Platforma INNOPENA® jako narzędzie ożywienia współpracy nauki

Romuald I. Zalewski*
Platforma INNOPENA® jako narzędzie ożywienia
współpracy nauki i przemysłu
Wstęp
„Mapa drogowa” postępu cywilizacyjnego jest naznaczona szeroko
pojmowanymi innowacjami technologicznymi, które wynikają z osiągnięć
nauk ścisłych (podstawowych). Pozwalają innowacje wytwarzać i doskonalić nowe produkty i usługi. Obecnie, kluczowe technologie charakteryzują
się wysokimi nakładami na działalność badawczo-rozwojową (B+R), złożonością rozwiązań, skracaniem czasu od pomysłu do komercjalizacji,
skracaniem cyklu życia produktu, szybką dyfuzją innowacji, szybkim starzeniem się inwestycji i technologii. Ryzyko finansowe i rynkowe jest w początkowym okresie duże. Znaczenia nabiera harmonijna współpraca czterech „elementów” na scenie innowacji: producenta – nauki – polityki i konsumenta, które tworzą rozszerzoną [Zalewski, 2008] lub podstawową helisę
[Etzkowitz, Leydesdorff, 1997] innowacyjności.
Poziom innowacyjności danej gałęzi przemysłu uznaje się za wysoki
(high-tech), jeśli nakłady na prace badawczo-rozwojowe w tej dziedzinie
przekraczają wartość 5%, a nawet, jak w przypadku biotechnologii, farmacji czy nanotechnologii, znacznie więcej. Specjalizujące się w tych dziedzinach koncerny wydatkują obecnie na działalność B&R do 20% przychodów
uzyskanych z ich zastosowania w ciągu kilku lat. Te uwarunkowania
sprawiają, że pomiędzy różnymi krajami czy dziedzinami powstaje luka
technologiczna. W Polsce w stosunku do najwyżej rozwiniętych gospodarek świata, w tym także do niektórych krajów Unii Europejskiej, ta luka jest
znaczna. Zmiana tego stanu powinna być jednym z najważniejszych celów
polskiej polityki gospodarczej i naukowo-technicznej.
Trzeba zapytać: czy Polska obecnie radzi sobie lepiej z wyzwaniami
nowych rynków, czy gospodarka kraju jest obecnie bardziej nowoczesna,
innowacyjna i konkurencyjna niż przed kilku laty oraz czy lepiej wykorzystuje zaplecze naukowe, badawcze i rozwojowe ośrodków naukowo* Prof. dr hab., Katedra Przyrodniczych Podstaw Jakości, Wydział Towaroznawstwa,
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, [email protected]
Platforma INNOPENA® jako narzędzie ożywienia współpracy nauki… 475
badawczych? Albo, czy nakłady na działalność B&R są dostatecznie wysokie, aby kraj nie ugrzązł w pułapce średniego dochodu (około 70% w stosunku do średniej w UE), albo średniej innowacyjności lub średniej konkurencyjności [Kurs, 2012]. W razie przeczącej odpowiedzi na takie pytania,
konieczna będzie próba odpowiedzi, jakimi bodźcami należy zmienić rzeczywistość.
Celem artykułu jest próba odpowiedzi na niektóre wyżej postawione
pytania, a zwłaszcza o intensywność współpracy pomiędzy przemysłem
przetwórczym ze sferą nauki. Ze względu na rozmiar niniejszego opracowania, analiza danych zostanie ograniczona do skali mezo na przykładzie
województwa wielkopolskiego. W analizie wykorzystano dane statystyki
GUS (Nauka i Technika 2010 i Sprawozdania PNT-02 za rok 2010) oraz
wyniki badań ankietowych [Talaga, Zalewski, w druku]. Kolejnym celem
jest prezentacja platformy INNOPENA®, której zadanie to ułatwienie
współpracy między przedsiębiorstwami a sferą B&R w oparciu o model
„innowacji otwartych”.
