Por×wnanie jakoäci ycia pacjentek z owrzodzeniami koÑczyn

Transkrypt

Por×wnanie jakoäci ycia pacjentek z owrzodzeniami koÑczyn
ORIGINAL PAPER
Curr Probl Psychiatry 2012; 13(4):251-258
The comparison of quality of life of female patients over and below 41 years
of age with lower limbs ulcerataion treated surgically or conservatively
Marta Makara-
, Karo- Noszczyk
!"#$
% & ' ' * +! +&!' ,$ & ./ 67 9
* *
& ' *77< &&! ' * $* 67 9+ 6 ' * o,$
&,!' *77< $ + $ * & ,7 * &!' mfort
=&&!'&+!&!7>
!'6
*!s+'
+'!* z ,*,!
67
&!!'+,$'y'6'
*&!'+$6!
67?&+$'&!
*
czyn dolnych leczone
na tere@!
&
'**$*
%&
o!&B7D
FH#$%97#$J&./7!
6,$*&i u6
,!!
!'!!
J6Q%S%#– >DVW7B
e
+F.&
,&!'!
J6X
$<=*&*&*
*7$
a,6
,
kwestionariusz
7
&&$6
&!
e*
,6!+!
67 & &!
&6!XY 6 !
J 6 6! y & * =< *!
&!
!7
&!
&+&o*!
67
<%&!
J6
*&&
J6cze&!
A
Crural ulcerations are associated with age and are much more common in people over ./= 7 Ulcers etiologic factors
include: && factors related to the conditions and lifestyle7Often they are the result of co-morbidities such as arterial
disease$*7 Ulcerating changes cause physical discomfort*& which contributes to social
7 Research indicates that health becomes the primary and one of the main determinants of the quality of
life7Complications occurring in the elderly connected with ulcersvenous insufficiency lead to lower Z==7 The study group
comprised patients with leg ulcers treated in the Military Q& with Policlinic in the Public Q Institute B7 D
23 in
Lublin &*= Surgery7\roup size ./ &7 To assess the quality of life of patients with leg ulcers a shortened
version of the questionnaire Q%S%# - >DVW assessing the quality of life7 This survey consists of F. Z which
describe the quality of life in four areas: physical & ]*7 The study also used a brief authors’
questionnaire7The research confirms that the age of patients with leg ulcers differentiates their assessment of the quality ==7 In the
group of patients over 41 years of age the quality of life was assessed lower; primarily it concerned somatic & and
environmental 7 The age of patients significantly influenced the assessment of the quality of ]7
: leg ulcersZ==mood]]*chronic venous insufficiency*
!"
J 6 ! $' y+&!'' ! + &&!7 !
&* 6
+ H/-X/^ ,$ _Y`7 ! >
F//j *+ j/ Yx/ +
przy&
, ,$ * *7 D
koszty zabe& &$ ' owrzo-
Copyright © 2012 Medical University of Lublin
* & ! > ! + F//*,=,_F`7
% & !!' + &e
! 6! _H` +&!' Yj-20 %
&7 * ' ' e
* +! +&!' ,$ & ./ 6 _X`7 9
* * &d'*77<&&!
'|
* $* 6 $ J
252
M7 Makara-
7 Podstawka, M7
7 - Noszczyk
$+
*= * & !
&_5` – nowotwory lub
=
! i urazy _.`7 % ' +
$* * $+' * +&a&$!,!$_j`7
Owrzodzen 6 ' !+6* $!*
&
! 6! !' terech
tygojF_}`7 !6
6 & $7 %$!*! * 6 $6 &!* , =$&o *! &+
_x`7 +
J $ x/ ^
' odzenia podudzi
& 67 %
~ ^ F/ ^ + &wodowane
, *66' _Y/`7 &&
o & &!' !
