Prognoza kosztów świadczeń opieki zdrowotnej

Narodowy Fundusz Zdrowia
Centrala w Warszawie
Departament Analiz i Strategii
___________________________________________________________________________
Prognoza kosztów świadczeń opieki zdrowotnej
finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia
w kontekście zmian demograficznych w Polsce
___________________________________________________________________________
Warszawa, listopad 2015
1
Spis treści
Cel i zakres analizy ................................................................................................................................... 3
Dane wykorzystane w analizie ................................................................................................................ 3
Założenia i metoda .................................................................................................................................. 3
Wyniki prognozy. ..................................................................................................................................... 6
Charakterystyka zmian demograficznych............................................................................................ 6
Prognoza kosztów NFZ. ....................................................................................................................... 7
Koszty poszczególnych rodzajów świadczeń – zmiany w strukturze ................................................ 11
Podsumowanie ...................................................................................................................................... 13
2
Cel i zakres analizy
Głównym celem analizy jest oszacowanie skutków finansowych dla Narodowego Funduszu
Zdrowia, które będą wynikać ze zmian demograficznych w Polsce. Przedmiotem opracowania
są prognozowane zmiany finansowania opieki zdrowotnej w poszczególnych rodzajach
świadczeń w roku 2020 i 2030 w stosunku do roku 2014.
Dane wykorzystane w analizie
W analizie wykorzystano dane o kosztach świadczeń opieki zdrowotnej poniesionych przez
Narodowy Fundusz Zdrowia w latach 2010-2014 (w tym refundacja za leki dla
uprawnionych). Dane o kosztach świadczeń w poszczególnych rodzajach zostały odniesione
do poszczególnych roczników w populacji. W analizie wykorzystano dane o świadczeniach
udzielonych i zapłaconych. Nie wzięto pod uwagę kosztów świadczeń, których nie można
było przypisać do świadczeniobiorcy. Dotyczy to w szczególności świadczeń finansowanych
ryczałtem, udzielanych w szpitalnych oddziałach ratunkowych (SOR) i szpitalnych izbach
przyjęć (IP), a także świadczeniach świadczeń zespołów ratownictwa medycznego. Analiza
nie uwzględnia ponadto opieki finansowanej kapitacyjnie, w tym przede wszystkim
podstawowej opieki zdrowotnej. Brak możliwości wykorzystania ww. danych nie wpływa
istotnie na wyniki analizy, należy jednakże pamiętać, że ewentualny szacunkowy wzrost
kosztów w przyszłości także nie obejmuje wszystkich elementów i jest w tym sensie
zaniżony.
Dane o kosztach świadczeń pochodzą z baz danych (systemów informatycznych) Centrali
Narodowego Funduszu Zdrowia – dane z systemu sprawozdawczości.
Jako punkt odniesienia danych kosztowych wykorzystano informacje o ludności Polski,
w tym prognozy odnośnie liczby ludności, publikowane przez Główny Urząd Statystyczny1.
Założenia i metoda
Prognozę kosztów w postaci kwot bezwzględnych wyznaczono na lata 2020 i 2030, czyli ma
ona charakter ilościowy, średnio i długoterminowy.
W celu wyznaczenia kosztów przyjęto założenie, że rozkład korzystania ze świadczeń przez
poszczególne roczniki w populacji pozostanie bez zmian w perspektywie kolejnych
1
http://demografia.stat.gov.pl/bazademografia/Prognoza.aspx/
3
kilkunastu lat. Jest to oczywiście uproszczenie, ale wydaje się, że na obecnym etapie
dopuszczalne, a w praktyce jedyne możliwe do zastosowania. Trudno bowiem w chwili
obecnej
przewidywać
wprowadzenie
nowych
technologii
medycznych
radykalnie
zmieniających częstość korzystania i koszty świadczeń. Podobnie trudno uwzględnić
w założonym przedziale czasu (15 lat) ewentualną „inflację oczekiwań” pacjentów
w stosunku do systemu opieki zdrowotnej. Warto zauważyć, że rozkład ten praktycznie nie
zmieniał się w ciągu ostatnich lat, co jest widoczne na rys. nr 1.2
Rys. 1. Wydatki NFZ na świadczenia zdrowotne udzielone 1 osobie w określonym wieku.
