Technik technologii żywności

INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE
TECHNIK TECHNOLOGII ŻYWNOŚCI - kod 314403
Technik technologii żywności (kod 314403) to jeden z zawodów ujętych w obowiązującej
od 1 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (DZ.U. z
2014 r. poz. 1145).
Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik technologii żywności powinien być
przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:
1) wytwarzania produktów spożywczych;
2) obsługiwania maszyn i urządzeń stosowanych do produkcji wyrobów spożywczych;
3) organizowania i nadzorowania przebiegu procesów technologicznych w przetwórstwie
spożywczym;
4) kontrolowania pracy maszyn stosowanych w przetwórstwie żywności.
ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY
Wyszczególnienie
Bezrobotni
zarejestrowani w
okresie ogółem
Bezrobotni według
stanu na koniec okresu
Osoby do 12 miesięcy
od dnia ukończenia
nauki ogółem
Osoby do 12 miesięcy
od dnia ukończenia
nauki na koniec okresu
Wolne miejsca pracy i
miejsca aktywizacji
zawodowej ogółem
Wolne miejsca pracy i
miejsca aktywizacji
zawodowej na koniec
okresu
BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W
ZAWODZIE TECHNIK TECHNOLOGII ŻYWNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO – POMORSKIM
W LATACH 2011 – 2015
2015
221
111
35
12
9
1
2014
254
152
52
23
8
1
2013
218
138
51
22
11
2
2012
156
130
40
29
5
0
2011
148
91
38
18
2
0
1
W 2015r. na jedną ofertę pracy zgłoszoną do urzędów pracy przypadało 24,6
bezrobotnych zarejestrowanych w tym okresie.
W 2014r. na jedną ofertę pracy zgłoszoną przez pracodawców do powiatowych
urzędów pracy w Regionie przypadało 31,7 bezrobotnych z zawodem technika technologii
żywności, zarejestrowanych w tym okresie. W 2013 roku na jedną ofertę pracy przypadało
19,8 bezrobotnych zarejestrowanych w tym okresie. W roku 2012 na jedną ofertę przypadało
31,2 bezrobotnych, w 2011 roku na jedną ofertę przypadało 74,0 bezrobotnych
zarejestrowanych w okresie.
Większa liczba nowych rejestracji bezrobotnych niż zgłoszonych wolnych miejsc
pracy lub aktywizacji zawodowej spowodowała, że w latach 2011/12/13/14 zawód ten został
sklasyfikowany jako zawód nadwyżkowy1, tzn. taki, na który na rynku pracy istnieje
mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie.
Zgodnie zaś z przyjętą aktualnie przez MR,PiPS metodologią oceny prowadzenia
monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych (MZDiN) na lokalnych rynkach
pracy, zawód technika technologii żywności należy do grupy zawodów nieokreślonych2.
Z kolei badanie Barometr Zawodów, w prognozie na 2016 rok zaliczyło ten zawód w
grupie pracownicy przetwórstwa spożywczego do zawodów zrównoważonych. Barometr
Zawodów jest krótkookresową (jednoroczną) prognozą sytuacji w zawodach. Badanie ma
charakter jakościowy. Powstaje w trakcie dyskusji grupowej (metodą „panelu ekspertów”),
dzięki czemu możliwe jest dzielenie się wiedzą oraz uwzględnianie opinii uczestników
obserwujących rynek pracy z różnych perspektyw3.
WYNIKI BADAŃ PRACODAWCÓW4
W badaniach ankietowych pracodawców w latach 2011/12/13/14 pracodawcy nie
zgłaszali planów zatrudnienia lub zwolnienia osób w zawodzie technik technologii żywności.
WYNIKI BADAŃ USŁUG SZKOLENIOWYCH
W latach 2010/11/12/13 ani Powiatowe Urzędy Pracy ani instytucje szkoleniowe nie
planowały i nie organizowały szkoleń lub kursów o tematyce związanej z zawodem technika
technologii żywności
Adres do Rejestru Instytucji Szkoleniowych :
http//ris.praca.gov.pl
1
Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika
intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc
aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w
badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość
1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1;
natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9.
2
Informacja sygnalna z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko
-pomorskim za rok 2015 - http://wup.torun.pl/wp-content/uploads/2016/03/DA_20160322_MZDiN122015_sygnalna.pdf
3
Badanie Barometr Zawodów - http://podlupa.wup.torun.pl/barometr-zawodow/
Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raport z
badania pracodawców w 2010, 2011, 2012 i 2013 i 2014 r. znajduje się na stronie internetowej WUP.