+& 6
,
&7'&o*'$J
,6 $ + $ *
&,_YY`7
' &
' ' 6' e&6*'$J,67
" +
*' *J arakter
dys
*=&Jzm+
6
&6&w$+'!=
*
*z*_Y`7
Owrzodze + &!' &!, dyskomfort psychiczny z &!''&
! &! _j`7 * '& ' &6 &$* *o &!' 6 =
!
$&& &!,7 &
!
6! + !' J
',$ +
!'*
samym ryzyko &&7 *
, !' + &' $ &&o
&'$6!
6&!n,7"
&!,$J*enia obraz samego
$! &
'6 zabu$
'*e+_YFYH`7
Leczenie o 6 istot&$**,+a!'' $+ !
!' stosowanych dotychczas metod & _Y`7
* $ ! & =k!! &
*!+ & &osowaw_YXY~`7
Problem skutecznego leczenia owrzodzenia na
&6!!&=
po uzyskaniu w! &! $ trud* * **7 $
! $ ekono* &7 !6! ' &
a* ! + ' &' &o ,6 =
! ' &
*!
67
Curr Probl Psychiatry 2012; 13(4):251-258
> !
6 !' + * dodatkiem do ilo! , dokony! ! * ! $! o$$7!',|
J + & !
6
6 & $ *!l_Y`7
!
J6'|
6 + &$* !
&! =
!! o
&**66o !' *+ !
' * '
,w6!
!$$_Y.`7%!'
=
+ 6 J i*!+ $!, $ 6 $&&o'J&!sprawowania samoopieki
&,&_~`7
€* ! , &!'
!
J 6 ,$ ! 7 e
* & +
u
,$!'$&
6+!+&!!
wielochorobowo7
>
!'6
*!+
'+'!*,ch determinan, !
6 _Yj`7 &!!' +
,$ ' ' 6'
* &!'+$6 !
67 Pracownicy ochrony zdrowia 6
w zapewnienie opieki i leczenia osobom chorym wymaga!' ,6 * & $ !
J6&!_Y}Yx`7
9* & $ &, !
6 &a!
* ,
& < XY 6 &6! XY
67
#
$
> && , ./ &!
z owrzodzeniami e @ !
& '
w Samodziel* $* %&
Zdro!&B7D
FH#$%
Chi7
#
$ $ & &* !'! !
J 6 Q%S%# – >DVW7 B
+ F. & , &
! & & € ' "
& Q%S%#– >DVWY//7>&&
o potrzeb ,! ! !'! !
J
6 Q%S%# – >DVW7 B
~&! Y &‚ $
ƒ $ ~ – $ $ ƒ
$ 7 ,6 ,
autorski kw 7  & ,!
6&!
*
&6!XY&!
777 253
&!
& *7 Kwe } & * Y &
+ *=-&
$ !
*! amieszkani &7 &'&* $ e&
&=* &$ &oprawne & 7 ono
6*J!6$*e , 7 "y
$&!7
!
& &!
&6 $ * 6*
„H..j^† &' $ * + |
* * Y..j^ & * y
*'7 !
!$$*!'
<
,
' *' „YHHH^† &
„Y/^† $ * „HHH^†7
& &!
&! ,6
&6 $ * 6*7 Stano XHHH^ , ! &7 D,
FHHH^ & *'
Yƒ~ $ &! * y
,
' *'7 ..j^ $ * & zawodowe ,
'$*7
\$Y7
9$$,$
%
Y
1–3 lata
4–5 lat
6!~
Razem
\$F7
>6~..j^$
*+6
79&'$$
'7'
=**&YHHH^
&7€..j^$&7
€
$+*'
+!$„HHH^†7
, &!
&! & FƒH
, *+6
„...j^†7 ! !o< „YHHH^† & „Y/^† $ *
„..j^†7 € $ ! & &
'
=rmalnym „HHH^†7
6j/^&!
o }..j^ $ &e!&7$„H/^
& YHHH^ & e &!† $ awodowo ze
wz+ '+ * $ 7
Analiza uzyskanych odpowiedzi pozwala stwierJ6&&!