Wydatki NFZ na świadczenia zdrowotne 1 osoby w określonym wieku (zł)
5 000
4 500
2010 r. - 1.248 zł (średnio)
4 000
2011 r. - 1.286 zł (średnio)
2012 r. - 1.303 zł (średnio)
3 500
2013 r. - 1.356 zł (średnio)
2014 r. - 1.378 zł (średnio)
3 000
2 500
2 000
1 500
1 000
500
0
0
2
4
6
8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 42 44 46 48 50 52 54 56 58 60 62 64 66 68 70 72 74 76 78 80 82 84
Jak można zauważyć, krzywa rozkładu praktycznie nie uległa zmianie w latach 2010-2014.
Pewien wzrost wydatków odnotowano jedynie w odniesieniu do osób w wieku powyżej 65
lat. Z tego względu, w celu obliczenia skutku maksymalnego przyjęto dane uwzgledniające
ten wzrost, to jest dane za rok 2014. Z przyczyn oczywistych nie mogły zostać uwzględnione
w szacunku ewentualne zmiany zakresu świadczeń gwarantowanych finansowanych ze
środków publicznych, w tym w szczególności koszty nowych technologii medycznych.
Analizując koszty korzystania z opieki przez poszczególne roczniki warto zwrócić uwagę
na różnice wynikające z płci. Na rys. nr 2 przedstawiono rozkład odrębnie dla kobiet
i mężczyzn.
2
We wszystkich wykresach oś pozioma jest osią wieku danego rocznika (w latach)
4
Rys. 2 Wydatki NFZ na świadczenia zdrowotne udzielone 1 osobie w określonym wieku
w podziale na płeć.
Wydatki NFZ na świadczenia zdrowotne 1 osoby w określonym wieku (zł)
6 000
5 000
2014 r. M
2014 r. K
4 000
3 000
2 000
1 000
0
0
2
4
6
8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 42 44 46 48 50 52 54 56 58 60 62 64 66 68 70 72 74 76 78 80 82 84
Należy zwrócić uwagę, że powyżej pewnego wieku koszty leczenia 1 mężczyzny w populacji
są wyższe od kosztów leczenia 1 kobiety. Przyczyn takiego stanu rzeczy można doszukiwać
się także w częstszym zaniedbywaniu swego zdrowia przez mężczyzn w latach pełnej
aktywności zawodowej. Należy jednakże podkreślić, że przeciętny okres trwania życia
mężczyzn nadal jest w Polsce znacząco niższy niż w przypadku kobiet.
Przyjęta metoda oszacowania skutków zmian demograficznych na koszty świadczeń
zdrowotnych finansowanych przez NFZ polega na przypisaniu populacjom w określonym
wieku (rocznikom) o liczebnościach wynikających z prognozy GUS, kosztów jednostkowych
wynikających z kwot poniesionych na świadczenia udzielone osobom z tych populacji w roku
2014, z uwzględnieniem różnic wynikających z płci. Następnie kwoty kosztów
jednostkowych są przemnażane przez prognozowane liczebności populacji osób określonej
płci i wieku w latach 2020 i 2030 w celu uzyskania ogólnych kosztów dla poszczególnych
roczników. Suma tych kwot daje odpowiednio łączny prognozowany skutek finansowy tj.
zmianę poziomu finansowania świadczeń przez Narodowy Fundusz Zdrowia w latach
objętych prognozą.
5
Wyniki prognozy.
Charakterystyka zmian demograficznych.
