1. Zapalenie ścięgna rzepkowego 2. Chondromalacia

Temat: ból a dopasowanie pozycji na rowerze
Ból
„…droga redakcjo, pomóż, bo mnie tak kolano boli, że musiałem
przestać jeździć…” „Jak pozbyć się tego dziwnego przeskakiwania w biodrze???” „Co zrobić, jeśli na metę maratonu dojeżdżam
bez czucia w dwóch palcach?” „Czy zakup fulla to jedyna opcja
przy moich bolesnościach kręgosłupa?”
To wyjątki z dziesiątków listów do redakcji. Wszyscy
w miarę regularnie jeżdżący spotkali się z różnego rodzaju
dyskomfortami wywołanymi przez jazdę rowerem. Znakomita większość z nich może być oddalona dzięki właściwej regulacji pozycji i poprawie mechaniki pedałowania.
Bo ze zdrowotnego punktu widzenia, kolarstwo jest
sportem idealnym. Świetnie wpływa nie tylko na układ
sercowo-naczyniowy, ale i oddala widmo choroby wieńcowej i bywa częstym zaleceniem w rehabilitacji po urazach
kostno-stawowych. Żeby ułatwić pracę fitterom rowerowym Dr Andy Pruitt z Boulder Center for Sport Medicine
opracowując kurs o dopasowywaniu roweru do jego
użytkownika wykorzystał swoje wieloletnie doświadczenie
z zakresu ortopedii i protetyki. Jak powiedział nam Mike
Sinyard: - W BG FIT dopatruję się potencjału przewyższającego nasze największe osiągnięcia technologiczne. Dobrze ustawiona pozycja na rowerze może wyeliminować
ból, może przydać mocy, pozwala kolarzowi jechać dłużej
i dalej niż było to dotychczas możliwe. Ukończony kurs
Body Geometry na SBCU (Specialized Bicycle Componenets University) daje sprzedawcom Specialized potężne
narzędzie, dzięki któremu możemy dostarczać klientom
więcej niż konkurencja - kończy założyciel Speca. Ważne,
żeby rowerzyści potrafili rozróżnić bolesności, które
stosunkowo łatwo można usunąć właściwie dostosowując rower. Często wystarczy zmienić pozycję i cieszyć się
pełnią jazdy. Bywa jednak, że choroba wymaga pomocy
lekarza specjalisty. Oto kilka podstawowych kłopotów
trapiących rowerzystów i proste metody poprawy.
1. Zapalenie ścięgna
rzepkowego
Zapalenie rzepki i struktur ją otaczających jest wynikiem
przepracowania. Przyczynami mogą być: ostre sprinty, podjazdy na twardych biegach, skoki, podnoszenie
ciężarów i, zwłaszcza na początku sezonu, niewłaściwe
ustawienie siodełka. Ból zlokalizowany jest w przedniej
części stawu kolanowego, poniżej rzepki i może nasilać
się podczas obciążania tego stawu. Zalecany jest: odpoczynek, zimne okłady, leki przeciwzapalne i właściwe
dopasowanie pozycji na rowerze.
2. Chondromalacia
- rozmiękanie chrząstki
Jest to zapalenie lub zwyrodnienie chrząstki stawowej
74
bi k eB oar d #6 c zer wiec 2008
tylnej powierzchni rzepki odczuwane jako ból zza rzepki.
Objawy nasilają się podczas podjazdów na siedząco oraz
przy schodzeniu po schodach. Często terminem tym
określamy pojawienie się jakiegokolwiek bólu w obrębie
stawu kolanowego. Ważne jest ograniczenie wszelkiej
aktywność fizycznej zwiększającej obciążanie rzepki.
Jazda z wyższą kadencją, bardziej miękkie przełożenia
i unikanie podjazdów - szczególnie na siodełku - pomogą zmniejszyć ucisk na rzepkę. Ponadto zalecany jest:
odpoczynek, zimne okłady, leki przeciwzapalne i właściwe
dopasowanie pozycji na rowerze.
3. Zespół tarcia powięzi
Jest to drażniące tarcie struktur tkanki łącznej rozciągających się od biodra do okolic tuż pod kolanem.
Spowodowane jest to ocieraniem powięzi szerokiej uda
o boczny kłykieć kości udowej za każdym razem, gdy
kolano zgina się pod kątem większym niż 30°. Ból ma
charakter ostry i lokalizuje się na zewnątrz środkowej
części kolana. Początkowo jest zazwyczaj słabo nasilony, ale z czasem ulega zwiększeniu: tak jakby śrubokręt
wbijano w kolano. Powodem może być: wysoko ustawione siodełko, wąskie ustawienie stóp na pedałach, nogi
koślawe albo płaskostopie. Korektę zacznij od szerszego
ustawienia stóp i obniżenia siodła o pół centymetra.
4. Pes Anserine Burstis/
Tendonitis
Zapalenie przyczepów ścięgnistych mięśni/zapalenie
kaletki maziowej stawu kolanowego/zapalenie ścięgien
Pes anserine to po łacinie - „gęsia stopa”. Jest to określenie przyczepu ścięgien trzech mięśni (krawieckiego,
smukłego i półścięgnistego) do guzka kości piszczelowej.