4
2
ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE, OFERTA KSZTAŁCENIA – SYSTEM
OŚWIATY SZKOLNEJ I POZASZKOLNEJ
Wg danych pochodzących z Systemu Informacji Oświatowej udostępnianych przez Centrum
Informatyczne Edukacji na stronie http://sio.men.gov.pl/index.php/rspo w województwie
kujawsko-pomorskim zawód ten można zdobyć w 11 szkołach.
Z danych uzyskanych z Systemu Informacji Oświatowej w roku szkolnym 2014/2015
w województwie kujawsko - pomorskim w zawodzie technik technologii żywności
ukończyło naukę 99 osób. Na dzień 30 września 2015 roku naukę w tych samych szkołach
kontynuowało jeszcze 379 osób.
Liczba absolwentów oraz osób kształcących się w zawodzie technika technologii
żywności systematycznie spada.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 roku w sprawie
klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego określa, że zawód technik technologii
żywności od 1 września 2012 roku można zdobyć w 4-letnim technikum oraz na
kwalifikacyjnych kursach zawodowych .
Kwalifikacyjny kurs zawodowy to kurs prowadzony według programu nauczania
uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodach w zakresie jednej
kwalifikacji. Minimalna liczba godzin kształcenia na tym kursie jest równa minimalnej liczbie
godzin kształcenia zawodowego określonej w podstawie programowej kształcenia w
zawodach dla danej kwalifikacji.
W ramach różnych zawodów wyodrębniono poszczególne kwalifikacje, z których
każda obejmuje określony zasób wiedzy, umiejętności zawodowych oraz kompetencji
personalnych i społecznych, opisanych w podstawie programowej kształcenia w zawodach.
Podmiot prowadzący kwalifikacyjny kurs zawodowy jest obowiązany uwzględnić w
realizowanym na kursie programie nauczania wszystkie wskazane w podstawie programowej
kształcenia w zawodach komponenty właściwe dla danej kwalifikacji.
Ukończenie tego kursu umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzającego
kwalifikacje w zawodzie, w zakresie danej kwalifikacji, przeprowadzanego przez okręgową
komisję egzaminacyjną. Osoba, która ukończy kwalifikacyjny kurs zawodowy i zda egzamin
potwierdzający kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji, otrzymuje świadectwo
potwierdzające kwalifikacje w zawodzie.
Dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w określonym zawodzie będzie
mogła otrzymać osoba, która posiada poziom wykształcenia wymagany dla danego zawodu
(odpowiednio wykształcenie zasadnicze zawodowe lub średnie) oraz zda egzaminy
z zakresu wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie, czyli posiada
świadectwa potwierdzające uzyskanie kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie.
3
W zawodzie technika technologii żywności wyodrębniono dwie kwalifikacje:
– Produkcja wyrobów spożywczych z wykorzystaniem maszyn i urządzeń albo produkcja
wyrobów piekarskich albo produkcja wyrobów cukierniczych albo produkcja przetworów
mięsnych
- Organizacja i nadzorowanie produkcji wyrobów spożywczych i tłuszczowych
Kwalifikacyjne kursy zawodowe mogą prowadzić:
•
•
•
•
•
publiczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których
kształcą;
niepubliczne szkoły posiadające uprawnienia szkół publicznych, prowadzące
kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą;
placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki
dokształcania i doskonalenia zawodowego;
instytucje rynku pracy, o których mowa w art. 6 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o
promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z
późn. zm.), prowadzące działalność edukacyjno-szkoleniową;
podmioty prowadzące działalność oświatową na podstawie ustawy o swobodzie
działalności gospodarczej.
PROFIL KOMPETENCYJNY ZAWODU TECHNIK TECHNOLOGII ŻYWNOŚCI5
Kompetencje zawodowe to odpowiednia wiedza, określone umiejętności oraz właściwa
postawa. Poza określonym rodzajem wiedzy w danej dziedzinie i konkretnymi
umiejętnościami zawodowymi trzeba również zachowywać się w sposób świadczący o
zrozumieniu pełnionej roli zawodowej. Wszystkie te rzeczy pozwalają na wypełnianie
obowiązków zawodowych na odpowiednim poziomie. Im kompetencje są większe a ich
poziom wyższy tym dana osoba jest większym fachowcem a jej praca jest lepiej oceniana.
Osoby które wykonują zawód technika technologii żywności, by sprawnie wywiązywać się z
zadań zawodowych, poza formalnymi wymaganiami kwalifikacyjnymi powinny jeszcze
charakteryzować się co najmniej czterema kompetencjami:
1. Sprawnością motoryczną :
Wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach, w celu
realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływają : zdolności kondycyjne (siła, szybkość,
moc, wytrzymałość, gibkość) oraz koordynacyjne (dostosowanie ruchu, różnicowanie ruchu,
zdolności : utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacji, sprzężenia ruchów,
rytmizacji).