Dla częstości korzystania ze świadczeń, a wiec także w konsekwencji poziomu potrzeb
zdrowotnych wymagających sfinansowania, podstawowe znaczenie ma wiekowa struktura
ludności. Mniejsze znaczenie ma nominalna liczba ludności, która w prognozowanym okresie
także ulega zmianie.
Zmiany w strukturze wiekowej ludności Polski, uwzględniające prognozę na lata 2020 i 2030,
zostały przedstawione na rys. nr 3.
Rys. 3 Struktura wiekowa ludności
Tysiące
Struktura wiekowa ludności (wg GUS)
900
2010 r.
800
2011 r.
2012 r.
700
2013 r.
600
2014 r.
prognoza 2020 r.
500
prognoza 2030 r.
400
300
200
100
1
3
5
7
9
11
13
15
17
19
21
23
25
27
29
31
33
35
37
39
41
43
45
47
49
51
53
55
57
59
61
63
65
67
69
71
73
75
77
79
81
83
85
87
89
91
93
95
97
99
101
0
Na wykresie powyżej jednoznacznie można zauważyć sukcesywne „starzenie się” najbardziej
licznych roczników. Zmniejszeniu ulegnie ponadto ogólna liczba ludności Polski, co
szczegółowo przedstawiono w tabeli nr 1.
Tab. 1: Liczba ludności Polski (wg prognozy ludnościowej GUS)
38 478 602
2020 r.
(prognoza)
38 137 804
2030 r.
(prognoza)
37 185 073
-37 640
-17 057
-340 798
-952 731
-34 207
-51 264
-392 062
-1 344 793
2010 r.
2011 r.
2012 r.
2013 r.
2014 r.
38 529 866
38 538 447
38 533 299
38 495 659
Zmiana (rok do roku)
8 581
-5 148
Zmiana (do 2010r.)
8 581
3 433
Liczba ludności
6
Według GUS do 2030 roku liczba ludności Polski zmniejszy się o prawie 1,5 mln osób,
co jednak nie wpływa istotnie na zmniejszenie kosztów opieki zdrowotnej, bo ograniczona
zostanie głównie populacja osób stosunkowo rzadziej korzystających ze świadczeń. Zmiany
liczebności poszczególnych roczników przedstawiono na rysunku nr 4.
Rys. 4 Ludność Polski w podziale na wiek – różnica w stosunku do 2014 r.
Tysiące
Ludność Polski w okreslonym wieku (tys.) - różnica w stosunku do 2014 r.
300
progn. 2030 r. - 2014 r.
progn. 2020 r. - 2014 r.
200
100
1
3
5
7
9
11
13
15
17
19
21
23
25
27
29
31
33
35
37
39
41
43
45
47
49
51
53
55
57
59
61
63
65
67
69
71
73
75
77
79
81
83
85
87
89
91
93
95
97
99
101
0
-100
-200
-300
-400
Należy zauważyć, że według prognoz, w roku 2030 zmniejszy się liczebność wszystkich
roczników poniżej 42 roku życia. Istotnie zwiększy się natomiast populacja Polaków w wieku
emerytalnym (tzn. powyżej 67 roku życia). Będzie to miało oczywiście istotny wpływ
na finansowanie potrzeb zdrowotnych zarówno w aspekcie finansowym, jak i rzeczowym.
Mimo, że struktura populacji według płci w okresie objętym prognozą praktycznie nie ulega
zmianie – kobiety stanowią 48,5% ogółu ludności, zmienność w poszczególnych rocznikach,
szczególnie powyżej 60 roku życia (58,9% w 2014 r i 57,5% w 2030 r.) - może ona mieć
wpływ na wynik prognozy i dlatego też została w niej uwzględniona.
Prognoza kosztów NFZ.
Zgodnie z omówioną wcześniej metodą, obliczono prognozowane koszty świadczeń w roku
2020 i 2030. Dla porównania w tabeli nr 2 zestawiono je z kwotami kosztów realnie
poniesionych w latach 2010-2014.
