Starostwo Powiatowe Powiatowe Centrum Pomocy
Transkrypt
Starostwo Powiatowe Powiatowe Centrum Pomocy
Starostwo Powiatowe Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Piotrkowie Trybunalskim PROGRAM STRATEGICZNEGO ROZWI ZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH I POMOCY SPOŁECZNEJ W POWIECIE PIOTRKOWSKIM ________________________________________________________________ PIOTRKÓW TRYB. 2001 r. Wst p. Reforma administracji publicznej nało yła na nowo powstałe jednostki samorz du terytorialnego - powiaty, szereg działa zwi zanych z szeroko poj t pomocniczo ci skierowan do ró nych grup społecznych. Samorz d powiatowy w Piotrkowie Trybunalskim, stosownie do mo liwo ci podejmuje to wyzwanie troszcz c si mi dzy innymi o minimalny poziom warunków ycia lokalnej społeczno ci i o zapewnienie zrównowa onego rozwoju społecznego. Efektywne wypełnienie tych zada wymaga opracowania strategii działa pozwalaj cych mo liwie kompleksowo oceni istniej ce problemy społeczne naszego Powiatu oraz zaplanowa sposoby i terminy ich rozwi zywania stosownie do posiadanych mo liwo ci. Strategia stanie si projektowania i realizacji celowych działa podstaw - tak aby w znacz cy sposób sprzyja poprawie warunków ycia ludno ci potrzebuj cej pomocy - maj cych umocowanie prawne w samorz dzie powiatowym. 2 Wa niejsze działania Starostwa Powiatowego w zakresie polityki społecznej. Diagnoz problemów społecznych wyst puj cych w Powiecie przeprowadzono przy zastosowaniu metody SWOT (mocne i słabe strony, szanse i zagro enia) celem okre lenia, gdzie działania mog i powinny zosta podj te oraz rozpoznania zagro e , wobec których nale y podj stosowne uzgodnienia organizacyjne. . Proponowana strategia ma charakter ogólny, poniewa koncentruje si na sprawach szczególnie istotnych społecznie. Działania przedstawiaj uwarunkowania oraz okre laj cztery podstawowe cele strategiczne : 1. Opieka nad rodzin dysfunkcyjn . 2. Ograniczanie patologii i uzale nie . 3. Pomoc osobom niepełnosprawnym. 4. Opieka nad osobami samotnymi, w starszym wieku. Powy sze cele przedstawiono z okre leniem kluczowych zada wspartych wła ciwymi działaniami pomocniczymi. W dalszym etapie wy ej wymienione cele mog by podstaw do opracowania szczegółowych programów strategicznych ze wskazaniem realizatorów i współrealizatorów, ródeł finansowania, wyszacowania kosztów itp. Realizacja tych programów b dzie jednocze nie realizacj strategii. Przedstawione cele strategiczne i działania w tym zakresie s wst pnym efektem przemy le przedstawicieli : 1. Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, 2. Urz dów Gmin powiatu piotrkowskiego, 3. Gminnych O rodków Pomocy Społecznej, 4. O rodka Adopcyjno-Opieku czego w Piotrkowie Tryb., 5. Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Piotrkowie Tryb., 6. Komendy Miejskiej Policji w Piotrkowie Tryb., 7. Gminnych Komisji do Spraw Rozwi zywania Problemów Alkoholowych, 3 8. Powiatowego Urz du Pracy, 9. Polskiego Czerwonego Krzy a, 10. Organizacji pozarz dowych ( ko cioła katolickiego, kół gospody wiejskich), 11. Słu by Zdrowia w Piotrkowie Tryb., 12. Powiatowych szkół ponadgimnazjalnych (w Bujnach, Wolborzu, Czarnocinie, Szydłowie i Sulejowie). 