Lubelski Wojewódzki Inspektor - Wojewódzki Inspektorat Inspekcji

Informacja z prawidłowości funkcjonowania sklepów wiejskich
Kontrolą objęto łącznie 15 placówek handlu detalicznego zlokalizowanych na
terenach wiejskich.
Nieprawidłowości stwierdzono w 13 placówkach.
Większość kontroli podjęto bez uprzedniego zawiadomienia przedsiębiorców o
zamiarze wszczęcia kontroli natomiast w 3 przypadkach właściciele placówek otrzymali od
tutejszego Inspektoratu stosowne zawiadomienia.
I.
Identyfikacja przedsiębiorcy
W wyniku przeprowadzonych kontroli ustalono, że wszyscy przedsiębiorcy posiadali
aktualne decyzje dotyczące rejestracji i zatwierdzania zakładów przez organy nadzoru
sanitarnego, a określony w nich zakres i rodzaj działalności zgodny był ze stanem faktycznym
i z wpisem do ewidencji działalności gospodarczej lub Krajowego Rejestru Sądowego.
II. Jakość artykułów żywnościowych
Jakość artykułów żywnościowych w zakresie wyglądu zewnętrznego, świeżości i
zapachu sprawdzono we wszystkich kontrolowanych placówkach. Badaniem objęto 53 partie
owoców i warzyw łącznej wartości 792 zł nie wnosząc uwag do cech organoleptycznych.
III.
Prawidłowość oznakowania towarów
Oznakowanie środków spożywczych sprawdzono we wszystkich kontrolowanych
placówkach. Badaniem objęto 233 partie artykułów żywnościowych łącznej wartości 4964 zł,
w tym 200 partii środków spożywczych w opakowaniach jednostkowych wartości 4102 zł i
33 partie produktów oferowanych luzem wartości 862 zł. Zakwestionowano 1 partię
produktów paczkowanych wartości 21 zł.
 Środki spożywcze w opakowaniach jednostkowych
Badaniem objęto 200 partii artykułów żywnościowych paczkowanych wartości 4102
zł. Zakwestionowano tylko 1 partię „Bułki tartej” wartości 21 zł bez oznaczonej daty
minimalnej trwałości. Zakwestionowaną bułkę kontrolowany przedsiębiorca wycofał z
obrotu.
Nie wszczęto postępowania administracyjnego z art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21
grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych z uwagi na niewielką
partię produktu (9szt a’0,5kg) pochodzącą z bieżącej dostawy oraz specyficzny charakter
środka spożywczego.
Wobec właściciela sklepu zastosowano karę grzywny nałożoną w formie mandatu
karnego kredytowanego z art. 136§2 KW.
Ponadto opracowano informację do Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Jakości
Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.
W ofercie handlowej nie zastano produktów ekologicznych lub oznaczonych w sposób
sugerujący pochodzenie z produkcji ekologicznej oraz należących do kategorii ChOG, ChNP
i GTS.
Nie stwierdzono przypadków stosowania chronionych nazw pochodzenia (ChNP),
chronionych oznaczeń geograficznych (ChOG) lub nazw tradycyjnych (GTS) w oznakowaniu
konwencjonalnych środków spożywczych.
Nie ujawniono także nieprawidłowości w zakresie przestrzegania przepisów art. 16 oraz
art. 18 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28.01.2002
r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego
Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności.
 Środki spożywcze oferowane luzem
Badaniem objęto 33 partie artykułów żywnościowych oferowanych luzem łącznej
wartości 862 zł, nie stwierdzając produktów oznakowanych niezgodnie z postanowieniami
obowiązujących przepisów, w tym z wymaganiami art. 14 ust. 3b ww rozporządzenia
Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 178/2002.
IV.
Przestrzeganie okresów ważności
Pod względem przestrzegania terminów przydatności do spożycia i dat minimalnej
trwałości sprawdzono 232 partie artykułów spożywczych łącznej wartości 4943 zł, w tym 199
partii produktów paczkowanych wartości 4081 zł i 33 partie towarów oferowanych luzem
wartości 862 zł.
Przeterminowane produkty ujawniono w 9 placówkach, kwestionując 105 partii
towarów łącznej wartości 1059 zł. Zakwestionowane środki spożywcze właściciele placówek
wycofali z obrotu i przeznaczyli do zniszczenia.