7
Tab. 2: Zestawienie prognozowanych kosztów świadczeń opieki zdrowotnej w roku 2020 i 2030
2020 r.
2010 r.
2011 r.
2012 r.
2013 r.
2014 r.
(prognoza)
Koszty NFZ (tys. zł)
zmiana rok do roku
(tys. zł)
zmiana do 2010r
(tys. zł)
zmiana do 2014r.
(tys. zł)
dynamika (rok do
roku)
dynamika
(2010=100%)
dynamika
(2014=100%)
48 099 593
100,0%
2030 r.
(prognoza)
49 560 833
50 222 868
52 193 765
52 996 624
55 609 933
59 378 554
1 461 240
662 035
1 970 898
802 859
2 613 310
3 768 620
1 461 240
2 123 275
4 094 173
4 897 031
7 510 341
11 278 961
2 613 310
6 381 930
103,0%
101,3%
103,9%
101,5%
104,9%
106,8%
103,0%
104,4%
108,5%
110,2%
115,6%
123,4%
100%
104,9%
112,0%
Otrzymane wyniki jednoznacznie wskazują na sukcesywny wzrost poziomu finansowania
świadczeń w kolejnych latach. W 2020 r. kwota kosztów wzrośnie o 2,6 mld. zł w stosunku
do roku 2014, co będzie stanowiło wzrost o 4,9%. Na rok 2030 prognozuje się dalszy wzrost
– w stosunku do roku bazowego (2014) o prawie 6,4 mld. zł, to jest o 12%. Należy zwrócić
uwagę, że prognoza bazuje na założeniu stałych cen świadczeń w kolejnych latach, na
poziomie ustalonym w roku 2014. Na rysunku nr 5 przedstawiono koszty poszczególnych
roczników.
Rys. 5 Koszty świadczeń zdrowotnych pacjentów według wieku (w tys. zł.)
1 800 000
2014 r.
1 600 000
progn. 2020 r. K+M
1 400 000
progn. 2030 r. K+M
1 200 000
1 000 000
800 000
600 000
400 000
200 000
0
1
3
5
7
9
11
13
15
17
19
21
23
25
27
29
31
33
35
37
39
41
43
45
47
49
51
53
55
57
59
61
63
65
67
69
71
73
75
77
79
81
83
85
87
89
91
93
95
97
99
101
Tysiące
Koszty świadczeń zdrowotnych pacjentów w określonym wieku (tys. zł)
8
Powyższa analiza wyraźnie wskazuje na istotny wzrost kosztów świadczeń udzielonych
pacjentom powyżej 60 roku życia, co wynika wprost ze zmiany struktury demograficznej,
która z kolei jest pochodną starzenia się populacji oraz prognozowanego wydłużenia czasu
trwania
życia.
Zmiany poziomu
finansowania
poszczególnych
roczników
zostały
przedstawione na rysunku nr 6.
Rys. 6 Wydatki NFZ na świadczenia zdrowotne pacjentów w określonym wieku (w tys.
zł.) – różnica w stosunku do 2014 r.
1 000 000
progn. 2020 r. - 2014 r.
progn. 2030 r. - 2014 r.
800 000
600 000
400 000
200 000
0
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
22
24
26
28
30
32
34
36
38
40
42
44
46
48
50
52
54
56
58
60
62
64
66
68
70
72
74
76
78
80
82
84
86
88
90
92
94
96
98
100+
Tysiące
Wydatki NFZ na świadczenia zdrowotne pacjentów w okreslonym wieku (tys. zł)
różnica w stosunku do 2014 r.
-200 000
-400 000
-600 000
Analizując przebiegi zmian poziomu finansowania świadczeń w latach 2020 i 2030 należy
podkreślić, że sumaryczne kwoty zwiększeń w stosunku do roku 2014 (odpowiednio:
5.952.381 tys. zł i 11.901.684 tys. zł) nie będą w pełni bilansowane przez potencjalne
zmniejszenia, wynikające z ograniczenia liczebności wybranych populacji. Porównanie
względnych zmian (udział) w liczebności populacji i kosztach opieki zdrowotnej
przedstawiono na rysunku nr 7.