4 CEL STRATEGICZNY I OPIEKA NAD RODZIN DYSFUNKCYJN . Istota problemu, aktualna sytuacja. Na trudn sytuacj dzieci cz ci rodzin naszego Powiatu wpływa bezrobocie, trudno ci w sprzeda y płodów rolnych, jak i niska ich warto sprzeda y. Taka sytuacja „przesuwa” coraz wi ksz cz w sfer niedostatku i ubóstwa, które nie maj rodzin rolniczych w praktyce mo liwo ci aktywnego przeciwdziałania takiemu procesowi. Utrzymywanie si przez dłu szy czas trudnej sytuacji bytowej w rodzinach prowadzi cz sto do marginalizacji materialnej i społecznej znacznej rzeszy rodzin i pozostaj cych w nich dzieci. Rodziny te najcz ciej odznaczaj si zaburzon struktur w postaci nieustabilizowanych formalnie i społecznie zwi zków, rozkładem po ycia mał e skiego. Zjawiska patologiczne powszechnie wyst puj ce w tych rodzinach to nadu ywanie alkoholu, przemoc, łamanie norm moralnych i społeczno-prawnych. Cz sto s to rodziny wielodzietne i niepełne. Negatywne skutki tych zjawisk najcz ciej dotykaj dzieci. Dziecko yj ce w takich warunkach nara ane jest na prze ywanie do wiadcze prowadz cych do zaburze jego rozwoju i sieroctwa społecznego. Od urodzenia a do pełnoletno ci, a zapewne i dłu ej, rodzina jest dla dziecka podstawowym rodowiskiem wychowania, rozwoju i socjalizacji. Je li rodzice biologiczni nie spełniaj swoich zada , pozbawiaj c dziecko opieki rodzicielskiej, lepsz form opieki dla takiego dziecka jest rodzina zast pcza. W powiecie piotrkowskim zaznacza si zast pczych, co wymusza konieczno stały wzrost liczebno ci rodzin podejmowania działa ekonomiczno – organizacyjnych w kierunku jako ciowego rozwoju zast pczej opieki rodzinnej. Jak dowodz obserwacje, bez zorganizowanego systemu działa na rzecz rodzin, wi kszo rodzin dotkni tych problemem patologii, przemocy, biedy nie jest w stanie prawidłowo funkcjonowa w rodowisku. 5 ZADANIE 1. Rozwijanie rodzinnych form nad dzieckiem osieroconym lub dysfunkcyjnym. DZIAŁANIE 1. Zacie nienie współpracy PCPR z O rodkiem Adopcyjno-Opieku czym, oraz organizacjami pozarz dowymi, działaj cymi na rzecz dzieci osieroconych. 2. Prowadzenie (przez O rodek Adopcyjno-Opieku czy) szkolenia rodziców i kandydatów do pełnienia funkcji : - rodziny zast pczej, - pogotowia opieku czego, - rodziny adopcyjnej, - rodzinnego domu dziecka. ZADANIE 2. Tworzenie systemu wsparcia dla rodzin w rozwi zywaniu problemów w rodzinie. DZIAŁANIA 1. Powołanie zespołu d/s poradnictwa specjalistycznego przy Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Piotrkowie Tryb. (konsultanci : pedagog, psycholog, prawnik). 2. Prowadzenie przez zespół konsultantów grup wsparcia, - w oparciu o metod psychologicznej pracy grupowej, - w formie warsztatów na temat chorób alkoholowych, przemocy w rodzinie, treningu asertywno ci. 3. Prowadzenie (przez organizacje pozarz dowe, jednostki wyznaniowe) porad konsultacji w zakresie problemów rodzinnych dotycz cych spraw wychowawczych, patologii w rodzinie, przemocy itp. 6 4. Udost pnienie (przez Urz dy Gmin, PCPR, Poradnie PsychologicznoPedagogiczne) rodzinom potrzebuj cym pomocy psychospołecznej i prawnej. 5. Współpraca PCPR z innymi instytucjami pozarz dowymi zajmuj cymi si pomoc rodzinie. 6. Praca socjalna Gminnych O rodków Pomocy Społecznej z rodzin poprzez wspieranie rodowiska. 7. Uruchomienie (pilota owo) punktów konsultacyjnych w gminach. ZADANIE 3. Tworzenie specjalistycznych placówek rozwi zywania problemów społecznych. DZIAŁANIA 1. Dokonanie przez PCPR diagnozy Powiatu w zakresie „rodzin w kryzysie” 2. Ewentualne zabezpieczenie (przez Starostwo Powiatowe) pomieszcze i opieki dla rodzin w kryzysie poprzez zorganizowanie O rodka Interwencji Kryzysowej. 3. Przygotowanie przez urz dy gmin (stosownie do mo liwo ci) mieszka socjalnych i mieszka chronionych. 