przedsiębiorcy na tle innych grup społecznych w polsce

2010
HENRYK DOMAŃSKI
PRZEDSIĘBIORCY NA TLE INNYCH
GRUP SPOŁECZNYCH W POLSCE.
POCHODZENIE SPOŁECZNE,
DOŚWIADCZENIE ZAWODOWE
I WIZERUNEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Warszawa, 2 grudnia 2010
Warszawa, 2 grudnia 2010
Struktura zawodowa w Polsce 1982-2008
Kategorie społeczno-zawodowe
1982 1987 1994-95 1998-99 2002
Wyższe kadry kierownicze w administracji
0,9 1,8
1,6
państwowej, dyrektorzy przedsiębiorstw
Inteligencja nietechniczna
3,2 3,3
3,2
Inteligencja techniczna
3,1 2,6
2,7
Technicy
7,0 6,2
4,6
Pracownicy administracyjni średniego
9,6 10,7
9,5
szczebla
Pracownicy biurowi
5,0 4,6
3,9
Właściciele firm
1,6 3,6
6,2
Pracownicy placówek usługowo6,4 7,7 10,6
handlowych
Brygadziści
2,1 2,3
1,8
Robotnicy wykwalifikowani
25,7 26,3 27,4
Robotnicy niewykwalifikowani w
5,8 5,7
7,0
produkcji
Pracownicy fizyczni usług
4,3 3,9
6,0
Robotnicy rolni
1,8 1,5
2,0
Właściciele gospodarstw – chłopi
23,5 19,8 13,4
Ogółem
100,0 100,0 100,0
2004 2006 2008
1,0
2,4
1,5
0,5
1,5
4,5
2,4
6,0
3,9
2,5
6,1
3,3
2,0
4,5
4,0
0,7
5,9
5,9
3,6
4,2
11,2
13,0
3,5
6,6
4,1
5,0
10,3
12,3
13,7 14,9 12,7
1,9
24,8
5,0
22,4
6,7 3,7 1,9
20,0 20,3 18,8
7,2
4,6
6,4
2,1
12,2
100,0
12,1 10,4 13,2
3,7
11,0
5,3
4,5
7,7
8,2
5,5
7,6
7,8
5,9
6,9 7,7 5,7
2,7
2,2 3,1 2,2
10,2 11,0 8,2 9,4
100,0 100,0 100,0 100,0
Warszawa, 2 grudnia 2010
Struktura zawodowa w Polsce 1982-2008
Kategorie społecznozawodowe
Wyższe kadry
kierownicze i
inteligencja
Pracownicy umysłowi
średniego i niższego
szczebla
Właściciele firm
Pracownicy placówek
usługowo-handlowych
Robotnicy
wykwalifikowani
Robotnicy
niewykwalifikowani w
produkcji
Pracownicy fizyczni
usług
Robotnicy rolni
Właściciele
gospodarstw – chłopi
Ogółem
1982
1987
1994-95
1998-99
2002
2004
2006
2008
7,2
7,7
7,5
7,9
8,8
6,8
5,2
11,0
21,6
21,5
18,0
20,7
23,2
20,3
20,8
22,9
1,6
3,6
6,2
6,6
5,0
11,0
7,7
7,6
6,4
7,7
10,6
10,3
12,3
13,7
14,9
12,7
27,8
28,6
29,2
26,7
27,4
26,7
24,0
20,7
5,8
5,7
7,0
7,2
4,6
5,3
8,2
7,8
4,3
3,9
6,0
6,4
5,9
6,9
7,7
5,7
1,8
1,5
2,0
2,1
2,7
2,2
3,1
2,2
23,5
19,8
13,4
12,2
10,2
11,0
8,2
9,4
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
Warszawa, 2 grudnia 2010
Dochody z pracy w podstawowych kategoriach społeczno-zawodowych
(średnia dla kategorii/średnia ogółem)
Rok
1992
1995
1997
1999
2002
2005
Inteligencja
