Agresja - jak sobie z nią poradzić?

PRZEMOC I AGRESJA WŚRÓD UCZNIÓW
Temat zajęć: Agresja – jak sobie z nią poradzić?
Czas trwania: 45 minut
Cel główny: kształtowanie u uczniów postaw zmierzających do eliminowania
zachowań agresywnych oraz nabycie przez nich umiejętności radzenia sobie
ze złością.
Cele operacyjne:
Uczeń zna:
• definicję agresji,
• przyczyny zachowań agresywnych,
• rozumie lepiej siebie i innych,
• rozpoznaje sytuacje, które wyprowadzają go z równowagi,
• zna sposoby radzenia sobie ze złością.
Metody pracy:
- burza mózgów,
- dyskusja,
- historyjka,
- metoda wizualna.
Przebieg zajęć
1. Przywitanie uczniów, przedstawienie tematu
2. Zawarcie kontraktu (ustalenie zasad obowiązujących na zajęciach)
3. Burza mózgów „Co to jest agresja?”
Uczniowie podają wszelkie skojarzenia związane z agresją.
4. Rozmowa na temat przyczyn agresji, rodzajów, cech charakteryzujących agresora.
Uczniowie podają sobie znane przyczyny agresji, charakteryzują sylwetkę osoby
agresywnej, odpowiadają na pytanie: „Co was najczęściej złości?”.
5. Zapoznanie uczniów z historią żółwika.
Jest to opowieść o małym żółwiu, który lubił się bawić sam i z kolegami. Lubił
oglądać telewizję i uwielbiał zabawy na dworze, ale nie bardzo lubił chodzić
do szkoły. Nie lubił siedzieć w ławce i słuchać przez dłuższy czas nauczyciela. Było
to dla niego bardzo trudne. Często złościł się na kolegów. Zdarzało się, że któryś
wziął jego ołówek, popchnął go albo w inny sposób dokuczył, a wtedy żółwik wpadał
w wielką złość. Odpowiadał ciosem albo mówił temu dziecku przykre rzeczy.
Po pewnym czasie dzieci nie chciały się z nim bawić. A więc żółwik robił się
przygnębiony, zły i smutny, ponieważ nie potrafił zapanować nad sobą i nie wiedział,
jak rozwiązać ten problem. Pewnego dnia spotkał bardzo mądrego, starego żółwia,
który miał trzysta lat i żył na skraju miasta. Spytał go: ”Co mam robić? Mam kłopoty
w szkole. Nie umiem się dobrze zachowywać. Próbuję, ale nigdy mi się nie udaje”.
Stary żółw powiedział mu: „Masz już rozwiązanie swoich problemów. Ono jest
w tobie. To twoja skorupa. Kiedy czujesz się bardzo przygnębiony lub zły i nie
potrafisz nad sobą zapanować, możesz się w niej ukryć. Kiedy jesteś w skorupie,
możesz się uspokoić. Kiedy ja chowam się w swojej, robię trzy rzeczy: mówię sobie,
żeby się powstrzymać, biorę jeden głęboki oddech lub więcej, jeśli potrzebuję,
a potem zastanawiam się, na czym polega mój problem. Stary żółwik przećwiczył to
z żółwikiem.
Następnego dnia żółwik siedzi w klasie i wykonuje swoje zadanie, kiedy mu
przeszkadza inne dziecko. Żółwik czuje, że wzbiera w nim złość. Jego dłonie stają
się gorące, a serce bije szybciej. Ale pamięta, co mówił mu stary żółw. Wciąga ręce
i nogi do skorupy, gdzie jest spokojnie i nikt nie może mu przeszkadzać, i myśli
o tym, co ma robić. Bierze głęboki oddech i widzi, że nauczyciel się do niego
uśmiecha. Potem stale to wypróbowuje, czasami mu się udaje, czasami nie, ale
powoli uczy się panować nad sobą dzięki chowaniu się w skorupie. Zaprzyjaźnia się
z innymi dziećmi i zaczyna lubić szkołę, bo wie, jak panować nad sobą.
Proponujemy dzieciom zrobienie „żółwika”. Krzyżujemy ręce na piersi i bierzemy
głęboki oddech. To nie tylko uspokaja. Trzymając tak ręce, nikogo nie można
uderzyć.
7. Zadajemy dzieciom pytanie: ”Jak przygotować się do rozwiązania trudnego,
wywołującego złość problemu?”
Demonstrujemy plansze ze światłami i zamieszczone na nich wskazówki (załączniki
1, 2, 3)
8. Krótkie posumowanie zdobytych wiadomości i umiejętności.
Bibliografia:
1. Daniel Goleman, Emocje destrukcyjne, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2003.
2. Andrzej Kołodziejczyk, Ewa Czermierowska, Spójrz inaczej, Polskie
Stowarzyszenie Psychologów Praktyków, Wydawnictwo Educatio, Kraków 1993.
Scenariusz opracowała:
Maria D`Antoni – pedagog szkolny w Szkole Podstawowej nr 8 w Sosnowcu
W załączeniu plansze ze światłami:
Załącznik nr 1
CZERWONE ŚWIATŁO
- zatrzymaj się
- uspokój się
- pomyśl, zanim coś zrobisz
Załącznik nr 2
ŻÓŁTE ŚWIATŁO
- powiedz, na czym polega problem
i co czujesz
- wyznacz pozytywny cel
- pomyśl o różnych rozwiązaniach
- pomyśl o konsekwencjach
Załącznik nr 3
ZIELONE ŚWIATŁO
- przystąp do działania według planu