Lubelski Wojewódzki Inspektor - Wojewódzki Inspektorat Inspekcji

Informacja z kontroli jakości i prawidłowości oznakowania masła w kierunku
ujawniania zafałszowań - IV kwartał 2010r.
Kontrolą powyższych zagadnień objęto 6 placówek w tym:
- 1 hurtownię,
- 4 sklepy sieci handlowych,
- 1 sklep ogólnospożywczy oferujący masło.
Wszystkie kontrole podjęto bez uprzedniego zawiadomienia przedsiębiorców o
zamiarze wszczęcia kontroli.
Łącznie zbadano 57 partii masła i tłuszczów mlecznych do smarowania wartości 8711 zł
w tym:
- 46 partii masła,
- 2 partie masła o zawartości ¾ tłuszczu,
- 1 partię masła półtłustego,
- 8 partii tłuszczu mlecznego do smarowania.
I. Jakość masła w badaniach fizyczno-chemicznych
W czasie kontroli do badań laboratoryjnych pobrano próby z 10 partii masła raz masła o
zawartości ¾ tłuszczu wartości 1824 zł i zakwestionowano z uwagi na niewłaściwe cechy
jakościowe 2 partie wartości 314 zł.
Badania przeprowadzone w Laboratorium Kontrolno Analitycznym Urzędu Ochrony
Konkurencji i Konsumentów w Olsztynie wykazały, że:
• „Masło (…) nie odpowiadało wymaganiom jakościowym zawartym w Rozporządzeniu
Komisji (WE) nr 273/2008 z dnia 5 marca 2008 r. ustanawiającym szczegółowe zasady
stosowania Rozporządzenia Rady (WE) nr 1255/1999 w odniesieniu do metod analizy oraz
oceny jakości mleka i przetworów mlecznych z uwagi na wady organoleptyczne (wygląd
barwa niejednolita, smak i zapach nieczysty, jełki).
• „Masło (…) nie odpowiadało wymaganiom jakościowym zawartym w Rozporządzeniu Rady
(WE) nr 1234/2007 z dnia 22 października 2007 r. ustanawiającym wspólną organizację
rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych
(„rozporządzenie o jednolitej wspólnej organizacji rynku”) oraz deklaracji producenta na
opakowaniu jednostkowym z uwagi na wyższą zawartość tłuszczu tj. 64% (wynik średni) w
stosunku do 62% deklarowanych przez producenta.
Wyniki badań poszczególnych próbek przedstawiały następujące wartości:
- próbka nr1419/1 – 64,3% tłuszczu,
- próbka nr 1419/2 – 64,3% tłuszczu,
- próbka nr 1419/3 – 64,3% tłuszczu,
- próbka nr 1419/4 – 63,1% tłuszczu,
- próbka nr 1419/5 – 63,2% tłuszczu.
Pozostałe badane parametry (zawartość wody, suchej masy, masa netto, oraz
współczynnik S) badanego masła zgodne były z wymaganiami zawartymi w ww. przepisach.
1/4
W związku z powyższym wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie kosztów
badan laboratoryjnych oraz wymierzenia kary pieniężnej z art. 40a ust.1 pkt 3 ustawy z dnia
21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych w stosunku do
wprowadzających do obrotu produkty niewłaściwej jakości handlowej.
II. Przestrzeganie przepisów ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o towarach paczkowanych
Badaniami laboratoryjnymi w zakresie zgodności ilości rzeczywistej produktu z
deklaracjami producentów zamieszczonymi na opakowaniach jednostkowych objęto 10 partii
tj. 49 opakowań jednostkowych masła łącznej wartości 210 zł, nie stwierdzając
nieprawidłowości w powyższym zakresie.
III. Prawidłowość oznakowania produktów
Sprawdzono prawidłowość oznakowania 57 partii masła i tłuszczów mlecznych do
smarowania w opakowaniach jednostkowych wartości 8711 zł.
Zakwestionowano 4 partie masła wartości 998 zł z uwagi na:
• podanie nazwy, daty minimalnej trwałości oraz zawartości netto w różnych polach widzenia
na opakowaniach 3 asortymentów masła.
• podanie w różnych polach widzenia daty minimalnej trwałości i warunków przechowywania
na opakowaniach jednostkowych ,,Masła (…)’’.
Podczas kontroli nie stwierdzono w sprzedaży masła bądź tłuszczów mlecznych do
smarowania produkcji ekologicznej lub oznaczonych w sposób sugerujący pochodzenie z
produkcji ekologicznej.
W oznakowaniu ocenianych asortymentów masła nie stwierdzono stosowania nazw
niezgodnych z przepisami art. 13 rozporządzenia Rady (WE) Nr 510/2006 z dnia 20 marca
2006r. w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i
środków spożywczych.
IV. Przestrzeganie dat minimalnej trwałości produktów oferowanych do sprzedaży
Aktualność terminów przydatności do spożycia i dat minimalnej trwałości
sprawdzano we wszystkich kontrolowanych placówkach obejmując badaniem 57 partii masła
i tłuszczów mlecznych do smarowania wartości 8711 zł, nie stwierdzając nieprawidłowości w
powyższym zakresie.
V. Warunki i sposób przechowywania
Sposób i warunki przechowywania masła i tłuszczów mlecznych do smarowania
znajdujących się w obrocie zgodne były z deklaracjami producentów zamieszczonymi na
etykietach opakowań jednostkowych oraz przepisami rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady (WE) nr 852/2004 z dnia 29.04.2004r w sprawie higieny środków
spożywczych.
