aplikacja notarialna

APLIKACJA NOTARIALNA
NOWA TREŚĆ PRZEPISÓW OBOWIĄZUJĄCYCH
W DNIU EGZAMINU
Nazwa aktu
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
Data
Art.
zmiany
201508-15
3
Tekst
§ 1. Sądy administracyjne sprawują kontrolę
działalności administracji publicznej i stosują środki
określone w ustawie.
§ 2. Kontrola działalności administracji publicznej
przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w
sprawach skarg na:
1) decyzje administracyjne;
2) postanowienia wydane w postępowaniu
administracyjnym, na które służy zażalenie albo
kończące postępowanie, a także na postanowienia
rozstrzygające sprawę co do istoty;
3) postanowienia wydane w postępowaniu
egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy
zażalenie, z wyłączeniem postanowień wierzyciela o
niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu oraz
postanowień, przedmiotem których jest stanowisko
wierzyciela w sprawie zgłoszonego zarzutu;
4) inne niż określone w pkt 1–3 akty lub czynności z
zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień
lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, z
wyłączeniem aktów lub czynności podjętych w
ramach postępowania administracyjnego
określonego w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. –
Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z
2013 r. poz. 267, z późn. zm.) oraz postępowań
określonych w działach IV, V i VI ustawy z dnia 29
sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z
2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz postępowań, do
których mają zastosowanie przepisy powołanych
ustaw;
4a) pisemne interpretacje przepisów prawa
podatkowego wydawane w indywidualnych
sprawach;
5) akty prawa miejscowego organów jednostek
samorządu terytorialnego i terenowych organów
administracji rządowej;
6) akty organów jednostek samorządu terytorialnego i
ich związków, inne niż określone w pkt 5,
podejmowane w sprawach z zakresu administracji
publicznej;
7) akty nadzoru nad działalnością organów jednostek
samorządu terytorialnego;
8) bezczynność lub przewlekłe prowadzenie
postępowania w przypadkach określonych w pkt 1–4
lub przewlekłe prowadzenie postępowania w
przypadku określonym w pkt 4a;
9) bezczynność lub przewlekłe prowadzenie
postępowania w sprawach dotyczących innych niż
określone w pkt 1–3 aktów lub czynności z zakresu
administracji publicznej dotyczących uprawnień lub
obowiązków wynikających z przepisów prawa
podjętych w ramach postępowania administracyjnego
określonego w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. –
Kodeks postępowania administracyjnego oraz
postępowań określonych w działach IV, V i VI ustawy
z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa
oraz postępowań, do których mają zastosowanie
przepisy powołanych ustaw.
§ 3. Sądy administracyjne orzekają także w
sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych
przewidują sądową kontrolę, i stosują środki
określone w tych przepisach.
§ 1. Jeżeli pismo strony nie może otrzymać
prawidłowego biegu wskutek niezachowania
warunków formalnych, przewodniczący wzywa stronę
o jego uzupełnienie lub poprawienie w terminie
siedmiu dni pod rygorem pozostawienia pisma bez
rozpoznania, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
49
§ 2. Jeżeli strona nie uzupełniła lub nie poprawiła
pisma w terminie, przewodniczący zarządza
pozostawienie pisma bez rozpoznania. Na
zarządzenie przysługuje zażalenie.
§ 3. Pismo poprawione lub uzupełnione w terminie
wywołuje skutki od dnia jego wniesienia.
§ 4. Czynności, o których mowa w § 1 i 2, może
wykonywać referendarz sądowy.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
201508-15
6
Sąd administracyjny w razie uzasadnionej potrzeby
udziela stronom występującym w sprawie bez
adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego
lub rzecznika patentowego niezbędnych pouczeń co
do czynności procesowych i skutków ich zaniedbań.
15
§ 1. Naczelny Sąd Administracyjny:
1) rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń
wojewódzkich sądów administracyjnych, stosownie
do przepisów ustawy;
2) podejmuje uchwały mające na celu wyjaśnienie
przepisów prawnych, których stosowanie wywołało
rozbieżności w orzecznictwie sądów
administracyjnych;
3) podejmuje uchwały zawierające rozstrzygnięcie
zagadnień prawnych budzących poważne
wątpliwości w konkretnej sprawie sądowoadministracyjnej;
4) rozstrzyga spory, o których mowa w art. 4;
5) rozpoznaje inne sprawy należące do właściwości
Naczelnego Sądu Administracyjnego na mocy
odrębnych ustaw.
§ 2. Do rozstrzygania sporów, o których mowa w art.
4, oraz do rozpoznawania innych spraw należących
do właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego
na mocy odrębnych ustaw stosuje się odpowiednio
przepisy o postępowaniu przed wojewódzkim sądem
administracyjnym. Spory, o których mowa w art. 4,
Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzyga na wniosek
postanowieniem przez wskazanie organu właściwego
do rozpoznania sprawy. Postanowienie wydaje sąd w
składzie trzech sędziów na posiedzeniu niejawnym.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
18
§ 1. Sędzia jest wyłączony z mocy samej ustawy w
sprawach:
1) w których jest stroną lub pozostaje z jedną z nich w
takim stosunku prawnym, że wynik sprawy oddziałuje
na jego prawa lub obowiązki;
2) swojego małżonka, krewnych lub powinowatych w
linii prostej, krewnych bocznych do czwartego stopnia
i powinowatych bocznych do drugiego stopnia;
3) osób związanych z nim z tytułu przysposobienia,
opieki lub kurateli;
4) w których był lub jest jeszcze pełnomocnikiem
jednej ze stron;
5) w których świadczył usługi prawne na rzecz jednej
ze stron lub jakiekolwiek inne usługi związane ze
sprawą;
6) w których brał udział w wydaniu zaskarżonego
orzeczenia, jak też w sprawach o ważność aktu
prawnego z jego udziałem sporządzonego lub przez
niego rozpoznanego oraz w sprawach, w których
występował jako prokurator;
(Z dniem 28.10.2008 r. art. 18 § 1 pkt 6 - w zakresie,
w jakim pomija jako podstawę wyłączenia sędziego
od udziału w orzekaniu w postępowaniu sądowym
toczącym się po wznowieniu postępowania
administracyjnego, jego wcześniejszy udział w
orzekaniu w sprawie dotyczącej decyzji wydanej we
wznawianym postępowaniu administracyjnym, został
wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego uznany za
niezgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej - Dz.U.2008.190.1171)
6a) dotyczących skargi na decyzję lub postanowienie
rozstrzygające sprawę co do istoty wydanych w
postępowaniu administracyjnym nadzwyczajnym,
jeżeli w prowadzonym wcześniej postępowaniu
sądowoadministracyjnym dotyczącym kontroli
legalności decyzji albo postanowienia wydanych w
postępowaniu administracyjnym zwyczajnym, brał
udział w wydaniu wyroku lub postanowienia
kończącego postępowanie w sprawie;
7) w których brał udział w rozstrzyganiu sprawy w
organach administracji publicznej.
§ 2. Powody wyłączenia trwają także po ustaniu
uzasadniającego je małżeństwa, przysposobienia,
opieki lub kurateli.
§ 3. Sędzia, który brał udział w wydaniu orzeczenia
objętego skargą o wznowienie postępowania, nie
może orzekać co do tej skargi.
§ 4. (uchylony).
§ 1. Wniosek o wyłączenie sędziego strona zgłasza
na piśmie lub ustnie do protokołu posiedzenia w
sądzie, w którym sprawa się toczy,
uprawdopodabniając przyczyny wyłączenia.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
20
§ 2. Strona, która przystąpiła do rozprawy, powinna
uprawdopodobnić ponadto, że przyczyna wyłączenia
dopiero później powstała lub stała się jej znana.
§ 3. Do czasu rozstrzygnięcia sprawy o wyłączenie
sędzia może spełniać tylko czynności nie cierpiące
zwłoki.
§ 4. Wniosek o wyłączenie sądu jest niedopuszczalny
i podlega odrzuceniu na posiedzeniu niejawnym.
§ 1. O wyłączeniu sędziego rozstrzyga sąd
administracyjny, w którym sprawa się toczy.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
§ 2. Postanowienie wydaje sąd w składzie trzech
sędziów, na posiedzeniu niejawnym, po złożeniu
wyjaśnienia przez sędziego, którego wniosek
dotyczy.
22
§ 3. W razie gdy sąd administracyjny, o którym mowa
w § 1, nie może podjąć postanowienia z powodu
braku dostatecznej liczby sędziów, Naczelny Sąd
Administracyjny wyznacza inny sąd do rozpoznania
wniosku.
§ 4. Ponowny wniosek o wyłączenie sędziego
niezawierający podstaw wyłączenia albo oparty na
tych samych okolicznościach, podlega odrzuceniu
bez składania wyjaśnień przez sędziego, którego
dotyczy. Postanowienie wydaje sąd w składzie trzech
sędziów, na posiedzeniu niejawnym.
§ 1. Osoba fizyczna, osoba prawna lub organ
administracji publicznej mają zdolność występowania
przed sądem administracyjnym jako strona (zdolność
sądowa).
§ 2. Zdolność sądową mają także państwowe i
samorządowe jednostki organizacyjne
nieposiadające osobowości prawnej oraz organizacje
społeczne nieposiadające osobowości prawnej.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
25
§ 3. Zdolność sądową mają także inne jednostki
organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej,
jeżeli przepisy prawa dopuszczają możliwość
nałożenia na te jednostki obowiązków lub przyznania
uprawnień lub skierowania do nich nakazów i
zakazów, a także stwierdzenia albo uznania
uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów
prawa.
§ 4. Zdolność sądową mają ponadto organizacje
społeczne, choćby nie posiadały osobowości
prawnej, w zakresie ich statutowej działalności w
sprawach dotyczących interesów prawnych innych
osób.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
30
§ 2. Dla strony niemającej zdolności procesowej,
która nie ma przedstawiciela ustawowego, jak
również dla strony niemającej organu powołanego do
jej reprezentowania, sąd na wniosek strony
przeciwnej ustanowi kuratora, jeżeli strona ta
podejmuje przeciwko drugiej stronie czynność
niecierpiącą zwłoki. Postanowienie sądu może
zapaść na posiedzeniu niejawnym.
§ 2. Postanowienie, o którym mowa w § 1, może
wydać referendarz sądowy.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
33
§ 1. Osoba, która brała udział w postępowaniu
administracyjnym, a nie wniosła skargi, jeżeli wynik
postępowania sądowego dotyczy jej interesu
prawnego, jest uczestnikiem tego postępowania na
prawach strony.
§ 1a. Jeżeli przepis szczególny przewiduje, że strony
postępowania przed organem administracji publicznej
są zawiadamiane o aktach lub innych czynnościach
tego organu przez obwieszczenie lub w inny sposób
publicznego ogłaszania, osoba, która brała udział w
postępowaniu i nie wniosła skargi, a wynik
postępowania sądowego dotyczy jej interesu
prawnego, jest uczestnikiem tego postępowania na
prawach strony, jeżeli przed rozpoczęciem rozprawy
złoży wniosek o przystąpienie do postępowania.
§ 1b. Jeżeli wynik postępowania sądowego nie
dotyczy interesu prawnego osób, o których mowa w §
1 i 1a, a żądają one dopuszczenia do udziału w
postępowaniu, sąd wydaje na posiedzeniu niejawnym
postanowienie o odmowie dopuszczenia do udziału w
sprawie. Na postanowienie przysługuje zażalenie.
§ 2. Udział w charakterze uczestnika może zgłosić
również osoba, która nie brała udziału w
postępowaniu administracyjnym, jeżeli wynik tego
postępowania dotyczy jej interesu prawnego, a także
organizacja społeczna, o której mowa w art. 25 § 4, w
sprawach innych osób, jeżeli sprawa dotyczy zakresu
jej statutowej działalności. Postanowienie sąd wydaje
na posiedzeniu niejawnym. Na postanowienie o
odmowie dopuszczenia do udziału w sprawie
przysługuje zażalenie.
§ 1. Pełnomocnikiem strony może być adwokat lub
radca prawny, a ponadto inny skarżący lub uczestnik
postępowania, jak również małżonek, rodzeństwo,
wstępni lub zstępni strony oraz osoby pozostające ze
stroną w stosunku przysposobienia, a także inne
osoby, jeżeli przewidują to przepisy szczególne.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
35
§ 2. Pełnomocnikiem osoby prawnej lub
przedsiębiorcy, w tym nieposiadającego osobowości
prawnej, może być również pracownik tej jednostki
albo jej organu nadrzędnego. Dotyczy to również
państwowych i samorządowych jednostek
organizacyjnych nieposiadających osobowości
prawnej.
§ 3. Osoba prawna lub zarząd spółki partnerskiej
świadczący na podstawie odrębnych przepisów
pomoc prawną przedsiębiorcy, osobie prawnej lub
innej jednostce organizacyjnej, mogą udzielić
pełnomocnictwa procesowego - w imieniu podmiotu,
któremu świadczą pomoc prawną - adwokatowi lub
radcy prawnemu, jeżeli zostały do tego upoważnione
przez ten podmiot.
§ 4. Pełnomocnikiem organu, którego działanie,
bezczynność lub przewlekłe prowadzenie
postępowania są przedmiotem skargi, może być
także funkcjonariusz lub pracownik kierowanej przez
ten organ jednostki organizacyjnej.
§ 1. Wypowiedzenie pełnomocnictwa przez
mocodawcę odnosi skutek prawny w stosunku do
sądu od dnia zawiadomienia go o tym, w stosunku
zaś do strony przeciwnej i innych uczestników - od
dnia doręczenia im tego zawiadomienia przez sąd.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
42
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
46
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
48
§ 2. Adwokat, radca prawny, doradca podatkowy lub
rzecznik patentowy, który wypowiedział
pełnomocnictwo, jest obowiązany działać za stronę
jeszcze przez dwa tygodnie, chyba że mocodawca
zwolni go od tego obowiązku. Każdy inny
pełnomocnik powinien, mimo wypowiedzenia, działać
za mocodawcę przez ten sam czas, jeżeli jest to
konieczne do uchronienia mocodawcy od
niekorzystnych skutków prawnych.
§ 1. Każde pismo strony powinno zawierać:
1) oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię
i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli
ustawowych i pełnomocników;
2) oznaczenie rodzaju pisma;
3) osnowę wniosku lub oświadczenia;
4) podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego
lub pełnomocnika;
5) wymienienie załączników.
§ 2. Gdy pismo strony jest pierwszym pismem w
sprawie, powinno ponadto zawierać oznaczenie
miejsca zamieszkania, a w razie jego braku - adresu
do doręczeń, lub siedziby stron, ich przedstawicieli
ustawowych i pełnomocników oraz przedmiotu
sprawy, pisma zaś dalsze - sygnaturę akt.
§ 3. Do pisma należy dołączyć pełnomocnictwo lub
jego wierzytelny odpis, jeżeli pismo wnosi
pełnomocnik, który w danej sprawie nie złożył jeszcze
tych dokumentów przed sądem.
§ 4. Za stronę, która nie może się podpisać,
podpisuje pismo osoba przez nią upoważniona, z
wymienieniem przyczyny, dla której strona sama się
nie podpisała.
§ 1. Strona powołująca się w piśmie na dokument
obowiązana jest na żądanie sądu złożyć oryginał
dokumentu w sądzie jeszcze przed rozprawą.
§ 2. Jeżeli dokument znajduje się w aktach organu, o
którym mowa w art. 76 § 1 i 2 ustawy z dnia 14
czerwca 1960 r.- Kodeks postępowania
administracyjnego oraz w art. 194 § 1 i 2 ustawy z
dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa,
wystarczy przedstawić urzędowo poświadczony przez
ten organ odpis lub wyciąg z dokumentu. Sąd zażąda
udzielenia odpisu lub wyciągu, jeżeli strona sama
uzyskać ich nie może. Gdy sąd uzna za konieczne
przejrzenie oryginału dokumentu, może wystąpić o
jego dostarczenie.
§ 3. Zamiast oryginału dokumentu strona może
złożyć odpis dokumentu, jeżeli jego zgodność z
oryginałem została poświadczona przez notariusza
albo przez występującego w sprawie pełnomocnika
strony będącego adwokatem, radcą prawnym,
rzecznikiem patentowym lub doradcą podatkowym.
§ 4. Zawarte w odpisie dokumentu poświadczenie
zgodności z oryginałem przez występującego w
sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem,
radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub doradcą
podatkowym ma charakter dokumentu urzędowego.
§ 5. Jeżeli jest to uzasadnione okolicznościami
sprawy, sąd, na wniosek strony albo z urzędu,
zażąda od strony składającej odpis dokumentu, o
którym mowa w § 3, przedłożenia oryginału tego
dokumentu.
§ 1. Skargę można wnieść po wyczerpaniu środków
zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w
postępowaniu przed organem właściwym w sprawie,
chyba że skargę wnosi prokurator, Rzecznik Praw
Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
52
§ 2. Przez wyczerpanie środków zaskarżenia należy
rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje
żaden środek zaskarżenia, taki jak zażalenie,
odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie
sprawy, przewidziany w ustawie.
§ 3. Jeżeli ustawa nie przewiduje środków
zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi,
skargę na akty lub czynności, o których mowa w art.
3 § 2 pkt 4 i 4a, można wnieść po uprzednim
wezwaniu na piśmie właściwego organu – w terminie
czternastu dni od dnia, w którym skarżący dowiedział
się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu aktu lub
podjęciu innej czynności – do usunięcia naruszenia
prawa. Sąd, po wniesieniu skargi, może uznać, że
uchybienie tego terminu nastąpiło bez winy
skarżącego i rozpoznać skargę.
§ 4. W przypadku innych aktów, jeżeli ustawa nie
przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej
przedmiotem skargi i nie stanowi inaczej, należy
również przed wniesieniem skargi do sądu wezwać
na piśmie właściwy organ do usunięcia naruszenia
prawa. Termin, o którym mowa w § 3, nie ma
zastosowania.
§ 1. Skargę do sądu administracyjnego wnosi się za
pośrednictwem organu, którego działanie,
bezczynność lub przewlekłe prowadzenie
postępowania jest przedmiotem skargi.
§ 2. Organ, o którym mowa w § 1, przekazuje skargę
sądowi wraz z kompletnymi i uporządkowanymi
aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie
trzydziestu dni od dnia jej otrzymania.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
54
§ 3. Organ, którego działanie, bezczynność lub
przewlekłe prowadzenie postępowania zaskarżono,
może w zakresie swojej właściwości uwzględnić
skargę w całości w terminie trzydziestu dni od dnia jej
otrzymania. Uwzględniając skargę, organ stwierdza
jednocześnie, czy działanie, bezczynność lub
przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce
bez podstawy prawnej albo z rażącym naruszeniem
prawa. Przepis § 2 stosuje się odpowiednio.
§ 4. W przypadku, o którym mowa w art. 33 § 1a,
organ zawiadamia o przekazaniu skargi wraz z
odpowiedzią na skargę przez obwieszczenie w
siedzibie organu i na jego stronie internetowej oraz w
sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości,
pouczając o treści tego przepisu.
§ 1. Skarga powinna czynić zadość wymaganiom
pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto
zawierać:
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
1) wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia,
innego aktu lub czynności;
57
2) oznaczenie organu, którego działania,
bezczynności lub przewlekłego prowadzenia
postępowania skarga dotyczy;
3) określenie naruszenia prawa lub interesu
prawnego;
4) w przypadkach, o których mowa w art. 52 § 3 i 4,
dowód, że skarżący wezwał właściwy organ do
usunięcia naruszenia prawa.
§ 2. W przypadku, o którym mowa w art. 51, skargi
mogą być wniesione w jednym piśmie.
§ 3. Jeżeli w jednym piśmie zaskarżono więcej niż
jeden akt lub czynność albo bezczynność lub
przewlekłe prowadzenie postępowania,
przewodniczący zarządza rozdzielenie tych skarg.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa
podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może
być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia
przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu
57a
wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania
przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny
jest związany zarzutami skargi oraz powołaną
podstawą prawną.
§ 1. Sąd odrzuca skargę :
1) jeżeli sprawa nie należy do właściwości sądu
administracyjnego;
2) wniesioną po upływie terminu do jej wniesienia;
3) gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie
braków formalnych skargi;
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
4) jeżeli sprawa objęta skargą pomiędzy tymi samymi
stronami jest w toku lub została już prawomocnie
osądzona;
201508-15
58
5) jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej
albo jeżeli skarżący nie ma zdolności procesowej, a
nie działa za niego przedstawiciel ustawowy albo
jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej
będącej stroną skarżącą zachodzą braki
uniemożliwiające jej działanie;
5a) jeżeli interes prawny lub uprawnienie
wnoszącego skargę na uchwałę lub akt, o którym
mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6, nie zostały naruszone
stosownie do wymagań przepisu szczególnego;
6) jeżeli z innych przyczyn wniesienie skargi jest
niedopuszczalne.
§ 2. Z powodu braku zdolności sądowej jednej ze
stron albo zdolności procesowej skarżącego i
niedziałania przedstawiciela ustawowego lub braku w
składzie organów jednostki organizacyjnej będącej
skarżącym, uniemożliwiającego jego działanie, sąd
odrzuci skargę dopiero wówczas, gdy brak nie
zostanie uzupełniony.
§ 3. Sąd odrzuca skargę postanowieniem.
Odrzucenie skargi może nastąpić na posiedzeniu
niejawnym.
§ 4. Sąd nie może odrzucić skargi z powodu, o
którym mowa w § 1 pkt 1, jeżeli w tej sprawie sąd
powszechny uznał się za niewłaściwy.
§ 1. Wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania aktu
lub czynności.