Publikacja została dofinansowana przez Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju (projekt NR11-0026-10).
1. Innowacyjność w województwie wielkopolskim
Województwo wielkopolskie zajmuje w różnych rankingach innowacyjności i atrakcyjności inwestycyjnej miejsce powyżej średniej [np. Analiza,
2008; Zalewski, 2011; Brodziki, 2010]. Opracowywanie takich rankingów
wymaga zgromadzenia wiarygodnych danych. Jednym ze źródeł są materiały GUS, np. Nauka i Technika 2010, Sprawozdania Głównego Urzędu
Statystycznego z działalności innowacyjnej w latach 2008–2010 itp. Te ostatnie złożyło 3479 podmiotów z Wielkopolski. Wśród nich 559 podmiotów
określiło się jako aktywnie innowacyjne. Oznacza to wzrost wypełniających
dokument PNT-02 w porównaniu do lat 2006–2008 oraz spadek liczby innowacyjnych przedsiębiorstw o 102 podmioty. Ogólną strukturę pod
względem sektorów i wielkości zatrudnienia oraz przedmiotu działalności
innowacyjnej (wyroby, procesy, organizacja, marketing) przedstawia tablica 1.
Wśród innowacyjnych dominują przedsiębiorstwa prywatne. Liczebności pod względem zatrudnienia są prawie równe w przypadku podmiotów małych i średnich.
476
Romuald I. Zalewski
Tablica 1. Informacje ogólne o zatrudnieniu w wielkopolskich przedsiębiorstwach innowacyjnych i wdrożonych innowacjach w latach 2008-2010
Liczba przed- Liczba przeds., które wprowadziły innowacje
Sektory
siębiorstw
w grupach zawyroby organizacja
innowacyjnych wyroby procesy
trudnienia
i procesy lub marketing
(aktywnych)
559
141
137
281
654
Przetwórstwo
s. publiczny
8
2
6
4
650
s. prywatny
551
139
137
275
Zagraniczne
111
17
31
63
125
10-49
230
61
71
99
357
50-249
243
65
50
128
298
250-499
48
12
11
25
215
500-999
21
4
2
15
42
powyżej 999
17
3
14
24
s. prywatny
17
3
14
2
zagraniczne
11
3
8
22
Źródło: [Talaga, Zalewski (w druku)].
Udział przedsiębiorstw wysokiej techniki w innowacjach produktowych i procesowych jest nadal bardzo niski i wynosi nieco ponad 4%.
Łączna liczba przedsiębiorstw, które zadeklarowały wdrożenie innowacji
marketingowych lub organizacyjnych wynosi 654 i przekracza liczbę podmiotów, które określiły się jako aktywnie innowacyjne. Niektóre z nich
wdrażają naraz innowacje różnego typu. Spośród nich blisko 51% to przedsiębiorstwa niskiej techniki. Podobnie jak w przypadku innowacji produktowych i procesowych niski udział stanowią przedsiębiorstw wysokiej
techniki, tylko 3,8%. Podmioty średnio-wysokiej i średnio-niskiej techniki
stanowią kolejno 26% i 19%.
Od roku 2002 do 2010 struktura podziału przedsiębiorstw pod względem techniki wytwarzania zasadniczo się nie zmieniła. W ostatnim okresie
sprawozdawczym po raz pierwszy nastąpił spadek liczby przedsiębiorstw
niskiej techniki, a wzrost liczby przedsiębiorstw średnio-niskiej. Również
pierwszy raz po okresie stałego spadku nastąpił nieznaczny wzrost podmiotów reprezentujących wysoka technikę wytwarzania.
Bardzo niepokojące dane o znaczeniu różnych źródeł informacji dla
działalności innowacyjnej przedstawiono w tablicy 3. Wynika z niej, że dla
największej liczby przedsiębiorstw one same są najbardziej wartościowym
źródłem informacji. Oznacza to zamykanie się do wnętrza i izolowanie od
Platforma INNOPENA® jako narzędzie ożywienia współpracy nauki… 477
otoczenia. Wszystkie źródła rynkowe i instytucjonalne przez większość
przedsiębiorstw są oceniane jako „bez znaczenia”.