Osoby odpowiedzialne za ww. nieprawidłowości ukarano grzywnami nałożonymi w
formie mandatów karnych kredytowanych z art. 100 ust. 1 pkt.1 ustawy z dnia 25.08.2006r. o
bezpieczeństwie żywności i żywienia.
V. Warunki i sposób przechowywania
Znajdujące się w sprzedaży środki spożywcze m.in. produkty krótkotrwałe
mikrobiologicznie takie jak: przetwory mleczne, mrożonki, nabiał przetwory mięsne, tłuszcze,
przechowywano zgodnie z wymogami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady
(WE) NR 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie higieny środków spożywczych oraz
zaleceniami producentów, z zachowaniem segregacji asortymentowej.
Artykuły żywnościowe oferowane luzem przechowywano w sposób uniemożliwiający
ich zanieczyszczenie, używając dla każdego rodzaju środków spożywczych wydzielonego
sprzętu i narzędzi.
VI. Orzeczenia lekarskie
Osoby biorące udział przy obrocie i sprzedaży artykułów żywnościowych posiadały
książeczki zdrowia z aktualnymi wpisami z badań lekarskich do celów sanitarnoepidemiologicznych wymaganych dla osób bezpośrednio stykających się z żywnością.
VII. Materiały i wyroby do kontaktu z żywnością
Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie przestrzegania przepisów art. 15
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1935/2004 z dnia 27 października
2004 r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz
uchylającego dyrektywy 80/590/EWG i 89/109/EWG.
VIII. Rzetelność obsługi
Zakupów kontrolnych dokonano w 13 placówkach celem sprawdzenia masy netto
produktów oferowanych luzem oraz prawidłowości wyliczenia i pobrania należności.
W 4 placówkach nie przeważono zakupionych towarów z uwagi na posługiwanie się
przez personel sklepu przyrządami pomiarowymi z nieaktualnymi cechami legalizacji. W 9
jednostkach dokonano rozliczenia zakupu kontrolnego nie wnosząc uwag do rzetelności
obsługi.
IX. Prawidłowość uwidaczniania cen
1.
Przestrzeganie przepisów ustawy z dnia 5.07.2001r. o cenach sprawdzono podczas
kontroli zapowiedzianych oraz w przypadku zaistnienia przesłanek wskazanych w art. 79 ust.
2 pkt. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Nieprzestrzeganie przepisów o obowiązku umieszczania informacji o cenach
ujawniono w 10 kontrolowanych sklepach.
Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły:
• braku wywieszek cenowych, który ujawniono w 6 placówkach handlowych, przy 20% 40% towarów oferowanych do sprzedaży, w tym przy produktach pochodzących z
zakupów kontrolnych;
• braku informacji o wysokości cen jednostkowych, który dotyczył 100% produktów
oferowanych w 4 sklepach;
• braku oznaczeń cenowych bezpośrednio na opakowaniach jednostkowych, który ujawniono
w jednej placówce, w odniesieniu do 100% towarów oferowanych do sprzedaży.
Osoby odpowiedzialne za ww. nieprawidłowości zostały ukarane grzywnami w formie
mandatów karnych kredytowanych z art.137§1 KW.
2.
Przestrzeganie postanowień ustawy z dnia 9.11.1995 r. o ochronie zdrowia przed
następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych badano w 3 placówkach, podczas
kontroli zapowiedzianych.
Stwierdzono, że w miejscu sprzedaży wyrobów tytoniowych umieszczone były
informacje o zakazie palenia oraz zakazie sprzedaży ww. wyrobów osobom poniżej 18 lat.
Nie ujawniono sprzedaży wyrobów tytoniowych w systemie samoobsługowym, na
sztuki, z automatu, luzem lub w opakowaniach zawierających mniej niż 20 sztuk. Nie
stwierdzono także przypadków sprzedaży tych wyrobów osobom nieletnim oraz reklamy lub
promocji wyrobów tytoniowych bądź symboli związanych z używaniem tytoniu.
Opakowania jednostkowe wyrobów tytoniowych oznaczone były zgodnie z
wymaganiami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24.02.2004 r. w sprawie badania
zawartości niektórych substancji w dymie papierosowym oraz informacji i ostrzeżeń
zamieszczanych na opakowaniach wyrobów tytoniowych.
