne ograniczenia, np. standardy
sanitarne czy jakościowe), polityka makroekonomiczna, polityka rolna (np. dopłaty do rolnictwa i
subsydia eksportowe), rybołówstwo, ochrona środowiska (np. wpływ zanieczyszczeń,
powstających w dużej mierze w państwach bogatych, na warunki ekologiczne i gospodarkę krajów
ubogich), ochrona własności intelektualnej (m. in. bariery dla transferu technologii i ograniczenia
dla ochrony zdrowia), polityka bezpieczeństwa i handel bronią, a także polityka dotycząca migracji
(m. in. uchodźstwo czy tzw. drenaż mózgów).
8