Tablica 2. Liczba innowacyjnych przedsiębiorstw wielkopolskich wysokiej,
średnio-wysokiej, średnio-niskiej i niskiej techniki (wg OECD)1, które wdrożyły nowe wyroby, procesy i rozwiązania organizacyjno-marketingowe
w latach 2008–2010
W tym
technika:
Wysoka
Liczba
przedsiębiorstw inno- wyroby procesy
wacyjnych
(aktywnych)
wyroby
i procesy
organizacja lub
marketing
24
12
4
8
25
Średnio-wysoka
149
39
32
78
171
Średnio-niska
128
33
26
69
125
Niska
258
57
75
126
333
Razem
559
141
137
281
654
Źródło: [Talaga, Zalewski (w druku)].
Najgorsze oceny otrzymują placówki Polskiej Akademii Nauk, jednostki badawczo-rozwojowe i uczelnie wyższe. Nawet towarzystwa naukowo-techniczne nie są traktowane przez przedsiębiorstwa jako partnerzy
do współpracy i nie mają inspirującego wpływu.
Jednym z kluczowych czynników określających innowacyjność przedsiębiorstwa jest stopień ochrony własności intelektualnej. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w latach 2008–2010, 229 przedsta1
Wysoka (W) – produkcja wyrobów farmaceutycznych, maszyn biurowych i kompute-
rów, sprzętu i urządzeń radiowych, telewizyjnych i telekomunikacyjnych, instrumentów
medycznych, precyzyjnych i optycznych, zegarów i zegarków, statków powietrznych
i kosmicznych
Średnio-wysoka (ŚW) – produkcja wyrobów gumowych i tworzyw sztucznych, wyrobów z pozostałych surowców niemetalicznych, metali; produkcja metalowych wyrobów
gumowych, z wyłączeniem maszyn i urządzeń
Średnio-niska (ŚN) – produkcja wyrobów chemicznych z wyłączeniem produkcji wyrobów farmaceutycznych; maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych, maszyn
i aparatury elektrycznej, gdzie indziej niesklasyfikowanych, pojazdów samochodowych,
przyczep i naczep, pozostałego sprzętu transportowego z wyłączeniem produkcja statków powietrznych i komicznych
Niska (N) – pozostałe przedsiębiorstwa składające sprawozdanie PNT-02.
478
Romuald I. Zalewski
wicieli firm przetwórstwa przemysłowego dokonało odpowiednich zgłoszeń w Urzędzie Patentowym, takich jak: zgłoszenie znaków towarowych –
113 przedsiębiorstw, wzorów przemysłowych – 51, wzorów użytkowych –
29, wynalazków – 36. Łącznie stanowi to 39% wszystkich przedsiębiorstw
aktywnych innowacyjnie. Tylko 5 firm należało do wysokiej techniki.
Tablica 3. Źródła informacji dla innowacji w latach 2008–2010
Ogółem
Źródła
Rodzaj źródła
1
2
3
Wewnętrzne
wewnątrz
268
178
46
przedsiębiorstw
Rynkowe
konkurenci
56
152
160
firmy
konsultingowe
Instytucjonalne placówki PAN
jedn. B+R
zagraniczne instytuty badawcze
szkoły wyższe
towarzystwa naukowo-techniczne
4
97
222
35
70
91
394
20
35
21
48
45
62
504
446
19
28
48
495
21
60
78
431
28
58
121
382
Legenda: 1 – wysokie 2 – średnie 3 – niskie 4 – bez znaczenia.
Źródło: [Talaga, Zalewski (w druku)].
