Tematy—4 TK1, 4TK-2 Temat Nr lekcji Zakres treści 1

Tematy—4 TK1, 4TK-2
Temat
Nr lekcji
Zakres treści
Zapoznanie z PSO, wymaganiami
edukacyjnymi oraz standardami
egzaminu maturalnego
1
1.PSO
2. Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny.
3.Struktura i standardy egzaminu maturalnego.
Podstawowe zasady dziedziczenia.
2
3
Gen – podstawowa jednostka
dziedziczenia
4
5
Kod genetyczny i jego cechy.
6
Realizowanie informacji genetycznej
– synteza białek
7
Poznawanie genomu człowieka.
8
1. Doświadczenie Grzegorza Mendla – I i II prawo Mendla.
2. Doświadczenie Tomasza Morgana – geny jako obiekty umieszczone w
chromosomach.
3. Mapowanie genów.
4. Rozwiązywanie zadań z zakresu genetyki klasycznej.
1. Gen jako podstawowa jednostka dziedziczenia.
2. Historyczne i współczesne definicje genu.
3. Geny prokariontów i eukariontów.
1. Kod genetyczny.
2. Cechy kodu genetycznego.
3. Tabela kodu genetycznego.
4. Budowa chemiczna i przestrzenna RNA.
5. Rodzaje i funkcje biologiczne RNA.
1. Przebieg aktywacji genów.
2. Przebieg transkrypcji.
3. Rola rybosomów.
4. Rola aparatu translacyjnego.
5. Przebieg i etapy translacji.
6. Znaczenie biologiczne procesów transkrypcji i translacji.
1. Definicja genomu.
2. Wielkość genomu człowieka i innych gatunków.
3. Technika badania genomów.
4. Budowa chromosomu.
5. Genotyp i kariotyp człowieka
Mutacje i czynniki mutagenne.
9
10
1. Definicja i klasyfikacja mutacji.
2. Przyczyny mutacji, czynniki mutagenne.
3. Skutki różnych mutacji.
4. Znaczenie mutacji w ewolucji organizmów.
Choroby dziedziczne człowieka.
11
1. Genetyczne podłoże niektórych cech człowieka.
2. Choroby wywołane zmianami DNA w chromosomach płci, objawy chorób:
- hemofilia, daltonizm.
3. Choroby wywołane mutacjami genowymi w autosomach, objawy chorób:
- tzw. bloki metaboliczne (galaktozemia, fenyloketonuria, alkaptonuria,
albinizm),
- anemia sierpowata,
4. Choroby wywołane zmianami genomowymi, objawy chorób:
- zespół Downa,
- zespół Turnera.
Badania i diagnostyka chorób
dziedzicznych
12
Podstawowe metody i techniki
inżynierii genetycznej.
13
Wykorzystywanie inżynierii
14
1.Diagnostyka chorób dziedzicznych
- analiza rodowodowa,
- analiza kariotypu płodu,
- testy DNA płodu,
2. Rola poradnictwa genetycznego.
1. Definicja inżynierii genetycznej.
2. Enzymy restrykcyjne – funkcje i wykorzystanie.
3. Plazmidy i wirusy jako wektory.
4. Proces transformacji.
1. Przykłady wykorzystania inżynierii genetycznej w:
genetycznej w praktyce.
- medycynie,
- uprawie roślin – organizmy transgeniczne,
- hodowli zwierząt – klonowanie organizmów.
1. Zmienność jako podstawowa cecha życia –pojęcie zmienności.
2. Zmienność fenotypowa (modyfikacyjna).
3. Zmienność genetyczna:
- zmienność rekombinacyjna,
- zmienność mutacyjna.
4. Podłoże doboru naturalnego i jego rodzaje.
5. Specjacja – główne typy specjacji.
6. Ewolucja biologiczna – tempo, kierunek i charakter przemian
ewolucyjnych
1. Karol Darwin – twórca teorii ewolucji drogą doboru naturalnego.
2. Bezpośrednie i pośrednie dowody ewolucji.
3. Graficzne obrazy ewolucji;
4. Dobór sztuczny i antropopresja oraz ich potencjalny wpływ na ewolucję.
Rodzaje i źródła zmienności w
przyrodzie.
15
Znaczenie teorii ewolucji Darwina –
dowody ewolucji.
