plan odnowy miejscowości jasionka

Załącznik Nr 1
do uchwały Nr XVI/165/08
Rady Gminy Trzebownisko
z dnia 20 czerwca 2008 r.
zmieniony
uchwałą Nr X/81/11
Rady Gminy Trzebownisko
z dnia 31 sierpnia 2011r
PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI
JASIONKA
na lata 2008-2015
Jasionka, luty 2008 r.
SPIS TREŚCI
WSTĘP………………………………………………………………………………… 3
METODOLOGIA………………………………………………………………………. 4
UCZESTNICY…………………………………………………………………………..5
WPROWADZENIE …………………………………………………………………… 6
DIAGNOZA STANU ISTNIEJĄCEGO………………………………………………. 8
POŁOŻENIE ADMINISTRACYJNO-GEOGRAFICZNE …………………………… 8
HISTORIA……………………………………………………………………………... 9
ZABYTKI……………………………………………………………………………... 12
DEMOGRAFIA……………………………………………………………………….. 13
ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE I ZASOBY NATURALNE ……………………..14
KULTURA, TURYSTYKA I WYPOCZYNEK……………………………………….15
INFRASTRUKTURA…………………………………………………………………. 16
ZDROWIE I POMOC SPOŁECZNA…………………………………………………. 17
OBSZARY O SZCZEGÓLNYM ZNACZENIU DLA ZASPOKAJANIA POTRZEB
MIESZKAŃCÓW, SPRZYJAJĄCYCH NAWIĄZYWANIU KONTAKTÓW
SPOŁECZNYCH …………………………………………………………………...… 17
OCENA MOCNYCH I SŁABYCH STRON MIEJSCOWOŚCI JASIONKA……… 20
CZYNNIKI WEWNĘTRZNE………………………………………………………….21
CZYNNIKI ZEWEWNĘTRZNE………………………………………………………23
ZADANIA DO REALIZACJI………………………………………………………… 25
UZASADNIENIE REALIZACJI ZADAŃ…………………………………………….26
KOSZT REALIZACJI ZADAŃ………………………………………………………..28
WDROŻENIE I MONITOROWANIE PLANU…………………………………… .. 29
PODSUMOWANIE ……………………………………………………………………29
-2-
WSTĘP
Plan Odnowy Miejscowości jest jednym z najważniejszych elementów odnowy wsi,
jej rozwoju oraz poprawy warunków pracy i życia mieszkańców. Sporządzenie i uchwalenie
takiego dokumentu stanowi niezbędny warunek przy aplikowaniu o środki finansowe
w ramach „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2008-2015” działanie „Odnowa i rozwój
wsi”, jak również stanowić będzie wytyczne dla władz Gminy Trzebownisko przy
opracowaniu kierunków rozwoju miejscowości Jasionka.
Celem działania „Odnowa i rozwój wsi” jest poprawa jakości życia na obszarach
wiejskich poprzez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców wsi oraz
promowanie obszarów wiejskich. Działanie umożliwi rozwój tożsamości społeczności
wiejskiej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wpłynie
na wzrost ich atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej.
W ramach działania pomocą finansową zostaną objęte projekty dotyczące:
1. budowy, przebudowy, remontu lub wyposażenia obiektów:
a) pełniących funkcje publiczne, społeczno-kulturalne, rekreacyjne i sportowe,
b) służących promocji obszarów wiejskich, w tym propagowaniu i zachowaniu
dziedzictwa historycznego, tradycji, sztuki oraz kultury,
2. kształtowania obszaru przestrzeni publicznej;
3. budowy, remontu lub przebudowy infrastruktury związanej z rozwojem funkcji
sportowych lub społeczno-kulturalnych;
4. odnawiania, eksponowania lub konserwacji lokalnych pomników historycznych,
budynków będących zabytkami lub miejsc pamięci;
5. kultywowania tradycji społeczności lokalnej.
Obszarem realizacji Planu Odnowy Miejscowości Jasionka jest obszar tej miejscowości.
Niniejsze opracowanie zawiera charakterystykę miejscowości, inwentaryzację zasobów
służącą ujęciu stanu rzeczywistego, analizę SWOT czyli mocne i słabe strony miejscowości,
planowane
kierunki
rozwoju,
przedsięwzięcia
i harmonogramem działań.
-3-
wraz
z
szacunkowym
kosztorysem
Plan Odnowy Miejscowości Jasionka to dokument, który określa strategię działań
w sferze społeczno-gospodarczej na lata 2008-2015. Podstawą opracowania planu jest Plan
Rozwoju Lokalnego Gminy Trzebownisko na lata 2008 – 2015 i Strategia rozwoju społecznogospodarczego Gminy Trzebownisko na lata 2008 -2015 r.
Niniejszy plan jest planem otwartym stwarzającym możliwość aktualizacji
w zależności od potrzeb społecznych i uwarunkowań finansowych. Oznacza to, że mogą być
dopisywane nowe zadania, a także to, że może zmienić się kolejność ich realizacji
w zależności od uruchomienia i dostępu do funduszy UE.
METODOLOGIA
Plan
opracowano
na
podstawie
wyników
spotkań
Rady
Sołeckiej
i organizacji biorących czynny udział w życiu wsi oraz konsultując potrzeby
miejscowości z jej mieszkańcami.
Przeprowadzono dwa posiedzenia Rady Sołeckiej z udziałem liderów lokalnych
organizacji w dniach:
1. 17 stycznia 2008 roku – przedmiotem posiedzenia było ustalenie planu
działania mającego na celu sporządzenie wykazu zadań dla Jasionki
oraz
2. 24 stycznia 2008 roku - zapoznanie się z postępem prac, mających na
celu wyznaczenie zadań priorytetowych dla miejscowości na lata
2008-2015 oraz przedstawienie możliwości dofinansowania niektórych
zadań realizowanych przez poszczególne organizacje ze środków Unii
Europejskiej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata
2007-2013;
Plan
Odnowy
Miejscowości
Jasionka
przedstawicieli Zebrania Wiejskiego.