§ 2. W razie wniesienia skargi:
1) na decyzję lub postanowienie - organ, który wydał
decyzję lub postanowienie, może wstrzymać, z
urzędu lub na wniosek skarżącego, ich wykonanie w
całości lub w części, chyba że zachodzą przesłanki,
od których w postępowaniu administracyjnym
uzależnione jest nadanie decyzji lub postanowieniu
rygoru natychmiastowej wykonalności albo, gdy
ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich
wykonania;
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
61
2) na inne akty lub czynności z zakresu administracji
publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków
wynikających z przepisów prawa - właściwy organ
może, z urzędu lub na wniosek skarżącego,
wstrzymać wykonanie aktu lub czynności w całości
lub w części;
3) na uchwały organów jednostek samorządu
terytorialnego i ich związków oraz na akty terenowych
organów administracji rządowej - właściwy organ
może, z urzędu lub na wniosek skarżącego,
wstrzymać wykonanie uchwały lub aktu w całości lub
w części, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego,
które weszły w życie.
§ 3. Po przekazaniu sądowi skargi sąd może na
wniosek skarżącego wydać postanowienie o
wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu
lub czynności, o których mowa w § 1, jeżeli zachodzi
niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub
spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, z
wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które
weszły w życie, chyba że ustawa szczególna wyłącza
wstrzymanie ich wykonania. Odmowa wstrzymania
wykonania aktu lub czynności przez organ nie
pozbawia skarżącego złożenia wniosku do sądu.
Dotyczy to także aktów wydanych lub podjętych we
wszystkich postępowaniach prowadzonych w
granicach tej samej sprawy.
§ 4. Postanowienia w sprawie wstrzymania aktu lub
czynności wydane, na podstawie § 2 i 3, sąd może
zmienić lub uchylić w każdym czasie w razie zmiany
okoliczności.
§ 5. Postanowienia, o których mowa w § 3 i 4, sąd
może wydać na posiedzeniu niejawnym.
§ 6. Wstrzymanie wykonania aktu lub czynności traci
moc z dniem:
1) wydania przez sąd orzeczenia uwzględniającego
skargę;
2) uprawomocnienia się orzeczenia oddalającego
skargę.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
66
§ 1. W toku sprawy adwokaci, radcy prawni, doradcy
podatkowi i rzecznicy patentowi doręczają sobie
nawzajem pisma bezpośrednio za potwierdzeniem
odbioru i oznaczeniem daty lub przesyłką poleconą.
W treści pisma procesowego wniesionego do sądu
zamieszcza się oświadczenie o doręczeniu odpisu
pisma drugiej stronie albo o jego nadaniu przesyłką
poleconą. Pisma nie zawierające powyższego
oświadczenia podlegają zwrotowi bez wzywania do
usunięcia tego braku.
§ 2. Doręczenie adresatowi może nastąpić także
przez wręczenie mu pisma bezpośrednio w
sekretariacie sądu.
§ 3. Przepis § 1 nie dotyczy wniesienia skargi, skargi
kasacyjnej, zażalenia, sprzeciwu, skargi o
wznowienie postępowania i skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
Prawo o
postępowaniu przed
201508-15
72
§ 1. Jeżeli doręczający nie zastanie adresata w
mieszkaniu, może doręczyć pismo dorosłemu
sądami
administracyjnymi
domownikowi, a gdyby go nie było – zarządcy domu
lub dozorcy, jeżeli nie mają oni sprzecznych
interesów w sprawie i podjęli się oddania mu pisma.
§ 2. Jeżeli doręczenia dokonuje się w miejscu pracy,
można doręczyć pismo osobie upoważnionej do
odbioru pism.
§ 1. Sąd ustanowi kuratora, jeżeli wnioskodawca
uprawdopodobni, że miejsce pobytu strony nie jest
znane. Postanowienie sąd wydaje na posiedzeniu
niejawnym.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
79
§ 2. O ustanowieniu kuratora przewodniczący ogłosi
publicznie w budynku sądowym i urzędzie właściwej
gminy, w sprawach zaś większej wagi, gdy uzna to za
potrzebne, także w prasie.
§ 3. Z chwilą doręczenia pisma kuratorowi doręczenie
staje się skuteczne. Sąd może jednak uzależnić
skuteczność doręczenia od upływu oznaczonego
terminu od dnia wywieszenia obwieszczenia w
budynku sądowym.
§ 4. Czynności, o których mowa w § 1–3, może
wykonywać referendarz sądowy.
§ 1. Terminy oblicza się według przepisów prawa
cywilnego, z zastrzeżeniem § 2.
§ 2. Jeżeli ostatni dzień terminu przypada na sobotę
lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień
terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach
wolnych od pracy.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
83
§ 3. Oddanie pisma w polskiej placówce pocztowej
operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia
23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe lub w polskim
urzędzie konsularnym jest równoznaczne z
wniesieniem go do sądu.
§ 4. To samo dotyczy złożenia pisma przez żołnierza
w dowództwie jednostki wojskowej albo przez osobę
pozbawioną wolności w administracji zakładu
karnego lub aresztu śledczego oraz przez członka
załogi polskiego statku morskiego u kapitana statku.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
W toku posiedzenia wnioski, oświadczenia,
uzupełnienia i sprostowania wniosków i oświadczeń
104
można zamieścić w załączniku do protokołu. Gdy
stronę zastępuje adwokat, radca prawny, doradca
podatkowy lub rzecznik patentowy, przewodniczący
może zażądać złożenia takiego załącznika w
wyznaczonym terminie.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
W razie uchylania się organu od zastosowania się do
postanowienia sądu lub zarządzenia
przewodniczącego podjętych w toku postępowania i
w związku z rozpoznaniem sprawy, sąd może orzec o
112
wymierzeniu organowi grzywny w wysokości
określonej w art. 154 § 6. Postanowienie może być
wydane na posiedzeniu niejawnym. Przepis art. 55 §
3 stosuje się odpowiednio.
Sprawa może być rozpoznana w trybie
uproszczonym, jeżeli:
1) decyzja lub postanowienie są dotknięte wadą
nieważności, o której mowa w art. 156 § 1 Kodeksu
postępowania administracyjnego lub w innych
przepisach albo wydane zostały z naruszeniem
prawa dającym podstawę do wznowienia
postępowania;
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
2) strona zgłosi wniosek o skierowanie sprawy do
rozpoznania w trybie uproszczonym, a żadna z
pozostałych stron w terminie czternastu dni od
119 zawiadomienia o złożeniu wniosku nie zażąda
przeprowadzenia rozprawy;
3) przedmiotem skargi jest postanowienie wydane w
postępowaniu administracyjnym, na które służy
zażalenie albo kończące postępowanie, a także
postanowienie rozstrzygające sprawę co do istoty
oraz postanowienia wydane w postępowaniu
egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy
zażalenie;
4) przedmiotem skargi jest bezczynność lub
przewlekłe prowadzenie postępowania.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
120
W trybie uproszczonym sąd rozpoznaje sprawy na
posiedzeniu niejawnym w składzie trzech sędziów.
§ 1. Sąd może zawiesić postępowanie z urzędu:
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
1) jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku
125 innego toczącego się postępowania
administracyjnego, sądowoadministracyjnego,
sądowego, przed Trybunałem Konstytucyjnym lub
Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej;
2) jeżeli ujawni się czyn, którego ustalenie w drodze
karnej lub dyscyplinarnej mogłoby wywrzeć wpływ na
rozstrzygnięcie sprawy sądowoadministracyjnej;
3) jeżeli na skutek braku lub wskazania złego adresu
skarżącego lub niewykonania przez skarżącego
innych zarządzeń nie można nadać sprawie dalszego
biegu;
4) w razie śmierci pełnomocnika, chyba że strona
działa przed sądem osobiście.
§ 2. Jeżeli postępowanie karne lub administracyjne
nie jest jeszcze rozpoczęte, a jego rozpoczęcie
zależy od wniosku strony, sąd wyznaczy termin do
wszczęcia postępowania, w innych przypadkach
może zwrócić się do właściwego organu.
§ 1. Sąd postanowi podjąć postępowanie z urzędu,
gdy ustanie przyczyna zawieszenia, w szczególności:
1) w razie śmierci strony - od dnia zgłoszenia się lub
wskazania następców prawnych zmarłego albo od
dnia ustanowienia we właściwej drodze kuratora
spadku;
2) w razie utraty zdolności sądowej - od dnia
ustalenia ogólnego następcy prawnego;
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
3) w razie braku przedstawiciela ustawowego - od
dnia jego ustanowienia;
201508-15
128
4) gdy rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku
innego postępowania - od dnia uprawomocnienia się
orzeczenia kończącego to postępowanie; sąd może
jednak i przedtem, stosownie do okoliczności, podjąć
dalsze postępowanie.
§ 2. Jeżeli w ciągu roku od dnia wydania
postanowienia o zawieszeniu postępowania nie
zgłoszą się lub nie zostaną wskazani następcy
prawni zmarłej strony, sąd może z urzędu zwrócić się
do sądu spadku o ustanowienie kuratora spadku,
chyba że kurator taki już wcześniej został
ustanowiony. Czynność tę może wykonać
referendarz sądowy.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
201508-15
§ 1. Sąd umarza zawieszone postępowanie:
130
1) jeżeli wniosek o podjęcie postępowania
administracyjnymi
zawieszonego na zgodny wniosek stron albo z
przyczyn wskazanych w art. 125 § 1 pkt 3, nie został
zgłoszony w ciągu trzech lat od dnia wydania
postanowienia o zawieszeniu;
2) w razie stwierdzenia braku następcy prawnego
strony, która utraciła zdolność sądową, a w każdym
razie po upływie trzech lat od dnia wydania
postanowienia o zawieszeniu z tej przyczyny;
3) w razie śmierci strony, po upływie pięciu lat od dnia
wydania postanowienia o zawieszeniu postępowania
z tej przyczyny.
§ 2. Umorzenie zawieszonego postępowania przed
Naczelnym Sądem Administracyjnym powoduje
uprawomocnienie się orzeczenia wojewódzkiego
sądu administracyjnego.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
201508-15
201508-15
Postanowienie w przedmiocie zawieszenia, podjęcia i
umorzenia postępowania może zapaść na
131 posiedzeniu niejawnym. Na postanowienie o
zawieszeniu postępowania i o odmowie podjęcia
postępowania przysługuje zażalenie.
§ 1. Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie
będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi
oraz powołaną podstawą prawną, z zastrzeżeniem
art. 57a.
134
§ 2. Sąd nie może wydać orzeczenia na niekorzyść
skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa
skutkujące stwierdzeniem nieważności zaskarżonego
aktu lub czynności.
§ 1. Ogłoszenie wyroku powinno nastąpić na
posiedzeniu, na którym zamknięto rozprawę.
Jednakże w sprawie zawiłej sąd może odroczyć
ogłoszenie wyroku na czas do czternastu dni. W
postanowieniu o odroczeniu sąd powinien wyznaczyć
termin ogłoszenia wyroku i ogłosić go niezwłocznie
po zamknięciu rozprawy. Termin ten może być
przedłużony tylko raz i co najwyżej o siedem dni.
139
§ 2. Ogłoszenie wyroku następuje na posiedzeniu
jawnym. Nieobecność stron nie wstrzymuje
ogłoszenia. Jeżeli ogłoszenie było odroczone, może
go dokonać jednoosobowo przewodniczący lub jeden
z sędziów składu orzekającego.
§ 3. Ogłoszenia wyroku dokonuje się przez
odczytanie sentencji. W czasie ogłaszania wyroku
wszyscy obecni, z wyjątkiem sądu, stoją. Po
ogłoszeniu sentencji przewodniczący lub sędzia
sprawozdawca podaje ustnie zasadnicze powody
rozstrzygnięcia, może jednak tego zaniechać, jeżeli
sprawa była rozpoznawana przy drzwiach
zamkniętych.
§ 4. Odpis sentencji wyroku wydanego na
posiedzeniu niejawnym doręcza się stronom, jeżeli
uzasadnienia wyroku nie sporządza się z urzędu.
§ 5. Wyrok wydany na posiedzeniu niejawnym,
podlega niezwłocznie publicznemu udostępnieniu w
sekretariacie sądu, przez okres czternastu dni.
§ 1. Stronie działającej bez adwokata, radcy
prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika
patentowego obecnej przy ogłoszeniu wyroku,
przewodniczący udziela wskazówek co do terminu i
sposobu wniesienia środka odwoławczego.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
§ 2. Stronie działającej bez adwokata, radcy
prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika
patentowego, która na skutek pozbawienia wolności
była nieobecna przy ogłoszeniu wyroku, sąd z urzędu
140
w ciągu tygodnia od ogłoszenia wyroku doręcza
odpis jego sentencji z pouczeniem o terminie i
sposobie wniesienia środka odwoławczego.
§ 3. Jeżeli sąd doręcza odpis sentencji wyroku
wydanego na posiedzeniu niejawnym stronie
działającej bez adwokata, radcy prawnego, doradcy
podatkowego lub rzecznika patentowego poucza ją o
terminie i sposobie wniesienia środka odwoławczego.
§ 1. Uzasadnienie wyroku sporządza się z urzędu w
terminie czternastu dni od dnia ogłoszenia wyroku
albo podpisania sentencji wyroku wydanego na
posiedzeniu niejawnym.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
§ 2. W sprawach, w których skargę oddalono,
uzasadnienie wyroku sporządza się na wniosek
141 strony zgłoszony w terminie siedmiu dni od dnia
ogłoszenia wyroku albo doręczenia odpisu sentencji
wyroku. Uzasadnienie wyroku sporządza się w
terminie czternastu dni od dnia zgłoszenia wniosku.
§ 2a. W sprawie zawiłej, w razie niemożności
sporządzenia uzasadnienia w terminie, o którym
mowa w § 1 i 2, prezes sądu może przedłużyć ten
termin na czas oznaczony, nie dłuższy niż trzydzieści
dni.
§ 3. Odmowa sporządzenia uzasadnienia wyroku
następuje postanowieniem wydanym na posiedzeniu
niejawnym.
§ 4. Uzasadnienie wyroku powinno zawierać zwięzłe
przedstawienie stanu sprawy, zarzutów
podniesionych w skardze, stanowisk pozostałych
stron, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej
wyjaśnienie. Jeżeli w wyniku uwzględnienia skargi
sprawa ma być ponownie rozpatrzona przez organ
administracji, uzasadnienie powinno ponadto
zawierać wskazania co do dalszego postępowania.
§ 1. Sąd uwzględniając skargę na decyzję lub
postanowienie:
1) uchyla decyzję lub postanowienie w całości albo w
części, jeżeli stwierdzi:
a) naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ
na wynik sprawy,
b) naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia
postępowania administracyjnego,
c) inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli
mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy;
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
2) stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia w
całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny
145
określone w art. 156, Kodeksu postępowania
administracyjnego lub w innych przepisach;
3) stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z
naruszeniem prawa, jeżeli zachodzą przyczyny
określone w Kodeksie postępowania
administracyjnego lub w innych przepisach.
§ 2. W sprawach skarg na decyzje i postanowienia
wydane w innym postępowaniu, niż uregulowane w
Kodeksie postępowania administracyjnego i w
przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w
administracji, przepisy § 1 stosuje się z
uwzględnieniem przepisów regulujących
postępowanie, w którym wydano zaskarżoną decyzję
lub postanowienie.
§ 3. W przypadku, o którym mowa w § 1 pkt 1 i 2, sąd
stwierdzając podstawę do umorzenia postępowania
administracyjnego, umarza jednocześnie to
postępowanie.
§ 1. W przypadku, o którym mowa w art. 145 § 1 pkt
1 lit. a lub pkt 2, jeżeli jest to uzasadnione
okolicznościami sprawy, sąd zobowiązuje organ do
wydania w określonym terminie decyzji lub
postanowienia wskazując sposób załatwienia sprawy
lub jej rozstrzygnięcie, chyba że rozstrzygnięcie
pozostawiono uznaniu organu.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
§ 2. O wydaniu decyzji lub postanowienia, o których
mowa w § 1, właściwy organ zawiadamia sąd w
terminie siedmiu dni od dnia ich wydania. W
przypadku niezawiadomienia sądu, może on orzec o
wymierzeniu organowi grzywny w wysokości
określonej w art. 154 § 6. Postanowienie może być
wydane na posiedzeniu niejawnym.
145a
§ 3. W przypadku niewydania decyzji lub
postanowienia, o których mowa w § 1, w określonym
przez sąd terminie, strona może wnieść skargę,
żądając wydania orzeczenia stwierdzającego
istnienie albo nieistnienie uprawnienia lub obowiązku.
Sąd wyda orzeczenie w tym przedmiocie, jeżeli
pozwalają na to okoliczności sprawy. W wyniku
rozpoznania skargi sąd stwierdza czy niewydanie
decyzji lub postanowienia miało miejsce z rażącym
naruszeniem prawa i może ponadto z urzędu albo na
wniosek strony wymierzyć organowi grzywnę w
wysokości określonej w art. 154 § 6 lub przyznać od
organu na rzecz skarżącego sumę pieniężną do
wysokości połowy kwoty określonej w art. 154 § 6.
§ 1. Sąd, uwzględniając skargę na akt lub czynność,
o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 i 4a, uchyla ten akt
lub interpretację albo stwierdza bezskuteczność
czynności. Przepis art. 145 § 1 pkt 1 stosuje się
odpowiednio.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
146
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
201508-15
§ 1. Sąd, uwzględniając skargę na bezczynność lub
149 przewlekłe prowadzenie postępowania przez organy
w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1–4 albo na
§ 2. W sprawach skarg na akt lub czynność, o których
mowa w art. 3 § 2 pkt 4, sąd może w wyroku uznać
uprawnienie lub obowiązek wynikające z przepisów
prawa.
przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawach
określonych w art. 3 § 2 pkt 4a:
administracyjnymi
1) zobowiązuje organ do wydania w określonym
terminie aktu, interpretacji albo do dokonania
czynności;
2) zobowiązuje organ do stwierdzenia albo uznania
uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów
prawa;
3) stwierdza, że organ dopuścił się bezczynności lub
przewlekłego prowadzenia postępowania.
§ 1a. Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność
organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania
przez organ miały miejsce z rażącym naruszeniem
prawa.
§ 1b. Sąd, w przypadku, o którym mowa w § 1 pkt 1 i
2, może ponadto orzec o istnieniu lub nieistnieniu
uprawnienia lub obowiązku, jeżeli pozwala na to
charakter sprawy oraz niebudzące uzasadnionych
wątpliwości okoliczności jej stanu faktycznego i
prawnego.
§ 2. Sąd, w przypadku, o którym mowa w § 1, może
ponadto orzec z urzędu albo na wniosek strony o
wymierzeniu organowi grzywny w wysokości
określonej w art. 154 § 6 lub przyznać od organu na
rzecz skarżącego sumę pieniężną do wysokości
połowy kwoty określonej w art. 154 § 6.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
201508-15
W razie nieuwzględnienia skargi w całości albo w
151 części sąd oddala skargę odpowiednio w całości albo
w części
152
§ 1. W razie uwzględnienia skargi na akt lub
czynność, nie wywołują one skutków prawnych do
chwili uprawomocnienia się wyroku, chyba że sąd
postanowi inaczej.
§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się do aktów prawa
miejscowego.
201508-15
Ocena prawna i wskazania co do dalszego
postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w
153 sprawie organy, których działanie, bezczynność lub
przewlekłe prowadzenie postępowania było
przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że
przepisy prawa uległy zmianie.
§ 1. W razie niewykonania wyroku uwzględniającego
skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie
postępowania strona, po uprzednim pisemnym
wezwaniu właściwego organu do wykonania wyroku
lub załatwienia sprawy, może wnieść skargę w tym
przedmiocie, żądając wymierzenia temu organowi
grzywny.
§ 2. Sąd, w przypadku, o którym mowa w § 1, może
ponadto orzec o istnieniu lub nieistnieniu uprawnienia
lub obowiązku, jeżeli pozwala na to charakter sprawy
oraz niebudzące uzasadnionych wątpliwości
okoliczności jej stanu faktycznego i prawnego.
Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność
organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania
przez organ miały miejsce z rażącym naruszeniem
prawa.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
§ 3. Wykonanie wyroku lub załatwienie sprawy po
wniesieniu skargi, o której mowa w § 1, nie stanowi
podstawy do umorzenia postępowania lub oddalenia
skargi.
154
§ 4. Osobie, która poniosła szkodę wskutek
niewykonania orzeczenia sądu, służy roszczenie o
odszkodowanie na zasadach określonych w
Kodeksie cywilnym.
§ 7. Uwzględniając skargę sąd może przyznać od
organu na rzecz skarżącego sumę pieniężną do
wysokości połowy kwoty określonej w art. 154 § 6.
§ 5. Odszkodowanie, o którym mowa w § 4,
przysługuje od organu, który nie wykonał orzeczenia
sądu. Jeżeli organ w terminie trzech miesięcy od dnia
złożenia wniosku o odszkodowanie nie wypłacił
odszkodowania, uprawniony podmiot może wnieść
powództwo do sądu powszechnego.
§ 6. Grzywnę, o której mowa w § 1, wymierza się do
wysokości dziesięciokrotnego przeciętnego
wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce
narodowej w roku poprzednim, ogłaszanego przez
Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na
podstawie odrębnych przepisów.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
201508-15
§ 1. W razie stwierdzenia w toku rozpoznawania
155 sprawy istotnych naruszeń prawa lub okoliczności
mających wpływ na ich powstanie, skład orzekający
sądu może, w formie postanowienia, poinformować
właściwe organy lub ich organy zwierzchnie o tych
uchybieniach.
administracyjnymi
§ 2. Organ, który otrzymał postanowienie,
obowiązany jest je rozpatrzyć i powiadomić w
terminie trzydziestu dni sąd o zajętym stanowisku.
§ 3. W razie niezastosowania się do obowiązków, o
których mowa w § 2, sąd może orzec o wymierzeniu
organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154
§ 6. Postanowienie wydaje się na posiedzeniu
niejawnym.
§ 1. Strona może w ciągu czternastu dni od
doręczenia wyroku z urzędu - a gdy wyroku nie
doręcza się stronie od dnia ogłoszenia - zgłosić
wniosek o uzupełnienie wyroku, jeżeli sąd nie orzekł
o całości skargi albo nie zamieścił w wyroku
dodatkowego orzeczenia, które według przepisów
ustawy powinien był zamieścić z urzędu.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
§ 1a. Wniosek, o którym mowa w § 1, zgłoszony po
157 upływie terminu, podlega odrzuceniu. Sąd może
wydać postanowienie na posiedzeniu niejawnym.