7 CEL STRATEGICZNY II OGRANICZENIE PATOLOGII I UZALE NIE . Istota problemu, aktualna sytuacja Coraz powszechniejszym staje si zjawisko alkoholizmu i narkomanii. Utrwalaj si negatywne wzorce zachowa . Pogł bia si dysfunkcyjno Du a cz społecze stwa nie potrafi odnale rodzin. własnej to samo ci w mocno stresogennych warunkach ycia, wzrasta agresja słowna i fizyczna, stwierdzana jest przemoc fizyczna, psychiczna i seksualna. Trudno jest ustali aktualne wska niki dotycz ce przemocy. Jest to problem w du ej mierze ukryty. Zgromadzone dane nie odzwierciedlaj problemu. Uzale nienia ci le ł cz si z przemoc i dotycz wszystkich członków rodziny patologicznej. Najcz ciej sprawcami przemocy s m czy ni a ofiarami w ogromnej wi kszo ci kobiety i dzieci. rodowiskiem wymagaj cym szczególnego rodzaju pomocy s rodziny patologiczne z wyst puj cymi uzale nieniami od alkoholu i narkotyków, a dzieci z tych rodowisk cierpi nie tylko niedostatek, ale równie nara one s na wpływ uzale nionych rodziców. Wymagaj zatem szczególnego traktowania i ochrony. Wobec narastania problemów wynikaj cych z alkoholizmu, narkomanii, uzale nie i przemocy w rodzinie, ofiary nie mog si czu osamotnione, za terapia i edukacja w tym zakresie musi by w mo liwie szybkim tempie udoskonalona. ZADANIE 1. Przeciwdziałanie uzale nie . 8 DZIAŁANIA 1. Zorganizowanie poradnictwa dla osób i rodzin dotkni tych problemem uzale nie (przez Gminne Komisje do Spraw Rozwi zywania Problemów Alkoholowych). 2. Prowadzenie działa profilaktycznych i szkoleniowych na temat skutków nadu ywania alkoholu (Komenda Miejska Policji). 3. Zorganizowanie cyklicznej edukacji w zakresie zwalczania narkomanii obejmuj cej dzieci i młodzie (szkoły ponadgimnazjalne przy współudziale Komendy Miejskie Policji). 4. Nawi zanie współpracy (Komendy Miejskiej Policji) z o rodkami specjalistycznymi, fundacjami i monarem celem przeprowadzenia rodowiskowych szkole w zakresie uzale nie . 5. Utworzenie szkolnych grup konsultacyjnych zło onych z przedstawicieli policji, pracowników socjalnych , reprezentantów szkoły i rodziców. 6. Przygotowanie i wdra anie (przez Słu b Zdrowia) lokalnych programów promocji „Zdrowego trybu ycia”. ZADANIE 2. Tworzenie systemu wsparcia dla osób uzale nionych. DZIAŁANIA 1. Współdziałanie (PCPR) z Pełnomocnikami i Komisjami do spraw Rozwi zywania Problemów Alkoholowych – tworzenie programów lokalnych w tym zakresie. 2. Rozwa enie mo liwo ci utworzenia wspólnej poradni dla z problemami alkoholowymi dla 11 gmin i miasta Piotrkowa Tryb. 3. Organizowanie (przez urz dy gmin): - wietlic rodowiskowych lub socjoterapeutycznych - klubów wspieraj co-integracyjnych dla dzieci i młodzie y, - grup samopomocowych dla osób uzale nionych typu „AA” 9 osób 4. Prowadzenie spotka problemowych w istniej cych grupach rodowiskowych np. w Kołach Gospody Wiejskich. ZADANIE 3. Przeciwdziałanie patologii. DZIAŁANIA 1. Utworzenie (przez PCPR) banku danych dotycz cych kadry terapeutów, trenerów i instytucji uprawnionych do prowadzenia działa edukacyjnych w zakresie patologii społecznej. 2. Obj cie (przez Gminne O rodki Pomocy Społecznej) opiek dzieci z rodzin patologicznych. 3. Zorganizowanie (przez Gminne O rodki Pomocy Społecznej) opieki i czasu wolnego dzieciom z rodzin patologicznych w wietlicach rodowiskowych, ogniskach, klubach itp. 4. Tworzenie przez Gminne O rodki Pomocy Społecznej grup wsparcia dla rodziców i dzieci rodowisk patologicznych. 5. Reedycja przez Gminne O rodki Pomocy Społecznej konkursu plastycznego dla dzieci i młodzie y pt. „Pami tajcie o zakazie sprzeda y alkoholu nieletnim”. 