-4-
został
zatwierdzony
przez
UCZESTNICY:
Stanisław Babiarz
Kazimierz Chmiel
Stanisław Śliż
Jacek Cisło
Wiesław Barczak
Kazimierz Pudło
Janusz Bator
Antoni Cisło
Tadeusz Pokrzywa
Adam Sworszt
Bronisława Szczur
Stanisław Sarama
Wiesław Sroka
Hubert Zdeb
Jacek Stanisław
Jadwiga Zuba
Program opracował: Mariusz Babiarz
-5-
WPROWADZENIE
Uwarunkowania Planu Odnowy Miejscowości polegają na tym, że ma on
zdecentralizowany, lokalny charakter, obejmuje ograniczony teren jednej miejscowości
i przygotowywany jest (przy udziale przedstawicieli gminy) z inicjatywy i przez
mieszkańców miejscowości.
Specyfika planu polega na tym, że jest on ukierunkowany na zagadnienia
cywilizacyjno-kulturowe, koncentruje się na prostych, lokalnych przedsięwzięciach, które
prowadzić mają do poprawy standardu i jakości życia mieszkańców. Ma mniej progospodarczy, a bardziej pro-społeczny i pro-kulturowy charakter. I dzięki temu może
stanowić doskonałe uzupełnienie strategii rozwoju całej gminy, która zazwyczaj koncentruje
się na zagadnieniach infrastrukturalnych i gospodarczych.
Celem planu jest podtrzymanie lub odtworzenie atrakcyjności wsi jako miejsca
zamieszkania i zaplanowanie oraz przeprowadzenie tego w sposób dostępny, oczekiwany
i popierany oraz wykonalny dla lokalnej społeczności. Jest to szczególnie ważne w dzisiejszej
sytuacji, gdy miasta oferują konkurencyjną alternatywę zamieszkania, a rolnictwo traci swą
atrakcyjność jako źródło utrzymania, co prowadzi m.in. do migracji młodych ludzi,
szczególnie tych lepiej wykształconych ze wsi do miasta.
Idea odnowy wsi wyrasta z przekonania, że odnowiona, doinwestowana i ożywiona
kulturowo wieś odzyska swoją atrakcyjność jako miejsce zamieszkania, zapewni swoim
mieszkańcom godziwy standard i jakość życia oraz zdoła zatrzymać młodzież na miejscu. Nie
jako „mini-miasto”, wysoko zurbanizowana i konkurująca z ośrodkami miejskimi bogactwem
oferty, ale właśnie jako „nowa wieś”, nowoczesna, lecz ceniąca i zachowująca swój wiejski
charakter i kulturową specyfikę.
Plan Odnowy ma więc charakter „planu małych kroków”, ale w kierunku wielkich
celów. Małych kroków, które podejmowane przez mieszkańców przy finansowym
i organizacyjnym wsparciu gminy doprowadzić mają do trwałej poprawy miejscowych
warunków życia.
-6-
Korzyści wynikające z posiadania Planu Odnowy:
1.
Plan umożliwia efektywne gospodarowanie zasobami takimi, jak środowisko, ludzie,
infrastruktura i środki finansowe.
2.
zapisanie tego procesu w formie dokumentu umożliwia stałą ocenę postępów i
korygowanie błędów przez wszystkich członków społeczności lokalnej.
3.
dokument umożliwia zaangażowanie władz lokalnych oraz mieszkańców w planowanie
swojej przyszłości. Uwzględnienie różnych opinii, pomysłów i koncepcji często
wymaga consensusu. Osiągnięty na drodze otwartej dyskusji pozwala na wypracowanie
strategii, z którą będzie identyfikowała się społeczność lokalna.
4.
tworzenie Planu Odnowy sprzyja realistycznej ocenie mocnych i słabych stron
miejscowości a przez to przyjrzenie się możliwościom oraz potencjalnym problemom,
które mogą się pojawić w przyszłości. W ten sposób można uniknąć wielu trudności.
Podstawą tworzenia Planu Odnowy jest zdanie sobie sprawy z lokalnych zasobów
i potencjałów, zmobilizowanie ich, zainwestowanie w rozwój i stworzenie systemu działań
partnerskich tak, aby uzyskać efekt żywiołowego przyrastania inicjatyw i kumulowania się
ich skutków.
Projekt wprowadzonych do Planu zadań powstał w oparciu o wytyczne środowiska
lokalnego i konsultacji społecznych.
-7-
DIAGNOZA STANU ISTNIEJĄCEGO
POŁOŻENIE ADMINISTRACYJNO - GEOGRAFICZNE
Miejscowość Jasionka jest jednym z 10 gminy Trzebownisko, położonej w północnowschodniej części województwa podkarpackiego, w powiecie rzeszowskim.
Powierzchnia sołectwa wynosi 2116 mieszkańców, tj. 11,28 % mieszkańców gminy.
Wieś graniczy z:
-
Nowa Wieś,
-
Wólka Podleśna,
-
Stobierna,
-
Wysoka Głogowska,
-
Terliczka,
-
Tajęcina.
-8-
HISTORIA
Gmina Jasionka leżała na pograniczu Polski i Rusi Czerwonej. W ostatnich czasach
niezależności Rusi Czerwonej granica Polski szła w tej stronie przez Wysoką, Jasionkę
i Zaczernie, tak, że Wysoka należała do Rusi, a część Jasionki, Zaczernie i miejsce to, gdzie
Głogów, już do Polski. Pogranicze tych stron były wyludnione na skutek obopólnych
najazdów w czasie wojen między sąsiadującymi krajami. Wisłok płynął innym korytem i nie
dotykał Jasionki. Przed Trzebowniskiem zwracał się ku Załężu, Palikówce i aż we wsi
Czarnej przybierał rzekę Czarną, która obecnie na pograniczu Nowej Wsi wpada do Wisłoka.
Po objęciu Rusi przez Kazimierza Wielkiego w 1340 r. strony te zostały przez zdobywcę
zaludnione i zagospodarowane. Powstały tu, lub odbudowały się wsie Łąka, Łukawiec, a po
nich Terliczka, Palikówka i Jasionka. We wsi Łące wychowywała się nawet stadnina
królewska za Kazimierza Wielkiego. Tak samo w tym czasie zostały zaludnione obszary
zajmujące dzisiejszy Rzeszów i do niego przylegające wsie kolonistami, sprowadzonymi
przez „Kla Chłopków”. Tylko Rzeszów zajęli koloniści a Łąkę i Łukawiec oraz Jasionkę –
Mazurzy sprowadzeni z Mazowsza. Cały ten obszar ziemi z Rzeszowem był nadany rodzinie
Rzeszowskich. Później majątek Rzeszowskich podzielony został wśród spadkobierców, tak że
powstał osobny klucz dóbr Łąckich, do którego należała Łąka, Łukawiec, Palikówka,
Terliczka, Jasionka i Wólka pod Lasem.