§ 2. Wniosek o uzupełnienie wyroku co do zwrotu
kosztów sąd może rozpoznać na posiedzeniu
niejawnym.
§ 3. Orzeczenie uzupełniające wyrok zapada w
formie wyroku, chyba że uzupełnienie dotyczy
wyłącznie kosztów.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
§ 1. Postanowienia ogłoszone na rozprawie sąd
uzasadnia, gdy podlegają one zaskarżeniu i doręcza
stronom.
§ 2. Postanowienia wydane na posiedzeniu
niejawnym sąd doręcza z urzędu stronom. Gdy
stronie przysługuje środek zaskarżenia,
postanowienie należy doręczyć z uzasadnieniem.
163 Doręczając postanowienie należy pouczyć stronę
występującą w sprawie bez adwokata, radcy
prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika
patentowego o dopuszczalności, terminie i sposobie
wniesienia środka odwoławczego.
§ 3. Uzasadnienie, o którym mowa w § 1 i 2, należy
sporządzić w terminie siedmiu dni od dnia wydania
postanowienia.
Prawo o
postępowaniu przed
201508-15
167a
§ 1. Do zarządzeń oraz postanowień referendarza
sądowego stosuje się odpowiednio przepisy
sądami
administracyjnymi
dotyczące zarządzeń przewodniczącego oraz
postanowień sądu.
§ 2. Od zarządzeń i postanowień referendarza
sądowego, o których mowa w art. 30 § 1, art. 49 § 2
oraz art. 234 § 2, przysługuje sprzeciw. Sprzeciw
rozpoznaje sąd, w którym wydano zaskarżone
orzeczenie.
§ 3. W razie wniesienia sprzeciwu zarządzenie lub
postanowienie, przeciwko któremu został on
wniesiony, traci moc.
§ 4. Sprzeciw wnosi się do sądu w terminie siedmiu
dni od dnia doręczenia stronie zarządzenia lub
postanowienia referendarza sądowego, chyba że
przepis szczególny stanowi inaczej.
§ 5. Sprzeciw wniesiony po upływie terminu sąd
odrzuca.
§ 6. Sąd rozpoznaje sprawę jako sąd pierwszej
instancji, chyba że przepis szczególny stanowi
inaczej.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
169
§ 1. Prawomocność orzeczenia stwierdza na wniosek
strony oraz w przypadku, o którym mowa w art. 286 §
1, wojewódzki sąd administracyjny na posiedzeniu
niejawnym. Postanowienie doręcza się tylko stronie,
która złożyła wniosek.
§ 2. Postanowienie stwierdzające prawomocność
orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego
może wydać referendarz sądowy.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
201508-15
§ 1. Od wydanego przez wojewódzki sąd
administracyjny wyroku lub postanowienia
kończącego postępowanie w sprawie, z wyłączeniem
przypadków, o których mowa w art. 58 § 1 pkt 2–4,
art. 161 § 1 oraz art. 220 § 3, przysługuje skarga
173 kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
§ 2. Skargę kasacyjną może wnieść strona,
prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich lub
Rzecznik Praw Dziecka po doręczeniu im odpisu
orzeczenia z uzasadnieniem.
§ 1. Skarga kasacyjna powinna zawierać:
176
1) oznaczenie zaskarżonego orzeczenia ze
wskazaniem czy jest ono zaskarżone w całości, czy w
części;
administracyjnymi
2) przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich
uzasadnienie;
3) wniosek o uchylenie lub zmianę orzeczenia z
oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia lub
zmiany.
§ 2. Poza wymaganiami, o których mowa w § 1,
skarga kasacyjna powinna czynić zadość
wymaganiom przewidzianym dla pisma strony oraz
zawierać wniosek o jej rozpoznanie na rozprawie
albo oświadczenie o zrzeczeniu się rozprawy
§ 1. Skargę kasacyjną wnosi się do sądu, który wydał
zaskarżony wyrok lub postanowienie, w terminie
trzydziestu dni od dnia doręczenia stronie odpisu
orzeczenia z uzasadnieniem.
§ 2. Termin do wniesienia skargi kasacyjnej dla stron
wiąże również prokuratora, Rzecznika Praw
Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka. Jeżeli
jednak orzeczenia nie doręcza się stronie prokurator,
Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw
Dziecka mogą w terminie trzydziestu dni od dnia
wydania orzeczenia wystąpić o sporządzenie
uzasadnienia orzeczenia i wnieść skargę kasacyjną
w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpisu
orzeczenia z uzasadnieniem.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
177
§ 3. W razie ustanowienia w ramach prawa pomocy
adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego
lub rzecznika patentowego po wydaniu orzeczenia,
na wniosek złożony przez stronę, której doręcza się
odpis orzeczenia z uzasadnieniem sporządzonym z
urzędu, albo przez stronę, która zgłosiła wniosek o
sporządzenie uzasadnienia orzeczenia, termin do
wniesienia skargi kasacyjnej biegnie od dnia
zawiadomienia pełnomocnika o jego wyznaczeniu,
jednak nie wcześniej niż od dnia doręczenia stronie
odpisu orzeczenia z uzasadnieniem.
§ 4. Jeżeli pełnomocnik wyznaczony na podstawie
art. 253 § 2 nie stwierdza podstaw do wniesienia
skargi kasacyjnej, składa w sądzie, w terminie do
wniesienia skargi kasacyjnej, sporządzoną przez
siebie opinię w tym przedmiocie wraz z odpisem dla
strony, dla której został ustanowiony. Sąd doręcza
odpis opinii stronie. Termin do wniesienia skargi
kasacyjnej przez stronę biegnie od dnia doręczenia
odpisu opinii, o czym sąd poucza stronę, dokonując
doręczenia.
§ 5. Przepisu § 4 zdanie trzecie nie stosuje się, jeżeli
sąd stwierdzi, że opinia nie została sporządzona z
zachowaniem zasad należytej staranności. W takim
przypadku sąd zawiadamia o tym właściwą okręgową
radę adwokacką, radę okręgowej izby radców
prawnych, Krajową Radę Doradców Podatkowych lub
Krajową Radę Rzeczników Patentowych, która
wyznacza innego pełnomocnika.
§ 6. W przypadku odmowy przyznania prawa pomocy
w zakresie obejmującym ustanowienie adwokata,
radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika
patentowego na wniosek, o którym mowa w § 3, bieg
terminu do wniesienia skargi kasacyjnej nie może
rozpocząć się wcześniej niż od dnia doręczenia
stronie postanowienia, a jeżeli strona wniesie środek
zaskarżenia na to postanowienie – wcześniej niż od
dnia doręczenia postanowienia kończącego
postępowanie w tym przedmiocie.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
Wojewódzki sąd administracyjny umorzy na
posiedzeniu niejawnym postępowanie kasacyjne,
jeżeli strona skutecznie cofnęła skargę kasacyjną
178a
przed jej przedstawieniem wraz z aktami sprawy
Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu. Na
postanowienie przysługuje zażalenie.
201508-15
Jeżeli przed przedstawieniem skargi kasacyjnej
Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu wojewódzki
sąd administracyjny stwierdzi, że w sprawie zachodzi
nieważność postępowania albo podstawy skargi
kasacyjnej są oczywiście usprawiedliwione, uchyla
179a
zaskarżony wyrok lub postanowienie rozstrzygając na
wniosek strony także o zwrocie kosztów
postępowania kasacyjnego i na tym samym
posiedzeniu ponownie rozpoznaje sprawę. Od
wydanego orzeczenia przysługuje skarga kasacyjna.
§ 1. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje skargę
kasacyjną na rozprawie w składzie trzech sędziów,
chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
201508-15
181
§ 2. Naczelny Sąd Administracyjny, rozpoznając
skargę kasacyjną od wyroku, wydaje wyrok, a
rozpoznając skargę kasacyjną od postanowienia –
wydaje postanowienie.
§ 1. Naczelny Sąd Administracyjny może rozpoznać
na posiedzeniu niejawnym skargę kasacyjną od
postanowienia wojewódzkiego sądu
administracyjnego kończącego postępowanie w
sprawie.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
§ 2. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje skargę
kasacyjną na posiedzeniu niejawnym, gdy strona,
która ją wniosła, zrzekła się rozprawy, a pozostałe
182
strony, w terminie czternastu dni od dnia doręczenia
skargi kasacyjnej, nie zażądały przeprowadzenia
rozprawy.
§ 3. Na posiedzeniu niejawnym Naczelny Sąd
Administracyjny orzeka w składzie jednego sędziego,
a w przypadkach, o których mowa w § 2, w składzie
trzech sędziów.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
Naczelny Sąd Administracyjny w razie uwzględnienia
skargi kasacyjnej, uchylając zaskarżone orzeczenie,
188
rozpoznaje skargę, jeżeli uzna, że istota sprawy jest
dostatecznie wyjaśniona.
201508-15
Jeżeli nie ma szczególnych przepisów postępowania
przed Naczelnym Sądem Administracyjnym, do
postępowania tego stosuje się odpowiednio przepisy
postępowania przed wojewódzkim sądem
193 administracyjnym, z tym że Naczelny Sąd
Administracyjny uzasadnia z urzędu wyroki i
postanowienia w terminie trzydziestu dni.
Uzasadnienie wyroku oddalającego skargę kasacyjną
zawiera ocenę zarzutów skargi kasacyjnej.
§ 1. Zażalenie do Naczelnego Sądu
Administracyjnego przysługuje na postanowienia
wojewódzkiego sądu administracyjnego w
przypadkach przewidzianych w ustawie, a ponadto
na postanowienia, których przedmiotem jest:
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
1) przekazanie sprawy innemu sądowi
administracyjnemu;
201508-15
194
1a) odrzucenie skargi w przypadkach, o których
mowa w art. 58 § 1 pkt 2–4 oraz art. 220 § 3;
1b) umorzenie postępowania;
2) wstrzymanie lub odmowa wstrzymania wykonania
decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności, o
których mowa w art. 61;
3) (uchylony);
4) odmowa sporządzenia uzasadnienia wyroku;
5) sprostowanie lub wykładnia orzeczenia albo ich
odmowa;
5a) odrzucenie wniosku o uzupełnienie wyroku albo
odmowa jego uwzględnienia;
6) oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego;
7) odrzucenie skargi kasacyjnej;
8) odrzucenie zażalenia;
9) zwrot kosztów postępowania, jeżeli strona nie
wnosi skargi kasacyjnej;
10) ukaranie grzywną.
§ 2. Zażalenie wnosi się w terminie siedmiu dni od
doręczenia postanowienia.
§ 3. Zażalenie powinno czynić zadość wymaganiom
przepisanym dla pisma w postępowaniu sądowym
oraz zawierać wskazanie zaskarżonego
postanowienia i wniosek o jego zmianę lub uchylenie,
jak również zwięzłe uzasadnienie zażalenia.
§ 4. Zażalenie, którego przedmiotem jest odrzucenie
skargi kasacyjnej, powinno być sporządzone przez
adwokata lub radcę prawnego. Przepis art. 175 § 2 i
3 stosuje się odpowiednio.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
§ 1. Akta sprawy wraz z zażaleniem wojewódzki sąd
administracyjny przedstawia Naczelnemu Sądowi
Administracyjnemu po doręczeniu zażalenia
pozostałym stronom. Odpowiedź na zażalenie może
być wniesiona wprost do Naczelnego Sądu
Administracyjnego w terminie siedmiu dni od
doręczenia zażalenia.
195
§ 2. Jeżeli zażalenie zarzuca nieważność
postępowania lub jest oczywiście uzasadnione,
wojewódzki sąd administracyjny, który wydał
zaskarżone postanowienie, może na posiedzeniu
niejawnym, nie przesyłając akt Naczelnemu Sądowi
Administracyjnemu, uchylić zaskarżone
postanowienie i w miarę potrzeby sprawę rozpoznać
na nowo. Od ponownie wydanego postanowienia
przysługują środki odwoławcze na zasadach
ogólnych.
§ 3. Jeżeli postępowanie zażaleniowe stało się
bezprzedmiotowe przed przedstawieniem zażalenia
wraz z aktami sprawy Naczelnemu Sądowi
Administracyjnemu, wojewódzki sąd administracyjny
na posiedzeniu niejawnym umarza to postępowanie.
Na postanowienie przysługuje zażalenie.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
§ 1. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje
zażalenie na posiedzeniu niejawnym.
201508-15
197
201508-15
Sąd może w uzasadnionych przypadkach odstąpić od
zasądzenia zwrotu kosztów postępowania w całości
lub w części, w szczególności jeżeli skarga została
206
uwzględniona w części niewspółmiernej w stosunku
do wartości przedmiotu sporu ustalonej w celu
pobrania wpisu.
201508-15
210
§ 2. Do postępowania toczącego się na skutek
zażalenia stosuje się odpowiednio przepisy o skardze
kasacyjnej, z wyłączeniem art. 185 § 2.
§ 1. Strona traci uprawnienie do żądania zwrotu
kosztów, jeżeli najpóźniej przed zamknięciem
rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie
orzeczenia nie zgłosi wniosku o przyznanie
należnych kosztów. Stronę działającą bez adwokata,
radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika
patentowego sąd powinien pouczyć o skutkach
niezgłoszenia wniosku w powyższym terminie.
§ 2. Przepis § 1 nie ma zastosowania w przypadku
orzekania na posiedzeniu niejawnym, gdy strona nie
jest reprezentowana przez adwokata, radcę
prawnego, doradcę podatkowego lub rzecznika
patentowego. W takim przypadku o kosztach
należnych stronie sąd orzeka z urzędu.
§ 1. Sąd z urzędu zwraca stronie cały uiszczony wpis
od:
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
1) pisma odrzuconego lub cofniętego do dnia
rozpoczęcia rozprawy;
232
2) zażalenia na postanowienie w przedmiocie
ukarania grzywną, jeżeli zażalenie zostało
uwzględnione.
§ 2. Postanowienie w przedmiocie zwrotu wpisu
może być wydane na posiedzeniu niejawnym.
§ 1. Za stwierdzenie prawomocności oraz wydanie
odpisów, zaświadczeń, wyciągów i innych
dokumentów na podstawie akt, pobiera się opłatę
kancelaryjną, z zastrzeżeniem § 3.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
§ 2. Opłatę kancelaryjną za odpis orzeczenia z
uzasadnieniem, doręczonego na skutek żądania
zgłoszonego w terminie siedmiodniowym od
ogłoszenia orzeczenia, pobiera się przy zgłoszeniu
wniosku o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia i
234 jego doręczenie. Jeżeli opłata nie została uiszczona,
przewodniczący zarządza ściągnięcie jej od strony,
która złożyła wniosek, po uprzednim wezwaniu strony
do jej uiszczenia. Przepisów art. 220 nie stosuje się.
§ 3. Nie pobiera się opłaty kancelaryjnej za odpis
orzeczenia z uzasadnieniem, podlegający doręczeniu
z urzędu.
§ 4. Czynności, o których mowa w § 2, może
wykonywać referendarz sądowy.
§ 1. Nie mają obowiązku uiszczenia kosztów
sądowych:
1) strona skarżąca działanie, bezczynność organu lub
przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawach:
a) z zakresu pomocy i opieki społecznej,
b) dotyczących statusu bezrobotnego, zasiłków oraz
innych należności i uprawnień przysługujących
osobie bezrobotnej,
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
c) dotyczących chorób zawodowych, świadczeń
239 leczniczych oraz świadczeń rehabilitacyjnych,
d) ze stosunków pracy i stosunków służbowych,
e) z zakresu ubezpieczeń społecznych,
f) z zakresu powszechnego obowiązku obrony,
g) udzielania cudzoziemcom ochrony,
h) dotyczących dodatków mieszkaniowych;
2) prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich i
Rzecznik Praw Dziecka;
3) kurator strony wyznaczony przez sąd orzekający
lub przez sąd opiekuńczy dla danej sprawy;
4) strona, której przyznane zostało prawo do pomocy
w postępowaniu przed sądem administracyjnym
(prawo pomocy), w zakresie określonym w
prawomocnym postanowieniu o przyznaniu tego
prawa.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
§ 2. Nie mają obowiązku uiszczania opłat sądowych
organizacje pożytku publicznego, działające na
podstawie przepisów o działalności pożytku
publicznego i o wolontariacie, w sprawach własnych,
z wyjątkiem spraw dotyczących prowadzonej przez te
organizacje działalności gospodarczej, a także
organizacje pozarządowe oraz podmioty wymienione
w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o
działalności pożytku publicznego i o wolontariacie
(Dz. U. z 2014 r. poz. 1118, 1138 i 1146) w sprawach
własnych dotyczących realizacji zleconego zadania
publicznego na podstawie przepisów o działalności
pożytku publicznego i o wolontariacie.
§ 1. Prawo pomocy może być przyznane stronie na
jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania
lub w toku postępowania. Wniosek ten wolny jest od
243
opłat sądowych.
§ 2. (uchylony).
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
201508-15
Jeżeli strona cofnie wniosek lub rozpoznanie wniosku
249a stało się zbędne, postępowanie w sprawie przyznania
prawa pomocy umarza się.
§ 1. Wyznaczony adwokat, radca prawny, doradca
podatkowy albo rzecznik patentowy otrzymuje
wynagrodzenie odpowiednio według zasad
określonych w przepisach o opłatach za czynności
adwokatów, radców prawnych, doradców
podatkowych albo rzeczników patentowych w
250
zakresie ponoszenia kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej oraz zwrotu niezbędnych i
udokumentowanych wydatków.
§ 2. W uzasadnionych przypadkach, sąd może
obniżyć wynagrodzenie, o którym mowa w § 1.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
§ 1. Wniosek o przyznanie prawa pomocy powinien
zawierać oświadczenie strony obejmujące dokładne
252
dane o stanie majątkowym i dochodach, a jeżeli
wniosek składa osoba fizyczna, ponadto dokładne
dane o stanie rodzinnym oraz oświadczenie strony o
niezatrudnieniu lub niepozostawaniu w innym
stosunku prawnym z adwokatem, radcą prawnym,
doradcą podatkowym lub rzecznikiem patentowym.
§ 1a. Oświadczenia, o których mowa w § 1, składa
się pod rygorem odpowiedzialności karnej za
złożenie fałszywego oświadczenia. Składający
oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim
klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy
odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego
oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie
sądu o odpowiedzialności karnej za złożenie
fałszywego oświadczenia.
§ 2. Wniosek składa się na urzędowym formularzu
według ustalonego wzoru.
§ 3. Postanowienie o przyznaniu, cofnięciu, odmowie
przyznania prawa pomocy albo umorzeniu
postępowania w sprawie przyznania prawa pomocy
doręcza się stronie, która złożyła wniosek. Środek
zaskarżenia przysługuje wyłącznie wnioskodawcy.
§ 1. O wyznaczenie adwokata, radcy prawnego,
doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego sąd
zwraca się do właściwej okręgowej rady adwokackiej,
rady okręgowej izby radców prawnych, Krajowej
Rady Doradców Podatkowych lub Krajowej Rady
Rzeczników Patentowych, doręczając postanowienie
o przyznaniu prawa pomocy. W przypadku, gdy
ustanowienie pełnomocnika ma nastąpić po wydaniu
orzeczenia, od którego przysługuje skarga kasacyjna,
sąd zawiadamia o tym właściwą radę.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
§ 2. Okręgowa rada adwokacka, rada okręgowej izby
radców prawnych, Krajowa Rada Doradców
Podatkowych lub Krajowa Rada Rzeczników
253 Patentowych, w terminie czternastu dni od dnia
doręczenia postanowienia, o którym mowa w § 1,
wyznacza pełnomocnika, zawiadamiając o tym
niezwłocznie pełnomocnika oraz sąd. W
zawiadomieniu kierowanym do sądu właściwa rada
wskazuje imię i nazwisko wyznaczonego
pełnomocnika oraz jego adres do doręczeń. W
przypadku ustanowienia pełnomocnika po wydaniu
orzeczenia, od którego przysługuje skarga kasacyjna,
właściwa rada informuje również niezwłocznie sąd o
dacie zawiadomienia pełnomocnika o jego
wyznaczeniu.
§ 3. Jeżeli adwokat, radca prawny, doradca
podatkowy lub rzecznik patentowy ustanowiony w ten
sposób ma podjąć czynności poza siedzibą sądu
orzekającego, właściwa okręgowa rada adwokacka,
rada okręgowej izby radców prawnych, Krajowa Rada
Doradców Podatkowych lub Krajowa Rada
Rzeczników Patentowych, na wniosek
ustanowionego adwokata, radcy prawnego, doradcy
podatkowego lub rzecznika patentowego, wyznaczy
w razie potrzeby adwokata, radcę prawnego, doradcę
podatkowego lub rzecznika patentowego z innej
miejscowości.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
§ 1. Wniosek o przyznanie prawa pomocy oraz
wniosek o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej składa się do właściwego wojewódzkiego
sądu administracyjnego.
201508-15
201508-15
201508-15
254
§ 2. Strona, która nie ma miejsca zamieszkania,
pobytu lub siedziby na obszarze właściwości sądu, o
którym mowa w § 1, może złożyć wniosek w innym
wojewódzkim sądzie administracyjnym. Wniosek ten
przesyła się niezwłocznie do sądu właściwego.
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:
1) wzór i sposób udostępniania urzędowego
formularza, o którym mowa w art. 252 § 2,
odpowiadającego wymaganiom przewidzianym dla
pism strony, szczególnym wymaganiom
postępowania o przyznaniu prawa pomocy,
zawierającego niezbędne pouczenie co do sposobu
jego wypełnienia i skutków niedostosowania się do
określonych wymagań oraz klauzulę, o której mowa w
art. 252 § 1a;
256
2) rodzaje dokumentów źródłowych, o których mowa
w art. 255, oraz okresy, za jakie mają być
dokumentowane dane o majątku, dochodach i stanie
rodzinnym; dokumentami tymi mogą być w
szczególności odpisy zeznań podatkowych, wyciągi
lub wykazy z posiadanych rachunków bankowych, w
tym kont i lokat dewizowych, wypisy z rejestrów
urzędowych, odpis aktualnych bilansów oraz
zaświadczenia o wysokości wynagrodzeń,
honorariów i innych należności i otrzymywanych
świadczeń.
