miastoKOLAŻ

miastoKOLAŻ
KONKURS URBANISTYCZNY NA OPRACOWANIE KONCEPCJI PROGRAMOWOPRZESTRZENNEJ ZAGOSPODAROWANIA CZĘŚCI OSIEDLA „WYGODA”, W
REJONIE ULIC: 42. PUŁKU PIECHOTY I GEN. SULIKA W BIAŁYMSTOKU
1
KONTEKST I POWIĄZANIE Z MIASTEM
Teren opracowania znajduje blisko 5km
od ścisłego centrum miasta, przy jego
granicy administracyjnej. Od południa i
zachodu graniczy z terenami zabudowy
jednorodzinnej oraz strefą aktywności
gospodarczej. Brak jest bezpośredniego
powiązania z funkcjami miastotwórczymi
(kultura, sport, oświata, administracja
itp.) Na terenie opracowania i w jego
najbliższym otoczeniu znajduje się wiele
atrakcyjnych terenów zielonych (lasy,
cieki wodne, wzniesienia terenu,
historyczny Trakt Napoleoński).
IDEA
W związku z powyższym proponuje się stworzenie nowego KOMPLEKSOWEGO
fragmentu miasta – autonomicznego, samowystarczalnego, zwartego, o czytelnie
wydzielonych granicach, o formie skondensowanej, zróżnicowanego funkcjonalnie,
przestrzennie i społecznie, otoczonego terenami zielonymi (lasy, błonia, tereny sportowe,
rekreacyjne, urban farm). Projektowany fragment miasta powinien stać się symbolem pod
względem kompozycyjnym, przestrzennym oraz funkcjonalnym, wykorzystując
technologiczne i społeczne rozwiązania na miarę XXI wieku. Opracowywany układ
przestrzenny osiedla powinien mieć charakter kameralny, a jednocześnie być bogaty w
różnorakie płaszczyzny pobudzające interakcje społeczne (plac miejski, plac targowy,
miejsce jarmarków, festynów, place kameralne, wewnętrzne tereny zielone)
MANIFEST
Osiedle modelowe - wyznaczające nowe standardy w projektowaniu osiedli
mieszkaniowych, będących alternatywą do standardowych osiedli powstających na
obrzeżach miast;
Osiedle zrównoważone - o zbalansowanych proporcjach poszczególnych funkcji i
przestrzeni, zapewniające miejsca pracy, wypoczynku, nauki i realizacji zainteresowań,
przy jednoczesnym minimalnym wysiłku i nakładzie kosztów;
Osiedle ekologiczne – wykorzystujące odnawialne źródła energii (nowoczesne
technologie), mające zrównoważoną gospodarkę wodną, produkujące żywność na
własne potrzeby (urban farm, przydomowe ogródki), ekonomicznie wykorzystujące dobra
materialne (giełda staroci, targ żywności), wykorzystujące lokalne materiały budowlane;
2
Osiedle różnorodne – dostosowane do różnorodnych potrzeb wszystkich mieszkańców
(zróżnicowana struktura mieszkaniowa, kulturalna, usługowa);
Identyfikacja i tożsamość – czytelny podział struktury osiedla na jednostki sąsiedzkie, z
wydzielonymi kameralnymi placykami;
Miasto wolne od samochodów – ograniczenie ruchu samochodowego wewnątrz
zespołu; bogata infrastruktura rowerowa oraz sprawna komunikacja publiczna, spójna
sieć ciągów pieszych wewnątrz osiedla;
Materiały – zastosowanie lokalnych materiałów przetworzonych i nieprzetworzonych dla
podkreślenia lokalnych tradycji budowlanych, oraz wzmocnienia relacji z lokalnym
rynkiem przemysłowym;
Partycypacja – udział przyszłych mieszkańców w tworzeniu programu zespołu (osiedla),
maksymalna współpraca specjalistów i przedstawicieli społeczności lokalnych;
Przestrzenie – czytelne zdefiniowanie przestrzeni prywatnych, półprywatnych,
półpublicznych i publicznych w celu jednoznacznego przydzielenia odpowiedzialności;
Technologia – zastosowanie technologii zintegrowanego projektowania (LEED, Net Zero
Energy itp.) w celu poszukiwania minimalizacji wydatków eksploatacyjnych a szczególnie
dla mieszkań socjalnych i komunalnych;
Elastyczność – możliwość swobodnego przekształcania struktury osiedla w przyszłości,
podążając za zmiennymi potrzebami mieszkańców;
Rodzina – osiedle wzorcowe ze względu na kompletność potrzeb jego mieszkańców:
pełna rodzina, niepełna rodzina, samotna matka, związki partnerskie, singliści, osoby
starsze.
