Instrukcja gry terenowej - Obowiązki i przywileje zasadźcy

Instrukcja gry terenowej - Obowiązki i przywileje zasadźcy

Interaktywna
GRA TERENOWA
Obowiązki i przywileje zasadźcy
Poznaj obowiązki i przywileje zasadźcy. Dowiedz się, jak Stary Sącz stawał się miastem! W średniowieczu zasadźcą była osoba osadzająca miasto
lub wieś w imieniu władcy. Zasadźca działał na podstawie aktu lokacyjnego. Sprawdź, jak wyglądał ten dokument, jak czerpano papier, by go
spisać, oraz spróbuj swoich sił w kaligrafii. Poznaj podstawy prac mierniczych: średniowieczne miary i zasady wyznaczania kąta prostego.
Zwiedzaj, ucz się i poznawaj przeszłość Starego Sącza – to Twoje obowiązki.
Przywilejem będzie udział w finale gry, po rozwiązaniu wszystkich zadań.
Zasadź miasto!
Zapraszamy do gry!
SSacz istrukcja A5+.indd 1
Pierścień
erścień
eń św. Kingi
ngi
Stary Sącz – 13 lipca 2008 r.
2008-07-07 20:56:22
imię
imię
imię
imię
nazwa drużyny
WAŻNE INFORMACJE
12.00-14.30 – rejestracja uczestników gry na stanowisku startowym na Rynku
16.30
– zakończenie gry, do tego czasu należy złożyć wypełnione instrukcje na stanowisku
startowym na Rynku
17.00
– finał gry terenowej na Rynku
SSacz istrukcja A5+.indd 2
2008-07-07 20:56:24
Do obowiązków zasadźcy należały prace związane z powstaniem nowej osady oraz wyznaczeniem gruntów pod uprawę. Werbował on osadników i troszczył się o zapewnienie im warunków do zagospodarowania się.
Jako wynagrodzenie zasadźca otrzymywał dziedzicznie wójtostwo lub sołectwo w zakładanej osadzie oraz dodatkowe przywileje gospodarcze.
Rynek
Planowanie układu miasta rozpoczynano od wytyczenia kształtu rynku oraz układu
odchodzących od niego ulic. Odległości określano zgodnie z systemem średniowiecznych miar.
Zadanie:
[O pełnych godzinach]
Przy studni spotkasz Skarbika księżnej Kingi – średniowiecznego kronikarza dziejów Starego Sącza. Wysłuchaj opowieści o sposobach wytyczania placów i ulic. Dowiedz się, jaki jest dzisiejszy metryczny odpowiednik miar:
– palec
– sąg
– dłoń
– stopa polska
– łokieć polski
– krok
Podczas wytyczania miasta posługiwano się prostymi narzędziami, dzięki którym
można było precyzyjnie zmierzyć odległości, a także wyznaczyć kąty proste.
Zadanie:
Weź udział w pokazie wytyczania rynku. Naucz się wyznaczać kąt prosty
za pomocą sznurka i palików. Pilni asystenci otrzymają w nagrodę pamiątkową pieczęć!
SSacz istrukcja A5+.indd 3
2008-07-07 20:56:24
Średniowieczny zasadźca dbał nie tylko o prawidłowe wytyczenie układu miasta. Musiał także zapewnić miastu stosowne prawa. Prawa te nadawał książę lub inny władca
w specjalnym dokumencie zwanym aktem lokacyjnym.
Skwerek za muzeum
Zadanie:
Na skwerku za muzeum spotkasz urzędnika średniowiecznej kancelarii książęcej. Wysłuchaj jego opowieści o prawach miejskich. Dowiedz się, z jakich
elementów składał się dokument lokacyjny.
Wszystkie prawa nadawane miastu były spisywane w akcie lokacyjnym. Sporządzenie
takiego dokumentu wymagało znajomości sztuki pisania.
Zadanie:
Udaj się do stanowiska kancelaryjnego, poznaj średniowieczne kształty
liter i kaligraficznie wpisz poniżej nazwę swojej drużyny.
SSacz istrukcja A5+.indd 4
2008-07-07 20:56:24
Rynek
Praca zasadźcy, a także całej kancelarii dworskiej wymagała nie tylko znajomości pisma. Żaden dokument nie mógł powstać bez papieru!