9
Rys. 7 Udział poszczególnych roczników w populacji oraz udział odpowiadających im
kosztów opieki zdrowotnej w ogólnej kwocie kosztów opieki zdrowotnej
Udział poszczególnych liczebności poszczególnych roczników w populacji oraz udział
odpowiadajacych im kosztów leczenia w ogólnej kwocie kosztów opieki zdrowotnej
3,50%
udział w kosztach (2014)
3,00%
udział w kosztach (2020)
udział w kosztach (2030)
udział w populacji (2014)
2,50%
udział w populacji (2020)
udział w populacji (2030)
2,00%
1,50%
1,00%
0,50%
1
3
5
7
9
11
13
15
17
19
21
23
25
27
29
31
33
35
37
39
41
43
45
47
49
51
53
55
57
59
61
63
65
67
69
71
73
75
77
79
81
83
85
87
89
91
93
95
97
99
101
0,00%
Należy zwrócić uwagę, że maksymalne wartości udziałów liczebności poszczególnych
roczników w populacji nie odpowiadają maksymalnym kwotom kosztów opieki, co wynika
oczywiście z rozkładu częstości korzystania ze świadczeń oraz ich kosztochłonności. Tym
niemniej należy zauważyć, że przemieszczające się na osi czasu maksimum udziału w
populacji praktycznie nie ulega zmianie. W tym samych czasie odpowiadające mu kwoty
(udziały) kosztów rosną, mimo, że odnoszą się nadal do populacji w wieku poniżej 50 lat.
Podobnie przemieszcza się punkt odpowiadający maksymalnemu udziałowi w kosztach.
Jednak w roku 2030 aż siedem roczników przekroczy 2,5% udział w ogólnej kwocie kosztów
opieki zdrowotnej (w roku 2014 nie było ani jednego). Oznacza to, że nastąpi dalsze
pogłębienie różnic w kwotach przeznaczanych na zaspokojenie potrzeb zdrowotnych
pacjentów w różnym wieku. Przy czym należy pamiętać, że poza przemieszczeniem
strumienia finansowego zmienić się musi także zakres przedmiotowy świadczeń, bo potrzeby
pacjentów w różnym wieku także są różne.
10
Koszty poszczególnych rodzajów świadczeń – zmiany w strukturze
Poza oszacowaniem globalnych skutków finansowych, podjęto próbę oceny potencjalnych
zmian w strukturze rodzajowej udzielanych świadczeń. Przyjęto podobną metodologię, jak
w przypadku oszacowania kosztów ogólnych, ale wykorzystano dane o wydatkach
w poszczególnych rodzajach świadczeń (z wyłączeniami, o których wspomniano wcześniej).
Na rys. nr 8 przedstawiono nominalne wartości prognozowanych kosztów świadczeń
w poszczególnych rodzajach3.
Tysiące
Rys. 8 Prognoza kosztów według rodzajów świadczeń (w tys. zł.)
70 000
Prognoza kosztów poszczególnych rodzajów świadczeń (tys. zł)
487
60 000
1 469
415
1 220
377
1 097
50 000
1 742
1 717
2 095
2 302
1 878
1 757
2 219
2 287
2 085
1 734
2 383
2 273
OPH
SPO
SOK
PRO
40 000
STM
REH
33 283
30 000
29 986
31 308
PSY
SZP
AOS
REF
20 000
10 000
0
UZD
5 398
5 579
7 546
8 033
5 796
8 772
599
642
672
2014 r.
2020 r.
2030 r.
Największy nominalny wzrost będzie dotyczył leczenia szpitalnego – ponad 3 mld. zł w roku
2030. Refundacja za leki wzrośnie w tym samym okresie o ponad 1,2 mld zł (przy założeniu
braku zmian na liście leków refundowanych).