Od lasu jasionowego, który rósł na rzeczką płynącą od Wysokiej, a wpadającą niegdyś
do rzeki Czarnej pod Jasionką, otrzymała ta wieś nazwę J a s i o n k i. Na pamiątkę tego
zachowano na pieczęciach gminnych drzewo jasionowe do końca wieku XIX-go. Z rzadka
zalesione miejsca zostały doszczętnie wycięte i zamieniono je bądź na pastwiska, bądź na łąki
lub orne pola, na końcu wycinano już jasiony na moczarach zwanych „Jasiennikiem”
z końcem XVIII stulecia. Dopiero za Zaczerniem i Wysoką lasy się utrzymały.
Jasionkę przyłączono do dwu Kościołów. Część jej południową przeznaczono do
Zaczernia, a północną i wschodnią do Łąki. W Łące parafia została założona w r. 1409,
a w Zaczerniu w r. 1439.
Dopiero gdy Wisłok w czasie wiosennych roztopów w Załężu wyszedł z koryta i
przez Trzebownisko dotarł do rzeki Czarnej i dalej popłynął jej korytem, Wólka, połowa
Stobiernej i Jasionka zostały odcięte od Łąki. W czasie wezbranej rzeki Wisłoka, utrudniony
był dostęp do kościoła w Łące. Szczególnie dawało się to we znaki, gdy miano odwozić
zmarłego na cmentarz do kościoła w Łące.
-9-
Wtedy dziedzic Sokołowa Benedykt Grabiski wybudował kościół w Stobiernej i tak
założono nową parafię w Stobiernej w r. 1789, do której przyłączono Wólkę i tę część
Jasionki, która przedtem należała do Łąki.
Łąka z rąk Rzeszowskich przeszła w posiadanie Pileckich, panów na Łańcucie, który
otrzymali niegdyś od króla Władysława Jagiełły dzięki prośbom żony jego Elżbiety
z Pileckich.
Po wymarciu rodziny Pileckich, dobra Łąki, do których należała także Jasionka,
przeszły na własność Anny Pileckiej, która wyszła po raz pierwszy za Jana Kostkę, a potem
za jego brata Krzysztofa, kasztelana Bieckiego, pobożnego. Po raz trzeci wyszła za Łukasza
Opalińskiego, starostę Leżajskiego, który był fundatorem klasztoru Ojców Bernardynów w
Leżajsku. Po 1644 r. klucz dóbr Łąckich przeszedł w posiadanie książąt Lubomirskich,
z których książę Stanisław był pierwszym dziedzicem. Wystawił on dwadzieścia kościołów
własnym kosztem.
W r. 1835 Alfred Potocki objął dobra Łąki, ale Zaczernie, Trzebownisko i Jasionka
zostały sprzedane. Nabył je Jan Jędrzejowicz, który założył i wspomagał materialnie szkołę
w Zaczerniu.
Rok 1845 był bardzo mokry. Wylały rzeki, powstał wielki głód między ludźmi.
Po Janie Jędrzejowiczu odziedziczył Jasionkę Henryk Jędrzejowicz. Po śmierci
Henryka Jędrzejowicza w r. 1875 w jesieni dobra dworskie w Jasionce otrzymał syn jego
Stanisław Jędrzejowicz, który do 22 listopada 1913 r. był właścicielem obszaru dworskiego w
tutejszej gminie. Po nim objęła spadek jego żona Helena Jędrzejowiczowa za Stojowskich.
Jędrzejowiczowie byli dobrymi panami. Już Jan Jędrzejowicz założył i w Jasionce szkółkę
wiejską w 1844 r. Nauczycielem tej szkoły był Ludwik Cybulski, syn rządcy w Jasionce.
Pobierał on 50 florenów rocznej płacy.
W czasie rzezi galicyjskiej szlachty w r. 1846 lud podburzony przez agitatorów
i urzędników carskich bądź mordował, bądź więził właścicieli dworów. W okręgu
rzeszowskim lud obchodził się ze szlachtą w czasie rzezi stosunkowo łagodnie. Wyjątkowo
zdarzały się morderstwa. W Jasionce wpadła garstka chłopów do dworu, szukając zarządcy
folwarku, aby go odstawić do Rzeszowa. Dowodził nimi niejaki Grata, chłop mieszkający na
polach zaczerskich koło granicy jasieńskiej, naprzeciw Tajęciny. Był to nałogowy złodziej
i pijak. Zabił on później swych sąsiadów, za co w aresztach dokonał życia.
Zbuntowana cząstka chłopów pod wodzą wspomnianego Graty wpadła do szkoły
dworskiej, gdzie ówczesny nauczyciel Ludwik Cybulski z przestrachu wpadł między dziatwę
- 10 -
szkolną. Jeden z nich nazwiskiem Sebastyan Pokrzywa, chłop z Grondu uderzył Cybulskiego
w twarz. Inni chłopi obeszli się względem nauczyciela dość spokojnie.
Szkoła ta jednak dotrwała tylko do 1848 r., do zniesienia pańszczyzny. Dopiero
Stanisław Jędrzejowicz, który w r. 1883 po raz pierwszy został posłem na sejm krajowy,
zachęcał ludzi do założenia szkółki wiejskiej. Zwołał w tym celu zgromadzenie gospodarzy
do karczmy i tam przemawiał. Spotkała go tam nawet nieprzyjemność w czasie tej zachęty od
Franciszka Drzała, gospodarza z Jasionki, człowieka nerwowego. Pan Stanisław Jędrzejowicz
kupił za swoje pieniądze chałupę chłopską od Michała Mroczki za 100 zł. Mianowany w
lipcu 1885 r. nauczycielem tej szkoły Sanecki, tej posady nie przyjął. Potem 26 sierpnia 1885
r. Franciszka Zająca, tymczasowego nauczyciela w Strzyżowie przydzielili na nauczyciela
szkoły w Jasionce z płacą 250 zł.