STRUKTURA
miastoKOLAŻ – czytelnie określony
obszar, z podkreśleniem granic
poszczególnych
jednostek
kompozycyjnych jak i całego założenia.
Obwodowy układ komunikacyjny ze
strefą spowolnionego ruchu wewnątrz
zespołu. Ściśle zdefiniowane centrum
(Rynek Wygody). Jednolita zasada
formowania
jednostek,
podobne
zabiegi architektoniczne oraz użycie
lokalnych
materiałów
powinny
stanowić
wzmocnienie
lokalnej
tożsamości.
3
Zielony Klin – otwarta przestrzeń o funkcjach publicznych: oświatowej (szkoła), kulturalnej
(dom kultury), sportowej (boiska, sala sportowa), rekreacyjnej (park ze stawem),
społecznej (urban farm) i energetycznej (farma wiatrowa). Zielony klin zlokalizowany został
na styku projektowanego osiedla oraz istniejącego osiedla Pieczurki.
Cmentarz – istniejąca nekropolia + rezerwa terenu określona w studium, na styku
cmentarza, Zielonego Klinu oraz miastaKOLAŻ, proponuje się zlokalizowanie obiektu
sakralnego.
Strefa działalności gospodarczej – w zachodniej części opracowania, przewiduje się
zachowanie istniejącej funkcji aktywności gospodarczej (miejsca pracy).
Zieleń izolacyjna – otaczające zespół zielone błonia
ZABUDOWA MIESZKANIOWA
Cechą charakterystyczną zabudowy
mieszkaniowej jest podział jednostki
kompozycyjnej na 2 zasadnicze elementy:
- „mur” z wieżami – obrzeżna zabudowa
wielorodzinna, 5 kondygnacyjna z
lokalnymi akcentami wysokościowymi (78 kondygnacji);
- „wypełnienie” – zróżnicowane formy
zabudowy wielorodzinnej i intensywnej
zabudowy jednorodzinnej o wysokości 24 kondygnacje.
Zróżnicowane
użycie
materiałów,
geometrii dachu czy typów zabudowy
wprowadza
dużą
różnorodność
przestrzeni tak różną od standardowych
osiedli
czy
blokowisk
miejskich.
Przydomowe ogródki prywatne oraz
wspólne. Przewiduje się wielowątkowe
formy własności i sposoby użytkowania:
socjalne, kooperatywy, spółdzielcze i
deweloperskie.
Zabudowa jednorodzinna typu miejskiego
stanowiąca uzupełnienie funkcjonalne
miastaKOLAŻ rekompensowana jest w
intensywności zabudowy poprzez lokalne
wieże (osiedle różnorodne).
4
FUNKCJE UZUPEŁNIAJĄCE
W projektowanym
uzupełniających.
zespole
przewiduje
się
zlokalizowanie
różnorakich
funkcji
Oświata - żłobki i świetlice zlokalizowane wewnątrz miastaKOLAŻ jako integralna część
każdej jednostki kompozycyjnej. Zespół szkolno- przedszkolny położony w Zielonym
Klinie w bezpośrednim sąsiedztwie terenów rekreacyjnych i sportowych.
Kultura - projektuje się mediatekę i dom kultury.
