WALDEMAR ANDRZEJ KIEŁEK

INSTYTUT RADIOELEKTRONIKI
kiełek
WALDEMAR
ANDRZEJ KIEŁEK
Waldemar Andrzej Kiełek urodził się 16 kwietnia 1930 roku w Warszawie. Tam też w 1944
roku ukończył szkołę powszechną, a w 1949
roku liceum ogólnokształcące. W 1953 roku
otrzymał dyplom inżyniera łączności, a w 1957
roku magistra inżyniera łączności na Wydziale
Łączności Politechniki Warszawskiej. W 1967
roku otrzymał stopień doktora, a w 1989 roku
stopień doktora habilitowanego na Wydziale
Elektroniki tej Uczelni. W latach 1952 –1995
pracował na Politechnice Warszawskiej jako
nauczyciel akademicki, kolejno w Katedrze
Urządzeń Radiotechnicznych, następnie w Instytucie Radioelektroniki, w latach 1967–1990
jako adiunkt, a w latach 1990 –1995 jako docent. W latach 1991–1995 był kierownikiem
Zakładu Radiokomunikacji Instytutu Radioelektroniki. W 1995 roku przeszedł na emeryturę.
W pierwszym okresie pracy na Politechnice Warszawskiej, w latach pięćdziesiątych, opracowywał m.in. aparaturę odbiorczą
i uczestniczył w badaniach odporności radiokomunikacyjnych systemów modulacji na
zakłócenia — dla zastosowań wojskowych.
Głównym jednak obszarem jego zainteresowań badawczych w latach pięćdziesiątych,
sześćdziesiątych i siedemdziesiątych było podwyższanie granicznej górnej częstotliwości
pracy liczników elektronicznych — najpierw
lampowych, następnie tranzystorowych. Liczniki te stanowiły część opracowywanych przez
niego mierników częstotliwości i odstępu czasu, które, wykonywane jednostkowo na Politechnice Warszawskiej, były przekazywane użytkownikom w instytucjach badawczych
i w przemyśle. Opracowania te pod względem parametrów były zbliżone do najlepszych
osiągnięć światowych. Kilka z nich zostało
wdrożonych do produkcji przemysłowej przez
Zakład Doświadczalny Biura Urządzeń Techniki Jądrowej, Zakłady Wytwórcze Aparatury
Pomiarowej ELPO i Zakład Opracowań i Produkcji Aparatury Naukowej ZOPAN. W 1967
roku górna częstotliwość graniczna licznikowego pomiaru częstotliwości w jego opracowaniach kolejnych modeli użytkowych wyniosła 100 MHz, w 1968 roku — 150 MHz,
a w 1969 roku — 330 MHz. Opracowania te
były oparte na wykonanych wcześniej przez
niego analizach opublikowanych w pracach
zbiorowych Licznik elektroniczny w miernikach zliczających (Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1962) oraz Elektroniczne mierniki zliczające (Wydawnictwa Komunikacji
i Łączności, 1964). Dalsze rozwinięcie tej
analizy zawarte jest w jego pracy doktorskiej
z 1967 roku.
Słowa kluczowe
n pomiary odstępu czasu
n laserowe pomiary odległości
n estymacja opóźnienia
INSTYTUT RADIOELEKTRONIKI
K
Na początku lat siedemdziesiątych kraje
RWPG postanowiły uruchomić w ramach porozumienia Interkosmos globalną sieć dalmierzy laserowych do mierzenia odległości do
sztucznych satelitów Ziemi pasywną impulsową metodą radaru laserowego. W skład takich
dalmierzy musiały wejść mierniki odstępów
czasu o zakresie do 1 sekundy i o błędzie przypadkowym, już na początku tego okresu, 2 nanosekundy (30 cm w mierzonej odległości),
a następnie o błędzie coraz mniejszym. Na takie mierniki obowiązywało bardzo silne embargo, a w krajach RWPG jedynie Waldemar
Kiełek był w owym czasie przygotowany do
szybkiego opracowania i budowy takich mierników. Opracował modele o błędzie przypadkowym 2 nanosekundy (1971) i 1 nanosekunda (1975). Następne modele, opracowane wraz
z Adamem Jastrzębskim, w których zastosowano interpolację analogową między impulsami
o wzorcowym odstępie czasu, osiągnęły błąd
przypadkowy 100 pikosekund (1978) i 30 pikosekund (1983). Modele użytkowe tych mierników, wykonywane początkowo w pracowni
Waldemara Kiełka, a w latach osiemdziesiątych
w Zakładzie Doświadczalnym Aparatury Radioelektronicznej Instytutu Radioelektroniki
Politechniki Warszawskiej ZDAR, zostały zainstalowane w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych w 15 obserwatoriach astronomicznych lub geofizycznych w różnych punktach
globu ziemskiego, stanowiąc wkład Polski
w budowę sieci dalmierzy satelitarnych porozumienia Interkosmos. Zajmował się też urządzeniami odbiorczymi bardzo słabych (rzędu
kilkudziesięciu fotonów) impulsowych sygnałów świetlnych oraz polepszaniem dokładności pomiaru wielkich odległości przez odpowiednie przetwarzanie odbieranego sygnału
stochastycznego, m.in. stosując w dalmierzach
dyskryminatory tzw. stałofrakcyjne według
własnego patentu oraz opracowane przez siebie dyskryminatory spełniające kryterium maksymalnej wiarygodności.