$
+ $' 6
' & ~ 7 >
‡
& 6 ! X–~ „FHHH^†
Y..j^- 7,!6
Y/^ $ ! &7 ,
&!
&!~HHH^
&~7&$&a6$&&
4–~o* Y..j^ - 7 ..j^
$ &! *+7„\$7Y†
N
%
3
Y///
5
Y..j
7
FHHH
15
~///
30
Y////
N
%
2
..j
5
Y..j
7
FHHH
Y.
~HHH
30
Y////
\$&!+$,$&
'"

Planowany
Razem
N
%
7
FHHH
23
j..j
30
Y////
$&*&&!+
j..j^&!
6xHHH^
&!7 & &&
ach
$ &!+ „FHHH^ &!
onych
zachowa ..j^ $ operacy!|
†7 \$7F
$ 6 , & !
6y !
' nieznacznie
6 & &!
& XY 7 67 ‰
& &!
XY 6 ' + &!
6Hj~&,
&!
&XY
6
N
%
2
..j
28
xHHH
30
Y////
HXX7  +
$6J '&
w odniesieniu do zadowolenia z d & &!
XY 7 67 HHF
&, &!
& XY 6 d
FxX7
B &, $ & e
! 6 j owa &
= *! 6 ‚
+&!' ,&!
& XY 7 67
!$!$6&!+
*+ !*! $6ne
&&
$, = 6 Curr Probl Psychiatry 2012; 13(4):251-258
254
M7 Makara-
7 Podstawka, M7
7 - Noszczyk
za*
&7
$6a6J„&Š//X†*+|
6' ' &!
& XY
*6„Hjx† &, &!ntek po 41
6„HH}†79
Y7
$
6+=y so!!$
XY&6!e
7 !$! $6 ' deklarowane 6 * !*!
zado & &!,7 B wskazu! 6 F &, H &
„...j^† ,6nice
&*!' J &!
& XY 7 67
6! < a! ‚* ! 6 *7  6! * o&&!,7
6 ,6„&Š//Y†
w odpowiedz ' 6
intymnego pac!
6''
&!t
&6!XY
6!&
Hx.&,&!
&&6!XY
6 ! & HY.
„
H†7
Y7%!
6$**
badanych
!* &* $ $ &
ocen w stosunku do sfery psy!7 !
zest&$,$&aJ$,!
6=&!7
>&
!&&u!' + ~-&' ' ,! Y &o‚~– $6*&ƒ$
do$ ƒ $ a7 !'
* $ , & F. Y w
natomiast 5 – 7
B!' 6 6J 6
$ XY 6! !' &
!'+ =+ &o =
!a7
!+
,6+&u!'J
& $! XY 6 Hj~
w po,&$!&6!XY
6
HF} !*! &y&
&!'+7
F
!&,$&!
6ycia badanych w sferze psycho!7
F7%!
6=&! a wiek
badanych
Curr Probl Psychiatry 2012; 13(4):251-258
H7%!
6=!!
badanych
!* * &+& $ $y,6
*7 %e !
6 = ! $a7 = + m obszarem
=
! $ , !$!
,6 &7 %$ & XY 7 67
6! X &, } &
„~/^†7 > a+&!' &
< & $& $z&=+&J&$ informa! *6J ! 7 &
+< o , *
&,
6$ & 6!&$&6!XY7
!+
$6 ' &
$& J ,$ * !|
*! & J ,$
„
X†
,!
6&!
*
&6!XY&!
777 255
X7 % !
6 = o
!
$7
Na wykresie nr 5 !
&,$ $
XY&6!XY!'&,
=<*'&'!'i
'7
~7% !
6&,
sferach a wiek badanych
Na podstawie otrzymanych dan*6rJ 6 &!
& XY 7 67 !' !' !
J
6 &' 6 &!
, XY 7
!+
,6 = !! &ychologicz! * !*! ,=
!!' $$7
%' + , !' ,6o & !
