niewidzialni mieszkańcy naszych domów

Klucz do oznaczania rzędów roztoczy (Acari)
1. Brak bruzdy sejugalnej, ciało podzielone na gnatosomę i idiosomę. Nogi z wolnymi
biodrami. Oskórek szczecin nie zawiera aktinochityny, nie załamuje światła
przechodzącego i nie świeci w świetle spolaryzowanym
nadrząd Anactinotrichida 2
- Ciało podzielone bruzda sejugalną. Nogi nie mają wolnych bioder. Oskórek
szczecin nie zawiera aktinochityny, nie załamuje światła przechodzącego i nie świeci
w świetle spolaryzowanym
nadrząd Actinotrichida 3
2. Gnatosoma z charakterystycznym hipostomem uzbrojonym w skierowane do tyłu
haczyki, razem z chelicerami tworzy aparat kłująco-ssący.
Ixodida (kleszcze)
- Gnatosoma z nieuzbrojonym hipostomem. Ciało podzielone na gnatosomę i
idiosomę. Roztocze dość dużych rozmiarów, zwykle koloru brązowego. Dość silnie
sklerotyzowane.
Gamasida (Mesostigmata)
3. Narządy gębowe silnie zredukowane. Bardzo małe roztocze, z gładką
powierzchnią.
Tarsonemida
- Narządy gębowe dobrze rozwinięte lub poszczególne części dokładnie
rozpoznawalne. 4
4. Pedipalpy małe, aczkolwiek wyraźnie widoczne, złożone z 2 segmentów. Brak
przetchlinek i tchawek. Roztocze słabo schitynizowane, oskórek elastyczny,
przeźroczysty, często koloru białego, brudnoszarego.
Acaridida (Astigmata)
- Pedipalpy większe i złożone z 3-5 segmentów. Prodorsum w wielu przypadkach z 1
lub 2 trichobotriów. Tchawki i przetchlinki w wielu przypadkach obecne. 5
5. Oskórek ciała najczęściej słabo sklerotyzowany. W wielu przypadkach obecne 1
do 2 par trichobotriów. Często duże gatunki, w kształcie rombu, owalne,
powierzchnia miękka, bez połysku, często w czerwonym, czarnym, brązowym lub
zielonym kolorze. Odnóża często powyginane.
Actinedida (Protigmata)
- Ciało większości dorosłych (często także młodocianych) silnie schitynizowane.
Kolor ciała od jasnożółtego do ciemnobrązowego. Obecna 1 para trichobotriów.
Oribatida (mechowce)
chelicery
pedipalpy
odnóża
sensilus
trichobotrium
botridium
Gamasida (Mesostigmata) – przykłady
Dermanyssus gallinae
(ptaszyniec kurzy)
Rhodacarus sp.
Promegistus sp.
Laelaps sp.
Varroa jacobsoni
Spinturnix sp.
Oribatida (mechowce) – przykłady
Eupthiracarus sp.
Tectocepheus sp.
Ceratozetes gracilis
Hypodamaeus riparius
Eupelops tardus
Eupterotegaeus sp.
Acaridida (Astigmata) – przykłady
Glycyphagus domesticus
(roztoczek domowy)
Acarus siro
(rozkruszek mączny)
Dermatophagoides sp.
Tyrophagus putrescentiae
(rozkruszek drobny)
Sarcoptes scabiei
(świerzbowiec ludzki)
Roztocze piór ptaków
Actinedida (Prostimata) – przykłady
Anystidae
Cunaxidae
Demodex sp. (nużeniec)
Eriophyoidae (szpeciele)
Austrothrombium sp.
Lorryia formosa
Tarsonemida – przykłady
Tarsonemus sp.
(róznopazurkowiec)
Scutacaridae
Ixodidae (kleszcze)
Argas reflectus
(europejski obrzeżek gołębi)
Dermacentor variabilis
(kleszcz łąkowy)
Ixodes ricinus (kleszcz pospolity)
(samiec – z lewej, samica – z prawej)