Nr wniosku: 176219, nr raportu: 12758. Kierownik (z rap.): mgr

Nr wniosku: 176219, nr raportu: 12758. Kierownik (z rap.): mgr Konrad Burdyka
Projekt badawczy "Kapitał społeczny w działaniu wiejskich organizacji pozarządowych nowego typu. Studium na
przykładzie amatorskich klubów piłkarskich" pozwolił odkryć specyfikę wiejskich organizacji pozarządowych
niezakorzenionych w bogatej tradycji działań wspólnotowych na wsi, niezwiązanych z życiem codziennych mieszkańców
wsi, ani też z prowadzeniem działalności rolniczej. Organizacje tego typu można znaleźć na terenie całego kraju.
Funkcjonują one w sieciach, mają swoje miejskie odpowiedniki oraz są obficie finansowane ze źródeł publicznych.
Najliczniej kategorię tego typu podmiotów trzeciego sektora reprezentują na polskiej wsi kluby sportowe – w
zdedcydowanej większości prowadzące drużyny piłki nożnej, bazujące na aktywności młodzieży, silnie związane z
samorządem lokalnym oraz nierzadko posiadające bogatą, silnie powiązaną ze społecznością lokalną historię.
Wyniki prac badawczych prowadzonych na Zachodzie wskazują, że organizacje sportowe mogą stanowić ośrodek
aktywności obywatelskiej i działań zbiorowych na rzecz środowisk lokalnych. Dzięki projektowi badawczemu udało się
rozwiać wątpliwości, czy w polskich realiach tego typu organizacje również można uznać za „w pełni obywatelskie”.
Badania dowiodły, iż wiejskie kluby piłkarskie - które regularna działalność obliguje do ponoszenia znacznych nakładów
organizacyjnych - są zdolne do generowania kapitału społecznego zarówno w jego pomostowej, jaki i spajającej
odmianie, co jest warunkiem koniecznym szeroko rozumianego rozwoju endogennego, jak również przetrwania
stowarzyszeń w warunkach wiejskich. Kluby zdolne są więc do działań innowacyjnych, polegających na niwelacji
deficytu zasobów materialnych i niematerialnych oraz mobilizacji różnorakich zasobów w społecznościach lokalnych.
Uruchamiane w ten sposób sieci formalnych i nieformalnych powiązań, oparte na częściej na bezpośrednich osobowych
znajomościach niż relacjach instytucjonalnych, w odpowiednich warunkach przyczynić mogą się chociażby do transferu
wiedzy czy inicjowania przedsięwzięć pozasportowych na rzecz społeczności lokalnej.
Zrealizowane przedsięwzięcie badawcze pozwoliło również wskazać funkcje pełnione przez amatorskie kluby piłkarskie
w życiu społeczności wiejskich. Zidetyfikowano mechanizmy wytwarzania i adaptacji nowych wzorów kultury na
polskiej prowincji, niezwiązanych z tradycją i kulturą ludową. Projekt wzbogacił także stosunkowo niewielki zasób
wiedzy o świecie społecznym wiejskich sportowców, postrzeganiu fenomenu sportu przez mieszkańców polskiej wsi oraz
współczesnych stylach spędzania czasu wolnego poza miastem. Wyniki studiów pozwalają wysnuć wniosek, iż w klubach
drzemie potencjał wzmacniania i rewitalizacji kultury lokalnej, a kluczową rolę w tym procesie mogą (z racji posiadanych
komptencji oraz pragnienia zmiany) pełnić młodzi kibice piłkarscy realizujący swe pozasportowe pasje i hobby w ścisłej
styczności z klubem piłkarskim.