Uwagi Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych do

ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.engo.pl
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Uwagi Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych do
projektu Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju
Działania prorozwojowe, opisane w Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju, prowadzić mają –
zgodnie z intencją autorów dokumentu – nie tylko do wzrostu gospodarczego, ale także do rozwoju Strona | 1
kapitału społecznego i jakości życia. Oznacza to konieczność odwołania się do aktywności
obywateli, włączania ich w proces planowania, wdrażania i monitorowania działań na rzecz
rozwoju, ale także poszukiwania rozwiązań, które pozwolą na lepsze dostosowanie gospodarki (w
tym przede wszystkim gospodarek lokalnych) do wyzwań współczesności i nowej sytuacji
społeczno-ekonomicznej.
Wspomniana nowa sytuacja społeczno-ekonomiczna definiowana jest głównie przez przyczyny
obecnego kryzysu. Rozwój mierzony wzrostem PKB odchodzi do przeszłości – zauważają to
również twórcy Strategii. Jednak chodzi nie tylko o poszukiwanie nowych wskaźników rozwoju
(jak proponowany przez autorów HDI), ale również o zrozumienie, że wzrost konsumpcji nie
może trwać wiecznie. Ta myśl jest obecna na stronach DSRK, jednak warto przełożyć ją na
konkretne działania.
Dodatkowo, co też zostaje zaznaczone w strategii, „rodzące się społeczeństwo sieci będzie
tworzyło zręby demokracji partycypacyjnej, co zmieni dotychczasowy sposób konsultacji
społecznych, dialogu społecznego i obywatelskiego, proces stanowienia prawa oraz
podejmowania decyzji w obszarze wyborów publicznych”. Jednak nie może to oznaczać próby
ograniczenia włączenia obywateli tylko do konsultowania decyzji i rozumienia partnerstwa
jedynie w kategoriach partnerstwa publiczno-prywatnego. Tu też konieczne są konkretne
działania.
Działaniami takim może być :

z jednej strony wzmocnienie roli gospodarki społecznej w DSRK. Oparta na oddolnej
inicjatywie obywatelskiej, samoorganizacji, działaniach wzajemnościowych oraz
solidarności i uspołecznieniu (jako alternatywie zarówno dla komercjalizacji i
prywatyzacji, jak i etatyzacji czy upaństwowienia) może stać się ważnym elementem
strategii rozwoju kraju. Gospodarka społeczna ma kluczowe znaczenie również dla
realizacji celów strategii Europa 2020 (na co zwraca uwagę Komisja Europejska w
niedawnym komunikacie Social Business Initiative:
http://www.ekonomiaspoleczna.pl/wiadomosc/702847.html);