§ 1. Czynności w zakresie przyznania prawa pomocy
wykonuje referendarz sądowy.
258
§ 2. Do czynności, o których mowa w § 1, należą w
szczególności:
1) przyjmowanie wniosków o przyznanie prawa
pomocy;
2) przesyłanie wniosków o przyznanie prawa pomocy
do właściwego sądu;
3) badanie złożonych wniosków o przyznanie prawa
pomocy co do wymogów formalnych, a także co do
ich treści;
4) przekazywanie wniosków do rozpoznania sądowi
w przypadku, o którym mowa w art. 247;
5) wzywanie stron do uzupełnienia braków
formalnych wniosków, a także do złożenia
dodatkowych oświadczeń i dokumentów;
6) wydawanie zarządzeń o pozostawieniu wniosków
bez rozpoznania;
7) wydawanie na posiedzeniu niejawnym
postanowień o przyznaniu, cofnięciu, odmowie
przyznania prawa pomocy albo umorzeniu
postępowania w sprawie przyznania prawa pomocy;
8) wydawanie na posiedzeniu niejawnym
postanowień o przyznaniu wynagrodzenia
adwokatowi, radcy prawnemu, doradcy podatkowemu
lub rzecznikowi patentowemu za zastępstwo prawne
wykonane na zasadzie prawa pomocy oraz o zwrocie
niezbędnych udokumentowanych wydatków.
§ 3. (uchylony).
§ 4. Czynności, o których mowa w § 2, może w
szczególnie uzasadnionych przypadkach wykonywać
sąd. Na postanowienia albo zarządzenie sądu, o
których mowa w § 2 pkt 6–8, przysługuje zażalenie.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
260
§ 1. Rozpoznając sprzeciw od zarządzenia i
postanowień, o których mowa w art. 258 § 2 pkt 6–8,
sąd wydaje postanowienie, w którym zaskarżone
zarządzenie lub postanowienie referendarza
sądowego zmienia albo utrzymuje w mocy.
§ 2. W sprawach, o których mowa w § 1, wniesienie
sprzeciwu od zarządzenia lub postanowienia
referendarza sądowego wstrzymuje jego
wykonalność. Sąd orzeka jako sąd drugiej instancji,
stosując odpowiednio przepisy o zażaleniu.
§ 3. Sąd rozpoznaje sprawę na posiedzeniu
niejawnym.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
261
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
263
201508-15
Do skargi o wznowienie postępowania stosuje się
odpowiednio przepisy o postępowaniu przed sądem
pierwszej instancji, jeżeli przepisy niniejszego działu
276 nie stanowią inaczej. Jednakże, gdy do wznowienia
postępowania właściwy jest Naczelny Sąd
Administracyjny, stosuje się odpowiednio przepisy
art. 175.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
280
Od sprzeciwu i zażaleń wnoszonych w sprawie prawa
pomocy nie pobiera się opłat sądowych.
§ 1. Sąd bada na posiedzeniu niejawnym, czy skarga
jest wniesiona w terminie i czy opiera się na
ustawowej podstawie wznowienia. W braku jednego z
tych wymagań sąd skargę o wznowienie odrzuci, w
przeciwnym razie wyznaczy rozprawę.
§ 2. Na żądanie sądu zgłaszający skargę o
wznowienie postępowania obowiązany jest
uprawdopodobnić okoliczności stwierdzające
zachowanie terminu lub dopuszczalność wznowienia.
201508-15
Na rozprawie sąd rozstrzyga przede wszystkim o
dopuszczalności wznowienia i jeżeli brak jest
ustawowej podstawy wznowienia lub termin do
281 wniesienia skargi nie został zachowany, odrzuca
skargę o wznowienie. Sąd może jednak po
rozważeniu stanu sprawy połączyć badanie
dopuszczalności wznowienia z rozpoznaniem sprawy.
§ 1. Sąd rozpoznaje sprawę na nowo w granicach,
jakie zakreśla podstawa wznowienia.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
201508-15
§ 2. Po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd oddala
skargę o wznowienie albo ją uwzględnia stosując
282 odpowiednio przepisy o postępowaniu przed sądem,
który wznowił postępowanie lub uchyla zaskarżone
orzeczenie i skargę odrzuca lub postępowanie
umarza.
§ 3. W przypadku, o którym mowa w art. 273,
możliwość żądania wznowienia postępowania
przesłanki, § 3, sąd uchyla jedno z orzeczeń
dotyczących tej samej sprawy, utrzymując w mocy
inne prawomocne orzeczenie, albo uchyla wszystkie
prawomocne orzeczenia dotyczące tej samej sprawy i
orzeka co do istoty sprawy albo przekazuje sprawę
właściwemu wojewódzkiemu sądowi
administracyjnemu do rozpoznania i rozstrzygnięcia o
tej sprawie.
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
Prawo o
postępowaniu przed
sądami
administracyjnymi
Prawo o ustroju
sądów powszechnych
201508-15
201508-15
§ 1. Niedopuszczalne jest dalsze wznowienie
postępowania zakończonego prawomocnym
orzeczeniem wydanym na skutek skargi o
wznowienie postępowania.
285
§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się, jeżeli skarga o
wznowienie postępowania została oparta na
podstawie wznowienia określonej w art. 272 § 1 i 3.
§ 1. Po uprawomocnieniu się orzeczenia sądu
pierwszej instancji kończącego postępowanie akta
administracyjne sprawy zwraca się organowi
administracji publicznej, załączając odpis orzeczenia
ze stwierdzeniem jego prawomocności. Zarządzenie
286 o zwrocie akt może wydać referendarz sądowy.
§ 2.Termin do załatwienia sprawy przez organ
administracji określony w przepisach prawa lub
wyznaczony przez sąd, liczy się od dnia doręczenia
akt organowi.
201508-21
22
§ 1. Prezes sądu:
1) kieruje sądem i reprezentuje sąd na zewnątrz, z
wyjątkiem spraw należących do kompetencji
dyrektora sądu, a w szczególności:
a) kieruje działalnością administracyjną sądu, w
zakresie wskazanym w art. 8 pkt 2,
b) jest zwierzchnikiem służbowym sędziów,
referendarzy sądowych oraz asystentów sędziów
danego sądu,
c) powierza sędziom i referendarzom sądowym
pełnienie funkcji i zwalnia z ich pełnienia, chyba że
ustawa stanowi inaczej;
2) dokonuje analizy orzecznictwa w kierowanym
sądzie pod względem poziomu jego jednolitości i
informuje sędziów o wynikach tej analizy, a w razie
stwierdzenia istotnych rozbieżności w orzecznictwie
informuje o nich Pierwszego Prezesa Sądu
Najwyższego;
3) pełni inne czynności przewidziane w ustawie oraz
przepisach odrębnych.
§ 1a. (uchylony).
§ 1b. Prezes sądu okręgowego jest zwierzchnikiem
służbowym aplikantów aplikacji sędziowskiej
zatrudnionych w danym sądzie.
§ 2. W zakresie kierowania działalnością
administracyjną sądu, prezes sądu podlega
prezesowi sądu przełożonego oraz Ministrowi
Sprawiedliwości.
§ 3. (uchylony).
§ 4. (uchylony).
§ 5. (uchylony).
§ 6. (uchylony).
§ 1. Dyrektor sądu:
1) kieruje działalnością administracyjną sądu, w
zakresie wskazanym w art. 8 pkt 1;
2) wykonuje zadania przypisane, na podstawie
odrębnych przepisów, kierownikowi jednostki w
zakresie finansowym, gospodarczym, kontroli
finansowej, gospodarowania mieniem Skarbu
Państwa oraz audytu wewnętrznego w tych
obszarach;
Prawo o ustroju
sądów powszechnych
201508-21
3) jest zwierzchnikiem służbowym i dokonuje
czynności z zakresu prawa pracy oraz reprezentuje
sąd w tym zakresie wobec pracowników sądu, z
wyłączeniem sędziów, referendarzy sądowych,
kuratorów zawodowych, asystentów sędziów oraz
aplikantów aplikacji sędziowskiej;
31a
4) określa, w porozumieniu z prezesem sądu,
rozmieszczenie i liczbę w wydziałach sądu
poszczególnych stanowisk, na których są zatrudniani
pracownicy sądu, z wyłączeniem sędziów,
referendarzy sądowych, asystentów sędziów oraz
aplikantów aplikacji sędziowskiej;
5) reprezentuje Skarb Państwa w zakresie
powierzonego mienia i zadań sądu;
6) dysponuje rachunkami depozytowymi Ministra
Finansów, o których mowa w art. 83a ust. 1 ustawy z
dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, z
zastrzeżeniem art. 83a ust. 2 tej ustawy.
§ 2. Dyrektor sądu apelacyjnego sporządza roczne
sprawozdanie z działalności sądów działających na
obszarze apelacji, w zakresie powierzonych mu
zadań, na podstawie sprawozdań z działalności
sądów okręgowych lub rejonowych, sporządzonych
przez dyrektorów tych sądów, w zakresie
powierzonych im zadań.
§ 3. W terminie do końca kwietnia każdego roku
dyrektor sądu apelacyjnego, za pośrednictwem
prezesa sądu apelacyjnego, po zasięgnięciu opinii
zgromadzenia ogólnego sędziów apelacji, przedkłada
Ministrowi Sprawiedliwości sprawozdanie za rok
poprzedni.
§ 1. Na stanowisko sędziego sądu rejonowego może
być powołany ten, kto:
1) posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni
praw cywilnych i obywatelskich;
2) jest nieskazitelnego charakteru;
3) ukończył wyższe studia prawnicze w
Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskał tytuł zawodowy
magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w
Rzeczypospolitej Polskiej;
4) jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do
pełnienia obowiązków sędziego;
5) ukończył 29 lat;
Prawo o ustroju
sądów powszechnych
201508-21
61
6) złożył egzamin sędziowski lub prokuratorski;
7) ukończył aplikację sędziowską w Krajowej Szkole
Sądownictwa i Prokuratury i był zatrudniony przez
okres co najmniej dwóch lat na stanowisku
referendarza sądowego lub asystenta sędziego w
pełnym wymiarze czasu pracy albo pracował w
charakterze asesora prokuratorskiego – co najmniej
przez trzy lata przed wystąpieniem o powołanie na
stanowisko sędziego.
§ 2. Wymagania określone w § 1 pkt 6 i 7 nie dotyczą
tego, kto przed powołaniem:
1) zajmował stanowisko sędziego sądu
administracyjnego lub sądu wojskowego;
2) zajmował stanowisko prokuratora;
3) pracował w polskiej szkole wyższej, w Polskiej
Akademii Nauk, w instytucie badawczym lub innej
placówce naukowej i ma tytuł naukowy profesora
albo stopień naukowy doktora habilitowanego nauk
prawnych;
4) wykonywał zawód adwokata, radcy prawnego lub
notariusza – co najmniej przez trzy lata;
5) zajmował stanowisko prezesa, wiceprezesa,
starszego radcy lub radcy w Prokuratorii Generalnej
Skarbu Państwa – co najmniej przez trzy lata.
§ 3. Na stanowisko sędziego sądu rejonowego może
być powołany ten, kto spełnia wymagania określone
w § 1 pkt 1–6, ukończył aplikację notarialną,
adwokacką lub radcowską i złożył odpowiedni
egzamin, oraz przez okres co najmniej pięciu lat był
zatrudniony na stanowisku referendarza sądowego w
pełnym wymiarze czasu pracy.
§ 4. Na stanowisko sędziego sądu rejonowego może
być powołany ten, kto spełnia wymagania określone
w § 1 pkt 1–6 oraz:
1) ukończył aplikację notarialną, adwokacką lub
radcowską i złożył odpowiedni egzamin, oraz przez
okres co najmniej pięciu lat był zatrudniony na
stanowisku asystenta sędziego w pełnym wymiarze
czasu pracy albo
2) przez okres co najmniej sześciu lat był zatrudniony
na stanowisku asystenta sędziego w pełnym
wymiarze czasu pracy.
§ 5. Na stanowisko sędziego sądu rejonowego może
być powołany ten, kto zajmował stanowisko asesora
prokuratorskiego przez okres co najmniej trzech lat
lub jedno ze stanowisk określonych w § 2 pkt 2-4 w
okresie pięciu lat przed zgłoszeniem na wolne
stanowisko sędziowskie.
§ 6. Do okresu, o którym mowa w § 4, wlicza się
okres zatrudnienia na stanowisku referendarza
sądowego w pełnym wymiarze czasu pracy.
§ 7. W przypadku zatrudnienia w niepełnym wymiarze
czasu pracy okres, o którym mowa w § 1 pkt 7 i § 3–
6, podlega proporcjonalnemu wydłużeniu.
Prawo o ustroju
2015-
147 § 1. W sądach rejonowych i okręgowych do
sądów powszechnych
08-21
wykonywania określonych w ustawach czynności
należących do sądów w zakresie ochrony prawnej
zatrudniani są referendarze sądowi i starsi
referendarze sądowi, zwani dalej „referendarzami”.
§ 2. W sądach działają kuratorzy sądowi (kuratorzy
rodzinni i kuratorzy dla dorosłych), którzy stanowią
służbę kuratorską i wykonują czynności o charakterze
wychowawczo-resocjalizacyjnym i profilaktycznym
oraz inne czynności określone w przepisach
szczególnych.
§ 3. W sądach są zatrudniani urzędnicy i inni
pracownicy sądowi.
§ 4. W sądach mogą być zatrudniani asystenci
sędziów i starsi asystenci sędziów. Ilekroć w
przepisach jest mowa o asystentach sędziów,
rozumie się przez to także starszych asystentów
sędziów.
§ 1. Na stanowisko referendarza sądowego może być
mianowany ten, kto:
1) posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni
praw cywilnych i obywatelskich;
2) jest nieskazitelnego charakteru;
Prawo o ustroju
sądów powszechnych
201508-21
3) ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i
uzyskał tytuł magistra prawa lub zagraniczne uznane
149
w Polsce;
4) ukończył 24 lata;
5) zdał egzamin sędziowski, prokuratorski, notarialny,
adwokacki lub radcowski.
§ 2. (uchylony).
§ 3. (uchylony).
Prawo o ustroju
sądów powszechnych
201508-21
§ 1. Referendarz może przystąpić do egzaminu
sędziowskiego po przepracowaniu trzech lat na
stanowisku referendarza lub asystenta sędziego.
Wniosek o dopuszczenie do egzaminu
151c sędziowskiego referendarz zgłasza Dyrektorowi
Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury na trzy
miesiące przed terminem egzaminu, uiszczając
wymaganą opłatę.
§ 2. W przypadku złożenia przez referendarza, nie
później niż 14 dni przed terminem egzaminu
sędziowskiego, pisemnego oświadczenia o
odstąpieniu od udziału w egzaminie, Dyrektor
Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury zwraca
2/3 uiszczonej opłaty.
Prawo o ustroju
sądów powszechnych
201508-21
§ 1. Asystent sędziego wykonuje czynności
zmierzające do przygotowania spraw sądowych do
rozpoznania oraz czynności z zakresu działalności
administracyjnej sądów, o której mowa w art. 8,
działalność administracyjna sądów, pkt 2.
§ 2. Na stanowisku asystenta sędziego może byś
zatrudniony ten, kto:
1) jest obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej i
korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich;
2) jest nieskazitelnego charakteru;
3) ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i
uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne uznane w
Polsce;
4) ukończył 24 lata;
5) (uchylony).
§ 2a. Nabór kandydatów następuje w drodze
konkursu, który ma na celu wyłonienie kandydata o
największej wiedzy i najwyższych kwalifikacjach,
predyspozycjach i zdolnościach ogólnych,
niezbędnych do wykonywania obowiązków asystenta
sędziego.
155 § 3. Prezes sądu przed zatrudnieniem asystenta
sędziego zasięga informacji o kandydacie z
Krajowego Rejestru Karnego.
§ 3a. (uchylony).
§ 3b. Na stanowisku starszego asystenta sędziego
może być zatrudniony:
1) asystent, który zajmował stanowisko asystenta
sędziego przez co najmniej dziesięć lat, i nie był
karany za przewinienia dyscyplinarne oraz uzyskiwał
pozytywne okresowe oceny, albo
2) osoba, która złożyła egzamin sędziowski lub
egzamin prokuratorski.
§ 4. Asystentowi sędziego przysługuje
wynagrodzenie zasadnicze. Poza wynagrodzeniem
zasadniczym asystentowi sędziego przysługuje
dodatek za wieloletnią pracę, nagrody jubileuszowe
oraz jednorazowa odprawa w razie ustania stosunku
pracy w związku z przejściem na rentę z tytułu
niezdolności do pracy lub emeryturę, na zasadach
określonych w przepisach o pracownikach sądów i
prokuratury. Na zasadach określonych w przepisach
o pracownikach sądów i prokuratury asystentowi
sędziego mogą być przyznane:
1) dodatek specjalny z tytułu okresowego
zwiększenia obowiązków lub powierzenia
dodatkowych zadań;
2) nagrody za szczególne osiągnięcia w pracy
zawodowej.
§ 5. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze
rozporządzenia, szczegółowy zakres i sposób
wykonywania czynności przez asystentów sędziów,
mając na uwadze zasady sprawności, racjonalności,
ekonomicznego i szybkiego działania, zapewniając
rzetelne wykonywanie powierzonych zadań.
§ 6. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze
rozporządzenia, wysokość wynagrodzenia
zasadniczego asystentów sędziów, biorąc pod uwagę
rodzaj i charakter czynności wykonywanych przez
asystentów sędziów oraz poziom wynagrodzeń
urzędników sądów.
§ 7. Asystent sędziego po przepracowaniu pięciu lat
na tym stanowisku może przystąpić do egzaminu
sędziowskiego. Asystent sędziego, który złożył
egzamin notarialny, adwokacki lub radcowski może
przystąpić do egzaminu sędziowskiego po
przepracowaniu czterech lat na stanowisku asystenta
sędziego lub referendarza sądowego. Wniosek o
dopuszczenie do egzaminu sędziowskiego asystent
sędziego zgłasza Dyrektorowi Krajowej Szkoły
Sądownictwa i Prokuratury na trzy miesiące przed
terminem egzaminu, uiszczając wymaganą opłatę.
§ 7a. W przypadku złożenia przez asystenta
sędziego, nie później niż 14 dni przed terminem
egzaminu sędziowskiego, pisemnego oświadczenia o
odstąpieniu od udziału w egzaminie, Dyrektor
Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury zwraca
2/3 uiszczonej opłaty.
§ 8. Do asystentów sędziów stosuje się odpowiednio
przepis art. 82a § 1.
§ 9. W sprawach nieuregulowanych w ustawie do
asystentów sędziów stosuje się odpowiednio przepisy
o pracownikach sądów i prokuratury.
Prawo o ustroju
sądów powszechnych
201508-21
Prawo o ustroju
sądów powszechnych
§ 1. W okresie pierwszych dwóch lat pracy asystent
sędziego odbywa staż asystencki organizowany
przez prezesa sądu apelacyjnego.
2015155ca § 2. Do czasu ukończenia stażu asystenckiego
08-21
asystenta sędziego zatrudnia się na podstawie
umowy o pracę na czas określony, z możliwością jej
wcześniejszego rozwiązania za dwutygodniowym
155c
wypowiedzeniem.
§ 3. Z obowiązku odbycia stażu asystenckiego są
zwolnione osoby, które zdały egzamin sędziowski,
prokuratorski, notarialny, adwokacki lub radcowski.
Ustawa o kosztach
sądowych w
sprawach cywilnych
201507-23
79
1. Sąd z urzędu zwraca stronie:
1) całą uiszczoną opłatę od:
a) pisma zwróconego wskutek braków formalnych,
b) pisma odrzuconego lub cofniętego, jeżeli
odrzucenie lub cofnięcie nastąpiło przed wysłaniem
odpisu pisma innym stronom, a w braku takich stron przed wysłaniem zawiadomienia o terminie
posiedzenia,
c) zażalenia na postanowienie w przedmiocie
ukarania grzywną albo aresztem, zamiany grzywny
na areszt albo w przedmiocie przymusowego
sprowadzenia, jeżeli zażalenie zostało uwzględnione
w całości,
d) zażalenia na postanowienie o przyznaniu
wynagrodzenia biegłemu lub tłumaczowi, jeżeli
zażalenie zostało uwzględnione w całości,
e) apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej w razie
uwzględnienia środka zaskarżenia z powodu
oczywistego naruszenia prawa i stwierdzenia tego
naruszenia przez sąd odwoławczy lub Sąd
Najwyższy,
f) skargi na orzeczenie referendarza sądowego, jeżeli
została uwzględniona w sprawie, w której
postępowanie
wszczęto z urzędu, a w pozostałych sprawach tylko w
razie uwzględnienia skargi z powodu oczywistego
naruszenia
prawa i stwierdzenia tego naruszenia przez sąd,
g) skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia w razie jej uwzględnienia;
2) trzy czwarte uiszczonej opłaty od:
a) pisma wszczynającego postępowanie w pierwszej
instancji, jeżeli w toku postępowania sądowego
zawarto ugodę przed mediatorem,
b) skargi kasacyjnej lub skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
nieprzyjętej do rozpoznania przez Sąd Najwyższy,
c) pozwu w postępowaniu upominawczym, jeżeli
uprawomocnił się nakaz zapłaty,
d) pozwu w europejskim postępowaniu nakazowym,
jeżeli uprawomocnił się europejski nakaz zapłaty;
3) połowę uiszczonej opłaty od:
a) pisma cofniętego przed rozpoczęciem
posiedzenia, na które sprawa została skierowana,
b) pozwu o rozwód lub separację w razie orzeczenia
rozwodu lub separacji na zgodny wniosek stron bez
orzekania o winie - po uprawomocnieniu się wyroku,
z zastrzeżeniem art. 26 ust. 2,
c) pisma wszczynającego postępowanie w instancji,
w której sprawa zakończyła się zawarciem ugody
sądowej,
d) zarzutów od nakazu zapłaty wydanego w
postępowaniu nakazowym, jeżeli postępowanie w
pierwszej instancji zakończyło się zawarciem ugody
sądowej.
