ĆWICZENIE I WYPOSAENIE I ZASADY PRACY W LABORATORIUM

ĆWICZENIE I
WYPOSAŻENIE I ZASADY PRACY W LABORATORIUM MIKROBIOLOGICZNYM,
POŻYWKI, METODY HODOWLI
1. Laboratorium mikrobiologiczne:
a) Pomieszczenia i układ laboratorium mikrobiologicznego
b) Podstawowa aparatura i sprzęt mikrobiologiczny
c) Podstawowe szkło laboratoryjne
2. Zasady bezpiecznej pracy w laboratorium mikrobiologicznym.
3. Pożywki
4. Ogólne zasady przygotowania pożywek
a) przygotowanie poszczególnych składników zgodnie z podaną recepturą
b) korekcja pH
c) jałowienie (autoklaw lub aparat Kocha)
5. Podstawowa aparatura i drobny sprzęt mikrobiologiczny
Sprzęt do szczepienia mikroorganizmów:
a – głaszczka, b – igła mikrobiologiczna,
c – eza bakteriologiczna
a) ogólne zasady mycia oraz jałowienia szkła, sprzętu, podłoży i powierzchni
6. Hodowla drobnoustrojów w warunkach laboratoryjnych.
CZĘŚĆ PRAKTYCZNA ĆWICZENIA I
1.Wykonać projekt laboratorium mikrobiologicznego.
2. Kontrola mikrobiologiczna powietrza, sprzętu, aparatury i pomieszczeń fabrycznych –
pośrednie metody oznaczania ogólnej liczby drobnoustrojów.
a) powietrze – metoda sedymentacyjna Kocha – otwarte płytki Petriego (z agarem
odżywczym i brzeczkowym) eksponować przez 15 min., następnie zamknąć wieczkiem i
przenieść do termostatu, ustawiając je dnem do góry.
Po inkubacji policzyć wyrosłe kolonie zakładając, że z każdej komórki wyrosła jedna kolonia
i obliczyć liczbę drobnoustrojów (x) w 10 dm3 powietrza według wzoru:
a•100
x=
b•c
gdzie:
a- średnia arytmetyczna z liczby kolonii wyrosłych na dwóch płytkach z tym samym
podłożem;
b- powierzchnia płytki w cm2;
c- współczynnik czasu ekspozycji płytki (dla 15 min. c = 3)
100- przeliczenie powierzchni płytki na 100 cm2
Powietrze uznaje się za bardzo czyste, jeśli liczba drobnoustrojów w 10 dm3 nie jest
większa od 10, natomiast gdy przekracza 100 – powietrze jest bardzo zanieczyszczone.
b) powierzchnie – metoda tamponowa – przed oznaczeniem tampon należy włożyć do
butelki zawierającej 25 cm3 jałowego płynu do rozcieńczeń. Szablon (25 cm2)
wyjałowić alkoholem skażonym i przyłożyć do badanej powierzchni; wyjąć tampon
jałową pęsetą, odcisnąć na ściankach naczynia i wytrzeć dokładnie powierzchnię
ograniczoną szablonem. Tampon wrzucić z powrotem do butelki z płynem, wstrząsać
przez 2 min. i z otrzymanej zawiesiny wykonać posiewy (0,5 cm3) na płytkach
metodą powierzchniową lub zalewową.
Po okresie inkubacji liczyć wyrosłe na płytkach kolonie, a następnie podać liczbę
drobnoustrojów przypadających na 1 cm2 powierzchni.
d) opakowania – metoda popłuczyn – do naczynia wlać płyn do rozcieńczeń, w
ilości 1/20 objętości naczynia, zamknąć korkiem lub wieczkiem i wytrząsać dokładnie,
tak aby zmyć wewnętrzne ścianki.
Z popłuczyn wykonać rozcieńczenia dziesiętne (wg załączonego schematu) a
następnie, z ostatniego rozcieńczenia posiewy na płytkach Petriego (0,5 cm3).
Po okresie inkubacji liczyć wyrosłe na płytkach kolonie, a następnie podać liczbę
drobnoustrojów zawartych w 1 cm3 popłuczyn.
Sporządzić wg załączonych przepisów następujące płyny i pożywki mikrobiologiczne:
•
płyn do rozcieńczeń – 100 cm3
- Woda destylowana
- 1000 cm3
- Pepton Tryptone (Difco) - 1,0 g
- NaCl
- 8,5 g
Pepton i chlorek sodowy rozpuścić w wodzie destylowanej, doprowadzić pH do 7,2 – 7,4, i
rozlać do butelki i probówek mikrobiologicznych zaopatrzonych w korki (do każdej po 9
cm3). Sterylizować w autoklawie w temp. 1210C w ciągu 20 min.
•
brzeczka z agarem – 100 cm3
- Brzeczka 8 – 9°Blg – 100 cm3
- Agar
- 2,0 g
Do odpowiednio przesączonej oraz rozcieńczonej brzeczki dodać agar. Kolbę z podłożem
wysterylizować w autoklawie.
•
bulion z agarem - 100 cm3
Sporządzić wg przepisu umieszczonego na opakowaniu.
3. Opracowanie wyników
Obserwacje, wyniki i wnioski należy przedstawić w formie sprawozdania.
4. Odczynniki
•
•
•
•
•
Pepton
NaCl
Brzeczka piwna niechmielona
Agar mikrobiologiczny
Bulion odżywczy
5. Materiały i sprzęt badawczy
•
•
•
•
•
•
•
Płytki Petriego
Pipety mikrobiologiczne
Probówki mikrobiologiczne
Cukromierze
Kolby stożkowe i butelki na podłoża
Wata, gaza
Szablony
Literatura:
1. Gołębiowska J., Kaszubiak H., Pędziwilk Z., Kaczmarek W.: Ćwiczenia z
mikrobiologii, Poznań 2001.
2. Ilczuk Z.: Ćwiczenia z mikrobiologii przemysłowej, UMCS, Lublin, 1997.
3. Praca zbiorowa pod redakcją Grabińskiej – Łoniewskiej A.: Ćwiczenia laboratoryjne z
mikrobiologii ogólnej, Oficyna Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1999.
4. Sobczak E.: Teoria i ćwiczenia z mikrobiologii ogólnej i technicznej, skrypt SGGW,
Warszawa, 1993.
5. Szostak – Kotowa J.: Ćwiczenia z mikrobiologii ogólnej i przemysłowej, Wyd.
Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2002.