1,73
1,96
1,67
1,67
1,99
1,64
Niżsi umysłowi
0,86
0,89
0,85
0,94
1,00
1,03
Właściciele
1,57
1,62
1,71
1,48
1,33
1,43
Robotnicy
0,89
0,85
0,85
0,89
0,80
0,97
Rolnicy
0,69
0,53
0,71
0,54
0,70
0,53
Ogółem
1,00
1,00
1,00
1,00
1,00
1,00
Kategorie zawodowe
Warszawa, 2 grudnia 2010
Dochody rodzin na osobę w podstawowych kategoriach społeczno
-zawodowych (średnia dla kategorii/średnia ogółem)
Rok
1992
1995
1997
1999
2002
2005
1,81
1,74
1,63
1,82
1,94
1,73
1,16
1,13
1,09
1,19
1,25
1,16
1,40
1,21
1,31
1,30
1,16
1,23
0,84
0,87
0,86
0,77
0,75
0,77
0,61
0,65
0,63
0,55
0,63
0,78
1,00
1,00
1,00
1,00
1,00
1,00
Kategorie zawodowe
Inteligencja
Niżsi umysłowi
Właściciele
Robotnicy
Rolnicy
Ogółem
Warszawa, 2 grudnia 2010
Samoocena sytuacji finansowej
1992
1
Inteligencja
Niżsi
umysłowi
2
1995
3
1
2
1997
3
1
2
1999
3
2
3
1
2
2005
2
3
9,8 18,9 25,7 20,4 36,3 30,7 17,1 34,8 25,9 18,4 33,2 31,0 21,5 27,5 31,0 12,7
20,9
30,9
6,3 19,2 13,1
3
1
7,9 17,8 13,5
8,7 19,3 13,7 11,6
25,4
13,8
Właściciele 16,3 30,4 25,3 15,6 24,7 21,3 25,3 37,3 22,7 13,5 29,5 27,2
8,1 16,0 19,9 17,0
17,0
23,6
Robotnicy
9,6 19,0 12,3 10,8 25,9 11,2
1
2002
4,7 10,4
5,6
5,5 16,6
4,8
7,8 21,5
9,4
3,6 12,1
9,9
5,8
8,4
5,9
8,8
11,5
6,4
Rolnicy
7,3
4,0
9,3 14,7
2,8
7,6 17,6
8,0
3,4
4,9
7,5
9,8
8,5
5,0
10,1
2,2
Ogółem
6,6 14,1 11,1
9,0 19,0
9,6 10,8 24,6 12,2
8,5 14,0 11,7 10,0
16,5
11,7
8,1
7,6
6,8 16,2 13,4
1 – % zadowolonych z własnej sytuacji finansowej
2 – % stwierdzających, że sytuacja finansowa uległa poprawie
3 – % stwierdzających, że dochody ich rodzin są wyższe od innych dochodów
Warszawa, 2 grudnia 2010
Warunki mieszkaniowe i zasobność materialna
1992
1995
1997
Inteligencja
Niżsi
umysłowi
Właściciele
Robotnicy
Rolnicy
Własny dom
19,7
20,4
28,4
21,3
72,0
29,8
Własne mieszkanie
30,3
15,8
23,5
6,6
4,1
11,5
Posiadanie domku
letniskowego
11,5
4,5
5,1
1,1
0,0
2,9
Posiadanie samochodu
65,4
47,0
76,9
25,7
30,9
38,2
Własny dom
25,9
19,7
32,6
26,9
69,6
31,8
Własne mieszkanie
36,6
18,4
16,9
8,6
9,7
14,1
Posiadanie domku
letniskowego
11,5
6,2
9,0
1,3
1,4
3,9
Posiadanie samochodu
71,7
46,8
73,0
28,6
33,6
40,5
Własny dom
22,8
19,1
36,5
26,2
68,0
30,8
Własne mieszkanie
36,4
22,9
22,3
14,4
8,0
18,5
Liczba m2 na osobę
25,1
20,9
21,7
18,9
23,2
20,9
Posiadanie domku
letniskowego
7,4
3,6
12,1
2,5
1,7
3,9
Posiadanie samochodu
62,7
50,7
74,3
37,1
36,8
45,8
Ogółem
