Przez szereg lat teren przylegający bezpośrednio do budynku

Przez szereg lat teren przylegający bezpośrednio do budynku szkoły stanowił własność przedszkola
osiedlowego. Teren był ogrodzony, porośnięty trawą, bez zasadzeń, dostosowany do zabaw na świeżym
powietrzu. Znajdowały się tam ślizgawki, huśtawki, karuzele, z których przedszkole korzystało głownie w
sezonie letnim. W 1996 r. przedszkole zmieniło lokalizację, a my otrzymaliśmy niezagospodarowany teren
zielony. Był to bardzo ważny dla dalszej historii szkoły rok. W kwietniu otrzymaliśmy sztandar a szkoła uzyskała
patrona. Rada Pedagogiczna podjęła decyzję, że troska o środowisko stanie się wyznacznikiem dalszych działań.
Jest to nasz sposób na kontynuowanie idei prof. Władysława Szafera, który jest dla nas prekursorem działań na
rzecz ochrony przyrody. A ponieważ Profesor szczególnym sentymentem darzył drzewa, zasadziliśmy je na
odzyskanym terenie. Kierowaliśmy się przy tym zasadą dobierania lokalnie występujących gatunków
pospolitych i szlachetnych. Obok sosny zwyczajnej i wejmutki rozrosła się długoigła sosna kanadyjska, dzika
róża, pigwa i ostrokrzew. Drugiego piętra sięgają dzisiaj modrzewie a niżej rozrosły się jałowce i żywotniki.
Wiosenny akcent kolorystyczny wnosi różanecznik i złotokap. Wcześniej pojawiają się jednak wierzbowe bazie i
spod mchów wyrastają wiosenne kwiaty (podbiał, przebiśnieg a później konwalia), które ustępują jesienią
miejsca wrzosom i lawendzie. Pod ścianą szkoły rozrasta się głóg. Na niewielkim stosunkowo terenie, pozornie
bez koncepcji, rozrósł się las.
Propozycja ścieżki została tak zaprojektowana, aby umożliwić osiąganie kompetencji interdyscyplinarnych
zgodnych ze standardami edukacyjnymi (czytanie, pisanie, rozumowanie, korzystanie z informacji i
wykorzystanie wiedzy w praktyce). Jednocześnie widzimy możliwość realizacji celów przedmiotowych, co
zapewni wykorzystanie terenu nie tylko na zajęciach przyrody, ale też języka polskiego, matematyki, a także
sztuki czy wychowania fizycznego. Wyznaczono stanowiska dydaktyczne. Ich kształt zaprojektowany został
przez nauczycieli różnych przedmiotów (przyrody, kształcenia zintegrowanego, matematyki, języka polskiego,
wychowania fizycznego, informatyki). Każde stanowisko wzbogacono o planszę prezentacyjno-zadaniową i
karty pracy zawierające propozycje do realizacji z dziećmi. Nazwy stanowisk wkomponowano w kultowe teksty
z „Kubusia Puchatka”, co powinno nadawać zajęciom charakter nieskrępowanej zabawy i zachęcić do
aktywności. Przy wejściu umieszczono tablicę z nazwą ścieżki (Stumilowy las) i planem stanowisk (każde kolejne
stanowisko oznakowano podobną tablicą) i zaproszeniem: „Zaczarowane Miejsce- to niedaleko, nie jest trudno
tam trafić. Zaczarowane Miejsce jest bowiem tam, gdzie ty jesteś i jeżeli jesteś przyjacielem Misiów – znajdziesz
je”.
Teksty pochodzą z ksiązki A.A.Milne „Kubuś Puchatek”.
Po dziesięciu latach od pierwszych zasadzeń, szkolny ogród rozrósł się wypełniając szczelnie ogrodzoną
przestrzeń. Uznaliśmy, że nie wykorzystujemy w pełni walorów dydaktycznych tego terenu. Postanowiliśmy
stworzyć oryginalną ścieżkę przyrodniczą pod nazwą „Stumilowy las” Nazwa ścieżki zaczerpnięta została z
lektury szkolnej znanej także wszystkim dorosłym, ponieważ stanowiącej klasykę literatury dziecięcej –
A.A.Milne „Kubuś Puchatek”. Mamy nadzieję, że nasza ścieżka pozwala na nieustanne „odkrywanie”
otaczającego nas środowiska w sposób atrakcyjny dla dzieci. Nadrzędny cel jakim się kierowaliśmy to poprawa
częstotliwości kontaktu dzieci z naturalnym środowiskiem poprzez stworzenie odpowiednich stanowisk,
zgromadzenie na niewielkim stosunkowo terenie pomocy dydaktycznych i uatrakcyjnienie zajęć, często przez
nadanie im formy zabawy lub przygody. Na bazie istniejącego ogrodu powstał teren do prowadzenia
różnorodnych zajęć z przedmiotów objętych programem szkoły podstawowej: przyrody, matematyki, języka
polskiego, plastyki ... a także realizację zajęć wychowawczych. „Stumilowy Las” pozwola na realizację celów
programowych w zakresie edukacji środowiskowej i ekologicznej, m.in. takich jak: umożliwienie uczniom
poznawania środowiska naturalnego za pomocą zmysłów (zobacz, poczuj, dotknij); tworzenie dziecku okazji do
spotkań z przyrodą, samodzielnych doświadczeń, bezpośredniego przeżywania; wykorzystanie wiedzy
ekologicznej w praktyce; rozwijanie uzdolnień i zamiłowań przyrodniczych uczniów, kształtowanie postaw
sprzyjających trosce o środowisko. Przejście ścieżki na różnych etapach umożliwi dzieciom przybliżenie i
poznanie drzew, krzewów, skał, owadów oraz wybranych zjawisk zachodzących w przyrodzie. Dzieci mogą
poznać np. potrzeby siedliskowe występujących lokalnie gatunków roślin, obserwować zachodzące w cyklu
zmiany, postrzegać i określać podobieństwa i różnice w budowie zewnętrznej a przez to łączyć wiedzę
teoretyczną z rozumieniem zjawisk przyrodniczych.