6. Systematyczne kontrolowanie przez Gminne Komisje do Spraw Rozwi zywania Problemów Alkoholowych punktów sprzeda y alkoholu pod k tem przestrzegania zakazu sprzeda y alkoholu nieletnim. 10 CEL STRATEGICZNY III POMOC OSOBOM NIEPEŁNOSPRAWNYM. Niepełnosprawno niepełnosprawno to nie tylko dysfunkcja fizyczna człowieka, posiada równie konsekwencje funkcjonowania w rodowisku, pełnienia ról społecznych, samorealizacji zawodowej. Medycyna w miar precyzyjnie i obiektywnie potrafi okre li stopie i rodzaj niepełnosprawno ci w oparciu o kryterium kliniczne, trudniej okre li zdolno funkcjonowania w jest yciu. Niekorzystnie dla niepełnosprawnych naszego Powiatu przedstawia si ich sytuacja bytowa, warunki mieszkaniowe i brak wyposa enia w przedmioty ułatwiaj ce codzienne ycie. Od mo liwo ci finansowych osób niepełnosprawnych zale y mo liwo leczenia, rehabilitacji, sposób od ywiania, zakup sprz tu ułatwiaj cego prawidłowe funkcjonowanie. Kumulowanie si upo ledzenia zdrowotnego i materialnego łatwo generuje popadanie w ubóstwo i wył czenie z ycia społecznego. Dlatego niedostatek materialny łatwo wywołuje efekty wtórne doprowadzaj c do samoograniczania potrzeb, d e czy nawet wzmacniania ogólnej pasywno ci yciowej i ogranicze funkcjonalnych. Parafrazuj c nale y podkre li , e sytuacja osób niepełnosprawnych jest gorsza od osób pełnosprawnych, dlatego te nale y podj działania prowadz ce do szeroko podj tej aktywizacji i rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Osoby niepełnosprawne nale y postrzega jako partnerów posiadaj cych ograniczone ale tak e twórcze uczestnictwo w ró nych sferach społecznego. Szczególn trosk nale y obj ycia dzieci niepełnosprawne i ich rodziny. W rodzinie dziecko zaspokaja swoje potrzeby biologiczne, psychiczne, emocjonalne, a w sytuacji dziecka niepełnosprawnego rodzina pełni dodatkowo funkcj terapeutyczn . Realizacja tej funkcji b dzie pełna je li rodzina b dzie wspierana mi dzy innymi wiedz jak piel gnowa 11 dziecko chore, by nie dopu ci do zaniedba zdrowotnych, utrzyma aktualny stan zdrowia i przede wszystkim by stymulowa popraw zdrowia i mo liwo ci rozwoju dziecka. ZADANIE 1. Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych. DZIAŁANIA 1. Zwi kszenie dost pno ci (przez Powiatowy Urz d Pracy) do usług doradztwa zawodowego. 2. Wspieranie (przez PCPR) pracodawców tworz cych miejsca pracy dla osób niepełnosprawnych. 3. Udzielanie (przez PCPR i Powiatowy Urz d Pracy) po yczek osobom niepełnosprawnym na rozpocz cie działalno ci gospodarczej. 4. Prowadzenie (przez Powiatowy Urz d Pracy) szkole i przekwalifikowa z uwzgl dnieniem psychofizycznych mo liwo ci osób niepełnosprawnych i potrzeb rynku. 5. Intensyfikacja (przez Powiatowy Urz d Pracy) działa po rednictwa pracy przy poszukiwaniu miejsc pracy. 6. Wspieranie pracodawców rodkami Funduszu Pracy aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu z uwzgl dnieniem osób niepełnosprawnych. ZADANIE 2. Rehabilitacja społeczna osób niepełnosprawnych. DZIAŁANIA 1. Dofinansowanie ze rodków PFRON do turnusów rehabilitacyjnych (PCPR). 2. Łamanie barier funkcjonalnych i architektonicznych, urbanistycznych i w komunikowaniu si w miejscu zamieszkania osób niepełnosprawnych (PCPR). 3. Pomoc w zaopatrzeniu, niezb dne pomoce techniczne w tym przedmioty ortopedyczne i rodki pomocnicze (PCPR). 12 ZADANIE 3. Opieka nad dzieckiem niepełnosprawnym. DZIAŁANIA 1. Prowadzenie (przez Polski Czerwony Krzy , Słu b Zdrowia) szkole dla rodzin, opiekunów, wolontariuszy sprawuj cych opiek nad dzieckiem niepełnosprawnym. 