Warszawa, 2 grudnia 2010
1999
2002
2005
Inteligencja
Niżsi umysłowi
Właściciele
Robotnicy
Rolnicy
Ogółem
Własny dom
21,5
22,0
38,8
27,1
73,2
31,8
Własne mieszkanie
39,3
23,8
20,4
12,1
11,3
18,5
Liczba m2 na osobę
23,9
22,4
31,8
19,4
23,4
20,9
Posiadanie domku
letniskowego
13,1
5,3
8,7
2,3
0,4
4,4
Posiadanie samochodu
66,4
51,9
77,9
37,6
43,3
47,5
Własny dom
20,8
19,7
44,0
29,4
73,8
33,1
Własne mieszkanie
45,5
36,6
29,6
21,2
8,8
26,6
Liczba m2 na osobę
26,7
22,3
25,5
19,5
25,2
22,2
Posiadanie domku
letniskowego
15,4
6,1
2,4
2,5
2,0
4,7
Posiadanie samochodu
69,5
62,0
79,0
49,6
59,9
58,3
Własny dom
20,7
18,8
50,0
30,8
65,8
31,2
Własne mieszkanie
52,2
37,7
29,6
23,5
20,8
30,6
Liczba m2 na osobę
27,9
23,8
29,9
23,7
29,4
25,1
Posiadanie domku
letniskowego
10,9
5,0
7,5
2,3
1,7
4,1
Posiadanie samochodu
76,4
59,7
77,8
48,4
58,5
57,1
Warszawa, 2 grudnia 2010
Bezrobocie i szanse znalezienia pracy
1992
1
2
1995
3
1
2
1997
3
Inteligencja 3,8 7,0 20,3 4,4 12,4 22,8
1
6,3
2
1999
3
13,7 32,4
1
4,2
2
2002
3
15,0 22,9
1
4,4
2
2005
3
16,2 14,8
1
8,2
2
3
27,3 21,8
Niżsi
11,0 15,2 9,5 14,7 25,9 18,2 12,0 27,5 23,0 13,6 26,6 13,8 15,9 31,6
umysłowi
9,7
20,2 38,9 15,8
Właściciele 16,3 22,8 25,0 8,9 15,6 16,9 10,7 28,0 32,7 15,4 40,4 15,4 14,9 28,7
9,6
9,4
Robotnicy 15,8 20,9 9,2 20,5 28,8 10,4 18,3 33,2 11,4 19,6 35,2
29,6 17,0
9,9
28,2 45,4
5,7
20,8 38,2 6,7
5,3
11,5 23,1
3,6
19,2 38,5 4,2
Ogółem 13,1 17,7 10,1 16,1 25,2 13,1 14,4 28,6 17,7 15,5 30,2 12,0 20,3 36,0
7,6
18,5 36,7 11,1
Rolnicy 12,5 12,8 2,8
9,4 21,9 5,5
15,8 24,6
1 – % bezrobotnych w ciągu ostatniego roku
2 – % bezrobotnych w ciągu ostatnich czterech lat
3 – % tych, którzy łatwo znaleźliby pracę
8,6
16,0 26,0
Warszawa, 2 grudnia 2010
Średnie znormalizowanych ocen prestiżu zawodów w latach 1991 – 2008
Tytuły zawodów i stanowisk
1991
1995
1999
2004
2006
Profesor uniwersytetu
83
80
81
77
80
79
81
Górnik
68
72
66
72
73
62
77
Strażak
-
-
-
-
-
-
80
Lekarz
75
75
73
69
76
74
74
Pielęgniarka
64
-
65
71
69
67
75
Nauczyciel
70
72
71
70
72
71
73
Biskup
72
-
-
-
-
-
-
Sędzia
72
71
70
62
-
-
69
-
-
-
59
-
-
67
Dyrektor przedsiębiorstwa/fabryki
72
64
64
59
67
68
67
Minister
77
62
59
48
50
53
54
Poseł na Sejm
-
58
56
41
41
44
45
Radny gminy
-
-
54
-
-
-
53
Wojewoda
-
-
63
56
-
-
62
Prezydent średniego miasta/burmistrz
-
-
60
56
-
-
59
Starosta
-
-
59
-
-
-
58