Ból ma charakter ostry i towarzyszy mu często: obrzęk,
wrażliwość oraz nasilenie podczas rozciągania tej okolicy. Bardzo trudno odróżnić zapalenie kaletki maziowej
(łącznotkankowego wypełnionego płynem - mazią stawową
- służącym do nawilżania powierzchni stawowych kości i ściegien) od zapalenia pojedynczych ściegien. Na
szczęście postępowanie terapeutyczne we wszystkich tych
przypadkach jest jednakowe. Zazwyczaj przyczyną jest zbyt
wysoka pozycja siodełka, zatem należy je obniżyć do pozycji z ugięciem kolana do 20-40 stopni. Ponadto przyczyną
może być: zbyt szeroki rozstaw pedałów i zbyt duży luz
roboczy bloków. Zalecany jest: odpoczynek, zimne okłady,
leki przeciwzapalne i właściwe dopasowanie roweru.
7
6
8
5
4
2
3
1
9
10
76
bi k eB oar d #6 c zer wiec 2008
5. „Wiosenne kolano”
8. Ręce, ramiona, barki
Jest to jeszcze jeden typ zapalenia ścięgien stawu
kolanowego. Najczęściej występuje na początku sezonu,
jest wynikiem zbyt dużego obciążenia ścięgien, które
nie zostały do tego jeszcze przygotowane. Najczęściej
dotyczy osób uprawiających ćwiczenia aerobowe, rzadziej
rowerzystów. Ból najczęściej pojawia się w okolicy górnego brzegu rzepki i ma zwykle charakter ostry. Zalecany
jest: odpoczynek, okłady z lodu, leki przeciwzapalne
i właściwe dopasowanie roweru.
Wielu rowerzystów ma problem z palcami rąk, które podczas jazdy na rowerze ulegają drętwieniu lub/i mrowieniu. Te zaburzenia znane są pod nazwą porażenia rowerzysty i/lub zespół cieśni nadgarstka i są zwykle związane
z dopasowaniem ustawień (z wyjątkiem osób, gdzie
przyczyna schorzenia ma inne źródło, a jazda na rowerze
tylko je nasila). Zacznij od ustawienia klamek w rowerze
do pozycji neutralnej, jeśli się w niej nie znajdują. Staraj
się zmniejszyć nacisk na ręce, pamiętając, że wpływa na
to ustawienie wysokości i pochylenia siodełka, a także
jego szerokość.
6. Ból dolnego odcinka
pleców
Jest to druga, co do częstotliwości, skarga zgłaszana
przez rowerzystów. Przyczyny mogą być bardzo różne. Od:
słabych mięśni kręgosłupa (wzmocnić), przykurczu mięśni obręczy biodrowej (rozciągać), wcześniejszych urazów,
po zmiany zwyrodnieniowe związane z wiekiem i uszkodzenia nerwów. Najczęstszą przyczyną bólu dolnej części
pleców jest niewłaściwe dopasowanie roweru. Jeżeli rowerzysta cierpi na to schorzenie z powodu którejś z ww.
przyczyn, to złe ustawienie roweru nasili dolegliwości.
W większości przypadków dotyczy to szczególnie niskich
lub wysokich rowerzystów. Aby zmniejszyć obciążenie na
dolną okolicę pleców, ustaw kończyny górne do pozycji
neutralnej (patrz bB #5/2008), takiej jak podawanie
dłoni do powitania, poprzez ustawienie kierownicy roweru wyżej i do tyłu. Ostry ból wzdłuż kręgosłupa lub tępy
ból powyżej bioder, mogą być wynikiem złego ustawienia miednicy i/lub różnicy w długości kończyn dolnych.
Jeżeli po dwukrotnej zmianie ustawień roweru pod okiem
profesjonalisty nie obserwuje się poprawy, należy udać
się do lekarza!
7. Ból górnego odcinka
pleców
Ból ten lokalizuje się poniżej obręczy barkowej. Najczęściej obserwowany jest podczas używania przez kobiety
pożyczonego roweru (bardzo częsta sprawa szczególnie
w studiach fitness), w którym szerokość kierownicy
roweru została ustawiona pod wymagania innej osoby.
Podczas jazdy rowerem nieprawidłowo naciskają na
kierownicę. Węższy rozstaw ramion kierownicy - na szerokość 40, 38, 36 cm powinien natychmiast rozwiązać
problem dopasowania.
9. Zapalenie ścięgna Achillesa
Ból, a czasami obrzęk ścięgna Achillesa pojawia się przy
jego zapaleniu. Podobnie jak przy innych zapaleniach
ścięgien, najczęściej jest wynikiem urazu z przeciążenia.
Kluczową przyczyną mogą być za bardzo wysunięte
do przodu bloki, lub zbyt wysoko ustawione siodełko.
Najlepszą formą leczenia jest: odpoczynek, zimne okłady
i leki przeciwzapalne.
10. „Gorące stopy”
Ten bardzo bolesny objaw może mieć wiele przyczyn,
ale najczęściej jest wynikiem ucisku na nerwy lub tkanki
miękkie przodostopia i często jest opisywane jako cierń
pod podeszwą stopy. Zbyt ciasne obuwie lub brak wkładki ortopedycznej wspierającej przodostopie w obuwiu
będą nasilały objawy. Przesuń bloki do tyłu o 5 mm
i obniż siodełko o tyle samo, aby skrócić dźwignię stopy
i przenieść nacisk na większą powierzchnię stopy. Włożenie wkładek z poduszeczką pod przodostopie będzie
chroniło kości i zmniejszy ból.
Podstawowe informacje na temat ustawienia pozycji
kolarza oraz te dotyczące Body Geometry FIT przedstawiliśmy w bB #5/2008. Po bardziej szczegółowe informaOpracowanie:
cje odsyłamy do dealerów Specialized.
Miłosz Kędracki, współpraca dr Sylwia Lipko-Godlewska,
zdjęcie: Specialized.
bi k e Boa r d # 6 c z e r w ie c 2 0 0 8
77