Przeraził się widokiem tej chałupy niskiej na 2 m, mającej tylko jedno okno.
Jędrzejowicz przyjął nauczyciela do dworku i umieścił go w pokoju gościnnym. Dnia 2 X
1885 r. rozpoczęła się pierwsza nauka szkolna, zapisało się 63 uczniów. Katechizowania
dzieci podjął się Ks. Stanisław Nyrkowski, proboszcz ze Stobiernej.
W r. 1891 został nauczycielem wybrany radny gminy Jasionka, i za jego staraniem,
przy pomocy pana Stanisława Jędrzejowicza zaciągnięto bezprocentową pożyczkę z funduszu
krajowego w kwocie 1.500 zł i przystąpiono do robót przygotowawczych na nawy budynek
szkolny. Budowę nowej szkoły rozpoczęto 3 kwietnia. Woda i piasek były na miejscu.
Cegielnię uruchomiono na pastwisku gminnym. Nauczyciel doglądał budowy. Stanął nowy
budynek murowany, pokryty paloną dachówką o dwu pokojach, kuchni, sieni od frontu
i dużej sali szkolnej. Dnia 26 września 1893 r. odbyło się uroczyste poświęcenie nowej
szkoły.
Na poświęcenie przybyli państwo Jędrzejowiczowie, inspektor szkolny, pan
Konstanty Steczkowski w mundurze urzędowym przy szpadzie, ks. Nyrkowski proboszcz ze
Stobiernej, ks. Żebracki proboszcz z Zaczernia ze swoim ks. Wikarym, dwu nauczycieli
z Głogowa, nauczyciel z Wyskokiej, Bukała, nauczyciel z Trzebowniska i wiele osób. Mszę
Św. odprawił Ks. Nyrkowski w Ochronce Sióstr Służebniczek, dla których wystawił dom
„Ochronkę” w r. 1892 Stanisław Jędrzejowicz. Na Mszy Św. śpiewały dzieci szkolne. Potem
odbyło się przyjęcie w Sali szkolnej. Ze łzami w oczach wznosił toast pan Jędrzejowicz w
ręce naczelnika gminy Wojciecha Bala z Jasionki.
Dnia 28. IX. Rozpoczęła się nauka już w nowej szkole i nauczyciel wprowadził się do
nowej szkoły.
Dnia 7 VI. 1910 r. rozpoczęto wykopy pod nowe mury szkolne.
- 11 -
ZABYTKI
Materiał
Datowanie
Użytkownik
Uwagi
Zespół
klasztorny SS
Służebniczek
Staromiejskich
a. kaplica,
dz. 2152/2
b. Dom zakonny
i ochronka
z\Zespół dworski
a. dwór,
dz. 3877/1
mur.
przed 1892
SS
Służebniczki
Kaplica – ob. Kościół
p.w. Stanisława Kostki
mur.
przed 1892
Ob. Dom katechetyczny
mur.
ok. 1827
SS
Służebniczki
J. i K. Rylscy
4.
b. stajnia
mur.
k. XIX
J. i K. Ryscy
5.
c. spichlerz
mur.
k. XIX
J. i K. Ryscy
6.
mur.
k. XIX
J. i K. Ryscy
kam.
1936
T. Bal
8.
d. ogrodzenie z
bramą wjazdową
Figura
dz. 2164/3
Szkoła dz. 2866
mur.
ok. 1910
9.
Urząd Gminy
mur.
1939
Obiekt
Adres
Lp
1.
2.
3.
7.
obok nr
908
Remont, karta
ewidencyjna biała, hotel
Ob. przedszkole. rozbud.
l. 50 XX, remont,
przebudowa 1988
Nast. Siedziba GRN, ob.
WIST – centrala, sklep,
poczta
10 Dom dz. 1854
Nr 203
drewn.
l. 50 XX
Z. Pożniak
11 Dom dz. 1637
Nr 253
drewn.
k. XIX
W. Rzęsa
12 Dom dz. 984
Nr 381
drewn.
ok. 1900
J. Bojda
- 12 -
Dwór – rozbudź. 1887,
proj. Arch. T. Stryjeński,
rozbudź. 1978, remont.
1998-1999, karta
ewidencyjna biała,
restauracja
Remont, karczma
DEMOGRAFIA
Liczba mieszkańców i gęstość zaludnienia Jasionki:
-
Liczba mieszkańców – 2116
-
Gęstość zaludnienia - 135
Zestawienie powierzchni użytków:
-
Grunty orne – 571,22ha
-
Łąki trwałe – 132,63ha
-
Pastwiska trwałe – 138,92ha
-
Lasy i grunty leśne – 36,23ha
-
Grunty zadrzewione – 12,28ha
-
Sady – 7,83ha
-
Tereny różne – 2,81ha
-
Nieużytki – 4,13ha
-
Drogi – 58,70ha
-
Tereny kolejowe – 8,81ha
-
Tereny komunikacyjne i inne – 496,58ha
-
Tereny zabudowy mieszkalnej – 54,72ha
-
Tereny zabudowy przemysłowej – 0,38ha
-
Tereny zabudowane inne – 4,35ha
-
Tereny wypoczynkowo rekreacyjne – 5,84ha
-
Wody płynące – 29,04ha
-
Rowy – 5,7ha
-
Powierzchnia ogółem – 1570 ha
Wyposażenie wsi w urządzenia techniczne i sanitarne w 2007r, ilość przyłączy:
-
Wody – 627
-
Kanalizacji – 544
-
Energii – 688
-
Gazu – 491
-
Telefonów TPSA – 11
-
Telefonów WIST – 665
- 13 -
ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE I ZASOBY NATURALNE
Gmina Trzebownisko leży w południowej części dużej jednostki geologicznej zwanej
Zapadliskiem Podkarpackim, powstałym w związku z trzeciorzędowymi ruchami
górotwórczymi Karpat. Utwory trzeciorzędowe wykształcone są w postaci iłów i iłołupków z
drobnymi wkładkami piasków i piaskowców. Są to tzw. iły krakowieckie, które przykryte są
utworami czwartorzędowymi. Czwartorzęd, to utwory fluwioglacjalne, wykształcone w
postaci piasków różnoziarnistych, żwirów, glin pylastych, mad rzecznych, często wzajemnie
przemieszanych. Miąższość utworów czwartorzędowych jest zmienna i wynosi od kilku do
kilkunastu metrów. Największą grubość osiągają w południowej części Gminy w obrębie tzw.