6 + 6 ,J + 6 $ * a!' n!+ $! & &
! 6 ! ,6 $7 obserwo,6'&
*+J
6 *7 & &ktach mimo
& ,6 ' !
$6 '
&'&,&!n
&XY76
(
$
6,&!
o 6 !
' 6
&&!
&XY767B &,
$&
!6
e-
sie wszystkich analizowanych podskal sfery somatycz! 6 ‚
+&!' ,
&!
& XY 7 67 !$! $6 &! + *+e7 !' + +
*+ +!
&!+&,$&6!XY
6
*6$J'&
'6'7
+&!' *' &J m=*+
_Y`7
$'6J$>'
o $ $niach tych gorsze samopoczucie
+!+&,$&6!XX
6_j`7
 6 * $
&
< ! + $! u! & * &
< $, = 6J * &o$&
$$',67
Skutki w zakresie , i utraty ' + _F/ FY`7 Ebbeskog i Ekman (20/Y† _FF` 6 bezna! *
$ !
$ & &!, * pod7
$+6
$,*6
&J &! samoleczenia ! &z! *ii i !' * *$,!
_FHFX`7+& zapachu i +
z rany zosta=
!
, czynniki !'
J &' &!, z owrzodzeniami
koczyn dolnych _F~`7 \ *6 $J &+ &
J &! utrzymania $!
oraz fizyczne ograniczenia &!' J
& &,6 noszenie odpo! 6 uprawianie hobby _F.`7 Podczas gdy
!
$ , *'+
J
'&
=
! &! *' * &J +
$& ! + 6
$
,&e&&,$
_5`7
Znaczenie zadowolenia z , &!,
z owrzodzeniami podudzi zaobserwowano w 2004
$ &! * o*&'$_YFFj`7
&7 $,'*!
&+ zm+|
& $ $
r
!*6&J+&a,&!_YHFHF}`7>,$6n
* !+! +&!'* , &!,
* & =
!
zyn
&!' !+ $6 !
6y&!,$+
_FxH/HY`7
B!'+&**66J
+&*!
,=&o!!!_HF‹X`7
Curr Probl Psychiatry 2012; 13(4):251-258
F~.
M7 Makara-
7 Podstawka, M7
7 - Noszczyk
>
$&XY
*66!e!'&
&
!'+=+
& =
!7 !+
,6
'& &dskali negatywnych odJ7 €' &
' ,!
wiek kobiet nie +& ,6 $
&!'=7&&
alach (&6
!a $ † 6
$ & XY * 67
Z analizy 6 +! y+&&,$&XY
67%*n >'
!' 6 w grupi$&XY
*6!'+
**&*$6'!
'6_j`7
6* &&
&! &' owrzodzenia p $ +&
negatywnych J _HHFF`7 =
!onowania psychologicznego badacze zaobserwowali
,6 $! , &!n,*
nych: poczucie utraty
kon =! &,! $6
samopoczucie – & ' *'
$!a* &! - + &+&!' *_HX
H~H.`7
> & > !' 6
, $ ch z owrzodzeniem podudzi
'&&&!
6„&!apii) $ = !'
W-H. !'
* =
!o *!7 *6 J
+
&!, & * &+&* $
_Hj`7 $ &
!' 6 * &
ŒKlub
Leg&S!Eileen Teresy
Lindsay z Newport (
>† ,* &d' ! & &
* =r*! & *! *
+ ! & !* & *
=*! * 6 6
profilaktyczna opieka po leczeniu _H}Fx`7
$
6+=o!! $ XY &6! 7
!$! $6 ' 6 * !*! - za & &!,7 $
6!<!‚* o! 6 *7  6! natomiast zadowolenie ze ws& &!,7  & $ &e&F//~7
&76
& }/ ^ &
* *
&!e 6 ! & *! + +J
&
'!*o&+*o* & _YH`7 odobne wyniki pre!'B_YFHxX/XY`7
Curr Probl Psychiatry 2012; 13(4):251-258
& =
! ogr '
+&!, owrzodzeniami ,_Y/Fj`7 >,
*$J $ & prowadzi do
! &!7 &&
$
&!*'J&
&7Potwierdza tD&&7_XF`7
6 !
