PRACA POBOROWEGO Istota pracy poborowego Służba zastępcza

PRACA POBOROWEGO
Istota pracy poborowego
Służba zastępcza trwa 18 miesięcy, a dla absolwentów szkół wyższych – 6
miesięcy.
Poborowy odbywający służbę nie pozostaje w stosunku pracy z pracodawcą.
Ten nie zawiera z nim umowy o pracę. Nie jest on pracownikiem w rozumieniu
kodeksu pracy. Stosuje się jednak u do niego niektóre przepisy kodeksu pracy,
dotyczące:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
obowiązków pracodawcy
obowiązków pracownika
nagród i wyróżnień
kar za naruszenie dyscypliny pracy
ochrony wynagrodzenia za pracę
odpowiedzialności materialnej pracownika
świadczeń przysługujących w ramach czasowej niezdolności do pracy
czasu pracy
bezpieczeństwa i higieny pracy
Zakład pracy ma obowiązek zapewnić poborowemu:
•
•
•
•
•
•
•
miesięczne świadczenie pieniężne w wysokości 640 zł brutto
bezpłatne zakwaterowanie, jeżeli czas dojazdu (najtańszym środkiem
zbiorowej komunikacji publicznej przewidziany w rozkładzie jazdy)
przekracza w obie strony 2 godziny
bezpłatne bilety na codzienny dojazd do miejsca służby i z powrotem, z
wyjątkiem przypadków, gdy zakład zapewnia przejazd we własnym
zakresie
odzież i obuwie ochronne oraz środki ochrony osobistej stosownie do
norm obowiązujących w miejscu odbywania służby
możliwość korzystania z urządzeń socjalnych oraz posiłków
profilaktycznych i napojów na zasadach określonych przez zakład
prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 9 dni kalendarzowych w
pierwszym roku służby i 11 dni drugim roku tej służby, absolwentowi
szkoły wyższej przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze 9 dni
kalendarzowych
dodatek za pracę w porze nocnej, na zasadach określonych dla
pracowników wykonujących takie same prace w danym zakładzie –
składnik ten obciąża w całości pracodawcę (nie jest refundowany).
Poborowy odbywający służbę zastępczą nie może pełnić funkcji kierowniczej.
Zgodnie z art. 29 ustawy o służbie zastępczej (pracodawca) w terminie 14 dni
zawiadamia marszałka województwa o każdej nieobecności poborowego
odbywającego służbę zastępczą.
Świadczenia przysługujące poborowym
Poborowy otrzymuje zgodnie z art. 26 ust. 1, pkt. 2 ustawy o służbie zastępczej,
świadczenie pieniężne w kwocie 640 zł. brutto. Po potrąceniu przez pracodawcę
składek ubezpieczeniowych (część którą ponosi poborowy), poborowy
otrzymuje miesięcznie 552,26 zł.
Świadczenie to jest wypłacane przez pracodawcę w terminie wypłaty ustalonej
dla pracowników. Kwotę 640 zł refunduje pracodawcom marszałek
województwa (poprzez Wojewódzki Urząd Pracy w Zielonej Górze). Refundacji
nie podlega część składki do ZUS (ok. 100 zł), którą ponosi pracodawca.
Ubezpieczenie społeczne i zdrowotne
Po zgłoszeniu się poborowego do służby pracodawca posługując się kodem
ubezpieczenia 1111xx dokonuje zgłoszenia go do ubezpieczeń. Po zakończeniu
służby należy wyrejestrować poborowego.
Od przysługującego świadczenia (640 zł) pracodawca odprowadza składki
ubezpieczeniowe ( jest płatnikiem ) do ZUS. Zgodnie z art. 21 ust.1 pkt.15
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 14 z 2000r. poz.
176 z późn. zm.), świadczenie otrzymywane z tytułu odbywania służby
zastępczej jest wolne od podatku, nie odprowadza się więc zaliczki na podatek
dochodowy
Składki na ubezpieczenia społeczne odprowadzane są przez pracodawcę, u
którego poborowy odbywa służbę zastępczą i naliczane są od kwoty 640 zł.
Zgodnie z art. 83 ust . 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. Nr 210, poz. 2135)
w przypadku, gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne jest wyższa od zaliczki
na podatek dochodowy od osób fizycznych, składkę obliczoną za poszczególne
miesiące obniża się do wysokości tej zaliczki, składka zdrowotna jest
obniżona do zera i w związku z tym, pomimo zgłoszenia do ubezpieczenia,
nie nalicza się i nie odprowadza się tej składki za poborowych służby
zastępczej.
Urlopy wypoczynkowe przysługujące poborowym
W pierwszym roku służby poborowemu przysługuje od zakładu pracy, w
którym odbywa służbę zastępczą urlop w wysokości 9 dni kalendarzowych, a w
drugim roku służby w wysokości 11 dni kalendarzowych.
Pracodawca udziela urlopu wypoczynkowego po odbyciu co najmniej 6
miesięcy służby, a absolwentom szkół wyższych - po odbyciu 3 miesięcy.
Za niewykorzystany urlop wypoczynkowy przysługuje ekwiwalent pieniężny,
wypłacany ze środków własnych pracodawcy (nie jest refundowany), w
wysokości 1/30 świadczenia pieniężnego za każdy dzień niewykorzystanego
urlopu.
Odpowiedzialność karna poborowego
Osoba powołana do pełnienia służby zastępczej i nie zgłaszająca się do jej
odbywania, podlega grzywnie lub karze ograniczenia wolności.
Osoba odbywająca służbę zastępczą, która odmawia jej pełnienia, uporczywie
odmawia wykonania polecenia służbowego podlega grzywnie, karze
ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Karze tej podlega również osoba, która pełniąc służbę, samowolnie opuszcza
wyznaczone miejsce wykonywania obowiązków służbowych lub samowolnie
poza nim pozostaje. Jeżeli osoba ta opuszcza, w celu trwałego uchylania się od
służby zastępczej, wyznaczone miejsce wykonywania obowiązków służbowych,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. (art. 144 – 145 ustawy z 6
czerwca 1997r. Kodeks karny - Dz. U. Nr 88 z 1997r. poz. 553 z późn. zm.).
Jeżeli poborowy zaniedbuje swoje obowiązki albo narusza ustalony w zakładzie
pracy porządek lub dyscyplinę pracy, pracodawca wymierza poborowemu kary
wymienione w Kodeksie pracy (upomnienie, nagana).