Rynny Przedkarpackiej – pradoliny Wisły i innych rzek płynących wówczas u czoła lodowca.
Pod względem morfologicznym Gmina leży w południowej części Kotliny
Sandomierskiej. W południowej części Gminy teren jest płaski (rzędna terenu średnio 200m
n.p.m.), w północnej części charakteryzuje się łagodnymi wzniesieniami (rzędna terenu
dochodzi do 240m n.p.m.).
Gmina Trzebownisko jest uboga w surowce mineralne za wyjątkiem pokładów gazu
ziemnego. Na terenie gminy występują obszary górnicze gazu ziemnego „STOBIERNA”
2
( Wólka Podleśna, Łukawiec) o powierzchni 1 897 067 m o wartości pokładów gazu 339 mln
3
2
m , złoża gazu ziemnego „JASIONKA” ( Jasionka, Tajęcina) o powierzchni 5 761 687 m i
3
pokładach: 1 753 mln m oraz złoża gazu ziemnego „TERLICZKA” (Terliczka, Nowa Wieś)
2
o powierzchni 2 877 916 m o pokładach
3
648,54 mln m , a także Ośrodek Zbioru Gazu
w Trzebownisko o pokładach 490,93 mln m
Najbardziej
dostępnym
3
i
eksploatowanym surowcem są piaski, żwiry
rzeczne i polodowcowe, a w najbliższej
przyszłości będzie gaz ziemny.
Obszar Górniczy „JASIONKA”
- 14 -
KULTURA, TURYSYTKA I WYPOCZYNEK
Bliskość miasta wojewódzkiego i obiektów kultury w nim istniejących zadecydowała
o mniejszej potrzebie rozwoju bazy kulturalnej. Mimo to, prowadzone są działania
sprzyjające rozwojowi kultury i miejscowego folkloru. Najważniejszymi placówkami
upowszechniania
kultury
są
szkoły
podstawowe.
Inne
wspierające
placówki
to
Stowarzyszenie Gospodyń Wiejskich, Domy Ludowe i biblioteki. Działalność organizatorów
życia kulturalnego oraz aktywność środowisk twórczych wyraża się wieloma stałymi
imprezami, głównie plenerowymi. Najbardziej znane, to impreza o randze wojewódzkiej. Dni
Kultury Wsi, tradycyjne Dożynki, Dzień Seniora, Dzień Matki, Dzień Kobiet, Konkurs
„Wokół wigilijnego stołu” itp.
Zespół śpiewaczy JASIOŁCZANIE
Zespół został utworzony w 2004 roku w ramach Koła Gospodyń Wiejskich w Jasionce.
Występuje podczas uroczystości lokalnych i ponad gminnych pod przewodnictwem Pana
Jacka Laska.
Baza hotelowo-restauracyjna jest słabo rozwinięta. Hotel i restauracja „Terminal”
znajdują się przy międzynarodowym lotnisku w Jasionce oraz hotel i restauracja OSTOYA w
dawnym dworku w Jasionce.
- 15 -
INFRASTRUKTURA
Sieć wodociągowa:
-
Długość sieci wodociągowej – 12,8km
-
Ilość odbiorców wody – 627
-
Roczne zużycie wody - 25,7m3
-
Ilość gospodarstw domowych – 593
Ujęcia wody wsi Jasionka:
-
Wydajność – 2000m3/dobę
-
Ilość studni – a
-
Obsługiwany obszar: Jasionka, Nowa Wieś, Stobierna, Wólka Podleśna
-
Proces uzdatniania: odżelazienie żelaza poprzez tlen i żwirki filtrujące
Sieć kanalizacyjna:
-
Długość sieci – 49,0km
-
Ilość przyłączonych gospodarstw – 544
Tabela 1. Wyposażenie wsi w urządzenia techniczne i sanitarne w 2007 roku
Ilość przyłączy
Lp.
wody
kanalizacji
gazu
telefonów
627
544
491
768
Miejscowość
1.
Jasionka
Źródło: Strategia Rozwoju Gminy na lata 2008-2015
- 16 -
ZDROWIE I POMOC SPOŁECZNA
Na terenie wsi działają dwa Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej. Na terenie wsi
działa dwie prywatne gabinety stomatologiczne, dwa punkty apteczne, które w większości
zaspokajają potrzeby mieszkańców w tym zakresie. Stan techniczno-organizacyjny
i wyposażenie ośrodków zdrowia jest na dobrym poziomie. W stosunku do lat ubiegłych
obserwuje się polepszenie zakresu usług medycznych świadczonych na rzecz mieszkańców.
Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie
osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w
stanie pokonać, wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia. Celem pomocy
społecznej jest zaspokajanie niezbędnych potrzeb życiowych osób i rodzin oraz umożliwianie
im bytowania w warunkach odpowiadających godności człowieka. Pomoc społeczna powinna
w miarę możliwości doprowadzić do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich
integracji ze środowiskiem. Celem pomocy społecznej jest także zapobieganie patologiom
społecznym.
Zadania pomocy społecznej we wsi realizuje Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej (GOPS),
wykonując zadania własne i zlecone.
OBSZARY O SZCZEGÓLNYM ZNACZENIU DLA ZASPOKAJANIA POTRZEB
MIESZKAŃCÓW, SPRZYJAJĄCYCH NAWIĄZYWANIU KONTAKTÓW
SPOŁECZNYCH
W Jasionce występuje kilka obszarów, które mają istotne znaczenie ze względu
na zaspokajanie potrzeb mieszkańców i sprzyjających nawiązywaniu kontaktów społecznych.
Rozlokowane są w różnych miejscach wsi i mają długoletnią historię oraz tradycję.
Ich znaczenie i rola w zakresie zaspokajania potrzeb społeczeństwa wywodzi się z tradycji
organizacji społecznych działających na terenie miejscowości, które od lat zajmowały
się krzewieniem kultury, sportu oraz działalnością na rzecz lokalnej społeczności m.in.
poprzez organizację pokazów, festynów, występów chórów oraz innych imprez o charakterze
kulturalnym, sportowym i rodzinnym.