2. Uruchomienie (przez Gminne O rodki Pomocy Społecznej) „galerii” promuj cej umiej tno ci dzieci niepełnosprawnych. 3. Udzielenie pomocy (przez PCPR) przy rozwijaniu pozainstytucjonalnych form pomocy i wsparcia. 4. Intensyfikacja promowania (przez Słu b Zdrowia, Polski Czerwony Krzy ) działa profilaktyki i o wiaty zdrowia oraz tolerancji i pomocy wobec niepełnosprawnych. 13 CEL STRATEGICZNY IV OPIEKA NAD OSOBAMI W PODESZŁYM WIEKU, SAMOTNYMI. Istota problemu , aktualna sytuacja Narastaj cym problemem społecznym jest zwi kszaj ca si liczba osób osamotnionych. Wiele z nich yje w stale powi kszaj cej si izolacji, w wyniku licznych, negatywnych skutków ( apatia, depresja, zagro enie utraty zdolno ci samodzielnego radzenia sobie i potrzeba stałej opieki z zewn trz). Sytuacja tych osób pogarsza si z wiekiem, gdy mi dzy innymi pojawiaj si coraz liczniejsze problemy zdrowotne. Do wiadczenie wskazuje, e mimo intensywnej opieki, poczucie osamotnienia dla wielu ludzi stanowi decyduj cy powód, poddawania si opiece stacjonarnej, chocia w wielu przypadkach nie jest konieczna całodobowa opieka w domach pomocy społecznej . Obserwuje si rosn c liczb przewlekle chorych, niepełnosprawnych i osób w podeszłym wieku, ponadto istnieje brak systemu opieki długoterminowej – tj. wystarczaj cej piel gnacyjnych. Dlatego powszechne liczby jest zakładów wymuszanie opieku czo na - szpitalach hospitalizacji chorych wymagaj cych tylko piel gnacji z tak zwanych przyczyn społecznych. Wi kszo przebywa w domu z tych ludzi nie chciałaby te pomocy społecznej. do ko ca Kilkumiesi czna ycia intensywna piel gnacja, rehabilitacja i edukacja w zakresie radzenia sobie z problemami niepełnosprawno ci mo e pozwoli domu pod opiek na dobre funkcjonowanie we własnym piel gniarki domowej lub opiekunki w ramach systemu piel gniarsko – opieku czego. 14 ZADANIE 1. Rozszerzenie działalno ci rodowiskowej opieki dla osób samotnych i w starszym wieku. DZIAŁANIA 1. rodowiskowe zdiagnozowanie (przez Gminne O rodki Pomocy Społecznej) potrzeb w zakresie opieki nad osobami przewlekle chorymi, samotnymi i w starszym wieku. 2. Uruchomienie, stosownie potrzeb i mo liwo ci agencji piel gniarskoopieku czych (gminne o rodki pomocy społecznej, samorz dy gmin, publiczna słu ba zdrowia, zainteresowane piel gniarki). 15 Oczekiwane efekty realizacji Programu Strategii Rozwi zywania Problemów Społecznych i Pomocy Społecznej Poprawa warunków ycia osób wymagaj cych pomocy społecznej poprzez: 1. Utworzenie spójnego systemu realizacji zada Pomocy Społecznej w powiecie piotrkowskim. 2. Pobudzanie społecznej aktywno ci do działa samopomocowych. 3. Wzrost społecznej wiadomo ci w rozwi zywaniu problemów lokalnych z zakresu pomocy społecznej. 4. Zwi kszanie skuteczno ci instytucjonalnego oddziaływania skierowanego do rodowisk wymagaj cych pomocy. 5. Stymulowanie i wspomaganie inicjatyw lokalnych prowadz cych do zmniejszenia rozmiarów ubóstwa. 6. Wypracowanie sposobów diagnozowania problemów społecznych w powiecie piotrkowskim. 7. Innowacje w zakresie polityki społecznej. 8. Motywacje rodzin dotkni tych lub zagro onych patologi społeczn do zmiany stylu ycia. 9. Zapobieganie i przeciwdziałanie problemom uzale nie . 10. Zwi kszanie opieki nad osobami starszymi i samotnymi. 11. Zwi kszanie akceptacji rodowiska lokalnego wobec osób niepełnosprawnych. 12. Zwi kszanie mo liwo ci uczestnictwa osób niepełnosprawnych w yciu publicznym. 13. Zwi kszanie mo liwo ci samodzielnego funkcjonowania osób niepełnosprawnych. 16