Powyższe wyniki wskazują, że wciąż ochrona własności intelektualnej
wśród przedsiębiorstw przetwórstwa przemysłowego nie stoi na wysokim
poziomie. Pozytywnym aspektem jest fakt, że w stosunku do poprzednich
okresów sprawozdawczych, zwłaszcza 2004–2006, nastąpił widoczny
wzrost aktywności w tym obszarze.
Niezależne badanie, wykonane w lecie 2011 r. na próbie przedsiębiorstw w Wielkopolsce [Talaga, Zalewski, 2011] potwierdza wyżej przedstawione tendencje. Większość przedsiębiorstw (od 55 do 83%) po roku
2008 nie poniosło nakładów na działalność innowacyjną, z wyjątkiem zakupu nowych maszyn, wyposażenia i oprogramowania. W tym samym
okresie co najmniej 66% przedsiębiorstw nie wzmocniło działań, które
kształtują innowacyjność, w tym w szkolenia i rekrutacja nowych kadr.
Respondenci oceniają potencjał innowacyjny (14 kryteriów) pracowników
jako średni. Zarazem są świadomi, że potrzebują innowacji i utalentowanych pracowników lub, że są mniej konkurencyjni od innych w swojej
branży. Wielu respondentów jest zdania, że nie musi współpracować z po-
Platforma INNOPENA® jako narzędzie ożywienia współpracy nauki… 479
dobnymi podmiotami w regionie lub z sektorem nauki. Dla większości
głównymi przewagami konkurencyjności będą w przyszłości: optymalizacja kosztów, ulepszanie procesów i produktów lub wprowadzanie nowych.
Aczkolwiek są to ważne przewagi konkrecyjne, to przedsiębiorcy nie dostrzegają, że kosztowa przewaga traci swoje znaczenie. Tylko około 15%
respondentów uważa, że w przyszłości konieczna będzie zmiana modelu
biznesu [Chesbrough, 2003]. Jest duże zrozumienie dla produkcji organicznej, oszczędzającej energię i inne zasoby. Ale tylko 5% przedstawicieli
przedsiębiorstw dostrzega szanse w innowacjach dla ludzi w podeszłym
wieku, którzy stanowią wzrastający odsetek populacji.
2. Źródła słabości
Przedstawione powyżej i inne nie wymienione tutaj powody sprawiają, że w europejskim rankingu innowacyjności – tzw. Sumaryczny Indeks
Innowacyjności, Polska zajmowała w 2010 roku 22. miejsce wśród krajów
UE z wynikiem 0,238 w skali 0–1 [EIS, 2010]. W roku 2011 Polska utraciła to
miejsce na korzyść Słowacji i w tej grupie krajów zajmuje miejsce ostatnie
[EIS, 2011]. Wynik ten pozwala jeszcze zaliczyć nasz kraj do doganiających
bardziej innowacyjne państwa.
Niska innowacyjność idzie w parze z nienajlepszą pozycję Polski pod
względem konkurencyjności gospodarki. W rankingu konkurencyjności 59
krajów świata, Polska zajmuje w 2011 roku 34. miejsce, co daje jej 14. miejsce wśród krajów UE [Word, 2011]. Ranking ten powstaje na podstawie
analizy ponad 200 wskaźników ilościowych oraz około 100 wskaźników
opartych na opiniach ponad 4000 menedżerów z wielu krajach świata.