J 6 &' !
&!*6$J&&J7
%$ & XY 7 67 6! ,w6=
!<&ucie $&
$& = +&J &bnych
=*! *6J ! n7 
&$+ +& =*! , a+!6Yxx~
97
!
B + ,6 &$' & o*$J_HX`7
&
+< , *
o &,
6$ z trans& 6! & $
&6!XY7
= ! $ &6! XY 6*!&$&
*6 $J ' &!'* + * zdro &
* '* &
ydolno' 6'7 # &!' 6 + &
&+&!' 6
+&'_YHXHXX`7
!
1 && $ stwierdzo6!
6&!,6t
&!,7
Y7 6' !
J 6 !' &! &6!
XY
6=*a!&!!!7
F7 ! &6! XY 6 !' !' !a
J66*&*7
)
*
Y7
F7
H7
X7
~7
.7
7B
7€
J6$
+677
7#
7F//}‹FX<YXY- F.}7
€7 W
7 \ costs of skin breakdown and
"7 @ 7\*Ž&W"7F//j<.-YF7
7 D7 # 7 ! "7
F//j‹Yx„~†<HH-Hj7
 7 V== = ] patients’
Z==77F/YF‹F.„H}†<XF-Xx7
*B7Issues affecting concordance with leg ulcer
Z= =7 7F/Y/‹ FX„X~†<
51-~}7
Q97#$%&
777
ƒ9ƒ
Leg-ulcer-venousƒƒ @7&7 # ac<€FY7F/YF7
,!
6&!
*
&6!XY&!
777 257
j7
}7
x7
Y/7
YY7
YF7
YH7
YX7
Y~7
Y.7
Yj7
Y}7
Yx7
F/7
FY7
FF7
FH7
>'
?7 \
7 B7 &7 W
!a !
J 6 * & e*7*
BF/YY‹‘‘’@@@„H†<Yxj-F/F7
> 7 9 €7 \ &] = ation: a
] = 7 '
(
)*
7F//H‹H„F†YX-F/7
Salavastru CM7 Nedelcu LE7 Tiplica GS7 Management of
leg ulcers in patients with chronic venous insufficiency:
&=*9>Do*7 * \7
< Y/7YYYYƒ!7Y~Fx}/Yx7F/YF7/Y~YH7‹ 2012; 25(4): 304-YH7
7 == = ] 7
7F/YF‹F.„X~†<~F-.F7
7 & €7 % !
&oblem
* < B*$! ,$ 6
7 &
7 %
?„7†7 ?
‹’<F//Y7
’ Q
B7 ?&
7 = \7 @]ntions to
enhance patient compliance with leg ulcer treatment: a
re]=7*
+,
7F//j‹
Yj„Y†<Fx-Hx7
\7€B79
7&7%
& =
! &
e'6'*7*
B7F//~‹FF<F.5-Fj/7
*
7 + !
&$* ‘‘@ e
7
‰W*F//}‹Y<Y/-YY7
9
7 ? &* o7
?‹#<F//}7
%>7 VB7 ] =
=<==!al psychological
7@D7Yx}X‹YX<xx-Y/}7
B7 \$-B*
>7 >
7 &7 o, !
6 &!, !*!
.~&&6!.X
6&&e!* ! $7 ? 7
2012; 20(1): 28-Hj7
> ’7 V] *& & = ]
7
7F//X‹Y//„j†<H/-HY7
== 97 7 7 &osocial
= 7 7 F//.‹
102(30): 51-~H7
B>7 S = = =* &“&&]7*
+
7F//X‹YH
(11): 17-F/7
> #7 # **< &“ & *&] 7 "+
7F//~‹F/„.†Hx-XY7
V$$
>7 V
* #7 V &“ &iences of
living with venous leg ulcer: living in a dialectal relation& $ =* *&*7 -
*
+,F//Y‹Y~„H†<FH~-FXH7
€ €7 > 7 D$ €7 9 97 & &]7*
+
7F//.‹FY„Y~†&&7YY<Yj-FH7
FX7 " = Q 7 " +
"("'
./
"
0),
.