Działacz partii politycznej
38
46
47
39
-
-
42
Etatowy pracownik Solidarności
42
-
-
-
-
-
-
Adwokat
IFiS 2008 CBOS 2008
Warszawa, 2 grudnia 2010
Tytuły zawodów i stanowisk
Przedsiębiorca – właściciel dużej firmy
1991
69
1995
60
1999
62
2004
58
Dziennikarz
Inżynier – analityk komputerowy
Inżynier pracujący w przedsiębiorstwie/fabryce
63
-
67
-
61
-
64
66
65
65
68
65
Technik sprzętu komputerowego
Księgowy
Ksiądz
Rolnik indywidualny na średnim gospodarstwie
61
55
55
58
61
56
Oficer zawodowy w randze kapitana
Policjant
Tokarz /ślusarz– robotnik wykwalifikowany
61
58
66
62
63
61
61
60
58
Murarz – robotnik wykwalifikowany
Kierowca autobusu
Makler giełdowy
Właściciel małego sklepu
Sprzedawca w sklepie
Doradca podatkowy
Agent ubezpieczeniowy
Urzędnik – referent
Sprzątaczka
Goniec
Robotnik rolny
53
51
-
53
52
51
-
62
56
53
53
-
46
-
Robotnik budowlany niewykwalifikowany
40
46
2006
65
2008 IFiS 2008 CBOS
67
65
-
-
67
67
67
67
62
61
59
67
62
65
61
62
66
63
61
56
54
53
52
-
-
64
62
54
59
61
56
52
55
61
53
55
45
53
65
70
72
61
58
70
58
67
61
58
69
63
72
68
59
63
63
61
62
-
-
62
57
54
54
52
-
50
51
56
59
57
69
72
Warszawa, 2 grudnia 2010
Samoocena pozycji społecznej
Rok
1992
1995
1997
1999
2002
2005
Inteligencja
5,17
5,83
6,12
5,70
5,97
5,89
Niżsi umysłowi
4,61
4,98
5,47
4,89
5,57
5,13
Właściciele
4,84
5,13
5,68
5,35
5,29
5,44
Robotnicy
4,13
4,66
4,76
4,39
4,78
4,46
Rolnicy
3,83
4,68
4,63
3,62
4,55
4,35
Ogółem
4,33
4,87
5,14
4,63
5,12
4,84
Kategorie zawodowe
Warszawa, 2 grudnia 2010
Udział w kulturze
Kategoria osób (w %):
mających
powyżej
100
książek
Czytających
książki co
najmniej raz
w tygodniu
Czytających
codziennie
gazetę
Korzystających
z biblioteki co
najmniej raz w
miesiącu
Chodzących
do teatru kilka
razy w roku
Inteligencja
62,6
42,4
40,6
29,1
31,2
Niżsi
umysłowi
49,2
36,4
26,4
21,8
21,9
Właściciele
42,9
25,8
33,3
4,8
4,8
Robotnicy
16,6
12,9
18,4
5,0
2,0
Rolnicy
6,2
8,3
7,6
4,0
0,8
Ogółem
31,1
22,2
22,3
12,8
10,2
Kategorie
zawodowe
Warszawa, 2 grudnia 2010
Udział w wyborach (w %)
Udział
w wyborach (w %)
Udział w organizacjach
samorządowych (w %)
1991
Kategorie zawodowe
Inteligencja 80,3
1993
1997
2001
2002
83,0
79,5
77,0
30,3
Niżsi umysłowi
62,1
69,1
65,9
65,5
21,4
Właściciele
60,3
54,5
64,9
66,7
20,5
Robotnicy
45,4
53,1
50,2
56,3
12,5
Rolnicy
49,2
48,0
51,8
59,8
15,2
Ogółem
54,1
59,1
58,6
62,1
17,8