Powodów obecnego stanu jest wiele. Niewątpliwie jednym z nich jest
mur utrudniający, a najczęściej uniemożliwiający współpracę, wymianę
wiedzy pomysłów, idei, informacji o rynkach technologiach i zapotrzebowaniu na wyszkolone kadry pomiędzy nauką a przemysłem, ale także pomiędzy przemysłem a przemysłem. Dokumentowanie luki we współpracy
nie może opierać się wyłącznie na wynikach opracowań naukowych i statystycznych, które mają wartość historyczną. Materia jest „bardzo gorąca”,
o czym świadczą wypowiedzi polityków, a zwłaszcza przedsiębiorców
z ostatnich miesięcy. Trzeba pamiętać, że „wiedzą dysponuje sfera nauki,
ale klucz do jej sprzedaży leży w sferze przemysłu, a w Polsce pomiędzy
tymi sferami istnieje głęboka przepaść m.in. dlatego, że biznes mówi zupełnie innym językiem niż naukowcy. Współpraca nie należy do naszych
mocnych stron, Ale często potencjał jednostki nie przekłada się na innowa-
480
Romuald I. Zalewski
cyjność ogółu. Firmy też rzadko współpracują ze sobą” [Firmy, 2011]. Potwierdza to wcześniejsze obserwacje. Trudno mówić o przejrzystej i skutecznej polityce naukowej i przemysłowej. Wiara, że „modernizacja polega
na zmniejszaniu ilościowych różnic wobec Zachodu, a beton i stal wystarczą by zmienić Polskę w kraj bogaty” [Kurs, 2012], nie wystarczy. Proste
rezerwy wzrostu gospodarczego i konkurowania na rynkach globalnych
się wyczerpują.
Dla wzmocnienia innowacyjności Polski zrobiono już wiele. Na przykład opracowano Regionalną Sieć Innowacyjności, powstało w Polsce około 61 instytucji transferu technologii (tzw. parki naukowe, technologiczne,
inkubatory innowacyjności i przedsiębiorczości, centra doskonałości). Jednak efekty ich działania dla wzrostu innowacyjności nie są oszałamiające
[Benchmarking, 2010; Józefiak, 2006].
Wykorzystano też nowoczesne narzędzie Internet do komunikacji
i przetwarzania informacji. Działają platformy internetowe na szczeblu centralnym i lokalnym platformy (urzędy miast, urzędy marszałkowskie, jednostki transferu technologii itp.). Prowadzą one różnorodną i bogatą działalność głównie informacyjną, szkolenia i doradztwo, organizują konkursy,
posiadają bazy danych itp.
Brakuje natomiast w Polsce platformy internetowej opartej na pomyśle
innowacji otwartych [Chesbrough, 2003], realizowanych przez nieliczne na
świecie platformy, takie jak Imocentivie (USA), Innoget (Hiszpania), Prosans (Francja), Nine Sigma (Japonia). Tę lukę ma wypełnić platforma INNOPENA®. Została ona zbudowana i uruchomiona na Uniwersytecie
Ekonomicznym w Poznaniu w ramach projektu finansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR).
3. Platforma Innopena
Słowo (akronim) INNOPENA® pochodzi z fragmentów słów w nazwie projektu rozwojowego. Jego tytuł brzmi: „Opracowanie i uruchomienie platformy Internetowej INNOPENA® – INNOWACJE DLA PRZEMYSŁU I NAUKI dla udrożnienia przepływu innowacyjnych rozwiązań w gospodarce. Akronim INNOPENA® ma wysoki poziom pozycjonowania
w wyszukiwarkach (np. Google) w kontekście ze słowami, takimi jak innowacje.
Platforma zapewnia anonimowość, bezpieczeństwo, ochronę praw
własności intelektualnej, tajemnicy biznesowej i obsługuje całą procedurę
Platforma INNOPENA® jako narzędzie ożywienia współpracy nauki… 481
i wszystkie procesy. Na rysunku 1 przedstawiona jest strona startowa platformy.
Celem platformy jest poprawa wymiany informacji i komunikacji
między podmiotami, kojarzenie partnerów sfery gospodarki ze sferą B&R
(uczelnie wyższe, PAN, JBR-y) dla wspólnego i szybszego realizowania
projektów rozwojowych i innowacyjnych w przedsiębiorstwach.