Ze względu na rozmieszczenie ośrodków o szczególnym znaczeniu w zakresie
zaspokajania potrzeb mieszkańców czasowo przebywających można wskazać kilka lokalizacji
na terenie Sołectwa Jasionka.
- 17 -
Od strony południowej jadąc drogą krajową nr 19, wjeżdżając do sołectwa Jasionka,
po lewej stronie drogi znajduje się OKL wraz z restauracją Terminal. Dalej rozpościera
się pas lotniska wraz z Aeroklubem i Terminalem Portu Lotniczego, a po drugiej stronie drogi
wojewódzkiej rozciąga się strefa Parku Naukowo-Technologicznego wraz z powstającymi
zakładami pracy, takimi jak: MTU, Borg i inne. Bliżej centrum sołectwa znajduje
się Kościółek pod wezwaniem Św. Stanisława Kostki wybudowany przez Pana Jędrzejowicza
i mieszkańców Sołectwa Jasionki i Tajęciny. Obok stoi wybudowana plebania, obecnie
znajduje się tam niepubliczne przedszkole prowadzone przez Siostry Służebniczki
Najświętszej Marii Panny w Jasionce. W odległości 600 m od Kościoła znajduje się cmentarz,
dawniej komunalny, obecnie cmentarz parafialny dla mieszkańców Tajęciny i Jasionki.
Naprzeciwko Kościoła znajduje się siedziba Gminnej Spółdzielni Samopomocy Chłopskiej,
która posiada siec sklepów spożywczo – przemysłowych na terenie całej gminy i dobrze
prosperującą piekarnię. Na ternie GS znajduje się Bank Spółdzielczy, bloki rodzinne i kilka
firm meblarskich – handlowych.
W Jasionce znajduje się również Zespól Pałacowo-Wypoczynkowy Pana Rylskiego
„Ostoja”. W latach pięćdziesiątych na ternie Jasionki została utworzona Rolnicza Spółdzielnia
Produkcyjna „Postęp” funkcjonująca do dnia dzisiejszego i zajmująca się hodowlą i sprzedażą
drobiu. Następnie miejsce to Niepubliczny Ośrodek Zdrowia wraz z parkingiem w pobliżu
placu zabaw dla dzieci i młodzieży. Jadąc dalej drogą nr 19 przejeżdżamy most na rzece
Świerkowiec i przy skrzyżowaniu dróg stoi Dom Ludowy, w którym mieści się Poczta, sklep
spożywczy i obok Domu Ludowego pawilon handlowy. Jadąc drogą gminną w kierunku
Stobiernej po lewej stronie mieści się Firma „Megarolex”, dalej duży budynek Ochotniczej
Straży Pożarnej wraz z kompletem usług: salonem fryzjerskim, gabinetem stomatologicznym,
punktem aptecznym i sklepem spożywczym. Na górnej kondygnacji mieści się duża sala
taneczna, kuchnia i scena. W budynku OSP mieści się siedziba Koła Gospodyń Wiejskich nr
2. Dalej znajduje się Katechetka wybudowana przez Mieszkańców Sołectwa Jasionka, Szkoła
Zbiorcza Gminna. W centralnej części miejscowości usytuowany jest nowo wybudowany
kościół parafialny pod wezwaniem Matki Bożej Nieustającej Pomocy z Plebanią,
wybudowany przez mieszkańców sołectwa Jasionki i Tajęciny. Dalej rozciąga się parking
wraz z Pawilonem Sportowym i dwoma boiskami piłkarskimi. Jadąc dalej drogą Gminną
Jasionka - Stobierna na Gęsiówce stoi Dom Ludowy, w którym działa Koło Gospodyń
Wiejskich.
Analizując
infrastrukturę
co
do
celów
zaspokajania
potrzeb
mieszkańców
sprzyjających nawiązywaniu kontaktów społecznych wsi Jasionka, wskazuje się na znaczący
- 18 -
potencjał tej miejscowości, który nierzadko nie jest w pełni wykorzystany. Wszystkie obiekty
ogólnodostępne dla młodzieży , dzieci i dorosłych mieszkańców są najsłabiej doinwestowane.
Należy docenić społeczną działalność wszystkich działaczy społecznych tj. Klubu
Sportowego, KGW i Strażaków.
Doinwestowania wymagają Domy Ludowe, obiekty sportowe, które umożliwiają
powszechny dostęp i rozwój kultury fizycznej i wypoczynku mieszkańców. Duży potencjał
i zasoby mienia wiejskiego stwarzają duże możliwości co do rozwoju rekreacji, wypoczynku
oraz nawiązywania kontaktów. Uzasadniona jest budowa zbiornika retencyjnego –
wielofunkcyjnego z aktualną dokumentacją i budową całej infrastruktury wokół zbiornika,
co służyłoby rekreacji i wypoczynkowi. Przy okazji budowy zbiornika retencyjnego istnieje
możliwość usypania koło Zespołu Szkół imienia Jana Pawła II w Jasionce kopca,
co służyłoby
jako
rozrywka
dla dzieci
- 19 -
i
młodzieży
w okresie
zimy.
OCENA MOCNYCH I SŁABYCH STRON MIEJSCOWOŚCI JASIONKA
Kierując się zasadami przyjętymi dla kreowania strategii w otoczeniu biznesowym lub
samorządowym postanowiono również w przypadku wsi Jasionka posłużyć się bardzo
wygodnym narzędziem planistycznym, jakim jest analiza SWOT. Jest to analiza mająca na
celu przeprowadzenie inwentaryzacji zasobów oraz ustalenie słabych i mocnych stron
miejscowości oraz najbliższego otoczenia społeczno-gospodarczego, infrastrukturalnego i
przyrodniczego, które przekłada się bezpośrednio na szanse i/lub zagrożenia wsi w okresie
perspektywicznym.
Praca nad analizą SWOT wsi Jasionka w zakresie rozwoju społeczno-gospodarczego
związanego z przeprowadzeniem diagnozy sytuacji wsi, pozwoliły na uzyskanie opinii,
spostrzeżeń, wniosków i uwag odnośnie stanu wyjściowego. Zdobyta wiedza umożliwiła
przeprowadzenie dyskusji na temat wewnętrznych atutów, możliwości i pozytywnych cech
wsi Jasionka umożliwiających podejmowanie skutecznych działań służących rozwojowi
społeczno-gospodarczego.