W latach 1975 –1998 prowadził badania
analityczne, symulacyjne i eksperymentalne
różnych metod dyskryminacji chwili czasowej
odbioru sygnału w dalmierzach satelitarnych,
przedstawiając wyniki tych prac na specjalistycznych konferencjach międzynarodowych.
Było to tematem jego pracy habilitacyjnej
z 1987 roku, zatytułowanej Wpływ obróbki
wielofotoelektronowego sygnału odbitego na
dokładność laserowych impulsowych mierników odległości do satelitów. Część wyników
opublikował w „IEEE Transactions on Instrumentation and Measurement” (1988, vol. 47,
no 2). W drugiej połowie lat osiemdziesiątych
opracował syntetyzer częstotliwości wzorcowej 100 MHz o paropikosekundowej dokładności wytwarzanej skali czasu. Na początku lat
dziewięćdziesiątych przeprowadził badania
analityczne, eksperymentalne i symulacyjne
dokładności timingu w licznikach scyntylacyjnych. Wyniki opublikował w „Nuclear Instruments and Methods in Physics Research”
(1996, vol. A 368). Wykonał eksperyment pomiaru zanieczyszczeń gazowych atmosfery
nad rafinerią w Płocku metodą lidaru ramanowskiego. W latach 1988 –2004 prowadził
prace nad dokładnością absolutnych pomiarów miejscowego przyspieszenia ziemskiego
(dokładność względna rzędu 10 –9 ) we współpracy z profesorem Zbigniewem Ząbkiem
z Wydziału Geodezji Politechniki Warszawskiej. Wynikiem były 2 publikacje, w tym w czasopiśmie BIPM „Metrologia” (2004, vol. 41,
no 6).
Waldemar Kiełek opracował samodzielnie
lub kierował opracowaniem 47 urządzeń elektronicznych, głównie pomiarowych. Opublikował 38 pozycji. Jest autorem 3 i współautorem 4 patentów. Jest laureatem zespołowej
Nagrody Państwowej I stopnia w dziedzinie
techniki w 1966 roku. Za osiągnięcia badawcze otrzymał 4 nagrody Ministra Nauki (1962,
1968, 1974, 1981), nagrodę Sekretarza Naukowego Polskiej Akademii Nauk (1988) oraz
kilka nagród Rektora Politechniki Warszawskiej. W latach 1971–1989 był członkiem
komisji „Radar Laserowy” sekcji „Fizyka Kosmiczna” porozumienia Interkosmos. W latach
1974 –1994 był członkiem Komisji Geodezji
Satelitarnej Komitetu Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk. Był opiekunem około
80 prac dyplomowych. W latach 1971–1997
prowadził wykłady z: „Miernictwa cyfrowego”,
„Techniki cyfrowej”, „Układów logicznych”,
„Techniki impulsowej”, „Urządzeń radiowych”,
„Podstaw radiokomunikacji” oraz „Projektowania układów cyfrowych”. Był współautorem
i redaktorem 3 skryptów wydanych przez Wydawnictwa Politechniki Warszawskiej (1971,
1972, 1973). Za organizację procesu dydaktycznego otrzymał w 1972 roku nagrodę indywidualną Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Jest odznaczony Srebrnym i Złotym
Krzyżem Zasługi oraz Krzyżem Kawalerskim
Orderu Odrodzenia Polski.
Jest żonaty, ma córkę i wnuczkę.