Poprzez platformę INNOPENA® możliwe będzie zgłaszanie przez
przedsiębiorstwa problemów z bieżącą realizacją procesów biznesowych
i poszukiwanie koncepcji nowych produktów, procesów czy rozwiązań
organizacyjnych i marketingowych. Ułatwi to współpracę horyzontalną
(wewnątrz branży) i/lub wertykalną (między branżami) dla wymiany wiedzy, pomysłów, informacji o nowych innowacyjnych sposobach i rozwiązaniach możliwych do zastosowania (w innych przedsiębiorstwach / branżach). W ten sposób przyczyni się to do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw.
Dostęp do platformy jest możliwy na dwóch poziomach: gościa (patrz
strona startowa) lub zarejestrowanego użytkownika. Gość może dowiedzieć się i posłuchać o celach platformy, o regulaminie i zasadach jej działania, o sposobie zgłaszania zapotrzebowania przedsiębiorców (tzw.
KLIENT) na nowe rozwiązania oraz o technologiach zaoferowanych do
wdrożenia przez DAWCÓW. Informacje te są podane w sposób hasłowy
i ogólny (bez szczegółów). Uzupełnieniem ogólnie dostępnej części platformy są: chmura tagów, informacje o stażach i praktykach dla studentów,
newsletter i moduł e-learningowy. Po odrębnym zalogowaniu się do tego
ostatniego, dostępne są materiały rozszerzające wiedzę o innowacyjności,
konkurencyjności, przedsiębiorczości, komercjalizacji wiedzy itp. Obecna
zawartość tego modułu (8 tematów) będzie rozszerzana w miarę zgłaszanych postulatów przez użytkowników.
482
Romuald I. Zalewski
Rysunek 1. Strona startowa platformy INNOPENA®
Źródło: Opracowanie własne.
Drugi poziom dostępu do platformy umożliwia pełne wykorzystanie
jej zasobów po przystąpieniu (zarejestrowaniu) w charakterze przedsiębiorstwa, instytucji lub osoby prywatnej i określeniu celu (jako klienta poszukującego innowacji, dawcy oferującego rozwiązanie lub oba na raz).
Dopiero rejestracja umożliwia platformie spełnianie jej misji, którą jest:
aktywna pomoc przedsiębiorcom w rozwinięcia współpracy oraz budowie kultury otwartości i współdziałania dla innowacji. Sens tej
działalności to rozwiązywanie Twoich problemów przy współudziale
i pomocy innych – metoda obecnie uznana za jedną z najbardziej skutecznych dla podniesienia przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstw
i kojarzenie partnerów poszukujących innowacji z takimi, którzy mogą
je zaoferować.
Klienci to przedsiębiorcy poszukujący szybkiego dostępu do innowacyjnych rozwiązań swoich problemów w otoczeniu. W swoich działaniach
innowacyjnych natrafili na problem, którego nie potrafią rozwiązać. Poja-
Platforma INNOPENA® jako narzędzie ożywienia współpracy nauki… 483
wia się pytanie, czy projekt przerwać, zarzucić czy też poszukać rozwiązania na zewnątrz. Dawcy, zaś to osoby i jednostki sektora nauki (uczelnie
wyższe, JBR-y, instytuty), otoczenia biznesu, innych przedsiębiorstw i osób
prywatnych, które mogą rozwiązać szybko problemem klienta poprzez
udział w „innowacji otwartej”. Mogą znać rozwiązanie tego problemu w
podobnej lub innej dziedzinie działalności produkcyjnej, procesowej, organizacyjnej lub marketingowej. Mają doświadczenie, świeże spojrzenie, wyobraźnie, wiedzę, lubią wyzwania i rywalizację oraz mogą szybciej znaleźć
rozwiązanie w zamian za gratyfikację, uznanie i satysfakcję.
Platforma zapewni anonimowość, bezpieczeństwo, ochronę praw
własności intelektualnej, tajemnicy biznesowej i będzie obsługiwała całą
procedurę przy wykorzystaniu odpowiednich umów. Mapa fragmentu
jednego z realizowanych procesów, w którym przedsiębiorstwo zgłasza
zapotrzebowanie na innowacyjne, rozwiązanie jest przedstawiona na rysunku 2.