16
Rodowód człowieka.
17
Człowiek jako gatunek biologiczny i
istota społeczna.
18
Ekologia jako nauka – podstawowe
pojęcia i koncepcje ekologiczne.
19
1. Ekologia jako nauka przyrodnicza.
2. Obiekty badań ekologicznych (populacje, biocenozy, ekosystemy)
3. Praktyczne zastosowanie badań ekologicznych.
Podstawowe cechy populacji
biologicznej.
20
Oddziaływania międzypopulacyjne
w biocenozie.
21
Struktura przestrzenna i troficzna
biocenoz.
22
1. Populacja biologiczna.
2. Cechy grupowe populacji (struktura i stosunki ilościowe) :
- struktura przestrzenna
- struktura ilościowa, mechanizmy regulacji liczebności
- struktura wiekowa, krzywe przeżywania,
- struktura płciowa.
1. Nisza ekologiczna.
2. Typy interakcji między populacjami:
- antagonistyczne (pasożytnictwo, drapieżnictwo, konkurencja
międzygatunkowa, amensalizm, allelopatia)
- nieantagonistyczne (mutualizm, protokooperacja, komensalizm),
- neutralizm.
3. Rola drapieżników w ekosystemie.
1. Biocenoza: biocenozy naturalne i agrocenozy.
2. Struktura troficzna i zależności troficzne w biocenozach:
- łańcuchy i sieci zależności pokarmowych,
- poziomy troficzne (producenci, konsumenci, reducenci),
3. Struktura przestrzenna wybranych biocenoz.
Struktura i funkcjonowanie
ekosystemów.
23
1. Struktura ekosystemu – biocenoza, biotop.
2. Obieg materii i przepływ energii.
Przemiany materii i energii w
ekosystemach.
24
Tolerancja ekologiczna organizmów.
25
1. Przemiany i rozwój ekosystemów – sukcesja ekologiczna :
- stabilność ekosystemów,
- stadia sukcesji (sera, klimaks),
- wpływ antropopresji na stabilność ekosystemów.
2. Produktywność ekosystemów
3.Obieg pierwiastków i związków w biosferze
1. Biogeografia jako nauka.
2. Fizykochemiczne czynniki środowiska.
3. Tolerancja ekologiczna organizmów, zakres tolerancji, optimum.
4. Wymagania środowiskowe organizmów; eurybionty a stenobionty.
5. Zasięgi geograficzne wybranych gatunków roślin i zwierząt; endemity,
relikty.
6.Czynniki antropogeniczne i ich wpływ na rozmieszczenie organizmów;
1. Antropogeneza – pochodzenie człowieka.
2. Główne etapy antropogenezy.
3. Drzewo rodowe hominidów.
4. Dowody ewolucji hominidów.
1. Cechy wspólne człowieka i małp człekokształtnych.
2. Charakterystyczne cechy gatunkowe człowieka.
3. Rasy ludzkie.
4. Człowiek jako istota społeczna – ewolucja komunikacji, techniki i kultury.
introdukcja, zawlekanie
1. Zasoby naturalne i ich klasyfikacja.
2. Antropogeniczne przekształcanie środowiska :
- przeeksploatowanie zasobów przyrody ożywionej,
- zanieczyszczenie wód – eutrofizacja,
- zanieczyszczanie powietrza – kwaśne opady,
- degradacja gleby – kumulacja pierwiastków ciężkich, zakwaszenie.
3. Globalne skutki wpływu człowieka na środowisko naturalne: dziura
ozonowa, efekt cieplarniany,
4. Wpływ intensyfikacji produkcji rolnej na spadek różnorodności
genetycznej.
Wpływ człowieka na różnorodność
biologiczną
26
Formy ochrony przyrody w Polsce.
27
28
1. Zasady zrównoważonego rozwoju.
2. Sposoby ochrony różnorodności biologicznej: ochronna czynna i bierna.
3. Formy ochrony przyrody w Polsce:
- ochrona gatunkowa roślin (w tym grzybów) i zwierząt,
- ochrona wielkoobszarowa – parki narodowe, parki krajobrazowe, obszary
chronionego krajobrazu, rezerwaty przyrody,
- ochrona indywidualna – pomniki przyrody, stanowiska,
Prezentacje multimedialne
30
Formy ochrony przyrody najbliższej okolicy