2. Poza wypadkami przewidzianymi w ust. 1 sąd z
urzędu zwraca stronie całą uiszczoną opłatę od
pozwu o rozwód lub separację albo wniosku o
separację w razie cofnięcia pozwu lub wniosku na
skutek pojednania się stron w pierwszej instancji. W
razie pojednania się stron przed zakończeniem
postępowania apelacyjnego, zwraca się połowę
uiszczonej opłaty od apelacji.
1. Sejmik województwa podejmuje uchwałę o
przystąpieniu do sporządzania planu
zagospodarowania przestrzennego województwa.
2. Plan zagospodarowania przestrzennego
województwa sporządza się dla obszaru w granicach
administracyjnych województwa.
3. W planie zagospodarowania przestrzennego
województwa uwzględnia się ustalenia strategii
rozwoju województwa oraz określa się w
szczególności:
Ustawa o planowaniu
i zagospodarowaniu
przestrzennym
201509-11
39
1) podstawowe elementy sieci osadniczej
województwa i ich powiązań komunikacyjnych oraz
infrastrukturalnych, w tym kierunki powiązań
transgranicznych;
2) system obszarów chronionych, w tym obszary
ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu
kulturowego, ochrony uzdrowisk oraz dziedzictwa
kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury
współczesnej;
3) rozmieszczenie inwestycji celu publicznego o
znaczeniu ponadlokalnym;
4) granice i zasady zagospodarowania obszarów
funkcjonalnych o znaczeniu ponadregionalnym oraz,
w zależności od potrzeb, granice i zasady
zagospodarowania obszarów funkcjonalnych o
znaczeniu regionalnym;
5) (uchylony);
6) obszary szczególnego zagrożenia powodzią;
7) granice terenów zamkniętych i ich stref
ochronnych;
8) obszary występowania udokumentowanych złóż
kopalin i udokumentowanych kompleksów
podziemnego składowania dwutlenku węgla.
4. W planie zagospodarowania przestrzennego
województwa uwzględnia się ustalenia koncepcji
przestrzennego zagospodarowania kraju, o której
mowa w art. 47, koncepcja krajowego planu
zagospodarowania, ust. 1 pkt 1, oraz programy, o
których mowa w art. 48, programy zadań rządowych
służące inwestycji celu publicznego, ust. 1.
5. W planie zagospodarowania przestrzennego
województwa umieszcza się te inwestycje celu
publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, o których
mowa w ust. 3 pkt 3, które zostały ustalone w
dokumentach przyjętych przez Sejm Rzeczypospolitej
Polskiej, Radę Ministrów, właściwego ministra lub
sejmik województwa, zgodnie z ich właściwością.
6. Dla miejskiego obszaru funkcjonalnego ośrodka
wojewódzkiego uchwala się plan zagospodarowania
przestrzennego miejskiego obszaru funkcjonalnego
ośrodka wojewódzkiego jako część planu
zagospodarowania przestrzennego województwa.
7. Plan zagospodarowania przestrzennego
miejskiego obszaru funkcjonalnego ośrodka
wojewódzkiego może obejmować również obszary
leżące poza granicami miejskiego obszaru
funkcjonalnego ośrodka wojewódzkiego.
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
Ustawa o planowaniu
i zagospodarowaniu
przestrzennym
201509-11
2
1) „ładzie przestrzennym” - należy przez to rozumieć
takie ukształtowanie przestrzeni, które tworzy
harmonijną całość oraz uwzględnia w
uporządkowanych relacjach wszelkie uwarunkowania
i wymagania funkcjonalne, społeczno-gospodarcze,
środowiskowe, kulturowe oraz kompozycyjnoestetyczne;
2) „zrównoważonym rozwoju” - należy przez to
rozumieć rozwój, o którym mowa w art. 3 pkt 50
ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony
środowiska (Dz.U. z 2013 r. poz. 1232, z późn. zm.);
3) „środowisku” - należy przez to rozumieć
środowisko, o którym mowa w art. 3 pkt 39 ustawy z
dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska;
4) „interesie publicznym” - należy przez to rozumieć
uogólniony cel dążeń i działań, uwzględniających
zobiektywizowane potrzeby ogółu społeczeństwa lub
lokalnych społeczności, związanych z
zagospodarowaniem przestrzennym;
5) „inwestycji celu publicznego” – należy przez to
rozumieć działania o znaczeniu lokalnym (gminnym) i
ponadlokalnym (powiatowym, wojewódzkim i
krajowym), a także krajowym (obejmującym również
inwestycje międzynarodowe i ponadregionalne), bez
względu na status podmiotu podejmującego te
działania oraz źródła ich finansowania, stanowiące
realizację celów, o których mowa w art. 6 ustawy z
dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce
nieruchomościami (Dz. U. z 2014 r. poz. 518, z późn.
zm.)
6) „obszarze przestrzeni publicznej” - należy przez to
rozumieć obszar o szczególnym znaczeniu dla
zaspokojenia potrzeb mieszkańców, poprawy jakości
ich życia i sprzyjający nawiązywaniu kontaktów
społecznych ze względu na jego położenie oraz
cechy funkcjonalno-przestrzenne, określony w
studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy;
6a) "obszarze funkcjonalnym" – należy przez to
rozumieć obszar szczególnego zjawiska z zakresu
gospodarki przestrzennej lub występowania
konfliktów przestrzennych, stanowiący zwarty układ
przestrzenny składający się z funkcjonalnie
powiązanych terenów, charakteryzujących się
wspólnymi uwarunkowaniami i przewidywanymi
jednolitymi celami rozwoju;
6b) "miejskim obszarze funkcjonalnym ośrodka
wojewódzkiego" – należy przez to rozumieć typ
obszaru funkcjonalnego obejmującego miasto
będące siedzibą władz samorządu województwa lub
wojewody oraz jego bezpośrednie otoczenie
powiązane z nim funkcjonalnie;
7) (uchylony);
8) (uchylony);
9) (uchylony);
10) „dobrach kultury współczesnej” - należy przez to
rozumieć niebędące zabytkami dobra kultury, takie
jak pomniki, miejsca pamięci, budynki, ich wnętrza i
detale, zespoły budynków, założenia urbanistyczne i
krajobrazowe, będące uznanym dorobkiem
współcześnie żyjących pokoleń, jeżeli cechuje je
wysoka wartość artystyczna lub historyczna;
11) „terenie zamkniętym” - należy przez to rozumieć
teren zamknięty, o którym mowa w art. 2 pkt 9 ustawy
z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i
kartograficzne (Dz.U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287, z
późn. zm.);
12) „działce budowlanej” - należy przez to rozumieć
nieruchomość gruntową lub działkę gruntu, której
wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi
publicznej oraz wyposażenie w urządzenia
infrastruktury technicznej spełniają wymogi realizacji
obiektów budowlanych wynikające z odrębnych
przepisów i aktów prawa miejscowego;
13) „uzbrojeniu terenu” – należy przez to rozumieć
drogi, obiekty budowlane, urządzenia i przewody, o
których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21
sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami;
14) „dostępie do drogi publicznej” - należy przez to
rozumieć bezpośredni dostęp do tej drogi albo dostęp
do niej przez drogę wewnętrzną lub przez
ustanowienie odpowiedniej służebności drogowej;
15) „standardach” - należy przez to rozumieć zbiory i
zakresy wymagań dotyczących opracowań i
dokumentów planistycznych oraz zasady stosowania
w nich parametrów dotyczących zagospodarowania
przestrzennego;
16) „parametrach i wskaźnikach urbanistycznych” należy przez to rozumieć parametry i wskaźniki
ustanawiane w dokumentach planistycznych, zgodnie
z przepisami wydanymi na podstawie art. 10 ust. 4,
art. 16 ust. 2 i art. 40;
16a) „reklamie” – należy przez to rozumieć
upowszechnianie w jakiejkolwiek wizualnej formie
informacji promującej osoby, przedsiębiorstwa,
towary, usługi, przedsięwzięcia lub ruchy społeczne;
16b) „tablicy reklamowej”– należy przez to rozumieć
przedmiot materialny przeznaczony lub służący
ekspozycji reklamy wraz z jego elementami
konstrukcyjnymi i zamocowaniami, o płaskiej
powierzchni służącej ekspozycji reklamy, w
szczególności baner reklamowy, reklamę naklejaną
na okna budynków i reklamy umieszczane na
rusztowaniu, ogrodzeniu lub wyposażeniu placu
budowy, z wyłączeniem drobnych przedmiotów
codziennego użytku wykorzystywanych zgodnie z ich
przeznaczeniem;
16c) „urządzeniu reklamowym” – należy przez to
rozumieć przedmiot materialny przeznaczony lub
służący ekspozycji reklamy wraz z jego elementami
konstrukcyjnymi i zamocowaniami, inny niż tablica
reklamowa, z wyłączeniem drobnych przedmiotów
codziennego użytku wykorzystywanych zgodnie z ich
przeznaczeniem;
16d) „szyldzie” – należy przez to rozumieć tablicę
reklamową lub urządzenie reklamowe informującą o
działalności prowadzonej na nieruchomości, na której
ta tablica reklamowa lub urządzenie reklamowe się
znajdują;”;
16e) „krajobrazie” - należy przez to rozumieć
postrzeganą przez ludzi przestrzeń, zawierającą
elementy przyrodnicze lub wytwory cywilizacji,
ukształtowaną w wyniku działania czynników
naturalnych lub działalności człowieka;
16f) „krajobrazie priorytetowym” – należy przez to
rozumieć krajobraz szczególnie cenny dla
społeczeństwa ze względu na swoje wartości
przyrodnicze, kulturowe, historyczne,
architektoniczne, urbanistyczne, ruralistyczne lub
estetyczno-widokowe, i jako taki wymagający
zachowania lub określenia zasad i warunków jego
kształtowania;
17) „walorach ekonomicznych przestrzeni” - należy
przez to rozumieć te cechy przestrzeni, które można
określić w kategoriach ekonomicznych;
18) „wartości nieruchomości” - należy przez to
rozumieć wartość rynkową nieruchomości;
19) „powierzchni sprzedaży” - należy przez to
rozumieć tę część ogólnodostępnej powierzchni
obiektu handlowego stanowiącego całość technicznoużytkową, przeznaczonego do sprzedaży detalicznej,
w której odbywa się bezpośrednia sprzedaż towarów
(bez wliczania do niej powierzchni usług i gastronomii
oraz powierzchni pomocniczej, do której zalicza się
powierzchnie magazynów, biur, komunikacji,
ekspozycji wystawowej itp.).
Ustawa o planowaniu
i zagospodarowaniu
przestrzennym
201509-11
10
1. W studium uwzględnia się uwarunkowania
wynikające w szczególności z:
1) dotychczasowego przeznaczenia,
zagospodarowania i uzbrojenia terenu;
2) stanu ładu przestrzennego i wymogów jego
ochrony;
3) stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i leśnej
przestrzeni produkcyjnej, wielkości i jakości zasobów
wodnych oraz wymogów ochrony środowiska,
przyrody i krajobrazu, w tym krajobrazu kulturowego;
4) stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz
dóbr kultury współczesnej;
4a) rekomendacji i wniosków zawartych w audycie
krajobrazowym lub określenia przez audyt
krajobrazowy granic krajobrazów priorytetowych;
5) warunków i jakości życia mieszkańców, w tym
ochrony ich zdrowia;
6) zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia;
7) potrzeb i możliwości rozwoju gminy;
8) stanu prawnego gruntów;
9) występowania obiektów i terenów chronionych na
podstawie przepisów odrębnych;
10) występowania obszarów naturalnych zagrożeń
geologicznych;
11) występowania udokumentowanych złóż kopalin,
zasobów wód podziemnych oraz udokumentowanych
kompleksów podziemnego składowania dwutlenku
węgla;
12) występowania terenów górniczych wyznaczonych
na podstawie przepisów odrębnych;
13) stanu systemów komunikacji i infrastruktury
technicznej, w tym stopnia uporządkowania
gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz
gospodarki odpadami;
14) zadań służących realizacji ponadlokalnych celów
publicznych;
15) wymagań dotyczących ochrony
przeciwpowodziowej.
2. W studium określa się w szczególności:
1) kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy
oraz w przeznaczeniu terenów, w tym wynikające z
audytu krajobrazowego;
2) kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania
oraz użytkowania terenów, w tym tereny wyłączone
spod zabudowy;
3) obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego
zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu, w tym
krajobrazu kulturowego i uzdrowisk;
4) obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego
i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej;
5) kierunki rozwoju systemów komunikacji i
infrastruktury technicznej;
6) obszary, na których rozmieszczone będą
inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym;
7) obszary, na których rozmieszczone będą
inwestycje celu publicznego o znaczeniu
ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu
zagospodarowania przestrzennego województwa i
ustaleniami programów, o których mowa w art. 48
ust. 1;
8) obszary, dla których obowiązkowe jest
sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych,
w tym obszary wymagające przeprowadzenia scaleń i
podziału nieruchomości, a także obszary
rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni
sprzedaży powyżej 400 m2, oraz obszary przestrzeni
publicznej;
9) obszary, dla których gmina zamierza sporządzić
miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w
tym obszary wymagające zmiany przeznaczenia
gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i
nieleśne;
10) kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej
przestrzeni produkcyjnej;
11) obszary szczególnego zagrożenia powodzią oraz
obszary osuwania się mas ziemnych;
12) obiekty lub obszary, dla których wyznacza się w
złożu kopaliny filar ochronny;
13) obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych
oraz obowiązujące na nich ograniczenia prowadzenia
działalności gospodarczej, zgodnie z przepisami
ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów
byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz.U. Nr 41,
poz. 412, z późn. zm.);
14) obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji
lub rekultywacji;
15) granice terenów zamkniętych i ich stref
ochronnych;
16) obszary funkcjonalne o znaczeniu lokalnym, w
zależności od uwarunkowań i potrzeb
zagospodarowania występujących w gminie
2a. Jeżeli na obszarze gminy przewiduje się
wyznaczenie obszarów, na których rozmieszczone
będą urządzenia wytwarzające energię z
odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej
100 kW, a także ich stref ochronnych związanych z
ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu
i użytkowaniu terenu; w studium ustala się ich
rozmieszczenie.
3. Obowiązek przystąpienia do sporządzenia
miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego w przypadku, o którym mowa w ust. 2
pkt 8, powstaje po upływie 3 miesięcy od dnia
ustanowienia tego obowiązku.
4. Minister właściwy do spraw budownictwa,
lokalnego planowania i zagospodarowania
przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w
drodze rozporządzenia, wymagany zakres projektu
studium w części tekstowej i graficznej,
uwzględniając w szczególności wymogi dotyczące
materiałów planistycznych, skali opracowań
kartograficznych, stosowanych oznaczeń,
nazewnictwa, standardów oraz sposobu
dokumentowania prac planistycznych.
Ustawa o planowaniu
i zagospodarowaniu
przestrzennym
201509-11
15
1. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporządza
projekt planu miejscowego, zawierający część
tekstową i graficzną, zgodnie z zapisami studium oraz
z przepisami odrębnymi, odnoszącymi się do obszaru
objętego planem.
2. W planie miejscowym określa się obowiązkowo:
1) przeznaczenie terenów oraz linie rozgraniczające
tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych
zasadach zagospodarowania;
2) zasady ochrony i kształtowania ładu
przestrzennego;
3) zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu;
3a) zasady kształtowania krajobrazu;
4) zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i
zabytków, w tym krajobrazów kulturowych, oraz dóbr
kultury współczesnej;
5) wymagania wynikające z potrzeb kształtowania
przestrzeni publicznych;
6) zasady kształtowania zabudowy oraz wskaźniki
zagospodarowania terenu, maksymalną i minimalną
intensywność zabudowy jako wskaźnik powierzchni
całkowitej zabudowy w odniesieniu do powierzchni
działki budowlanej, minimalny udział procentowy
powierzchni biologicznie czynnej w odniesieniu do
powierzchni działki budowlanej, maksymalną
wysokość zabudowy, minimalną liczbę miejsc do
parkowania w tym miejsca przeznaczone na
parkowanie pojazdów zaopatrzonych w kartę
parkingową i sposób ich realizacji oraz linie
zabudowy i gabaryty obiektów;
7) granice i sposoby zagospodarowania terenów lub
obiektów podlegających ochronie, na podstawie
odrębnych przepisów, terenów górniczych, a także
obszarów szczególnego zagrożenia powodzią,
obszarów osuwania się mas ziemnych, krajobrazów
priorytetowych określonych w audycie krajobrazowym
oraz w planach zagospodarowania przestrzennego
województwa;
8) szczegółowe zasady i warunki scalania i podziału
nieruchomości objętych planem miejscowym;
9) szczególne warunki zagospodarowania terenów
oraz ograniczenia w ich użytkowaniu, w tym zakaz
zabudowy;
10) zasady modernizacji, rozbudowy i budowy
systemów komunikacji i infrastruktury technicznej;
11) sposób i termin tymczasowego
zagospodarowania, urządzania i użytkowania
terenów;
12) stawki procentowe, na podstawie których ustala
się opłatę, o której mowa w art. 36, przesłanki
odszkodowania lub żądania wykupienia
nieruchomości; plan a wartość nieruchomości, ust. 4.
3. W planie miejscowym określa się w zależności od
potrzeb:
1) granice obszarów wymagających przeprowadzenia
scaleń i podziałów nieruchomości;
2) granice obszarów rehabilitacji istniejącej zabudowy
i infrastruktury technicznej;
3) granice obszarów wymagających przekształceń lub
rekultywacji;
3a) granice terenów pod budowę urządzeń, o których
mowa w art. 10 ust. 2a, oraz granice ich stref
ochronnych związanych z ograniczeniami w
zabudowie, zagospodarowaniu i użytkowaniu terenu
oraz występowaniem znaczącego oddziaływania tych
urządzeń na środowisko;
4) granice terenów pod budowę obiektów
handlowych, o których mowa w art. 10 ust. 2 pkt 8;
4a) granice terenów rozmieszczenia inwestycji celu
publicznego o znaczeniu lokalnym;
4b) granice terenów inwestycji celu publicznego o
znaczeniu ponadlokalnym, umieszczonych w planie
zagospodarowania przestrzennego województwa lub
w ostatecznych decyzjach o lokalizacji drogi krajowej,
wojewódzkiej lub powiatowej, linii kolejowej o
znaczeniu państwowym, lotniska użytku publicznego,
inwestycji w zakresie terminalu lub przedsięwzięcia
Euro 2012;
5) granice terenów rekreacyjno-wypoczynkowych
oraz terenów służących organizacji imprez
masowych;
6) granice pomników zagłady oraz ich stref
ochronnych, a także ograniczenia dotyczące
prowadzenia na ich terenie działalności
gospodarczej, określone w ustawie z dnia 7 maja
1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich
obozów zagłady;
7) granice terenów zamkniętych, i granice stref
ochronnych terenów zamkniętych;
8) sposób usytuowania obiektów budowlanych w
stosunku do dróg i innych terenów publicznie
dostępnych oraz do granic przyległych
nieruchomości, kolorystykę obiektów budowlanych
oraz pokrycie dachów;
9) (uchylony);
10) minimalną powierzchnię nowo wydzielonych
działek budowlanych.
Ustawa o planowaniu
i zagospodarowaniu
przestrzennym
201509-11
17
Wójt, burmistrz albo prezydent miasta po podjęciu
przez radę gminy uchwały o przystąpieniu do
sporządzania planu miejscowego kolejno:
1) ogłasza w prasie miejscowej oraz przez
obwieszczenie, a także w sposób zwyczajowo
przyjęty w danej miejscowości, o podjęciu uchwały o
przystąpieniu do sporządzania planu, określając
formę, miejsce i termin składania wniosków do planu,
nie krótszy niż 21 dni od dnia ogłoszenia;
2) zawiadamia, na piśmie, o podjęciu uchwały o
przystąpieniu do sporządzania planu instytucje i
organy właściwe do uzgadniania i opiniowania planu;
3) (uchylony);
4) sporządza projekt planu miejscowego rozpatrując
wnioski, o których mowa w pkt 1, wraz z prognozą
oddziaływania na środowisko;
5) sporządza prognozę skutków finansowych
uchwalenia planu miejscowego, z uwzględnieniem
art. 36, przesłanki odszkodowania lub żądania
wykupienia nieruchomości; plan a wartość
nieruchomości;
6) występuje o:
a) opinie o projekcie planu do:
– gminnej lub innej właściwej, w rozumieniu art. 8,
komisji urbanistyczno-architektonicznej,
– wójtów, burmistrzów gmin albo prezydentów miast,
graniczących z obszarem objętym planem, w
zakresie rozmieszczenia inwestycji celu publicznego
o znaczeniu lokalnym,
– regionalnego dyrektora ochrony środowiska,
– właściwych organów administracji geologicznej w
zakresie udokumentowanych złóż kopalin i wód
podziemnych,
– (uchylone),
– właściwego organu Państwowej Straży Pożarnej i
wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska w
zakresie lokalizacji nowych zakładów o zwiększonym
lub dużym ryzyku wystąpienia poważnych awarii,
zmian, o których mowa w art. 250 ust. 5 i 7 ustawy z
dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska,
w istniejących zakładach o zwiększonym lub dużym
ryzyku wystąpienia poważnych awarii i nowych
inwestycji oraz rozmieszczenia obszarów przestrzeni
publicznej i terenów zabudowy mieszkaniowej w
sąsiedztwie zakładów o zwiększonym lub dużym
ryzyku wystąpienia poważnych awarii, w przypadku
gdy te inwestycje, obszary lub tereny zwiększają
ryzyko lub skutki poważnych awarii,
– właściwego państwowego wojewódzkiego
inspektora sanitarnego,
– starosty, jako właściwego organu ochrony
środowiska w zakresie terenów zagrożonych
osuwaniem się mas ziemnych, oraz;
b) uzgodnienie projektu planu z:
– wojewodą, zarządem województwa, zarządem
powiatu w zakresie odpowiednich zadań rządowych i
samorządowych,
– organami właściwymi do uzgadniania projektu
planu na podstawie przepisów odrębnych,
– właściwym zarządcą drogi, jeżeli sposób
zagospodarowania gruntów przyległych do pasa
drogowego lub zmiana tego sposobu mogą mieć
wpływ na ruch drogowy lub samą drogę,
– właściwymi organami wojskowymi, ochrony granic
oraz bezpieczeństwa państwa,
– dyrektorem właściwego urzędu morskiego w
zakresie zagospodarowania pasa technicznego, pasa
ochronnego oraz morskich portów i przystani,
– właściwym organem nadzoru górniczego w
zakresie zagospodarowania terenów górniczych,
– ministrem właściwym do spraw zdrowia w zakresie
zagospodarowania obszarów ochrony
uzdrowiskowej,
– właściwym wojewódzkim konserwatorem zabytków
w zakresie kształtowania zabudowy i
zagospodarowania terenu,
– zarządem województwa w zakresie uwzględnienia
wyników audytu krajobrazowego, o którym mowa w
art. 38a, oraz
c) zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i
leśnych na cele nierolnicze i nieleśne, jeżeli
wymagają tego przepisy odrębne;
7) (uchylony);
8) (uchylony);
9) wprowadza zmiany wynikające z uzyskanych opinii
i dokonanych uzgodnień oraz ogłasza, w sposób
określony w pkt 1, o wyłożeniu projektu planu do
publicznego wglądu na co najmniej 7 dni przed dniem
wyłożenia i wykłada ten projekt wraz z prognozą
oddziaływania na środowisko do publicznego wglądu
na okres co najmniej 21 dni oraz organizuje w tym
czasie dyskusję publiczną nad przyjętymi w projekcie
planu rozwiązaniami;
10) (uchylony);
11) wyznacza w ogłoszeniu, o którym mowa w pkt 9,
termin, w którym osoby fizyczne i prawne oraz
jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości
prawnej mogą wnosić uwagi dotyczące projektu
planu, nie krótszy niż 14 dni od dnia zakończenia
okresu wyłożenia projektu planu;
12) rozpatruje uwagi, o których mowa w pkt 11, w
terminie nie dłuższym niż 21 dni od dnia upływu
terminu ich składania;
13) wprowadza zmiany do projektu planu
miejscowego wynikające z rozpatrzenia uwag, o
których mowa w pkt 11, a następnie w niezbędnym
zakresie ponawia uzgodnienia;
14) przedstawia radzie gminy projekt planu
miejscowego wraz z listą nieuwzględnionych uwag, o
których mowa w pkt 11.