z drugiej strony wzrastająca rola dialogu obywatelskiego jako istotnego elementu
zarządzania państwem. Oparta na założeniach uczestnictwa społecznego, samorządności,
delegowaniu decyzji oraz negocjacji i konsensusu forma zarządzania jest sposobem nie
tylko na włączanie szerokich rzesz obywateli i ich organizacji w system podejmowania
decyzji (wraz z akceptacją społeczną), ale także odpowiedzią na coraz większe kłopoty z
legitymizacją władzy, co może mieć kluczowe znaczenie dla realizacji założeń dotyczących
partnerstwa w Unii Europejskiej.
ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.engo.pl
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Oznacza to w istocie przedefiniowanie zarówno dwóch ostatnich (24 i 25) decyzji kluczowych (a
także innych z uwagi na wynikające ze zmian wnioski), jak i projektów kluczowych w obszarze
Kapitał społeczny i Sprawne Państwo.
I.
Decyzje kluczowe
24. Usprawnienie działania państwa
Oprzeć działania administracji na zasadzie zaufania do obywateli, uznania ich roli jako
podmiotów, a nie przedmiotów polityki, i służebnej roli administracji. Usprawnić działania
państwa w relacjach z obywatelami poprzez e-administrację, poprawę procesów stanowienia
prawa, nowy model zaangażowania obywateli w proces sprawowania władzy oraz poprzez
wykorzystanie TIK i metod otwartego rządu (sukcesywnie do 2015 r.), a także wdrożyć nowy
model zarządzania sądami, wprowadzić pełną dostępność orzeczeń sądowych, uprościć procedury
sądowe pod względem ich efektywności i kosztów.
25. Warunki dla budowy kapitału społecznego
Wprowadzić warunki prawne, organizacyjne i finansowe, etapami do 2030 r., dla rozszerzenia
obszaru swobodnej działalności obywatelskiej oraz wzmacniać postawy związane z
otwartością, aktywnością społeczną, zdolnością do współpracy, wzrostem zaufania, poprzez niezależne od zlecania zadań publicznych organizacjom pozarządowym - wspieranie
oddolnych inicjatyw, wzmacnianie finansowe i instytucjonalne organizacji pozarządowych,
promocję zachowań prospołecznych i aktywności obywatelskiej oraz praktykowanie szeroko
rozumianego partnerstwa międzysektorowego.
II. Projekty kluczowe
1. Obszar Kapitał Społeczny
VIII.2 Uproszczenie mechanizmów zrzeszania się formalnego i nieformalnego ludzi poprzez
ograniczenie procedur i obciążeń dla stowarzyszeń, fundacji i inicjatyw obywatelskich1.
VIII.3 Promocja aktywności politycznej i obywatelskiej ludzi (poprzez docenianie ludzi
zaangażowanych w działalność społeczną, kampanie społeczne, wykorzystywanie
nowoczesnych technologii, wprowadzanie nowych technik głosowań i komunikowania się
administracji z obywatelami.
VIII.4 Zmiana zasad finansowania organizacji pozarządowych z budżetu państwa poprzez
wprowadzenie, obok zlecania zadań publicznych, zasady finansowania inicjatyw
nowatorskich, innowacyjnych oraz tworzenie zachęt dla filantropii prywatnej i
korporacyjnej.
1 UWAGA! Ponieważ dobra praktyką dokumentu jest wskazywanie na przygotowane rozwiązania przez
partnerów społeczno-ekonomicznych np. ISP s. 290 – proponujemy dodać na str. 288 w pkt 3.1 w oparciu o
założenia do nowelizacji ustawy Prawo o Stowarzyszeniach przygotowanych przez OFOP
Strona | 2
ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.engo.pl
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
VII.9 Stworzenie nowych form finansowania inicjatyw społecznych (w tym obywatelskich,
edukacyjnych, naukowych i kulturowych i sektora kreatywnego) oraz podwyższenie
poziomu finansowania zgodnie z zasadą pomocniczości oddolnych inicjatyw.
VIII. 11 Przenieść do innego obszaru (np. Makroekonomiczne ramy rozwoju Polski), a w zamian
dodać Promocja ekonomii społecznej jako alternatywnej formy gospodarowania i
Strona | 3
rozwiazywania problemów społecznych.
2. Obszar Sprawne Państwo
IX. 3 Poprawa jakości tworzonego prawa, przejrzystości sposobu jego tworzenia i
uspołecznienie tego procesu przez wyeliminowanie istniejących nieefektywności i
korzystanie z doświadczeń innych krajów.
IX.12 Poprawa przejrzystości komunikacji rządowej i poziomu aktywności społecznej w
procesie tworzenia polityk poprzez system konsultacji i zwiększenia roli ciał dialogu
obywatelskiego.
Ponadto Federacja pragnie zwrócić uwagę bądź wyrazić zaniepokojenie wobec następujących
zapisów DSRK:
1) IV Kapitał Ludzki – 19 projektów kluczowych – biorąc pod uwagę przedstawiony do
konsultacji społecznych kształt Strategii Rozwoju Kapitału Ludzkiego z listopada/grudnia
2011 r., zachodzi uzasadniona obawa, że projekty kluczowe dot. zdrowia i wsparcia osób
niesamodzielnych, w tym niepełnosprawnych, nie zostaną zrealizowane;
2) IX Sprawne państwo – 12 projektów kluczowych, projekt IX. 5 – brak miejsca dla inicjatyw
oddolnych, podejmowanych w oparciu o impulsy obywatelskie;
3) IX Sprawne państwo – 12 projektów kluczowych, projekt IX. 10 – proponujemy
brzmienie Przeprowadzenie diagnozy działania sektora publicznego pod kątem
podniesienia jakości świadczonych usług z uwzględnieniem opinii obywateli;
4) niejednolite jest określenie celu strategicznego polityki makroekonomicznej (s. 21 i 22 w
2 tomie DSRK).