Nie stwierdzono opakowaniach jednostkowych wyrobów tytoniowych napisów, nazw,
znaków towarowych oraz symboli, sugerujących, że dany wyrób tytoniowy jest mniej
szkodliwy niż inne.
3.
Przestrzeganie przepisów ustawy z dnia 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi badano w 3 sklepach detalicznych, podczas kontroli
zapowiedzianych.
Ustalono, że sprzedaż napojów alkoholowych prowadzona była na podstawie
aktualnych zezwoleń, po wniesieniu przez przedsiębiorców w obowiązującym terminie opłat
za korzystanie z nich.
W miejscu sprzedaży wyrobów alkoholowych umieszczone były informacje m.in. o
szkodliwości spożywania napojów alkoholowych.
Nie stwierdzono przypadków sprzedaży wyrobów alkoholowych osobom nieletnim,
nietrzeźwym, na kredyt lub pod zastaw a także spożywania napojów alkoholowych w
sklepach bądź ich obrębie oraz prowadzenia niedozwolonej reklamy lub promocji tych
napojów.
4.
Znajdujące się w obrocie wyroby spirytusowe, winiarskie i tytoniowe opatrzone były
banderolami zgodnie z przepisami ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym
oraz rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 sierpnia 2010 r. w sprawie oznaczania
wyrobów akcyzowych znakami akcyzy.
5.
Przestrzeganie przepisów ustawy z dnia 11 maja 2001r. Prawo o miarach sprawdzano
podczas kontroli zapowiedzianych oraz w przypadku zaistnienia przesłanek wskazanych w
art. 79 ust.2 pkt. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Nieprawidłowości stwierdzono w 4 sklepach, w których personel posługiwał się
wagami elektronicznymi (łącznie 5 szt.) z nieaktualnymi cechami legalizacji: („01”, „VII 07”,
„III 09”, „ V 09”).
Zakwestionowane
przyrządy
pomiarowe
zostały
wycofane
z
użytku
i zalegalizowane podczas kontroli lub bezpośrednio po jej zakończeniu.
Osoby odpowiedzialne za ww. nieprawidłowości ukarano grzywnami w formie
mandatów karnych kredytowanych z art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11.05.2001 r. Prawo o
miarach.
Za czyny o charakterze wykroczeń 13 osób ukarano grzywnami nałożonymi w formie
mandatów karnych kredytowanych w łącznej kwocie 1820 zł. z art. 137 § 1 KW, art. 26 ust. 1
pkt 2 ustawy z dnia 11.05.2001r. Prawo o miarach, art. 100 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia
25.08.2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, art. 136 § 2 KW.
Ponadto w związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami opracowano: informację
do Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów RolnoSpożywczych i pismo do Urzędu Miar.
Wnioski
Porównując wyniki aktualnie przeprowadzonych kontroli do wyników
kontroli sklepów wiejskich przeprowadzonych w 2007 r. należy stwierdzić, że znacznie
wzrosła liczba środków spożywczych oferowanych do sprzedaży po upływie dat ważności.
Podczas bieżących kontroli z powodu przeterminowania zakwestionowano 45,25% badanych
środków spożywczych, zaś w 2007r. tylko 3,6% produktów.
W dalszym ciągu przedsiębiorcy nie przestrzegają przepisów w zakresie
uwidaczniania informacji o cenach oferowanych środków spożywczych, w szczególności
dotyczących obowiązku uwidaczniania cen jednostkowych oraz umieszczania oznaczeń
cenowych na opakowaniach jednostkowych oferowanych produktów. Nieprzestrzeganie
postanowień ustawy o cenach ujawniono w 67% kontrolowanych placówek.
Do powtarzających się uchybień należy także posługiwanie się przyrządami
pomiarowymi z nieaktualnymi cechami legalizacji.
Znaczną poprawę stwierdzono natomiast w zakresie prawidłowości oznakowania
artykułów żywnościowych oraz warunków przechowywania środków spożywczych.
Z wyjaśnień osób odpowiedzialnych wynika, że najczęstszą przyczyną stwierdzonych
nieprawidłowości jest niedostateczna znajomość przepisów prawnych oraz zaniedbania
pracowników.
Powyższe dane wskazują, że niezbędne jest kontynuowanie kontroli sklepów
zlokalizowanych na terenach wiejskich.