Jak stymulować rozwój społeczny dziecka w wieku przedszkolnym?
Transkrypt
Jak stymulować rozwój społeczny dziecka w wieku przedszkolnym?
Jak stymulować rozwój społeczny dziecka w wieku przedszkolnym? W wieku 3 lat dziecko idzie do przedszkola, grono otaczających je dotychczas osób nagle powiększa się. Rozpoczyna się okres poznawania świata i nowych doświadczeń poza kręgiem rodziny, pojawia się świadomość podejmowanych przez dziecko działań oraz tego co je spotyka. Czas przedszkola 3-6 lat jest okresem intensywnego rozwoju społecznego. Dziecko dojrzewa do samodzielności, uczy się nawiązywania kontaktów z rówieśnikami i dorosłymi, przestrzegania reguł życia w grupie, kompromisów, wyrażania siebie, zdyscyplinowania. Rodzice zawsze są dla dzieci najważniejszym punktem odniesienia, bazą z której korzystają w różnych sytuacjach, to rodzice uczą i dają okazję do rozwoju społecznego. Pamiętajmy, że: Warto dawać dziecku jak najwcześniej okazje do poznawania nowych osób, (oczywiście pod nadzorem i opieką rodziców), nie bać się odwiedzać znajomych, rodzinę, sąsiadów z dziećmi. Dzieci które widzą, że ich rodzice utrzymują kontakty społeczne nabierają przekonania, że inni są ważni i możliwe jest porozumiewanie się z nimi. W przypadku małych dzieci to rodzice organizują kontakty z innymi dziećmi, dlatego warto zaprosić do domu inne dzieci, odwiedzić je u nich w domu, zachęcać do kontaktu na placu zabaw, zorganizować urodziny. W trakcie tych spotkań towarzyszyć dzieciom w zabawach, zachęcać do wspólnego grania w piłkę, budowania z klocków, uczyć naprzemienności (teraz ja, potem ty), przestrzegania ustalonych zasad, rozwiązywania konfliktów. W przypadku dzieci w młodszym wieku dorosły uczestnicząc w zabawach modeluje, czyli pokazuje jak może zachować się dziecko. Jeśli będzie to zachowanie zgodne z normami, które głosimy (np.: ”nie bij dziewczynki pożycz jej zabawkę a ona pożyczy ci swoją”) dziecko widząc efekt (we własnym ręku zabawka dziewczynki) będzie je naśladować. Warto zwracać uwagę na dziecięce emocje (strach przed utratą zabawki, chęć posiadania atrakcyjnej zabawki, złość na inne dzieci, chęć wygrania, niecierpliwość, tęsknota, itp.) i nie starać się ich uniknąć tylko nauczyć dziecko radzić sobie z nimi, mówiąc do dziecka cierpliwie opisując sytuacje, pokazując co może zrobić lub odwracając jego uwagę. Na przeżycia dzieci nie mamy wpływu, emocje potrzebują czasu, żeby przeminąć lub się zmienić. Ważne jest, aby uczyć dziecko zasad obowiązujących w kontaktach społecznych pokazując, że inaczej zachowuje my się w różnych sytuacjach (w kościele, w przedszkolu, na placu zabaw, w domu, u babci czy u koleżanki). Dziecko musi mieć jasność co wolno a czego nie wolno robić. Mając więcej doświadczeń nabiera elastyczności w zachowaniu. Dzieci uczą się kontaktów społecznych od rodziców, naśladują i w ten sposób zdobywają umiejętności. Przenoszą je następnie w inne środowisko, ich wartość, użyteczność sprawdzają w kontaktach z innymi dziećmi. To z nimi tworzą grupę rządzącą się własnymi regułami. Dla dzieci kryterium do powtarzania zachowania jest zawsze efektywność uzyskania tego co jest dla nich ważne (uwagi, sympatii, pozycji, konkretnych rzeczy, itp.). Dlatego musimy pozwolić też dzieciom na własne doświadczenia społeczne, swobodę działania, błędy które będą doświadczeniem, a nie poczuciem porażki. Punkt widzenia rodzica jest inny niż dziecka. W relacji dziecko-dziecko dorosły może być obserwatorem, mądrzejszym doradcą, ale musi zachować dystans, pozostać za bezpieczną granicą nie angażowania się emocjonalnego „zamiast” lub „z” dzieckiem. Wtedy może być oparciem do rozwoju dla dziecka. Zabawy są w wieku przedszkolnym ważną formą uczenia się. Zabawa ma swoje zasady uczy więc dzieci funkcjonowania w ich ramach. Ponadto pozwala na przyjmowanie różnych ról, niecodziennych, nowych, nieznanych. Przyjmowane role w zabawie sprzyjają rozwojowi społecznemu dając okazję do nowych umiejętności. Wpływają na pozytywny obraz własnej osoby, poczucie własnej wartości. Mogą wzbogacać życie uczuciowe dziecka, zasób posiadanych przez nie środków ekspresji uczuć, wzmacniać stabilizację uczuciową poprzez przeżycie emocji. Rozwijają samodzielność dzieci, rozwijają umiejętności komunikacyjne i interpersonalne. Dlatego tak ważne są okazje do zabawy z innymi dziećmi, gdyż są one próbą różnych zachowań społecznych. Rozwój społeczny nie następuje nagle, tylko jest efektem nabrania przez dziecko doświadczeń i wymaga czasu. Pozwólmy dzieciom na błędy, starajmy się je traktować jako okazję do nauki, otoczmy je atmosferą bezpieczeństwa, wsparcia i akceptacji. Opracowała: psycholog - Magdalena Tracz,