Miejsca pracy - pracownie dla przedstawicieli wolnych zawodów oraz lokalne biurowce
projektuje się jako integralna część każdej jednostki kompozycyjnej. Daje to nie tylko
okazję do zaspokojenia potrzeb mieszkańców, ale także do wykreowania miejsc pracy w
najbliższej okolicy co powinno wpłynąć na redukcję powiązań komunikacyjnych i
większego „przywiązania” do miastaKOLAŻ. W zakresie opracowania została
zaproponowana również strefa aktywności gospodarczej o znaczeniu ponadlokalnym.
Administracja - obiekty administracji publicznej zlokalizowane wokół Rynku Wygody.
Handel wielkopowierzchniowy - w obrębie lokalnego centrum usługowe przewiduje się
zlokalizowanie wielkopowierzchniowego lokalu handlowego (supermarket). Miejsca
postojowe dla klientów zapewnione w garażu podziemnym pod Rynkiem Wygody.
Rekreacja - park wewnętrzny (wewnątrz zespołu miastaKOLAŻ) projektowany jako
zielony łącznik wschodniego parku rekreacyjnego i zachodniego zespołu parkowo
sportowego.
Integracja - dom spokojnej starości (przy zespole parkowym na wschodzie); urban farm
jako społeczna forma ogródków działkowych i niewielkich hodowli zwierząt (kury, krowy,
kozy itp.).
Energetyka - farma wiatrowa i instalacje solarne, zaspokajające energetyczne potrzeby
mieszkańców miastaKOLAŻ.
CENTRUM USŁUGOWE
Lokalne centrum usługowe (Rynek Wygody) spełniające funkcje administracyjną,
handlową (supermarket, mniejsze sklepy), usługową (gastronomia, opieka zdrowotna),
kulturalną i integracyjną (przestrzeń festiwalowa, stragany, jarmarki). Reprezentacyjny
plac miejski, w jego narożu zaprojektowano lokalną dominantę wysokościową (wyróżnik
przestrzenny). Parkowanie wzdłuż południowej pierzei placu oraz w podziemnym garażu
publicznym. Przy placu został zlokalizowany przystanek autobusowy, łączący Rynek
Wygody z centrum miasta Białystok. Lokalny plac powiązany z Placem Targowym w
południowej części założenia.
5
ZASADY ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU
Woda - retencja wód opadowych jest
ważnym elementem zrównoważenia i
najbardziej prostym do realizacji. Fakt
wdrażania
systemu
kanałów
odprowadzających wody deszczowe do
lokalnych zbiorników, a dalej do
zbiorczego zbiornika wody opadowej
daje okazję do stworzenia własnych
terenów rekreacyjnych związanych z
wodą. Proponuje się wykorzystanie
istniejącego
przebiegu
kanalizacji
deszczowej przebiegającego w północno
– wschodniej części terenu objętego
opracowaniem i zaadaptowanie go na
otwarty kanał miejski odprowadzający
wodę
deszczową
z
okolicznych
jednostek
do
niecki
strumienia
będącego dopływem rzeki Dolistówki.
Dodatkowo
kanał
wzbogaci
krajobrazowo
projektowany
park
wewnętrzny.
Energetyka – solarna i wiatrowa są
uzupełnieniem
idei
wdrażania
najnowszych prospołecznych idei i
pozwolą nie tylko na bardziej racjonalne
zastosowanie wyprodukowanie własnej
energii ale także powinno wpływać na
wzajemne
relacje
związane
z
korzyściami
finansowymi
i
podejmowaniem
decyzji
co
do
rozdziału zysków.
Oszczędna komunikacja – bliskie
sąsiedztwo głównej drogi pozwala na korzystanie z komunikacji publicznej oraz
infrastruktury rowerowej, a rozmieszczenie wszystkich istotnych funkcji dla mieszkańców
w najbliższej okolicy na dojścia piesze, a tym samym redukcję komunikacji prywatnej.