Dynamika kosztów w poszczególnych rodzajach została przedstawiona w tabeli nr 3.
3
Rodzaje świadczeń: OPH – opieka paliatywna i hospicyjna, SPO – świadczenia pielęgnacyjno-opiekuńcze, SOK –
świadczenia odrębnie kontraktowane (w tym hemodializoterapia), PRO – programy profilaktyczne, STM – leczenie
stomatologiczne, REH – rehabilitacja lecznicza, PSY – opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień, SZP – leczenie szpitalne,
AOS- ambulatoryjna opieka specjalistyczna, REF – refundacja za leki, UZD – leczenie uzdrowiskowe.
11
Tab. 3: Dynamika kosztów świadczeń w poszczególnych rodzajach
2020r./
2014r.
2030r./
2014r.
UZD
REF
AOS
SZP
PSY4
REH
STM
PRO
SOK
SPO
OPH
RAZEM
107,2%
106,5%
103,3%
104,4%
99,3%
105,9%
102,4%
96,5%
107,8%
111,2%
110,1%
104,9%
112,1%
116,3%
107,4%
111,0%
98,7%
113,7%
101,0%
73,6%
119,7%
133,9%
129,2%
112,0%
Powyżej średniego wzrostu kosztów świadczeń znalazły się rodzaje świadczeń istotnie
związane z wiekiem, takie jak: leczenie uzdrowiskowe, świadczenia pielęgnacyjnoopiekuńcze, opieka paliatywna i hospicyjna, rehabilitacja lecznicza i świadczenia odrębnie
kontraktowane. Ponadto należy zwrócić uwagę na istotny wzrost kosztów refundacji za leki
wydawane w aptece, który stanowi największą z ww. nominalną kwotę wzrostu.
Udział kosztów w poszczególnych rodzajach świadczeń w ogólnej kwocie kosztów został
przedstawiony na wykresie nr 9.
Rys. 9 Udział kosztów poszczególnych rodzajów świadczeń w kosztach świadczeń
ogółem (prognoza)
Zmiana udziału poszczególnych rodzajów kosztów (prognoza)
100%
90%
0,8%
0,7%
0,7%
2,1%
2,2%
2,5%
3,3%
3,2%
4,0%
3,4%
3,2%
4,0%
3,5%
2,9%
4,0%
4,4%
4,1%
3,9%
80%
OPH
SPO
70%
SOK
PRO
60%
56,7%
56,5%
56,4%
50%
STM
REH
PSY
SZP
40%
AOS
REF
30%
20%
10%
0%
UZD
10,2%
10,1%
9,8%
14,3%
14,5%
14,9%
1,1%
1,2%
1,1%
2014 r.
2020 r.
2030 r.
4
Prognozowane zmniejszenie kosztów leczenia psychiatrycznego i programów profilaktycznych wynika z przyjętego
modelu prognozy, jednak mało prawdopodobne, by w rzeczywistości zaistniało, szczególnie w sytuacji określenia przez
Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nowych taryf świadczeń z zakresu psychiatrii i leczenia uzależnień,
które w większości są większe od obecnie stosowanych, oraz wejścia w życie ustawy o zdrowiu publicznym, która zwiększa
rolę i finansowanie profilaktyki ze środków publicznych.
12
Przedstawione dane jednoznacznie wskazują na zwiększenie udziału kosztów refundacji
za leki kosztem głównie leczenia szpitalnego i ambulatoryjnej opieki specjalistycznej.
Podsumowanie
Po zapoznaniu się z wynikami oszacowania wpływu zmian demograficznych na poziom
finansowania opieki zdrowotnej przez NFZ można sformułować następujące wnioski o
charakterze ogólnym.
Przede wszystkim jednak należy podkreślić, że prognozowane skutki mają charakter
minimalny i nieuchronny.