Wiele uwagi poświęcono także czynnikom hamującym tę działalność. Dyskusja na
temat pozytywnego i negatywnego wpływu otoczenia zewnętrznego na proces tworzenia
warunków do wzrostu konkurencyjności regionu wiejskiego dotyczyła określenia okazji,
możliwości i szans oraz zagrożeń związanych z planowaniem, organizacją, zarządzaniem, a
zwłaszcza finansowaniem działań ze środków zewnętrznych w tym z Unii Europejskiej.
- 20 -
CZYNNIKI WEWNĘTRZNE
MOCNE STRONY
SŁABE STRONY
ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE
- brak dużych emitorów zanieczyszczenia - niepełny zakres monitoringu środowiska
powietrza
-
brak
szkodliwych
składowisk
dla
odpadów
środowiska - niska lisistość
niebezpiecznych,
spalarni odpadów, wysypiska śmieci
- znaczne zasoby wód powierzchniowych
- niedostateczne ilość surowców mineralnych
- niewielkie zanieczyszczenie powietrza
- przeciętne walory krajobrazowe
- rozdrobnienie gospodarstw
INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
-
zaspokajający
potrzeby
mieszkańców - wzrost ilości zanieczyszczeń związanych z
system zaopatrzenia w wodę
rozwojem gospodarczym regiony
- skanalizowanie całej wsi
- narastający hałas wzdłuż głównych ciągów
komunikacyjnych
- dobry system komunikacyjny
- bliskie położenie miasta
- dogodne usytuowanie międzynarodowego
lotniska
GOSPODARKA ODPADAMI
- rozwijanie selektywnej zbiórki odpadów -
niedostateczny
stopień
świadomości
ekologicznej społeczności lokalnej
niebezpiecznych
- duża liczba pokryć zawierających azbest
- istnienie dzikich wysypisk
OCHRONA ZDROWIA
- wystarczająca liczba placówek służby - mała ilość lekarzy specjalistów,
zdrowia,
- dobry poziom wyszkolenia personelu
medycznego,
- zabezpieczona profilaktyka dla dzieci i
młodzieży,
- 21 -
SPORT
- ograniczone środki finansowe przeznaczone
- dobry system komunikacyjny,
na sport i kulturę fizyczną,
- zaangażowanie działaczy, trenerów i -
słabe
wyposażenie
i
wykorzystanie
sympatyków sportu, którzy borykając się z obiektów sportowych,
trudnościami
finansowymi,
organizują
imprezy sportowe,
- pasywna działalność stowarzyszeń kultury
fizycznej,
- brak różnorodności proponowanych ofert
klubów sportowej,
TURYSTYKA
- dobry system komunikacyjny,
- słabo rozwinięta i niewykorzystana baza
turystyczna,
- wzrost zainteresowania agroturystyką,
- przeciętne walory krajobrazowe,
- brak wyznaczonych szlaków turystycznych,
-
słabe
walorów
wyeksponowanie
przyrodniczych
antropogenicznych,
- 22 -
posiadanych
i
CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE
ZAGROŻENIA
SZANSE
ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE
- regulacje ogólnokrajowe i międzynarodowe - zanieczyszczenia wód powodowane przez:
zobowiązujące
do
podniesienia
jakości nielegalny zrzut ścieków, spływy z terenów
środowiska
rolniczych, ścieki deszczowe spływające z
terenów komunikacyjnych
- wzrost popytu na zdrową żywność
- niska opłacalność produkcji rolniczej
- dalsze zalesienia
- degradacja zieleni
- nielegalna wycinka drzew
GOSPODARKA ODPADAMI
- rozszerzanie i upowszechnianie selektywnej - zmiany przepisów prawa w zakresie
zbiórki: baterii, aluminium, środków ochrony ochrony środowiska
roślin
OCHRONA ZDROWIA
- wzrastający poziom usług medycznych,
- pogłębiająca się emigracja lekarzy,
- wzrost w świadomości społeczeństwa - niestabilny system ekonomiczno-prawny,
znaczenia
promocji
zachowań
prozdrowotnych,
SPORT
Niewystarczające
- budowa zbiornika wodnego,
środki
finansowe
do
realizacji celów w upowszechnianiu kultury
fizycznej,
-
organizowanie
i
popularyzowanie -
konieczność
modernizacji
stadionu
masowych imprez sportowo-rekreacyjnych sportowego,
oraz ogólno dostępnych zajęć sportowych dla
dzieci i młodzieży,
-
włączenie
sportowych
do
programów
elementów
imprez
programu
przeciwdziałania patologiom społecznym,
TURYSTYKA
- budowa zbiornika wodnego szansą rozwoju - niewielkie nakłady finansowe na turystykę,
nowych
form
turystyki
związanej
ze
- 23 -
sportami wodnymi: żeglarstwo, kajakarstwo
oraz pozyskanie atrakcyjnego kąpieliska,
- szansa rozwoju turystyki rowerowej,
- rosnące wymagania i konkurencja na rynku
ofert turystycznych,
- 24 -
ZADANIA DO REALIZACJI
Planowanymi do realizacji zadaniami we wsi Jasionka są:
1. Budowa zbiornika retencyjnego,
2. Modernizacja i odnowa dróg wewnętrznych, gminnych i powiatowych,
3. Budowa parkingów,
4. Budowa chodników przy drogach i oświetlenie,
5. Remont Domu Ludowego, Pawilonu Sportowego oraz budynku OSP Jasionka,
6. Remont trybun przy boisku sportowym,
7. Budowa placu zabaw,
8. Modernizacja otoczenia szkoły i przedszkola.
9. Budowa Kaplicy Cmentarnej z parkingiem,
- 25 -
UZASADNIENIE REALIZACJI ZADAŃ
1. Budowa zbiornika retencyjnego – budowa zbiornika spowoduje rozwój turystyki,
wybudowanie obiektów handlowych, gastronomicznych, pól biwakowych i całej
infrastruktury turystycznej w ten sposób wieś zyska miejsce przyciągające turystów.
Inwestycja ta podniesie walory kulturalne i rekreacyjne miejscowości Jasionka.
2. Modernizacja i odnowa dróg wewnętrznych, gminnych i powiatowych - inwestycja ta
poprawi bezpieczeństwo i ułatwi przemieszczanie się mieszkańców wsi oraz okolic.