6
KOMUNIKACJA
Rdzeniem układu komunikacyjnego
projektowanej jednostki osiedlowej jest
droga Z2/2. Jej przebieg wynika z
wcześniej
zdefiniowanych
wpięć
określonych w studium. Podobną
funkcję (łącznika północ – południe)
spełnia zaprojektowana we wschodniej
części zespołu droga o znaczeniu
lokalnym, obsługująca również budynki
użyteczności publicznej zlokalizowane
w „Zielonym Klinie”. Układ dróg
wewnętrznych wydziela poszczególne
jednostki kompozycyjne, zapewniając dojazd do parkingów oraz sprawną komunikację
w całym zespole. Bogaty układ powiązań między kwartałami jest przeznaczony głównie
dla ruchu pieszego jednak z możliwością okazyjnego wjazdu samochodem. Drogi
wewnętrzne zostały zaprojektowane jako układ przestrzeni z jednolitą posadzką i tylko w
niewielkim stopniu wydzieleniu optycznym jezdni i ścieżek rowerowych. Na
skrzyżowaniach poziom jezdni został podniesiony do poziomu chodnika w celu
zmniejszania prędkości oraz usprawniania ruchu pieszego.
Ścieżki rowerowe wzdłuż dróg zbiorczych i głównych zostały zaprojektowane jako
odrębne elementy zaś wzdłuż dróg lokalnych oraz dojazdowych z wydzielonym pasem w
liniach rozgraniczających jezdni.
Miejsca parkingowe równoległe zostały rozmieszczone w liniach rozgraniczających drogi
wzdłuż całego wewnętrznego układu komunikacyjnego projektowanego osiedla (z
wyjątkiem miejsc parkingowych prostopadłych zlokalizowanych w obrębie lokalnego
centrum usługowego) Pod „Rynkiem Wygody” proponuje się zlokalizowanie parkingu
podziemnego przeznaczonego dla klientów centrum usługowego. Wzdłuż drogi
okalającej projektowany zespół zostały zaprojektowane parkingi prostopadłe. Wjazdy do
garaży podziemnych, (częściowo zagłębionych, zlokalizowanych obwodowo)
przewidziane z ulic wewnętrznych oraz ulic okalających zespół. W każdym przypadku
dach garażu podziemnego stanowi część urządzoną zieleni wnętrza mieszkaniowego.
Przystanki komunikacji publicznej zlokalizowano wzdłuż drogi Z2/2 oraz drogi L1/1 .
STRUKTURA ZIELENI
„Kręgosłupem” założenia miastaKOLAŻ jest Park Wewnętrzny spinający ze sobą tereny
sportowo, rekreacyjne i oświatowe na zachodzie (Zielony Klin) z zielenią parkową i lasem
na wschodzie. Uzupełniającą strukturę zieleni stanowią korytarze piesze (północ –
południe) doprowadzające mieszkańców do Parku Wewnętrznego. Przedłużeniem
zielonego „kręgosłupa” w kierunku zachodnim jest kładka piesza łączącą strukturę z
terenami zielonymi osiedla Pieczurki.
7
ULICE I PLACE
Podstawowa decyzja o wykreowaniu
zawartego fragmentu miasta jest
realizowana w formie struktury ulic i
placów oraz czytelne wydzielenych
kwartałów
(bloków)
zabudowy.
Ważnym elementem uzupełniającym
ruch uliczny są place stanowiące
miejsce kontaktów mieszkańców z
ograniczonym
ruchem
samochodowym.
Rynek Wygody - plac stanowiący salon
miasta zlokalizowany w sąsiedztwie
ważnego węzła komunikacyjnego wraz
z przystankami komunikacji miejskiej łączy wszystkie elementy struktury projektowanego
terenu oferując możliwości zaspokojenia potrzeb mieszkańców miastaKOLAŻ, a także
stanowiąc miejsce tożsamości łatwo rozpoznawalne dla ich mieszkańców.
Plac Targowy
Wygody.
– bezpośrednie wsparcie i kontynuacja przestrzeni publicznej Rynku
Place Kameralne – przestrzenie przeznaczone dla okolicznych mieszkańców z
możliwością lokalizacji drobnych usług (fryzjer, sklep osiedlowy, serwis rowerowy, punkt
opieki nad dziećmi, lokalne pralnie) jako miejsc spotkań lokalnej społeczności.
8