Ustawa o planowaniu
i zagospodarowaniu
przestrzennym
201509-11
1. Rada gminy może ustalić w formie uchwały zasady
i warunki sytuowania obiektów małej architektury,
tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz
ogrodzeń, ich gabaryty, standardy jakościowe oraz
37a rodzaje materiałów budowlanych, z jakich mogą być
wykonane.
2. W odniesieniu do szyldów w uchwale, o której
mowa w ust. 1, określa się zasady i warunki ich
sytuowania, gabaryty oraz liczbę szyldów, które mogą
być umieszczone na danej nieruchomości przez
podmiot prowadzący na niej działalność.
3. W uchwale, o której mowa w ust. 1, rada gminy
może ustalić zakaz sytuowania ogrodzeń oraz tablic
reklamowych i urządzeń reklamowych, z
wyłączeniem szyldów.
4. Uchwała, o której mowa w ust. 1, jest aktem prawa
miejscowego.
5. Uchwała, o której mowa w ust. 1, dotyczy całego
obszaru gminy, z wyłączeniem terenów zamkniętych
ustalonych przez inne organy niż ministra właściwego
do spraw transportu.
6. Uchwała, o której mowa w ust. 1, może
przewidywać różne regulacje dla różnych obszarów
gminy określając w sposób jednoznaczny granice
tych obszarów.
7. W przypadku, o którym mowa w ust. 6, uchwała, o
której mowa w ust. 1, może zawierać załącznik
graficzny wraz z opisem, jednoznacznie określającym
ich granice.
8. Uchwała, o której mowa w ust. 1, w zakresie
dotyczącym ogrodzeń, nie ma zastosowania do
ogrodzeń autostrad i dróg ekspresowych oraz
ogrodzeń linii kolejowych.
9. Uchwała, o której mowa w ust. 1, określa warunki i
termin dostosowania istniejących w dniu jej wejścia w
życie obiektów małej architektury, ogrodzeń oraz
tablic reklamowych i urządzeń reklamowych do
zakazów, zasad i warunków w niej określonych, nie
krótszy niż 12 miesięcy od dnia wejścia w życie
uchwały.
10. Uchwała, o której mowa w ust. 1, może:
1) wskazywać rodzaje obiektów małej architektury,
które nie wymagają dostosowania do zakazów, zasad
lub warunków określonych w uchwale;
2) wskazywać obszary oraz rodzaje ogrodzeń dla
których następuje zwolnienie z obowiązku
dostosowania ogrodzeń istniejących w dniu jej
wejścia w życie do zakazów, zasad lub warunków
określonych w uchwale.
1. Przed podjęciem uchwały, o której mowa w art.
37a ust. 1, rada gminy podejmuje uchwałę o
przygotowaniu przez wójta (burmistrza, prezydenta
miasta) projektu uchwały, o której mowa w art. 37a
ust. 1.
2. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) niezwłocznie:
1) podaje do publicznej wiadomości informację o
podjęciu przez radę gminy uchwały, o której mowa w
ust. 1;
2) sporządza projekt uchwały, o której mowa w art.
37a ust. 1;
3) zasięga opinii regionalnego dyrektora ochrony
środowiska o projekcie uchwały, o której mowa w art.
37a ust. 1;
Ustawa o planowaniu
i zagospodarowaniu
przestrzennym
4) uzgadnia projekt uchwały, o której mowa w art. 37a
ust. 1, z wojewódzkim konserwatorem zabytków w
zakresie kształtowania zabudowy i
zagospodarowania terenu;
201509-11
37b
5) uzgadnia projekt uchwały, o której mowa w art. 37a
ust. 1, z ministrem właściwym do spraw zdrowia w
zakresie zagospodarowania obszarów ochrony
uzdrowiskowej;
6) zasięga opinii właściwego organu Państwowej
Straży Pożarnej o projekcie uchwały, o której mowa w
art. 37a ust. 1;
7) zasięga opinii marszałka województwa o projekcie
uchwały, o której mowa w art. 37a ust. 1;
8) ogłasza w prasie lokalnej oraz przez
obwieszczenie, a także w sposób zwyczajowo
przyjęty na danym terenie o wyłożeniu projektu
uchwały, o której mowa w art. 37a ust. 1, do
publicznego wglądu na co najmniej 7 dni przed
terminem wyłożenia i wykłada ten projekt do
publicznego wglądu na okres co najmniej 21 dni; w
czasie wyłożenia i przez okres 14 dni po zakończeniu
okresu wyłożenia zbiera uwagi do tego projektu.
3. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) niezwłocznie
rozpatruje zgłoszone uwagi przez podmioty, o których
mowa w ust. 2, i sporządza listę nieuwzględnionych
uwag.
4. Brak zajęcia stanowiska w terminie miesiąca od
dnia otrzymania projektu uchwały, o której mowa w
art. 37a ust. 1, przez organy wymienione w ust. 2 pkt
4 i 5 uznaje się za uzgodnienie projektu uchwały w
przedłożonym brzmieniu.
5. W przypadku niewyrażenia opinii w terminie
miesiąca od dnia otrzymania projektu uchwały, o
której mowa w art. 37a ust. 1, przez organy
wymienione w ust. 2 pkt 3, 6 i 7 wymóg zasięgnięcia
opinii uznaje się za spełniony.
6. Rada gminy uchwalając uchwałę, o której mowa w
art. 37a ust. 1, rozstrzyga jednocześnie o sposobie
rozpatrzenia uwag nieuwzględnionych przez wójta
(burmistrza, prezydenta miasta).
Przepisów dotyczących reklam nie stosuje się do
upowszechniania informacji wyłącznie:
1) trwale upamiętniającej osoby, instytucje lub
wydarzenia;
Ustawa o planowaniu
i zagospodarowaniu
przestrzennym
201509-11
37c 2) o charakterze religijnym, związanym z
działalnością kościołów lub innych związków
wyznaniowych, jeżeli tablica reklamowa lub
urządzenie reklamowe sytuowane są w granicach
terenów użytkowanych jako miejsca kultu i
działalności religijnej oraz cmentarzy.
1. Podmiot, który umieścił tablicę reklamową lub
urządzenie reklamowe niezgodne z przepisami
uchwały, o której mowa w art. 37a ust. 1, podlega
karze pieniężnej.
Ustawa o planowaniu
i zagospodarowaniu
przestrzennym
201509-11
2. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie podmiotu, o
którym mowa w ust. 1, karę pieniężną wymierza się
odpowiednio właścicielowi, użytkownikowi
37d
wieczystemu lub posiadaczowi samoistnemu
nieruchomości lub obiektu budowlanego, na których
umieszczono tablicę reklamową lub urządzenie
reklamowe.
3. Karę pieniężną wymierza, w drodze decyzji, wójt
(burmistrz, prezydent miasta).
4. Karę pieniężną wymierza się od dnia, w którym
organ wszczął postępowanie w sprawie, do dnia
dostosowania tablicy reklamowej lub urządzenia
reklamowego do przepisów, o których mowa w ust. 1,
albo usunięcia tablicy lub urządzenia.
5. W przypadku, gdy w dniu wydania decyzji, o której
mowa w ust. 3, tablica reklamowa lub urządzenie
reklamowe nie są zgodne z przepisami, o których
mowa w ust. 1, w decyzji tej określa się:
1) wysokość kary pieniężnej za okres od dnia
wszczęcia postępowania w sprawie do dnia wydania
decyzji, oraz
2) obowiązek dostosowania tablicy reklamowej lub
urządzenia reklamowego do przepisów, o których
mowa w ust. 1, albo usunięcia tablicy lub urządzenia.
6. Decyzja, o której mowa w ust. 5, podlega
natychmiastowemu wykonaniu w części dotyczącej
obowiązku, o którym mowa w ust. 5 pkt 2.
7. Po wykonaniu obowiązku, o którym mowa w ust. 5
pkt 2, organ określa, w drodze decyzji, wysokość kary
pieniężnej za okres od dnia wydania decyzji, o której
mowa w ust. 5, odpowiednio do dnia dostosowania
tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego do
przepisów, o których mowa w ust. 1, albo usunięcia
tablicy lub urządzenia.
8. Wysokość kary pieniężnej ustala się jako iloczyn
pola powierzchni tablicy reklamowej lub urządzenia
reklamowego służącej ekspozycji reklamy, wyrażonej
w metrach kwadratowych oraz 40-krotności
uchwalonej przez radę gminy stawki części zmiennej
opłaty reklamowej, o której mowa w art. 17a ustawy z
dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach
lokalnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 849 oraz z 2015 r.
poz. 528), powiększony o 40-krotność uchwalonej
przez radę gminy stawki części stałej tej opłaty, za
każdy dzień niezgodności tablicy reklamowej lub
urządzenia reklamowego z przepisami, o których
mowa w ust. 1.
9. Jeżeli rada gminy nie określiła wysokości stawek
opłaty reklamowej, o których mowa w ust. 1,
wysokość kary pieniężnej ustala się jako iloczyn pola
powierzchni tablicy reklamowej lub urządzenia
reklamowego służącej ekspozycji reklamy, wyrażonej
w metrach kwadratowych oraz 40-krotności
maksymalnej stawki części zmiennej opłaty
reklamowej, o której mowa w art. 19 pkt 1 lit. h
ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i
opłatach lokalnych, powiększony o 40-krotność
maksymalnej stawki części stałej opłaty reklamowej,
o której mowa w art. 19 pkt 1 lit. g tej ustawy, za
każdy dzień niezgodności tablicy reklamowej lub
urządzenia reklamowego z przepisami, o których
mowa w ust. 1.
10. Jeśli kształt urządzenia reklamowego
uniemożliwia wyznaczenie pola powierzchni służącej
ekspozycji reklamy, o którym mowa w ust. 8 lub 9,
wysokość kary pieniężnej zależy od pola powierzchni
bocznej prostopadłościanu opisanego na urządzeniu
reklamowym.
11. Kara pieniężna stanowi dochód gminy.
Ustawa o planowaniu
i zagospodarowaniu
przestrzennym
Ustawa o planowaniu
i zagospodarowaniu
przestrzennym
201509-11
201509-11
W sprawach nieuregulowanych, dotyczących kar
pieniężnych, o których mowa w art. 37d, stosuje się
odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29
37e sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z
2012 r. poz. 749, z późn. zm.), z tym że uprawnienia
organów podatkowych przysługują wójtowi
(burmistrzowi, prezydentowi miasta).
38
Organy samorządu województwa sporządzają plan
zagospodarowania przestrzennego województwa,
prowadzą analizy i studia oraz opracowują koncepcje
i programy, odnoszące się do obszarów i problemów
zagospodarowania przestrzennego odpowiednio do
potrzeb i celów podejmowanych w tym zakresie prac,
a także sporządzają audyt krajobrazowy.
1. Dla obszaru województwa sporządza się, nie
rzadziej niż raz na 20 lat, audyt krajobrazowy.
Ustawa o planowaniu
i zagospodarowaniu
przestrzennym
201509-11
2. Audyt krajobrazowy identyfikuje krajobrazy
występujące na całym obszarze województwa,
określa ich cechy charakterystyczne oraz dokonuje
oceny ich wartości.
38a
3. Audyt krajobrazowy, w szczególności:
1) określa:
a) krajobrazy występujące na obszarze danego
województwa,
b) lokalizację krajobrazów priorytetowych;
2) wskazuje lokalizację i granice:
a) parków kulturowych,
b) parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków
krajobrazowych, obszarów chronionego krajobrazu,
c) obiektów znajdujących się na listach Światowego
Dziedzictwa UNESCO, obszarów Sieci Rezerwatów
Biosfery UNESCO (MaB) lub obszarów i obiektów
proponowanych do umieszczenia na tych listach;
3) wskazuje:
a) zagrożenia dla możliwości zachowania wartości
krajobrazów, o których mowa w pkt 1 lit. b, oraz
wartości krajobrazów w obrębie obszarów lub
obiektów, o których mowa w pkt 2,
b) rekomendacje i wnioski dotyczące kształtowania i
ochrony krajobrazów, o których mowa w pkt 1 lit. b,
oraz krajobrazów w obrębie obszarów lub obiektów, o
których mowa w pkt 2, w szczególności poprzez
wskazanie obszarów, które powinny zostać objęte
formami ochrony przyrody, o których mowa w art. 6
ust. 1 pkt 3, 4 i 9 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o
ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r. poz. 627, z późn.
zm.),
c) lokalne formy architektoniczne zabudowy w
obrębie krajobrazów, o których mowa w pkt 1 lit. b.
4. Rekomendacje i wnioski, o których mowa w ust. 3
pkt 3 lit. b, nie mogą być sprzeczne z celami i
sposobami ochrony obszarów i obiektów, o których
mowa w ust. 3 pkt 2, określonymi na podstawie
ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody
lub ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie
zabytków i opiece nad zabytkami.
5. Audyt krajobrazowy może wskazywać te obszary
objęte formami ochrony przyrody, o których mowa w
art. 6 ust. 1 pkt 3, 4 i 9 ustawy z dnia 16 kwietnia
2004 r. o ochronie przyrody, które ze względu na
znaczący spadek wartości krajobrazu wymagają
pogłębionej analizy zasadności ich dalszej ochrony.
6. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:
1) stosowaną przy sporządzaniu audytów
krajobrazowych klasyfikację krajobrazów opracowaną
w oparciu w szczególności o takie kryteria jak
charakter dominujących w krajobrazie czynników,
rzeźba terenu i pokrycie terenu,
2) sposób oceny zidentyfikowanych krajobrazów oraz
wskazywania krajobrazów priorytetowych,
3) sposób uwzględnienia w audycie krajobrazowym
obiektów, w tym krajobrazów, wpisanych na listę
Światowego Dziedzictwa UNESCO, obszarów Sieci
Rezerwatów Biosfery UNESCO (MaB), parków
narodowych, rezerwatów i innych form ochrony
przyrody wskazanych w art. 6 ust. 1 pkt 1–9 ustawy z
dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody,
obiektów wskazanych w art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z
dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece
nad zabytkami,
4) szczegółowy zakres i metodologię audytu
krajobrazowego
– mając na względzie zapewnienie właściwej ochrony
krajobrazów i możliwości ich kształtowania oraz
konieczność zachowania krajobrazów będących
źródłem tożsamości narodu polskiego, a także mając
na uwadze, by krajobraz był oceniany w
szczególności z punktu widzenia przyrodniczego i
kulturowego znaczenia danego krajobrazu, częstości
występowania na obszarze kraju oraz stanu
zachowania.
Ustawa o planowaniu
i zagospodarowaniu
przestrzennym
201509-11
1. Projekt audytu krajobrazowego sporządza zarząd
województwa.
2. Zarząd województwa przed przedłożeniem projektu
audytu krajobrazowego do uchwalenia przez sejmik
województwa:
1) informuje w drodze obwieszczenia o przystąpieniu
do sporządzania projektu audytu krajobrazowego;
2) zasięga opinii o projekcie od:
38b
a) regionalnego dyrektora ochrony środowiska,
b) dyrektorów parków narodowych i krajobrazowych
położonych w granicach województwa,
c) wojewódzkiego konserwatora zabytków,
d) rad gmin położonych na terenie województwa
– z zastrzeżeniem, że brak zajęcia stanowiska w
terminie 30 dni od dnia otrzymania projektu audytu
krajobrazowego uznaje się za wyrażenie pozytywnej
opinii o projekcie w przedłożonym brzmieniu;
3) może wprowadzić zmiany wynikające z
uzyskanych opinii;
4) ogłasza w prasie regionalnej oraz przez
obwieszczenia w urzędzie marszałkowskim o
wyłożeniu projektu do publicznego wglądu na co
najmniej 7 dni przed dniem wyłożenia i wykłada ten
projekt do publicznego wglądu na okres co najmniej
30 dni;
5) w czasie wyłożenia i przez okres 14 dni po
zakończeniu okresu wyłożenia zbiera uwagi do
projektu;
6) rozpatruje zgłoszone uwagi sporządzając listę
nieuwzględnionych uwag.
3. Na zgłoszone przed uchwaleniem audytu
krajobrazowego żądanie gminy, której opinia nie
została uwzględniona w projekcie audytu
krajobrazowego, sejmik województwa rozstrzyga w
formie uchwały o zasadności nieuwzględnienia opinii
przez zarząd województwa; rozstrzygnięcie sejmiku
województwa jest wiążące.
4. Audyt krajobrazowy uchwala sejmik województwa,
rozstrzygając jednocześnie o sposobie rozpatrzenia
uwag nieuwzględnionych przez zarząd województwa.
5. Zmiana audytu krajobrazowego następuje w takim
trybie, w jakim jest on uchwalany.