7#‹Vu&<F//X7
F~7 ’7#]<nsight into
&“&=7*
+'
,7
F//Y‹Y/„x†<H~~-H./‹V#„F//H†&
do not comply *&$7*
+
7F//H‹YF„YY†<~-Y/7
F.7 BQ]’9€D!€
]
=9Ž]B$\7#<e]=*&=7€=9sF//4; 13: 341–H~X7
Fj7 Q B7 >$ B7 > €7 ?
?7
Q$$D7
€Ž*\7*&=
] Z = =7 € = 9F//~‹YX<~H–~j7
F}7 VQ797W7#ey
V7B*=**unity intervention:
improved quality of life and healing for clients with
7 *
+ , 7 F//x‹ Y}
(11): 1541-Y~Xx7
Fx7 Gonz´lez-9 D ’ ’” €• S
of life in people with venous leg ulcers: an integrative re]7Journal of Advanced Nursing‹F/YY’7.j@s
~<
xF.-xXX
Yx&7
%@<Y/7YYYYƒ!7YH.~F.X}7F/Y/7/~~.}7
H/7 >7W**7Ž97€7#]#"eration: A Meta-synthesis =S]D7jF7\
F//. @  D 9=7 #nD97
HY7 7 = ] < * ories
$ ] & ==7 € =
%*97Yxx}‹F~<Y~}–
1.}7
HF7 Q$ ##7 ’ < & = & &7 , ++- 7F//Y‹ ~„Y†
35-X/7
HH7 & \ > ] B Ž # D7 B = *&=Z==<=
psychologic i*&7 € = B* Bd*=*7YxxX‹HY<Xx–~H7
HX7 9 Q7 ’ & r7
€=\’$7F//F‹YF<Y~X–Y~}7
H~7 7B7Ž?7V79**xperienced
by the well elder< *&7 € = ?e7F//H‹Fx<H}–X.7
H.7 ==9€7W
€797D7>eDŽ
DW7]=#&&a7S€7F//X‹xj<XHY–XHj7
Hj7 J @7 Medenica L7 *]J ˜7 !
]J-!
]J
O7_S== &]`7_B
$`7>9*7 _V&$=&`7F/YF‹
F}‹YF„Y†<Yj7
H}7 #V7#$<&&ch to patient-centred
**7  Q 7
F///‹F<YHx–YXY7
Curr Probl Psychiatry 2012; 13(4):251-258
258
M7 Makara-
7 Podstawka, M7
7 - Noszczyk
Hx7 Q&
B7 & ]< ] & egies for non-7*
+
7
F//X‹YH„x†<~~.-~.H7
X/7 V$$
>7 V** B7 % patients’ experience of
] <* ! &7 *
+ , 7 F//~‹ 14(10):
1223-YFHY7
XY7 D B # #7 Q ] ==
people’s daily life: a nurse- 7 *
+ '
,7F//H‹YF„F†<~Y-~X7
XF7 D&7#7\B€7/#
(+
)-+#-7V$
79#]F///7
XH7 Q
97 Knispel J7 Lopes M7 > B7 Maus E7
Clinical and cost efficacy of advanced wound care matric = ] 7 € 9 *7 2012; 18(5):
375-8X7
Curr Probl Psychiatry 2012; 13(4):251-258
XX7 Q* D7>7 Ž = 7 V &< &&&]**7€r=97F//H‹YF<Yx~–Yxx7
%
Samodzielna Pracownia Zdrowia Psychicznego
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
79‚
Y~F/-/xH#$
e-mail<&
™&7&