Biogram Ludwika Stasiaka

Biogram Ludwika Stasiaka
Ludwik Stasiak (1858 - 1924)
Ludwik Stasiak (1858 - 1924) – malarz, rysownik, ilustrator, literat, publicysta, dziennikarz,
historyk sztuki i wydawca. Urodził się przy ulicy św. Antoniego, która dziś nosi jego imię. Był
synem górnika Walentego i Józefy z Bieniasiewiczów. Po ukończeniu niŜszego gimnazjum w
Bochni, a następnie krakowskiego Gimnazjum św. Jacka, gdzie w 1879 r. uzyskał maturę, zapisał
się na równoległe studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego i artystyczne
w Szkole Sztuk Pięknych. Po dwóch latach zrezygnował ze studiów uniwersyteckich i poświęcił
się wyłącznie sztuce. Malarstwo studiował m. in. u F. Szynalewskiego, W. Łuszczkiewicza, F.
Cynka i L. Loefflera, i przede wszystkim w szkole kompozycyjnej Jana Matejki. Być moŜe po
raz pierwszy ze swoim przyszłym mistrzem zetknął się wcześniej, podczas jego częstych
pobytów Jana Matejki w Bochni Nowym i Wiśniczu.
Po ukończeniu szkoły krakowskiej w 1886 r., Stasiak uczył się malarstwa w Wiedniu pod
kierunkiem profesora Eisenmengera, a następnie w monachijskich pracowniach A. W. Wagnera i
A. Liezen-Mayera. W Monachium przebywał w szczytowym okresie rozwoju tamtejszej szkoły
malarskiej. W 1890 r. ponownie zwiedził Wiedeń, Monachium i Norymbergę, prowadząc
badania na sztuką Wita Stwosza i artystów mu współczesnych.
JuŜ w czasie studiów krakowskich zdobywał prestiŜowe wyróŜnienia. Kolejne sukcesy
malarskie zawdzięczał mecenatowi hrabiego Ignacego Milewskiego - znanego kolekcjonera i
opiekuna artystów, który otworzył młodemu artyście drogę do pierwszej indywidualnej wystawy
w 1893 r. w krakowskich Sukiennicach. Nie zapewniło mu to wszakŜe materialnego powodzenia.
Zatrudniał się więc jako ilustrator popularnych wówczas czasopism: „Biesiady Literackiej”,
„Bluszcza”, „Kłosów”, „Ziemi” - osiągając na tym polu spore sukcesy, na przykład pierwszą
nagrodę w konkursie „Tygodnika Ilustrowanego” za rysunek Rybaczka spod Melsztyna.
Znaczniejszym osiągnięciem Stasiaka było zdobycie w 1895 r. pierwszej nagrody za obraz Jasna
Góra w konkursie „na obrazy o swojskich tematach”.
W latach 1884 – 1901wystawił w Salonie Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych 142
obrazy. Wiele z nich powstało w Bochni, do której powrócił w 1895 r., oŜeniwszy się z
bochnianką Marią Antecką. Miał z nią syna Tadeusza, który takŜe próbował swoich sił w
malarstwie. Poza okresem studiów i krótkotrwałym potem pobytem w Krakowie, Ludwik Stasiak
przez całe Ŝycie mieszkał w Bochni, gdzie zmarł 3 grudnia 1924 r. i został pochowany na
Cmentarzu Komunalnym przy ul. Orackiej (kwatera III).
W jego bocheńskiej pracowni przy ul. 3 Maja (obecnie ul. Konstytucji 3 Maja 16) gościli
często przyjaciele, znani artyści krakowscy – Wincenty Wodzinowski, Włodzimierz Tetmajer,
Kasper śelechowski i inni. Bywał tu takŜe czasem lwowski poeta Jan Kasprowicz. W 1900 r. na
wystawie rybackiej w Warszawie pokazał Stasiak dioramę Obława na łososia w Pieninach,
naleŜącą do popularnego wówczas rodzaju malarstwa panoramicznego, która bardzo przypadła
do gustu publiczności i krytyce. W tym samym roku uczestniczył w duŜej wystawie malarstwa
polskiego w Kijowie. Z tamtego czasu pochodzą Starejsi cechu oraz Rynek w Bochni w nocy,
które zaliczyć naleŜy do najlepszych prac artysty (oba obrazy znajdują się w zbiorach Muzeum w
Bochni).
W dorobku malarskim Stasiaka są sceny rodzajowe, religijne, pejzaŜe, kwitnące bocheńskie
ogrody, alegorie i autoportrety. Wiele z nich zostało później zreprodukowanych i wydanych w
formie barwnych pocztówek przez Wydawnictwo Dzieł Sztuki „Stella” w Bochni załoŜonym w
1908 roku, w którym sprawował funkcję kierownika artystycznego. Kilkanaście jego prac
malarskich znajduje się w zbiorach muzeum bocheńskiego, inne w Muzeum Narodowym w
Krakowie, Muzeum Śląskim w Katowicach i w wielu zbiorach prywatnych. Pojawiające się
sporadycznie w ofercie antykwarycznej obrazy bocheńskiego artysty cieszą się wciąŜ sporym
zainteresowaniem.
W 1901 r. Stasiak zupełnie nieoczekiwanie porzucił malarstwo, najpierw dla publicystyki,
następnie krytyki i historii sztuki; zarazem stał się popularnym autorem powieści, opowiadań,
humoresek a takŜe dramaturgiem. Do najbardziej znanych powieści historycznych Stasiaka
zaliczyć naleŜy: Bolesława Chrobrego, Brandenburg. Krainę słowiańskich mogił, Obronę
sztandaru, Krwawe ręce, W zapadłym szybie, Srebrny dzwon. W niektórych poruszył wątki
bocheńskie.
Szczególnym obszarem publicystycznej działalności Ludwika Stasiaka były dzieje sztuki
średniowiecznej w Polsce. Pragnął przede wszystkim udowodnić swoją podstawową tezę, Ŝe Wit
Stwosz był Polakiem, a sztuka niemiecka ukształtowała się pod wpływem tego genialnego
rzeźbiarza. Swoje poglądy na twórczość Stwosza i polską sztukę średniowieczną wyłoŜył w
ksiąŜkach Prawda o Piotrze Vischerze, Ród Stwoszów od wodza wojsk polskich z r. 1181 Ottona
Stwosza aŜ do ostatniego z rodu Bogusława Stwosza, Rewindykacje własności naszej, Polska
plastyka średniowieczna, Wit Stwosz źródłem natchnień Albrechta Dürera. Materiały do nich
zbierał po całej Europie środkowej.