Ustawa o podatku
2015dochodowym od osób
08-31
fizycznych
21
1. Wolne od podatku dochodowego są:
1) (uchylony);
2) renty przyznane na podstawie odrębnych
przepisów o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i
wojskowych oraz ich rodzin;
3) otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia,
jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają
wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów
wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw,
oraz otrzymane odszkodowania lub
zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady
ustalania wynikają wprost z postanowień układów
zbiorowych pracy, innych
opartych na ustawie porozumień zbiorowych,
regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 §
1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy
(Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z
wyjątkiem:
a) określonych w prawie pracy odpraw i
odszkodowań z tytułu skrócenia okresu
wypowiedzenia umowy o pracę,
b) odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie
przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z
pracownikami stosunków pracy z przyczyn
niedotyczących pracowników,
c) odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu
wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w
stosunku służbowym,
d) odszkodowań przyznanych na podstawie
przepisów o zakazie konkurencji,
e) odszkodowań za szkody dotyczące składników
majątku związanych z prowadzoną działalnością
gospodarczą,
f) odszkodowań za szkody dotyczące składników
majątku związanych z prowadzeniem działów
specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są
opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27
ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
g) odszkodowań wynikających z zawartych umów lub
ugód innych niż ugody sądowe;
3a) odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane
na podstawie przepisów o uznaniu za nieważne
orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych
za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa
polskiego;
3b) inne odszkodowania lub zadośćuczynienia
otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej
do wysokości określonej w tym wyroku lub tej
ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub
zadośćuczynień:
a) otrzymanych w związku z prowadzoną
działalnością gospodarczą,
b) dotyczących korzyści, które podatnik mógłby
osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono;
3c) odszkodowania w postaci renty otrzymane na
podstawie przepisów prawa cywilnego w razie
uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia,
przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub
częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli
zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki
powodzenia na przyszłość;
3d) odszkodowania otrzymane na podstawie
przepisów prawa geologicznego i górniczego;
3e) sumy pieniężne, o których mowa w art. 12 ust. 4
ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na
naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w
postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub
nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu
sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 179,
poz. 1843 i z 2009 r. Nr 61, poz. 498);
4) kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń
majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:
a) odszkodowań za szkody dotyczące składników
majątku związanych z prowadzoną działalnością
gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych
produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane
zgodnie z art. 27ust. 1 lub art. 30c,
b) dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a;
5) (uchylony);
5a) kwoty zwracane przez towarzystwo funduszy
inwestycyjnych w związku z wygaśnięciem
zezwolenia na utworzenie funduszu inwestycyjnego w wysokości wpłat wniesionych do funduszu;
6) wygrane w kasynach gry, wideoloteriach, grach na
automatach, grach na automatach o niskich
wygranych oraz grach w bingo pieniężne i fantowe
urządzanych i prowadzonych przez uprawniony
podmiot na podstawie przepisów o grach i zakładach
wzajemnych obowiązujących w państwie
członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie
należącym do Europejskiego Obszaru
Gospodarczego;
6a) wygrane w grach liczbowych, loteriach
pieniężnych, grze telebingo, zakładach wzajemnych,
loteriach promocyjnych, loteriach audioteksowych i
loteriach fantowych, jeżeli jednorazowa wartość tych
wygranych nie przekracza 2.280 zł, urządzanych i
prowadzonych przez uprawniony podmiot na
podstawie przepisów o grach hazardowych
obowiązujących w państwie członkowskim Unii
Europejskiej lub w innym państwie należącym do
Europejskiego Obszaru Gospodarczego;
7) odprawy pośmiertne i zasiłki pogrzebowe;
8) świadczenia rodzinne otrzymane na podstawie
przepisów o świadczeniach rodzinnych, dodatki
rodzinne i pielęgnacyjne, zasiłki dla opiekunów
otrzymane na podstawie przepisów o ustaleniu i
wypłacie zasiłków dla opiekunów, świadczenia
pieniężne otrzymane w przypadku bezskuteczności
egzekucji alimentów oraz zasiłki porodowe otrzymane
na podstawie odrębnych przepisów;
9) jednorazowe zasiłki z tytułu urodzenia dziecka,
wypłacane z funduszów związków zawodowych;
9a) zapomogi, inne niż wymienione w pkt 26,
wypłacane z funduszy zakładowej lub
międzyzakładowej organizacji związkowej
pracownikom należącym do tej organizacji, do
wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym
kwoty 638 zł;
10) wartość ubioru służbowego (umundurowania),
jeżeli jego używanie należy do obowiązków
pracownika, lub ekwiwalentu pieniężnego za ten
ubiór;
10a) wartość otrzymanego ubioru reprezentacyjnego
i sportowego członka polskiej reprezentacji
olimpijskiej i paraolimpijskiej;
11) świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te
świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów
o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich
przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub
przepisów wykonawczych wydanych na podstawie
tych ustaw;
11a) świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te
świadczenia, wynikające z zasad bezpieczeństwa i
higieny pracy, w tym ze względu na szczególne
warunki i charakter pełnionej służby, przysługujące
osobom pozostającym w stosunku służbowym,
przyznane na podstawie odrębnych ustaw lub
przepisów wykonawczych wydanych na podstawie
tych ustaw;
11b) wartość otrzymanych przez pracownika od
pracodawcy bonów, talonów, kuponów lub innych
dowodów uprawniających do uzyskania na ich
podstawie posiłków, artykułów spożywczych lub
napojów bezalkoholowych, w przypadku gdy
pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku
wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i
higienie pracy, nie ma możliwości wydania
pracownikom posiłków, artykułów spożywczych lub
napojów bezalkoholowych;
12) (uchylony);
12a) (uchylony);
13) ekwiwalenty pieniężne za używane przez
pracowników przy wykonywaniu pracy narzędzia,
materiały lub sprzęt, stanowiące ich własność;
14) kwoty otrzymywane przez pracowników z tytułu
zwrotu kosztów przeniesienia służbowego oraz
zasiłków na zagospodarowanie i osiedlenie w
związku z przeniesieniem służbowym, do wysokości
200 % wynagrodzenia należnego za miesiąc, w
którym nastąpiło przeniesienie;
14a) wartość świadczenia otrzymanego przez
pracownika z tytułu organizowanego przez
pracodawcę dowozu pracowników autobusem w
rozumieniu art. 2 pkt 41 ustawy z dnia 20 czerwca
1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r.
poz. 1137, z późn. zm.);
15) świadczenia osób otrzymywane z tytułu
odbywania lub pełnienia:
a) niezawodowej służby wojskowej lub jej form
równorzędnych, z wyjątkiem okresowej służby
wojskowej oraz służby przygotowawczej,
b) służby zastępczej
- przyznane na podstawie odrębnych przepisów;
16) diety i inne należności za czas:
a) podróży służbowej pracownika,
b) podróży osoby niebędącej pracownikiem
- do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub
w przepisach wydanych przez ministra właściwego do
spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków
ustalania należności przysługujących pracownikowi
zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej
jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży
służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami
kraju, z zastrzeżeniem ust. 13;
17) diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów,
otrzymywane przez osoby wykonujące czynności
związane z pełnieniem obowiązków społecznych i
obywatelskich - do wysokości nieprzekraczającej
miesięcznie kwoty 2.280 zł;
18) dodatek za rozłąkę przysługujący na podstawie
odrębnych ustaw, przepisów wykonawczych
wydanych na podstawie tych ustaw lub układów
zbiorowych pracy, do wysokości diet za czas podróży
służbowej na obszarze kraju, określonych w
przepisach w sprawie wysokości oraz warunków
ustalania należności przysługujących pracownikowi
zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej
jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży
służbowej na obszarze kraju;
19) wartość świadczeń ponoszonych przez
pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników, z
zastrzeżeniem ust. 14 – do wysokości
nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 500 zł;
20) część przychodów osób, o których mowa w art. 3
ust. 1, przebywających czasowo za granicą i
uzyskujących przychody ze stosunku służbowego,
stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego
stosunku pracy, za każdy dzień pobytu za granicą, w
którym podatnik pozostawał w stosunku służbowym,
stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczym
stosunku pracy, w kwocie odpowiadającej 30 % diety,
określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz
warunków ustalania należności przysługujących
pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub
samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu
podróży służbowej poza granicami kraju, z
zastrzeżeniem ust. 15;
20a) (uchylony);
21) (uchylony);
22) (uchylony);
23) (uchylony);
23a) część dochodów osób, o których mowa w art. 3
ust. 1, przebywających czasowo za granicą i
uzyskujących dochody z tytułu:
a) stypendiów - w wysokości stanowiącej
równowartość diety z tytułu podróży służbowych poza
granicami kraju, określonej w przepisach w sprawie
wysokości oraz warunków ustalania należności
przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w
państwowej lub samorządowej jednostce sfery
budżetowej z tytułu podróży służbowej poza
granicami kraju, za każdy dzień, w którym było
otrzymywane stypendium,
b) ryczałtów na koszty utrzymania i zakwaterowania
wypłacanych z budżetu państwa w związku ze
skierowaniem do pracy dydaktycznej w szkołach i
ośrodkach akademickich za granicą, przyznanych na
podstawie odrębnych przepisów;
23b) zwrot kosztów poniesionych przez pracownika z
tytułu używania pojazdów stanowiących własność
pracownika, dla potrzeb zakładu pracy, w jazdach
lokalnych, jeżeli obowiązek ponoszenia tych kosztów
przez zakład pracy albo możliwość przyznania prawa
do zwrotu tych kosztów wynika wprost z przepisów
innych ustaw - do wysokości miesięcznego ryczałtu
pieniężnego albo do wysokości nieprzekraczającej
kwoty ustalonej przy zastosowaniu stawek za 1
kilometr przebiegu pojazdu, określonych w odrębnych
przepisach wydanych przez właściwego ministra,
jeżeli przebieg pojazdu, z wyłączeniem wypłat
ryczałtu pieniężnego, jest udokumentowany w
ewidencji przebiegu pojazdu prowadzonej przez
pracownika; przepis art. 23 ust. 7 stosuje się
odpowiedni;
24) świadczenia, dodatki i inne kwoty oraz wartość
nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo
odpłatnych z tytułu szkolenia, o których mowa w art.
31, art. 44 ust. 1, art. 80 ust. 1, art. 81, art. 83 ust. 1 i
4, art. 84 pkt 2 i 3, art. 140 ust. 1 pkt 1 i art. 156 ust. 4
ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny
i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 149, poz 887)
oraz środki finansowe na utrzymanie lokalu
mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu
jednorodzinnego, o których mowa w art. 83 ust. 2 i
art. 84 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o
wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w
części przysługującej na umieszczone w rodzinie
zastępczej lub rodzinnym domu dziecka dzieci i
osoby, które osiągnęły pełnoletność przebywając w
pieczy zastępczej;
25) ryczałt energetyczny dla kombatantów;
25a) dodatek kompensacyjny przyznany na
podstawie ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o
kombatantach oraz niektórych osobach będących
ofiarami represji wojennych i okresu powojennego
(Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 371, późn. zm.);
25b) świadczenia pieniężne wypłacane osobom
uprawnionym na podstawie ustawy z dnia 16
listopada 2006 r. o świadczeniu pieniężnym i
uprawnieniach przysługujących cywilnym
niewidomym ofiarom działań wojennych (Dz. U. Nr
249, poz. 1824);
25c) świadczenie pieniężne lub pomoc pieniężna
przyznane na podstawie przepisów ustawy z dnia 20
marca 2015 r. o działaczach opozycji
antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych
z powodów politycznych (Dz. U.poz. 693);
26) zapomogi otrzymane w przypadku
indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk
żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci - do
wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym
kwoty 2.280 zł, z zastrzeżeniem pkt 40 i 79;
26a) świadczenia otrzymane z tytułu jednorazowej
pomocy materialnej finansowanej ze środków
budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu
terytorialnego w związku z zaistniałym zdarzeniem
losowym;
26b) kwoty stanowiące zwrot kosztów z tytułu opieki
nad dzieckiem lub osobą zależną, otrzymane na
podstawie przepisów odrębnych ustaw lub przepisów
wykonawczych do tych ustaw, finansowane z
budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu
terytorialnego, Funduszu Pracy lub z budżetu Unii
Europejskiej;
27) otrzymywane zgodnie z odrębnymi przepisami
świadczenia na:
a) rehabilitację zawodową, społeczną i leczniczą
osób niepełnosprawnych ze środków Państwowego
Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, z
zakładowych funduszy rehabilitacji osób
niepełnosprawnych lub zakładowych funduszy
aktywności,
b) doraźną lub okresową pomoc pieniężną dla
kombatantów oraz pozostałych po nich członków
rodzin ze środków, o których mowa w ustawie z dnia
24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych
osobach będących ofiarami represji wojennych i
okresu powojennego;
28) przychody uzyskane z tytułu sprzedaży całości
lub części nieruchomości wchodzących w skład
gospodarstwa rolnego; zwolnienie nie dotyczy
przychodu uzyskanego ze sprzedaży gruntów, które
w związku z tą sprzedażą utraciły charakter rolny;
29) przychody uzyskane z tytułu odszkodowania
wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce
nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia
nieruchomości na cele uzasadniające jej
wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości
w związku z realizacją przez nabywcę prawa
pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce
nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy
właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu
pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed
wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź
odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o
co najmniej 50 % od wysokości uzyskanego
odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na
cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku
z realizacją prawa pierwokupu;
29a) przychody uzyskane z tytułu:
a) odszkodowania wypłacanego stosownie do
przepisów ustawy z dnia 11 sierpnia 2001 r. o
szczególnych zasadach odbudowy, remontów i
rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub
uszkodzonych w wyniku działania żywiołu (Dz. U. Nr
84, poz. 906 oraz z 2010 r. Nr 149, poz. 996), w tym z
tytułu wywłaszczenia nieruchomości; nie dotyczy to
przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której
mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w
okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania
wywłaszczeniowego za cenę niższą o co najmniej 50
% od wysokości uzyskanego odszkodowania,
b) odpłatnego zbycia nieruchomości lub jej części na
podstawie przepisów ustawy z dnia 11 sierpnia 2001
r. o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i
rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub
uszkodzonych w wyniku działania żywiołu,
c) odstąpienia od obowiązku wniesienia dopłaty, o
którym mowa w art. 13h ust. 4 ustawy z dnia 11
sierpnia 2001 r. o szczególnych zasadach odbudowy,
remontów i rozbiórek obiektów budowlanych
zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania
żywiołu;
30) przychody uzyskane z tytułu sprzedaży prawa
wieczystego użytkowania oraz nieruchomości
nabytych stosownie do przepisów o gospodarce
nieruchomościami w zamian za mienie pozostawione
za granicą;
30a) przychody uzyskane z tytułu:
a) realizacji prawa do rekompensaty na podstawie
ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do
rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości
poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej
(Dz. U. Nr 169, poz. 1418, z 2006 r. Nr 195, poz.
1437 oraz z 2008 r. Nr 197, poz. 1223), przez osoby
uprawnione na podstawie tej ustawy,
b) sprzedaży nieruchomości lub prawa użytkowania
wieczystego, nabytych w związku z realizacją prawa
do rekompensaty, o której mowa w lit. a, do
wysokości odpowiadającej procentowemu udziałowi
wartości tej rekompensaty w cenie nieruchomości lub
prawa użytkowania wieczystego z dnia nabycia
nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego;
31) (uchylony);
32) (uchylony);
32a) (uchylony);
32b) przychody z zamiany rzeczy lub praw, jeżeli z
tytułu jednej umowy nie przekraczają kwoty 2.280 zł;
33) (uchylony);
34) (uchylony);
35) (uchylony);
36) dochody z tytułu prowadzenia szkół w rozumieniu
przepisów o systemie oświaty, w części
wydatkowanej na cele szkoły w roku podatkowym lub
w roku po nim następującym;
37) dochody z tytułu urządzania przez uprawniony
podmiot mający siedzibę na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej loterii fantowych i gry bingo
fantowe na podstawie zezwolenia wydanego na mocy
odrębnych przepisów, o ile zostały przeznaczone na
realizację określonych w zezwoleniu i regulaminie gry
celów społecznie użytecznych;
38) świadczenia otrzymywane przez emerytów lub
rencistów w związku z łączącym ich uprzednio z
zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem
pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy, w tym od
związków zawodowych, do wysokości
nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2 280
zł;
39) stypendia otrzymywane na podstawie przepisów
o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o
stopniach i tytule w zakresie sztuki, stypendia
doktoranckie otrzymywane na podstawie przepisów –
Prawo o szkolnictwie wyższym oraz inne stypendia
naukowe i za wyniki w nauce, których zasady
przyznawania zostały zatwierdzone przez ministra
właściwego do spraw szkolnictwa wyższego po
zasięgnięciu opinii Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa
Wyższego albo przez ministra właściwego do spraw
oświaty i wychowania;
40) świadczenia pomocy materialnej dla uczniów,
studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób
uczestniczących w innych formach kształcenia,
pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek
samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych
szkół i uczelni – przyznane na podstawie przepisów o
systemie oświaty oraz Prawo o szkolnictwie
wyższym;
40a) nagrody wypłacane przez Polski Komitet
Olimpijski i Polski Komitet Paraolimpijski za
uzyskanie wyników na igrzyskach olimpijskich i
paraolimpijskich;
40b) stypendia dla uczniów i studentów, których
wysokość i zasady udzielania zostały określone w
uchwale organu stanowiącego jednostki samorządu
terytorialnego, oraz stypendia dla uczniów i
studentów przyznane przez organizacje, o których
mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku
publicznego, na podstawie regulaminów
zatwierdzonych przez organy statutowe
udostępnianych do publicznej wiadomości za pomocą
Internetu, środków masowego przekazu lub
wykładanych (wywieszanych) dla zainteresowanych
w pomieszczeniach ogólnie dostępnych - do
wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym
kwoty 3 800 zł;
40c) zwrot kosztów przejazdu, o których mowa w
art.17 ust. 3 i 3a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o
systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572,
z późn. zm.);
40d) świadczenia otrzymane w ramach rządowego
programu ustanowionego na podstawie art. 42a ust.
1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o
szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. poz. 572, z
późn. zm.) w związku z kształceniem w
zagranicznych uczelniach na pokrycie kosztów
rekrutacyjnych, czesnego, zakwaterowania,
utrzymania, przejazdów i ubezpieczeń;
41) (uchylony);
42) (uchylony);
43) dochody uzyskane z tytułu wynajmu pokoi
gościnnych, w budynkach mieszkalnych położonych
na terenach wiejskich w gospodarstwie rolnym,
osobom przebywającym na wypoczynku oraz
dochody uzyskane z tytułu wyżywienia tych osób,
jeżeli liczba wynajmowanych pokoi nie przekracza 5;
44) przychody członków Ochotniczych Straży
Pożarnych, uzyskane z tytułu uczestnictwa w
szkoleniach, akcjach ratowniczych i akcjach
związanych z likwidowaniem klęsk żywiołowych;
45) świadczenie pieniężne przyznane na podstawie
ustawy z dnia 31 maja 1996 r. o świadczeniu
pieniężnym przysługującym osobom deportowanym
do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach
pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych
Republik Radzieckich (Dz. U. Nr 87, poz. 395, z późn.
zm.);
46) dochody otrzymane przez podatnika, jeżeli:
a) pochodzą od rządów państw obcych, organizacji
międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji
finansowych ze środków bezzwrotnej pomocy, w tym
ze środków programów ramowych badań, rozwoju
technicznego i prezentacji Unii Europejskiej i z
programów NATO, przyznanych na podstawie
jednostronnej deklaracji lub umów zawartych z tymi
państwami, organizacjami lub instytucjami przez
Radę Ministrów, właściwego ministra, agencje
rządowe lub agencje wykonawcze, w tym również w
przypadkach gdy przekazanie tych środków jest
dokonywane za pośrednictwem podmiotu
upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej
pomocy oraz
b) podatnik bezpośrednio realizuje cel programu
finansowanego z bezzwrotnej pomocy; zwolnienie nie
ma zastosowania do dochodów osób fizycznych,
którym podatnik bezpośrednio realizujący cel
programu zleca - bez względu na rodzaj umowy wykonanie określonych czynności w związku z
realizowanym przez niego programem;
46a) dochody uzyskane z instytucji Unii Europejskiej i
Europejskiego Banku Inwestycyjnego, do których
mają zastosowanie przepisy rozporządzenia nr
260/68 z dnia 29 lutego 1968 r. ustanawiającego
warunki i procedurę stosowania podatku na rzecz
Wspólnot Europejskich (Dz. Urz. WE L 056, z
4.03.1968 r., z późn. zm.);
46b) przychody posłów wybranych w
Rzeczypospolitej Polskiej do Parlamentu
Europejskiego otrzymane na podstawie regulacji
wewnętrznych Parlamentu Europejskiego na pokrycie
kosztów związanych z wykonywaniem przez nich
mandatu posła;
47) (uchylony);
47a) dotacje z budżetu państwa otrzymane na
dofinansowanie przedsięwzięć realizowanych w
ramach Specjalnego Przedakcesyjnego Programu na
Rzecz Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich
(SAPARD);
47b) (uchylony);
47c) (uchylony),
47d) dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne
świadczenia lub świadczenia częściowo odpłatne,
otrzymane na cele związane z działalnością rolniczą
z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu
terytorialnego, od agencji rządowych, agencji
wykonawczych lub ze środków pochodzących od
rządów państw obcych, organizacji
międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji
finansowych;
48) (uchylony);
49) świadczenia otrzymane przez:
a) osoby wymienione w art. 23 ust. 1 i 3 ustawy z
dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił
Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2010 r.
Nr 206, poz. 1367, z późn. zm.) z tytułu odprawy
mieszkaniowej,
b) żołnierzy zawodowych z tytułu świadczenia
mieszkaniowego, o którym mowa w art. 21 ust. 2 pkt
3 ustawy wymienionej w lit. a;
49a) ekwiwalent pieniężny w zamian za rezygnację z
lokalu wypłacany na podstawie przepisów o Biurze
Ochrony Rządu;
50) przychody otrzymane w związku ze zwrotem
udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości
wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni;
50a) wartość majątku otrzymanego w związku z
likwidacją osoby prawnej lub spółki, w części
stanowiącej koszt nabycia lub objęcia udziałów (akcji)
w tej spółce lub udziałów w zyskach osoby prawnej;
51) przychody otrzymane z tytułu zwrotu wspólnikom
dopłat wniesionych do spółki zgodnie z odrębnymi
przepisami – w wysokości określonej w złotych na
dzień ich faktycznego wniesienia;
52) odsetki i kwoty rekompensat otrzymanych na
podstawie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1996
r. o zasadach realizacji przedpłat na samochody
osobowe (Dz. U. Nr 156, poz. 776);
53) wartość rekompensaty pieniężnej otrzymanej na
podstawie przepisów o zrekompensowaniu
okresowego niepodwyższania płac w sferze
budżetowej oraz utraty niektórych wzrostów lub
dodatków do emerytur i rent;
54) (uchylony);
55) (uchylony);
56) (uchylony);
57) (uchylony);
58) wypłaty:
a) transferowe środków zgromadzonych w ramach
pracowniczego programu emerytalnego do innego
pracowniczego programu emerytalnego lub na
indywidualne konto emerytalne w rozumieniu
przepisów o indywidualnych kontach emerytalnych,
b) środków zgromadzonych w pracowniczym
programie emerytalnym dokonane na rzecz
uczestnika lub osób uprawnionych do tych środków
po śmierci uczestnika,
c) środków zgromadzonych w grupowej formie
ubezpieczenia na życie związanej z funduszem
inwestycyjnym lub w innej formie grupowego
gromadzenia środków na cele emerytalne dla
pracowników – do pracowniczego programu
emerytalnego, zgodnie z przepisami o pracowniczych
programach emerytalnych
– zastrzeżeniem ust. 33;
58a) dochody z tytułu oszczędzania na
indywidualnym koncie emerytalnym, w rozumieniu
przepisów o indywidualnych kontach emerytalnych,
uzyskane w związku z:
a) gromadzeniem i wypłatą środków przez
oszczędzającego,
b) wypłatą środków dokonaną na rzecz osób
uprawnionych do tych środków po śmierci
oszczędzającego,
c) wypłatą transferową
- z tym że zwolnienie nie ma zastosowania w
przypadku, gdy oszczędzający gromadził
oszczędności na więcej niż jednym indywidualnym
koncie emerytalnym, chyba że przepisy te przewidują
taką możliwość;
58b) wypłaty transferowe środków zgromadzonych
przez oszczędzającego na indywidualnym koncie
zabezpieczenia emerytalnego:
a) pomiędzy instytucjami finansowymi prowadzącymi
indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego,
b) na indywidualne konto zabezpieczenia
emerytalnego osoby uprawnionej, po śmierci
oszczędzającego,
c) w postępowaniu likwidacyjnym lub upadłościowym
na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego
oszczędzającego;
59) wypłaty środków z otwartego funduszu
emerytalnego na rzecz byłego współmałżonka
członka tego funduszu, przekazane na rachunek tego
współmałżonka w otwartym funduszu emerytalnym;
59a) zapomoga pieniężna, o której mowa w ustawie z
dnia 20 maja 2005 r. o zapomodze pieniężnej dla
niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających
świadczenie przedemerytalne albo zasiłek
przedemerytalny w 2007 r. (Dz. U. Nr 102, poz. 852,
z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711 oraz z 2007 r. Nr 35,
poz. 219);
59b) kwoty składek zewidencjonowanych na
subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia
13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych, członka otwartego funduszu
emerytalnego przekazane na rzecz byłego
współmałżonka na subkonto, o którym mowa w art.