Minimalny, bo nie uwzględniają wszystkich czynników, które mogą dodatkowo zwiększyć
potrzeby zdrowotne i konieczność ich sfinansowania. W analizie nie uwzględniono bowiem
wydatków na podstawową opiekę zdrowotną, której model finansowania wprost uwzględnia
strukturę wiekową osób zapisanych na listę lekarza poz poprzez zastosowanie
współczynników podwyższających stawkę kapitacyjną wraz z wiekiem podopiecznych.
W prognozie nie uwzględniono ponadto prawdopodobnego rozszerzenia koszyka świadczeń
gwarantowanych o nowe, zwykle kosztochłonne, technologie medyczne, w tym przede
wszystkim innowacyjne leki. Dodatkowo należy zauważyć, że oszacowane kwoty zostały
przedstawione w układzie bilansującym potencjalne zwiększenia i zmniejszenia potrzeb
zdrowotnych. Doświadczenie lat ubiegłych pokazuje, że ograniczenie finansowania potrzeb,
nawet jeżeli jest oparte na racjonalnych przesłankach, bywa niezwykle trudne z przyczyn
społecznych. Tak więc należy przyjąć, że faktyczne skutki finansowe będą istotnie wyższe od
wyliczonych w niniejszym opracowaniu. W celu utrzymania obecnego poziomu dostępności
do świadczeń niezbędne jest coroczne zwiększanie finansowania o ok. 500 mln. zł tylko
w celu zaspokojenia potrzeb zwiększonych zmianami demograficznymi.
Nieuchronność skutków wynika natomiast z nieuchronności przyczyn ich powstawania,
to jest istotnej zmiany w liczebności i strukturze wiekowej populacji mieszkańców Polski.
W latach objętych prognozą ewentualne zwiększenie liczby urodzin nie będzie miało
istotnego wpływu na wyniki oszacowania kosztów opieki zdrowotnej.
Niniejsze opracowanie może stanowić wstęp do dalszych analiz zmierzających do weryfikacji
wielu hipotez, które wydają się oczywiste, ale wymagają potwierdzenia w postaci odrębnych
prognoz. Z dużym prawdopodobieństwem można założyć, że przesuniecie strumienia
13
środków finansowych nie będzie miało charakteru wyłącznie kwotowego. Planując
finansowanie opieki zdrowotnej w perspektywie kilkunastu lat należy zdawać sobie sprawę,
że zmianie ulegnie zakres świadczeń, wynikający z potrzeb określonych strukturą
demograficzną. Nawet w obrębie jednego rodzaju świadczeń, takiego jak lecznictwo
szpitalne, prawdopodobny jest wzrost potrzeb i oczekiwań związanych z zapewnieniem
diagnostyki i terapii dla osób starszych, w tym w szczególności w zakresie onkologii, chorób
wewnętrznych i geriatrii, ale także reumatologii, ortopedii i traumatologii narządu ruchu.
Ponadto odrębnych prac wymaga oszacowanie wpływu zmian demograficznych na poziom
i źródła finansowania opieki zdrowotnej ze środków publicznych. Zmiana struktury wiekowej
populacji Polaków w kierunku zwiększenia liczby i udziału osób, które osiągną górną granicę
aktywności zawodowej, co z kolei ma wpływ na osiągane dochody przez nie dochody
(a w konsekwencji wpływa ujemnie na wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne), może
powodować presję na zwiększenie obciążenia finansowego osób o wyższych dochodach,
to jest głównie osób pracujących. Przedstawione w niniejszym opracowaniu dane o strukturze
wiekowej ludności i kosztach opieki zdrowotnej finansowanych przez NFZ (rys. 7) wskazują,
że przy zachowaniu obecnych trendów szczególnie trudna sytuacja będzie miała miejsce po
roku 2040, kiedy dużej populacji osób starszych będą odpowiadać znacznie mniej liczne
roczniki w wieku aktywności zawodowej.
Opracowanie:
Dariusz Dziełak
Współpraca:
Katarzyna Klonowska
14