„OBSERWACJE PUCHATKA – KTO TAK BZYCZY?”. Motto: Wyruszają na poszukiwanie Kogoś, dobrze jest ustalić,
czy Zaginiony jest z gatunku tych, co siadają innym na nosie, czy z tych , na których można przez pomyłkę
nadepnąć*”. Stanowisko poświęcone jest owadom. Możliwe wykorzystanie stanowiska to: obserwacja
owadów szukających schronienia w sztucznych warunkach, podpatrywanie życia owadów, rozpoznawanie ich,
poznawanie ich zwyczajów, budowy ciała; znajomość wielopostaciowości pszczół - owadów społecznych;
poznanie owadów pożytecznych i szkodliwych. Na stanowisku znajduje się tablica, w której poszczególne
przestrzenie wypełnione są różnymi materiałami (słoma, pnie drzew, trzcina, siano, mech…) i ul. Tablica
prezentuje wielopostaciowość pszczół, przeobrażenie motyla i biedronki, zakres barw widzianych przez
człowieka i pszczołę.
„WAŻNE ODKRYCIA TYGRYSKA”. Motto: „Patrz, którędy idziesz byś nie stąpnął na kawałek Lasu przez pomyłkę
wpuszczony w ziemię*”. Jest to ścieżka zmysłów. Wykorzystanie zasady labiryntu pozwoliło na lepsze, bardziej
urozmaicone zagospodarowanie ograniczonej przestrzeni ogródka. Do wykonania wykorzystanonaturalny
materiał. Poszczególne fragmenty ścieżki imitują podłoże spotykane w lesie. Przechodząc labirynt dzicko stąpa
po: podłożu piaszczystym z kamieniami, głebokim mchu, szyskach, igliwiu. Ścieżka może stanowić punkt wyjscia
do odkrywania przez zabawę (np. dojście do „skarbu”), ale też wykorzystana jest w poznawaniu warstw lasu,
umożliwia bogacenie aktywnego słownictwa i realizację treści programów profikatycznych przez rozmowy o
emocjach, nazywanie odczuć, organizację zabaw na budowanie zaufania i postrzeganie wielozmysłowe.
„CO WIE SOWA?”. Motto: „Aby rozwiązać zagadkę musisz pozwolić swemu umysłowi popłynąć i odbić to ,co
zobaczy. Wtedy będziesz mógł opowiedzieć rozwiązanie*”. Stanowisko modyfikowane jest w zależności od
potrzeb, pory roku i kręgu zainteresowań. Pozwala na rozpoznawanie na podstawie zmysłu dotyku ukrytych
elementów. Można wykorzystać jako punkt wyjścia, inspirację do nowo podejmowanych treści, jak też jako gra
dydaktyczna utrwalająca bądź sprawdzająca wiadomości uczniów. Jest to zawieszona na ścianie tablica z
przegrodami, w których umieszczane są właściwe dla zajęć elementy natury (np. owoce leśne) i otworami,
przez które za pomocą zmysłu dotyku dzieci rozpoznają ukryte przedmioty. Tablica prezentuje systematykę
świata roślin i zwierząt
„PUCHATKOWE ROZMOWY POD DRZEWEM”. Motto: „Kiedy nie wiesz, jak zacząć , zacznij od Tu leży kasztan, a
potem się zobaczy, co będzie dalej*”. Stanowisko to nazywamy też „Zakątkiem pięciu pniaków. Usytuowane
jest w zacienionej narożnej części ogródka i składa się z pięciu naciętych wzdłuż i wszerz (widoczny przekrój
poziomy i pionowy) pni drzew różnych gatunków. Każdy pień oznaczony jest literą, na tablicy znajdują się opisy
wybranych gatunków drzew, warstwy lasu. Możliwe są różne formy zabawy. Nabywane w trakcie umiejętności
to przede wszystkim: rozpoznawanie drzew po wyglądzie ich kory, określanie wieku drzew, poznanie budowy
pnia, nauka pomiaru wieku drzewa oraz interpretacja obserwacji pierścieni przyrostu drzewa.
„MAŁE CO NIECO Z KUBUSIEM PUCHATKIEM”. Motto: „Po pierwsze, Rozum, a po drugie ,Ciężka Praca*”. Jest
to stanowisko geologiczne, w którym zamierzamy gromadzić okazy minerałow. Obecnie jest tam piaskownica,
która służy do demonstracji procesów zachodzących w środowisku, związanych z procesami masowymi,
działalnością wody, formami ukształtowania powierzchni.