VI. Rekontrola
W porównaniu do wyników kontroli przeprowadzonych przez inne inspektoraty
Inspekcji Handlowej w okresie I-III kwartału 2010 r. badania laboratoryjne próbek masła tych
samych producentów, pobrane do analiz podczas kontroli przeprowadzonych przez tut.
Inspektorat w IV kwartale br. wykazały poprawę jego jakości. Z powodu wad jakościowych
zakwestionowano tylko 2 badane próbki, przy czym żadna z próbek nie wykazywała cech
zafałszowania sterolami roślinnymi.
Natomiast w porównaniu do kontroli przeprowadzonych przez tut. Inspektorat w II
kwartale 2009 r. liczba partii zakwestionowanych w IV kwartale 2010 r. z powodu
niewłaściwej jakości handlowej wzrosła 2-krotnie. W II kwartale 2009 r. z 9 partii masła
pobranych do badań laboratoryjnych zakwestionowano 1 partię „Masła (…)’’ z uwagi na
zawyżoną zawartość wody (17,08% zamiast 16%), zaś w IV kwartale br. z 10 partii masła
poddanych badaniom laboratoryjnym zakwestionowano 2 partie z uwagi na niewłaściwe
cechy organoleptyczne oraz zawyżoną zawartość tłuszczu.
Niektórzy producenci i dystrybutorzy masła nadal nieprawidłowo oznaczają ten wyrób,
umieszczając na opakowaniach jednostkowych nazwę produktu, masę netto i datę ważności
oraz datę ważności i warunki przechowywania w różnych polach widzenia, wbrew
postanowieniom obowiązujących przepisów.
VII. Identyfikacja kontrolowanego przedsiębiorcy
Identyfikacja kontrolowanych przedsiębiorców na podstawie wypisów z krajowego
rejestru sądowego lub ewidencji działalności gospodarczej wykazała zgodność zakresu i
rodzaju prowadzonej działalności z ww. dokumentami.
Wszyscy przedsiębiorcy posiadali decyzje dotyczące rejestracji i zatwierdzenia
zakładów wydawane przez organy nadzoru sanitarnego.
VIII. Orzeczenia lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych
Przestrzeganie postanowień art. 59 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o
bezpieczeństwie żywności i żywienia sprawdzono we wszystkich jednostkach objętych
kontrolą.
Ustalono, że osoby bezpośrednio stykające się z żywnością posiadały aktualne
orzeczenia lekarskie wydawane do celów sanitarno-epidemiologicznych.
IX. Przyczyny stwierdzonych nieprawidłowości
Analiza sprawozdań z badań laboratoryjnych i odpowiedzi procentów
zakwestionowanych 2 partii masła wykazały, że znaczny wpływ na niewłaściwą jakość mógł
mieć nieprawidłowy dobór surowca bądź niedostateczny nadzór na procesem produkcji.
Ponadto podczas kontroli ustalono, że przyczynami nieprawidłowości
w
oznakowaniu masła była nieznajomość obowiązujących przepisów w tym zakresie przez
kierownictwo kontrolowanych placówek.
X. Działania podjęte przez WIIH
Za nieprawidłowości stwierdzone podczas kontroli stanowiące czyny o charakterze
wykroczeń wobec 1 przedsiębiorcy zastosowano karę grzywny nałożoną w formie mandatu
karnego kredytowanego na kwotę 100 zł z art. 136 § 2 KW.
Ponadto w stosunku do kierownika 1 placówki zastosowano art. 41 KW w formie
ostrzeżenia związku z naruszeniem art. 136 § 2 KW.
Wobec przedsiębiorców, którzy wprowadzili do obrotu masło niewłaściwej jakości
handlowej wszczęto postępowania administracyjne w sprawie naliczenia kosztów badań i kar
pieniężnych za wprowadzenie do obrotu produktów niewłaściwej jakości handlowej.
W związku z nieprawidłowościami stwierdzonymi w czasie kontroli tutejszy
Inspektorat wystąpił ze stosownymi pismami do:
• producentów i dystrybutorów masła wnosząc o podanie przyczyn jego niewłaściwej jakości
handlowej i nieprawidłowości w oznakowaniu,
• podmiotów kontrolowanych i jednostek nadrzędnych, którym podlegały kontrolowane
placówki, informując o wynikach przeprowadzonych kontroli.
Ponadto w związku z ujawnionymi nieprawidłowościami w zakresie jakości
handlowej badanych produktów opracowano informacje do Wojewódzkich Inspektoratów
Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.
Podsumowanie
Przeprowadzone kontrole ujawniły niewłaściwą jakość handlową 2 partii masła co
stanowiło 20% badanych partii, przy czym w poddanych analizie próbkach masła nie
stwierdzono obecności tłuszczu obcego.
Pogorszenie jakości wynikało z zawyżenia zawartości tłuszczu o 2% w stosunku do
deklaracji producenta oraz niezgodność cech organoleptycznych z wymaganiami
Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 273/2008 z dnia 5 marca 2008 r. cytowanego w pkt I
informacji.
W zakresie prawidłowości oznakowania masła ocenianego w IV kwartale 2010 r.
uchybienia stwierdzono w przypadku 7% badanych partii. Do powyższych nieprawidłowości
przyczyniła się w znacznym stopniu nieznajomość przez przedsiębiorców przepisów
obowiązujących w tym zakresie.
Stwierdzone w okresie I - III kw. 2010 r. przez inne Inspektoraty Inspekcji Handlowej
przypadki znacznego pogorszenia jakości i zafałszowania masła tłuszczem obcym oraz
związane z tym sankcje miały znaczący wpływ na poprawę jego jakości w IV kwartale br. Z
powyższego wynika, że cykliczne, całoroczne kontrole mogą obniżyć tendencję
wprowadzania do obrotu produktów o niewłaściwych cechach jakości handlowej.