Zadanie:
Odwiedź warsztat czerpaczy papieru. Zapoznaj się z technologią jego wytwarzania, dowiedz się, jaki sprzęt był do tej pracy potrzebny. Wykonaj swój
własny arkusz papieru. Zachowaj go – potwierdzi wykonanie zadania!
„Oficyna Raczków”, Rynek 21
Stary Sącz jest jednym z najstarszych miast w Polsce. Od jego założenia upłynęło już
ponad 750 lat.
W sieni kamienicy przy Rynku 21, należącej niegdyś do starosądeckiego artysty Józefa
Raczka, zachowały się malowidła ścienne przedstawiające najważniejsze wydarzenia
z historii Starego Sącza.
Zadanie:
Przyjrzyj się uważnie kolejnym scenom, dowiedz się, jakie wydarzenia
upamiętniają. Zanotuj „radę”, której starosądeczanie udzielają nowosądeczanom.
Muzeum Regionalne im. S. Udzieli
Starosądeckie Muzeum Regionalne mieści się w szesnastowiecznej kamienicy zwanej
Domem na Dołkach. Zgromadzone tu zbiory pokazują między innymi dzieje miasta,
które do dziś zachowało układ ulic z czasów lokacyjnych
SSacz istrukcja A5+.indd 5
2008-07-07 20:56:24
Zadanie:
Odszukaj na wystawie makietę Starego Sącza. Sprawdź, który z przedstawionych poniżej rysunków pokazuje charakterystyczny dla Starego
Sącza układ rynku i wychodzących z niego ulic?
Ziemia Sądecka była osobistą własnością księżnej Kingi, która na tym terenie nie tylko
ulokowała miasto, ale również założyła klasztor sióstr klarysek.
Zadanie:
W muzeum otrzymasz zestaw fotografii prezentujących fragmenty
klasztornej architektury. Przyjrzyj im się uważnie i spróbuj je odnaleźć.
Zaznacz ich lokalizację na mapce przedstawiającej zespół klasztorny
klarysek.
SSacz istrukcja A5+.indd 6
2008-07-07 20:56:24
Źródełko św. Kingi
Po śmierci Bolesława Wstydliwego, księżna Kinga wstąpiła do ufundowanego przez
siebie klasztoru. Poza obrębem klasztornych murów znajduje się źródełko św. Kingi.
Zadanie:
Przespaceruj się do źródełka. Przeczytaj zamieszczoną przy źródełku legendę o jego cudownym powstaniu. Zanotuj jej treść.
Rynek
Stary Sącz odgrywał ważną rolę w księstwie krakowsko-sandomierskim, ponieważ
przebiegały tędy ważne szlaki handlowe. Podróżowanie sprzyjało nie tylko rozkwitowi
interesów. Dzięki wędrówkom podróżnicy mogli poznać zwyczaje i kulturę sąsiednich
krajów i narodów. W XIII wieku księstwo krakowsko-sandomierskie graniczyło m.in.
z Królestwem Węgier.
Zadanie:
[12.00, 13.30, 15.00]
Na scenie trwa pokaz węgierskich tańców ludowych. To niepowtarzalna okazja, by się ich nauczyć. Tancerze pokażą Ci podstawowe kroki.
Powodzenia!
SSacz istrukcja A5+.indd 7
2008-07-07 20:56:24
***
Wykonałeś wszystkie zadania? Wróć do punktu startu. Jeżeli wykonałeś
je prawidłowo, otrzymasz pieczęć uprawniającą do udziału w finale.
Organizator:
Małopolski Instytut Kultury
ul. Karmelicka 27, Kraków
tel.: 012 422 18 84
www.mik.krakow.pl
Partnerzy:
Urząd Miasta
i Gminy
w Starym Sączu
Miejsko-Gminny
Ośrodek Kultury
w Starym Sączu
Muzeum Regionalne
im. S. Udzieli
w Starym Sączu
Powiatowa
i Miejsko-Gminna
Biblioteka Publiczna
w Starym Sączu
instytucja kultury
Województwa Małopolskiego
Wsparcie finansowe
©MIK, Kraków 2008
SSacz istrukcja A5+.indd 8
2008-07-07 20:56:24