-
modernizacja i doświetlenie odcinka drogi od trasy nr 19 za parkiem do nowo
powstałego osiedla mieszkaniowego (wykonane jest odwodnienie),
-
modernizacja drogi wewnętrznej na Gęsiówce wraz z odwodnieniem i
oświetleniem,
-
modernizacja drogi gminnej boczna od drogi wojewódzkiej do numeru 921,
-
poprawa i oświetlenie drogi do hydroforni,
-
modernizacja drogi na kamionce,
-
modernizacja drogi koło P. Pudły.
3. Budowa parkingów - inwestycja ta poprawi bezpieczeństwo użytkowników dróg, jest
konieczna ze względu na problem z parkowaniem koło szkoły, stadiony sportowego,
Ośrodka Zdrowia i budynku Poczty.
4. Budowa chodników przy drogach i oświetlenie powiatowych - inwestycja ta poprawi
bezpieczeństwo i ułatwi przemieszczanie się mieszkańców wsi oraz okolic.
-
chodnik i oświetlenie drogi od trasy nr 19 do cmentarza,
-
chodnik i oświetlenie drogi od budynku Poczty do Kamionki,
-
chodnik przy drodze nr 19,
-
oświetlenie drogi od Szkoły do Ośrodka Zdrowia.
5. Remont Domu Ludowego, Pawilonu Sportowego oraz budynku OSP Jasionka:
-
Dom Ludowy Poczta wymaga bieżącej naprawy CO i ocieplenia budynku.
-
Dom Ludowy Gęsiówka wymaga remontu CO, wnętrza oraz ocieplenia
budynku.
-
Pawilon Sportowy wymaga wykonania CO i ocieplenia budynku.
-
OSP Jasionka wymaga wykonania CO, kapitalnego remontu dachu i ocieplenia
budynku.
- 26 -
Inwestycja będzie służyć wszystkim mieszkańcom wsi. Inwestycja ta podniesie
walory kulturalne i rekreacyjne miejscowości Jasionka.
6. Remont trybun przy boisku sportowym - Zadanie powyższe przyczyni się do poprawy
dostępności do bazy sportowej, da szanse na stworzenie komfortowego zaplecza dla
mieszkańców chcących aktywnie spędzać wolny czas uprawiając sport, pozwoli
propagować zdrowy model życia tak wśród dzieci i młodzieży, jak i dorosłych
mieszkańców wsi oraz poprawi aktywność działającego w Jasionce klubu sportowego.
Ponadto osiągnięcie celu wpłynie m. in. na zwiększenie atrakcyjności wsi Jasionka,
wzrost liczby osób uprawiających sport, rozwój młodych talentów sportowych,
zwiększenie popularyzacji sportu wśród młodzieży i osób dorosłych oraz poprawę
stanu zdrowia i kondycji mieszkańców (w szerszej perspektywie czasowej).
7. Budowa placu zabaw - Zadanie powyższe zaspokoi potrzeby najmłodszych
mieszkańców miejscowości. Zaplecze rekreacyjno-sportowe będzie służyło również
do organizowania imprez o charakterze kulturalnym i sportowo-rekreacyjnym dla
całej miejscowej ludności.
8. Modernizacja otoczenia szkoły i przedszkola - Zadanie powyższe zaspokoi potrzeby
najmłodszych mieszkańców miejscowości.
9. Budowa Kaplicy Cmentarnej z parkingiem - Inwestycja będzie służyć wszystkim
mieszkańcom wsi Jasionka i Tajęciny.
- 27 -
KOSZT REALIZACJI ZADAŃ
Lp. Zadanie
Wielkości
Nakłady
10ha
lustra
wody
10 000 000
Termin
realizacji
2009-2011
mb
2000
450 000
2009-2010
Droga wewnętrzna na
Gęsiówce
mb
2500
450 000
2008-2009
4.
Droga do hydroforni (kamień)
mb
500
50 000
2008-2009
5.
Droga na Kamionce
mb
400
40 000
2008-2009
6.
Droga koło P. Pudły
mb
250
40 000
2008-2009
7.
Chodnik i oświetlenie drogi mb
od trasy nr 19 do cmentarza
1200
500
850 000
60 000
2008-2010
8.
Chodnik i oświetlenie drogi mb
od budynku Poczty do
Kamionki
1500
700
800 000
85 000
2011-2013
9.
Chodnik przy drodze nr 19
1500
100 000
2008-2010
10.
Oświetlenie drogi od Szkoły mb
do Ośrodka Zdrowia.
800
95 000
2010-2012
11.
Budowa placu zabaw
60 000
2009-2010
12.
Remont trybun przy boisku szt.
sportowym
50 000
209-2010
Jednostka
miary
1.
Budowa zbiornika
retencyjnego, bazy
turystycznej
2.
Droga od trasy 19 do nowego
osiedla mieszkaniowego
3.
mb
Oznaczenie
200
- 28 -
WDROŻENIE I MONITOROWANIE PLANU
Wdrożenie Planu Odnowy Miejscowości rozpocznie się poprzez wprowadzenie go w
życie uchwałą Rady Gminy Trzebownisko. Wdrożenie Planu zaleca się Radzie Sołeckiej oraz
Sołtysowi wsi Jasionka.
Monitorowanie każdego przedsięwzięcia – czyli dbanie o prawidłowy jego przebieg przez
cały czas jego trwania polega na systematycznym zbieraniu, zestawianiu i ocenie informacji
rzeczowych i finansowych w postaci ustalonych wskaźników, które opisują jego postęp i
efekty. Oceną wdrażania Planu zajmuje się Rada Sołecka.
PODSUMOWANIE
Opracowany Plan Odnowy Miejscowości zakłada w przeciągu 7 najbliższych lat
realizację kilku zadań. Istotą tych zadań jest pobudzenie aktywności środowisk lokalnych
oraz stymulowanie współpracy na rzecz rozwoju i promocji wartości związanych z miejscową
specyfiką społeczną i kulturową.
Realizacja Planu Odnowy Miejscowości Jasionka ma także służyć integracji społeczności
lokalnej, większemu zaangażowaniu w sprawy wsi, zagospodarowaniu wolnego czasu dzieci i
młodzieży oraz rozwojowi organizacji społecznych.
- 29 -