Rysunek 2. Mapa procesów w relacji klient (przedsiębiorstwo) – dawca
Źródło: Opracowanie własne.
Klient po rejestracji i zalogowaniu wypełnia formularz oferty, krótko
opisując problem i wysokość honorarium, które jest gotów zapłacić za rozwiązanie. Oferta ta jest zamieszczona na platformie i udostępniana dla zainteresowanych dawców. W międzyczasie oferta przechodzi przez iteracyjny proces walidacji (studium wykonalności) z udziałem eksperta powołanego przez platformę. Po jej zakończeniu oczekuje na reakcję ze strony
dawcy, który po zarejestrowaniu się i zalogowaniu otrzymuje pełną i zwa-
484
Romuald I. Zalewski
lidowaną dokumentację problemu i może przystąpić do realizacji. Proponowane rozwiązanie może być w procesie iteracyjnym konsultowane
z ekspertem lub/i klientem (w „pokoju negocjacji”).
W okresie początkowej eksploatacji, platforma INNOPENA® będzie
głównie kierowana ku przedsiębiorstwom, których profil działalności produkcyjnej i innowacyjnej jest zbliżony do zainteresowań i zasobów wiedzy
eksperckiej Wydziału Towaroznawstwa UE w Poznaniu oraz środowisk
towaroznawczych w Krakowie (Uniwersytet Ekonomiczny), Radomiu (Politechnika Radomska), Olsztynie (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski),
Gdyni (Akademia Morska) oraz innych zrzeszonych w Komisji Nauk Towaroznawczych Poznańskiego Oddziału PAN (Komisja ma zasięg ogólnopolski).
W szczególności wiedza ekspercka dotyczy następujących dziedzin:
‒ przetwórstwo i technologia żywności,
‒ materiały opakowaniowe do żywności,
‒ surowce chemii gospodarczej i kosmetycznej,
‒ tworzywa sztuczne,
‒ badania rynku i opracowanie oraz testowanie koncepcji marketingowej
nowych produktów,
‒ sterowanie procesami produkcyjnymi,
‒ ocena laboratoriów badawczych i kontrolnych,
‒ walidacja metod analitycznych,
‒ systemy zarządzania jakością i środowiskiem,
‒ bezpieczeństwo w łańcuchu żywnościowym.
Prace koncepcyjne i wdrożeniowe są zakończone. Platforma INNOPENA® jest gotowa do podjęcia wyzwań pod adresem www.innopena.pl
Zakończenie
Liczba innowacyjnych przedsiębiorstw i łączna ilość wdrożonych
przez nie innowacji wzrosła. Większość przedsiębiorstw wprowadziła
równocześnie kilka rodzajów innowacji: nowych produktów i procesów
oraz innowacji organizacyjnych i marketingowych razem.
Niepokojąca jest bariera pomiędzy sektorem nauki, stowarzyszeniami
naukowo-technicznymi a przedsiębiorstwami. Większość przedsiębiorstw
uważa, że szkoły wyższe, placówki PAN, jednostki B&R, zagraniczne instytuty badawcze oraz towarzystwa naukowe są nieistotnymi źródłami
informacji dla innowacji. Taki stan utrzymuje się nadal. Nie zmieniło się też
Platforma INNOPENA® jako narzędzie ożywienia współpracy nauki… 485
podejście przedsiębiorstw do współpracy z innymi podmiotami z podobnej
branży (horyzontalna) i w łańcuchu wartości produktów (wertykalna).
Innowacje produktowe mają średnie znaczenie dla zwiększenia asortymentu produktów, zdobywania nowych rynków i poprawy jakości wyrobów. Przedsiębiorstwa wskazują na średnie znaczenie innowacji procesowych dla zwiększenia elastyczności, wzrostu mocy wytwórczej, obniżki
kosztów. Dla obniżenia materiało- i energochłonności było to bez znaczenia. Nastąpiła niewielkiej poprawie w stosunku dla lat ubiegłych.