2. Sumiennością w dążeniu do rezultatów:
Wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie i z należytą starannością,
uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie
zakładanych rezultatów przez utrzymywanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet
w obliczu trudności.
5
Profil pochodzi z podręcznika dla doradców zawodowych „Narzędzie do badania kompetencji”, Warszawa
2014
4
3. Zdolnościami analitycznymi i podejmowania decyzji :
Rozumienie złożonych sytuacji i relacji zachodzących pomiędzy różnymi elementami.
Analizowanie informacji i danych, dostrzeganie zależności, wyciąganie na ich podstawie
wniosków i podejmowanie trafnych decyzji.
4. Obsługą komputera z wykorzystaniem Internetu :
Korzystanie z dostępnych urządzeń technicznych (np. komputerów, drukarek, skanerów) i
aplikacji komputerowych dla usprawnienia realizacji zadań. Swobodne przeglądanie stron
internetowych w celu szybkiego dotarcia do informacji przydatnych ze względu na
wykonywane obowiązki. Skuteczne wyszukiwanie w sieci potrzebnych wiadomości,
formułowanie poleceń wyszukiwania w taki sposób, aby zapewniały szybkie dotarcie do
źródeł na odpowiednim poziomie merytorycznym i brak konieczności sprawdzania
przypadkowych rezultatów wyszukiwania.
LITERATURA
1. E.Pijanowski i in.: Ogólna technologia żywności. WNT. Warszawa 2009.
2. W. Bednarski (red.): Ogólna technologia żywności. Wydawnictwo ART Olsztyn. 1991.
3. B. Czerniawski, J.Michniewicz (red.): Opakowania żywności. Agro Food Technology,
Czeladź 1998
4. J.Gawęcki, T. Mossor-Pietraszewska (red.): Kompendium wiedzy o żywności, żywieniu i
zdrowiu., PWN. Warszawa 2004.
5. J.Postolski, Z.Gruda: Zamrażanie żywności. WNT. Warszawa 1999.
6. Z.E.Sikorski (red.): Chemiczne i funkcjonalne właściwości składników żywności. WNT.
Warszawa 1994.
7. Z.E. Sikorski i in.: Chemia żywności. PWN. Warszawa 2000.
8. J.Czapski., A.Wieland: Dodatki do żywności. PWRiL. Poznań 1992.
9. J.Czapski (red.): Food Product Development - opracowywanie nowych produktów
żywnościowych,Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu. 1995.
Opracował:
Piotr Wełnicki
doradca zawodowy
WUP w Toruniu Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Toruniu
Akceptował:
Janusz Bokser
Toruń , sierpień 2014 r.
data ostatniej aktualizacji: 23.06.2016 r.
5
Sytuacja zawodu na europejskich rynkach pracy
1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG).
W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny
przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego
państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach
jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie
EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni.
2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie technik technologii żywności
w krajach EOG:
Osoba chcąca podjąć pracę jako technik technologii żywności w jednym z krajów EOG,
powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym
uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje
o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany
w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód
technik technologii żywności jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu
„Twoja Europa” prowadzonym przez Komisję Europejską:
http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage
Obecnie w czterech krajach EOG zawód technik technologii żywności jest regulowany, są to:
Grecja, Islandia, Słowenia, Włochy.
W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie
potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów
informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points):
http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm
3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem technik technologii żywności
Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu
wg
Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z zawodem technik technologii
żywności zgłoszonych zostało 482 oferty pracy w 13 krajach EOG. Najwięcej ofert pracy w
ww. zawodzie znajduje się w: Belgii (202 oferty) Niemczech (158 ofert), Austrii oraz
Holandii (po 24 oferty) - dane wg stanu na dzień 05.10.2013 r.
Osoby ubiegające się o pracę w zawodzie technik technologii żywności w krajach EOG
powinny dysponować 2-3 letnim udokumentowanym doświadczeniem zawodowym, posiadać
odpowiednie orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania prac przy
produkcji żywności. Należy pamiętać, że najczęściej pracodawcy oczekują od pracownika
znajomości języka kraju, w którym zamierzają podjąć pracę. Przykładowe stawki płacy
w zawodzie technik technologii żywności w wybranych krajach: Austria od 1770 euro brutto
miesięcznie, Czechy 25000-30000 koron czeskich miesięcznie brutto, Francja od 9,43 euro
/godz. brutto.
6
Opracował:
Wojciech Janisiewicz
Doradca EURES,
WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy Zespół EURES
7