W pracy przedstawiono innowacyjny typ platformy internetowej,
opartej na paradygmacie innowacji otwartych. Jej zadaniem jest ożywienie
współpracę środowisk nauki i przemysłu dla szybszego generowania
i transferu innowacji do praktyki gospodarczej.
Literatura
1.
Analiza porównawcza innowacyjności regionów w Polsce w oparciu o
metodologię European Innovation Scoreboard (2008), Instytut
Technologii Eksploatacji, Państwowy Instytut Badawczy, Radom.
2. Benchmarking of technological parks in Poland (2010), Report for 2010,
PARP, Warszawa.
3. Brodzicki T. (2010), Ranking atrakcyjności inwestycyjnej województw
Polski, Instytut Rozwoju, Warszawa.
4. Chesbrough H. (2003), Open Innovation: The Imperative for Creating
and Profiting from Technology, Harvard Business School Press, Boston
Mass.
5. EIS, Innovation Union Scoreboard, 2010 i 2011.
6. Etzkowitz H., Leydesdorff L. (1997), In the Global Knowledge
Economy: A Triple Helix of University – Industry – Govermnment
Relations, Cassell, London.
7. Firmy muszą postawić na innowacje, „Rzeczpospolita” z 03.11.2011.
8. Józefiak C. (2006), Pobudzanie innowacji, [w:] Raport o innowacyjności
gospodarki Polski w 2006 roku, T. Baczko (red.), PAN.
9. Kurs na południe czy na północ, „Rzeczpospolita” z 20.03.2012.
10. Talaga Ł, Zalewski R.I. (2011), Innovativeness of manufacturing
companies in the Greater Poland Voividship in 2011, Towaroznawcze
Problemy Jakości 4(29).
11. Talaga Ł., Zalewski R.I. (2010), Innowacyjność przedsiębiorstw
przetwórstwa przemysłowego w Wielkopolsce w latach 2008-2010, raport
z badań.
486
Romuald I. Zalewski
12. World Competitive Yearbook (2010, 2011), Institute of Management
Development, Lozanna.
13. Zalewski R.I. (2008), Rola i miejsce innowacji w burzliwym otoczeniu
gospodarczym, [w:] Filozofia TQM w zrównoważonym rozwoju, Wyd.
PIB Radom.
14. Zalewski R.I. (2011), Aktywność innowacyjna województw w Polsce w
latach 2006-2008, „Przedsiębiorstwo Przyszłości”, 4(9).
Streszczenie
W pracy przedstawiono aktualną, niską innowacyjność przedsiębiorstw
przetwórstwa przemysłowego w Wielkopolsce i przeanalizowano niektóre
przyczyny tego stanu rzeczy. Są nimi różnego rodzaju bariery, a zwłaszcza
bardzo niski poziom współpracy między sektorem nauki i przedsiębiorstw.
Celem artykułu jest przedstawienie paradygmatu „innowacji otwartej” i zbudowanej na tej podstawie platformy internetowej INNOPENA®. Główne zadania tej platformy to ożywienie współpracy pomiędzy nauką a przemysłem dla
szybkiej wymiany i wdrażania innowacji.
Słowa kluczowe
innowacje, gospodarka oparta na wiedzy, innowacje otwarte, platforma innowacyjna, INNOPENA®
INNOPENA® platform as a tool for reviving business with R&D
cooperation (Summary)
This paper presents actual, unsatisfactory innovative activity of processing
industry in Wielkopolska region. The analysis identified some barriers and particularly very low level of cooperation between enterprises and R&D sector
represented by universities, institutes of Polish Academy of Science and others.
The aim of this paper is presentation of newly established Internet platform
INNOPENA®, which was built relying on the „open innovation” concept. It is
hope, that this new instrument will improve cooperation for better innovation
activity.
Keywords
innovation, knowledge economy, open innovation, innovative platform,
INNOPENA®