40e tej ustawy;
60) (uchylony);
61) kwoty umorzonych pożyczek studenckich lub
kredytów studenckich udzielonych na podstawie
przepisów o pożyczkach i kredytach studenckich;
62) (uchylony);
63) świadczenie pieniężne oraz ryczałt energetyczny
przyznane na podstawie ustawy z dnia 2 września
1994 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach
przysługujących żołnierzom zastępczej służby
wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach
węgla, kamieniołomach, zakładach wydobywania rud
uranu i batalionach budowlanych (Dz. U. z 2001 r. Nr
60, poz. 622, z późn. zm.);
63a) dochody podatników, z zastrzeżeniem ust. 5a5c, uzyskane z działalności gospodarczej
prowadzonej na terenie specjalnej strefy
ekonomicznej na podstawie zezwolenia, o którym
mowa w art.16 ust. 1 ustawy z dnia 20 października
1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U.
z 2007 r. Nr 42, poz. 274, z 2008 r. Nr 118, poz. 746
oraz z 2009 r. Nr 18, poz. 97), przy czym wielkość
pomocy publicznej udzielanej w formie niniejszego
zwolnienia nie może przekroczyć wielkości pomocy
publicznej dla przedsiębiorcy, dopuszczalnej dla
obszarów kwalifikujących się do uzyskania pomocy w
największej wysokości, zgodnie z odrębnymi
przepisami;
64) dodatki do rent rodzinnych dla sierot zupełnych,
wypłacone na podstawie odrębnych przepisów;
65) zasiłki chorobowe wypłacone na podstawie
odrębnych przepisów o ubezpieczeniu społecznym
rolników oraz ubezpieczeniu społecznym członków
rolniczych spółdzielni produkcyjnych, spółdzielni
kółek rolniczych oraz ich rodzin, w części
odpowiadającej udziałowi dochodu z tytułu
działalności rolniczej, z wyjątkiem polegającej na
prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, w
dochodzie podzielnym spółdzielni;
66) (uchylony);
67) wartość otrzymanych przez pracownika w
związku z finansowaniem działalności socjalnej, o
której mowa w przepisach o zakładowym funduszu
świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz
otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń
pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków
zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub
funduszy związków zawodowych, łącznie do
wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym
kwoty 380 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony,
talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na
towary lub usługi;
67a) świadczenia otrzymane z zakładowego
funduszu świadczeń socjalnych, związane z pobytem
dzieci osób uprawnionych do tych świadczeń w
żłobkach lub klubach dziecięcych;
68) wartość wygranych w konkursach i grach
organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez
środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja)
oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki,
dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych
ze sprzedażą premiową towarów lub usług – jeżeli
jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie
przekracza kwoty 760 zł; zwolnienie od podatku
nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów
lub usług nie dotyczy nagród otrzymanych przez
podatnika w związku z prowadzoną przez niego
pozarolniczą działalnością gospodarczą,
stanowiących przychód z tej działalności;
68a) wartość nieodpłatnych świadczeń, o których
mowa w art. 20 ust. 1, otrzymanych od
świadczeniodawcy w związku z jego promocją lub
reklamą - jeżeli jednorazowa wartość tych świadczeń
nie przekracza kwoty 200 zł; zwolnienie nie ma
zastosowania, jeżeli świadczenie jest dokonywane na
rzecz pracownika świadczeniodawcy lub osoby
pozostającej ze świadczeniodawcą w stosunku
cywilnoprawnym,
69) (uchylony);
70) (uchylony);
71) dochody ze sprzedaży produktów roślinnych i
zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy lub
hodowli, niestanowiących działów specjalnych
produkcji rolnej, przerobionych sposobem
przemysłowym, jeżeli przerób polega na kiszeniu
produktów roślinnych lub przetwórstwie mleka albo
na uboju zwierząt rzeźnych i obróbce poubojowej
tych zwierząt, w tym również na rozbiorze, podziale i
klasyfikacji mięsa;
72) dochody ze sprzedaży surowców roślin
zielarskich i ziół dziko rosnących leśnych, jagód,
owoców leśnych i grzybów leśnych (PKWiU ex
02.30.40.0) – ze zbioru dokonywanego osobiście
albo z udziałem członków najbliższej rodziny,
73) kwoty jednorazowej pomocy finansowej
wypłaconej ofiarom prześladowań hitlerowskich przez
Fundację Polsko-Niemieckie Pojednanie;
74) otrzymywane z zagranicy:
a) renty inwalidzkie z tytułu inwalidztwa wojennego,
b) kwoty zaopatrzenia przyznane ofiarom wojny oraz
członkom ich rodzin,
c) renty wypadkowe osób, których inwalidztwo
powstało w związku z przymusowym pobytem na
robotach w III Rzeszy Niemieckiej w latach 19391945,
- pod warunkiem przedstawienia płatnikowi
dokumentu instytucji zagranicznej stwierdzającego
charakter przyznanego świadczenia;
75) renty wypłacone osobom represjonowanym i
członkom ich rodzin, przyznane na zasadach
określonych w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów
wojennych i wojskowych oraz ich rodzin;
76) kwoty diet i kieszonkowego dla gości
zagranicznych przybywających do Polski w ramach
programów i umów oraz wartość wyżywienia dla
tłumaczy (pilotów) towarzyszących tym gościom, z
wyjątkiem ekwiwalentów za to wyżywienie;
77) równoważniki pieniężne za brak kwatery,
wypłacone: funkcjonariuszom Policji i Służby
Więziennej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i
Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Służby Celnej,
Biura Ochrony Rządu oraz strażakom Państwowej
Straży Pożarnej - do wysokości nieprzekraczającej
kwoty 2.280 zł;
78) dopłaty do: wypoczynku zorganizowanego przez
podmioty prowadzące działalność w tym zakresie, w
formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym
również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu
sanatoryjnym, w placówkach leczniczosanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i
leczniczo-opiekuńczych, oraz przejazdów związanych
z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu - dzieci i
młodzieży do lat 18:
a) z funduszu socjalnego, zakładowego funduszu
świadczeń socjalnych oraz zgodnie z odrębnymi
przepisami wydanymi przez właściwego ministra
niezależnie od ich wysokości,
b) z innych źródeł - do wysokości nieprzekraczającej
w roku podatkowym kwoty 760 zł;
78a) (uchylony);
79) świadczenia z pomocy społecznej;
79a) wynagrodzenie za sprawowanie opieki
przyznane przez sąd na podstawie art. 162 Kodeksu
rodzinnego i opiekuńczego;
80) przychody ze stosunku służbowego otrzymane w
służbie kandydackiej przez funkcjonariuszy Policji,
Biura Ochrony Rządu, Straży Granicznej i
Państwowej Straży Pożarnej;
81) (uchylony);
82) uposażenia funkcjonariuszy Organizacji Narodów
Zjednoczonych, organizacji wyspecjalizowanych oraz
innych międzynarodowych instytucji i organizacji,
których Rzeczpospolita Polska jest członkiem i
których statuty przewidują zwolnienie od podatku
wypłacanych przez nie uposażeń, jeżeli
funkcjonariusze znajdują się w wykazie Ministerstwa
Spraw Zagranicznych;
83) świadczenia przyznane na podstawie odrębnych
ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na
podstawie tych ustaw żołnierzom oraz pracownikom
wojska wykonującym zadania poza granicami
państwa:
a) w składzie jednostki wojskowej użytej w celu
udziału w konflikcie zbrojnym lub dla wzmocnienia sił
państwa albo państw sojuszniczych, misji pokojowej,
akcji zapobieżenia aktom terroryzmu lub ich skutkom,
b) jako obserwator wojskowy lub osoba posiadająca
status obserwatora wojskowego w misjach
pokojowych organizacji międzynarodowych i sił
wielonarodowych
– z wyjątkiem wynagrodzenia za pracę oraz
uposażeń i innych należności pieniężnych
przysługujących z tytułu pełnienia służby;
83a) świadczenia przyznane na podstawie odrębnych
ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na
podstawie tych ustaw policjantom, funkcjonariuszom
celnym i Straży Granicznej, pracownikom jednostek
policyjnych lub jednostek organizacyjnych Straży
Granicznej wykonującym zadania poza granicami
państwa w składzie kontyngentu w celu udziału w:
a) misji pokojowej, w tym jako obserwator w misji
pokojowej organizacji międzynarodowych i sił
wielonarodowych,
b) akcji zapobieżenia aktom terroryzmu lub ich
skutkom,
c) organizowaniu i kontroli ruchu granicznego,
organizowaniu ochrony granicy państwowej lub
zapewnieniu bezpieczeństwa w komunikacji
międzynarodowej
– z wyjątkiem wynagrodzenia za pracę oraz
uposażeń i innych należności pieniężnych
przysługujących z tytułu pełnienia służby;
84) wartość świadczeń z tytułu uprawnień do
ulgowych przejazdów środkami publicznego
transportu zbiorowego kolejowego i autobusowego,
wynikających z przepisów o uprawnieniach do
ulgowych przejazdów środkami publicznego
transportu zbiorowego;
85) wartość świadczeń z tytułu realizacji uprawnień
do ulgowych lub bezpłatnych przejazdów środkami
komunikacji miejskiej, przysługujących na podstawie
odrębnych przepisów;
86) (uchylony);
87) wartość świadczeń przysługujących na podstawie
odrębnych przepisów dotyczących emerytów i
rencistów z tytułu abonamentowych opłat
telewizyjnych i radiowych;
88) (uchylony);
89) wartość świadczeń otrzymanych przez studentów
od uczelni, na podstawie odrębnych przepisów, w
związku ze skierowaniem przez uczelnię na
studenckie praktyki zawodowe - do wysokości
nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280
zł;
90) wartość świadczeń przyznanych zgodnie z
odrębnymi przepisami przez pracodawcę na
podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem
wynagrodzeń otrzymywanych za czas zwolnienia z
całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu
szkoleniowego;
91) wypłacone, za pośrednictwem płatnika, przy
emeryturach i rentach zagranicznych podwyżki
(zwiększenia) mające charakter dodatków
rodzinnych, pod warunkiem przedstawienia płatnikowi
dokumentu stwierdzającego wysokość podwyżki;
92) świadczenia otrzymane na podstawie odrębnych
przepisów przez członków rodzin zmarłych
pracowników oraz zmarłych emerytów lub rencistów,
do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym
kwoty 2 280 zł;
93) dochody uzyskane z tytułu zakupu zakładowych
budynków mieszkalnych lub lokali mieszkalnych
przez dotychczasowych najemców - w wysokości
odpowiadającej różnicy między ceną rynkową tych
budynków lub lokali a ceną zakupu;
94) wynagrodzenia otrzymywane przez członków
rolniczych spółdzielni produkcyjnych z tytułu
użytkowania przez spółdzielnie wniesionych wkładów
gruntowych;
95) odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty
wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa
w art. 10 ust. 1 pkt 1;
96) (uchylony);
97) dodatki mieszkaniowe i ryczałty na zakup opału,
przyznane na podstawie odrębnych przepisów o
dodatkach mieszkaniowych;
97a) dodatek energetyczny, otrzymany przez
odbiorcę wrażliwego energii elektrycznej w
rozumieniu przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1997
r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r. poz. 1059,
z późn. zm.);
98) dodatek kombatancki oraz dodatek za tajne
nauczanie przyznawane na podstawie odrębnych
przepisów;
98a) kwoty refundacji z tytułu opłaconej składki na
obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności
cywilnej posiadaczy pojazdów samochodowych lub
na dobrowolne ubezpieczenie casco pojazdów
samochodowych, przyznanych na podstawie ustawy
z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów
wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz. U. z
2002 r. Nr 9, poz. 87, z późn. zm.);
98b) zwrot kwoty zniżki z tytułu opłacenia przez
inwalidę wojennego i wojskowego składki na
obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności
cywilnej lub składki na dobrowolne ubezpieczenie
casco, otrzymanej od organu rentowego;
99) (uchylony);
100) emerytury lub renty otrzymane przez osoby,
które utraciły wzrok w wyniku działań wojennych w
okresie wojny 1939–1945 lub eksplozji pozostałych
po tej wojnie niewypałów i niewybuchów, pod
warunkiem posiadania przez podatnika:
a) orzeczenia o uznaniu za inwalidę wzroku I lub II
grupy, wydanego przez właściwy organ,
b) dokumentacji leczniczej (szpitalnej) z okresu
wypadku, potwierdzającej wypadek, bądź
poświadczonego notarialnie oświadczenia dwóch
świadków potwierdzających utratę wzroku w wyniku
działań wojennych w latach 1939-1945 lub eksplozji
niewypałów i niewybuchów pozostałych po tej wojnie,
c) aktualnego zaświadczenia lekarskiego
okulistycznego o urazowym uszkodzeniu wzroku
bądź aktualnego zaświadczenia z przeprowadzonej
obdukcji sądowo-lekarskiej, potwierdzającego utratę
lub uszkodzenie wzroku w wyniku zdarzeń, o których
mowa w lit. b, lub
d) ważnej legitymacji Stowarzyszenia Niewidomych
Cywilnych Ofiar Wojny lub Związku Ociemniałych
Żołnierzy RP;
101) przychody uzyskane przez krwiodawców ze
sprzedaży pobranej od nich krwi lub jej składników;
102) zwrot kosztów otrzymany przez bezrobotnego
na podstawie ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o
promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z
tytułu:
a) przejazdu do miejsca pracy,
b) przejazdu na badania lekarskie lub
psychologiczne,
c) przejazdu do miejsca odbywania stażu, szkolenia,
przygotowania zawodowego dorosłych, zajęć z
zakresu poradnictwa zawodowego lub pomocy w
aktywnym poszukiwaniu pracy,
d) przejazdu do miejsca wykonywania prac
społecznie użytecznych,
e) zakwaterowania w miejscu pracy lub miejscu
odbywania stażu, szkolenia lub przygotowania
zawodowego dorosłych;
f) przejazdu na egzamin;
103) (uchylony);
104) otrzymane przez posła lub senatora
świadczenia pieniężne i wartość świadczeń
rzeczowych (w naturze) na podstawie art.23 ust. 3,
art.43 ust. 1, art.44 ust. 1 i 2 oraz art.46 ustawy z
dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i
senatora (Dz. U. z 2003 r. Nr 221, poz. 2199, z późn.
zm.);
105) dochód uzyskany ze zbycia udziałów w spółce
kapitałowej, papierów wartościowych oraz tytułów
uczestnictwa w funduszach kapitałowych,
otrzymanych w drodze darowizny – w części
odpowiadającej kwocie zapłaconego podatku od
spadków i darowizn;
106) odszkodowania otrzymane na podstawie
rezolucji Rady Bezpieczeństwa Narodów
Zjednoczonych wypłacone osobom poszkodowanym
na skutek działań wojennych w Kuwejcie;
107) nagrody wypłacone na podstawie przepisów
wydanych przez właściwego ministra w sprawie
organizowania zajęć rehabilitacyjnych w szpitalach
psychiatrycznych i nagradzania uczestników tych
zajęć;
108) kwoty pomocy pieniężnej i wartość innych
świadczeń finansowanych ze środków budżetowych
przyznawanych repatriantom oraz osobom, które
ubiegają się o status uchodźcy;
109) przychody, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 9
i 9a, jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego jest
przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część;
110) wartość świadczeń przysługujących członkowi
służby zagranicznej wykonującemu obowiązki
służbowe w placówce zagranicznej oraz wartość
świadczeń przysługujących pracownikom polskich
jednostek budżetowych mających siedzibę poza
granicami Rzeczypospolitej Polskiej, wynikających z
przepisów odrębnych ustaw lub przepisów
wykonawczych wydanych na ich podstawie, z
wyjątkiem wynagrodzeń za pracę, ekwiwalentu
pieniężnego za urlop wypoczynkowy, dodatku
zagranicznego (należności zagranicznej) oraz
zasiłków chorobowych i macierzyńskich;
111) oprocentowanie otrzymane w związku ze
zwrotem nadpłaconych zobowiązań podatkowych i
innych należności budżetowych, a także
oprocentowanie zwrotu różnicy podatku od towarów i
usług, w rozumieniu odrębnych przepisów;
112) zwrot kosztów dojazdu pracownika do zakładu
pracy, jeżeli obowiązek ponoszenia tych kosztów
przez zakład pracy wynika wprost z przepisów innych
ustaw;
113) wartość świadczeń otrzymanych przez
wolontariuszy na podstawie ustawy o działalności
pożytku publicznego;
114) wartość otrzymanych nieodpłatnych świadczeń
lub świadczeń częściowo odpłatnych oraz wartość
świadczeń rzeczowych (w naturze) finansowanych
lub współfinansowanych ze środków budżetu
państwa, jednostek samorządu terytorialnego, ze
środków agencji rządowych, agencji wykonawczych
lub ze środków pochodzących od rządów państw
obcych, organizacji międzynarodowych lub
międzynarodowych instytucji finansowych, w ramach
rządowych programów;
115) wygrane i nagrody otrzymane przez uczniów za
udział w konkursach, turniejach i olimpiadach
organizowanych na podstawie przepisów o systemie
oświaty;
116) dopłaty bezpośrednie stosowane w ramach
Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej, otrzymane
na podstawie odrębnych przepisów;
116a) umorzone należności i wierzytelności
przypadające agencjom płatniczym w ramach
Wspólnej Polityki Rolnej, a także należności z tytułu
nienależnie lub nadmiernie pobranych płatności w
ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz w
ramach wspierania rozwoju obszarów wiejskich z
udziałem środków pochodzących z Europejskiego
Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów
Wiejskich, od ustalenia których odstąpiono;
117) wartość otrzymanych świadczeń od
wolontariuszy, udzielanych na zasadach określonych
w ustawie o działalności pożytku publicznego;
117a) wartość nieodpłatnego świadczenia z tytułu
pomocy prawnej udzielonej osobie uprawnionej i
pobierającej świadczenie z pomocy społecznej lub
zasiłek rodzinny, przyznane w formie decyzji
administracyjnej na zasadach określonych
odpowiednio w przepisach o pomocy społecznej oraz
w przepisach o świadczeniach rodzinnych;
118) wartość nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń
częściowo odpłatnych oraz wartość świadczeń
rzeczowych, z tytułu:
a) studiów podyplomowych,
b) szkoleń i przygotowania zawodowego dorosłych,
c) egzaminów lub licencji,
d) badań lekarskich lub psychologicznych,
e) ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych
wypadków
- otrzymanych na podstawie ustawy z dnia 20
kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy;
119) odsetki od papierów wartościowych
emitowanych przez Skarb Państwa oraz obligacji
emitowanych przez jednostki samorządu
terytorialnego, w części odpowiadającej kwocie
odsetek zapłaconych przy nabyciu tych papierów
wartościowych od emitenta;
120) odszkodowania wypłacone, na podstawie
wyroków sądowych i zawartych umów (ugód),
posiadaczom gruntów wchodzących w skład
gospodarstwa rolnego, z tytułu:
a) ustanowienia służebności gruntowej,
b) rekultywacji gruntów,
c) szkód powstałych w uprawach rolnych i
drzewostanie
- w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez
podmioty uprawnione na podstawie odrębnych
przepisów, inwestycji dotyczących budowy
infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów
rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń
infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143
ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce
nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz.
2603, z późn. zm.);
120a) wynagrodzenie otrzymane za ustanowienie
służebności przesyłu w rozumieniu przepisów prawa
cywilnego;
121) jednorazowe środki przyznane bezrobotnemu
na podjęcie działalności, o których mowa w art. 46
ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o
promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy;
122) wkład własny podmiotu publicznego, o którym
mowa w art.. 2 pkt 5 ustawy o partnerstwie publicznoprywatnym, otrzymany przez partnera prywatnego i
przeznaczony na cele określone w umowie o
partnerstwie publiczno-prywatnym, z zastrzeżeniem
ust. 19;
123) (uchylony);
124) dopłaty do oprocentowania kredytów
preferencyjnych stosowane na podstawie ustawy z
dnia 8 września 2006 r. o finansowym wsparciu
rodzin i innych osób w nabywaniu własnego
mieszkania (Dz. U. Nr 183, poz. 1354, z późn. zm.);
125) wartość świadczeń w naturze i innych
nieodpłatnych świadczeń, obliczona zgodnie z art. 11
ust. 2-2b, otrzymanych od osób zaliczonych do I i II
grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku
od spadków i darowizn, z zastrzeżeniem ust. 20;
126) (uchylony);
127) alimenty:
a) na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25 roku życia,
oraz dzieci bez względu na wiek, które zgodnie z
odrębnymi przepisami otrzymują zasiłek (dodatek)
pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
b) na rzecz innych osób niż wymienione w lit. a,
otrzymane na podstawie wyroku sądu lub ugody
sądowej, do wysokości nieprzekraczającej
miesięcznie 700 zł;
128) świadczenia wypłacane bezrobotnym
skierowanym do wykonywania prac społecznie
użytecznych;
129) dotacje, w rozumieniu przepisów o finansach
publicznych, otrzymane z budżetu państwa lub
budżetów jednostek samorządu terytorialnego;
130) odsetki lub dyskonto od obligacji emitowanych
przez Skarb Państwa i oferowanych na rynkach
zagranicznych oraz dochody z odpłatnego zbycia
tych obligacji uzyskane przez osoby fizyczne, o
których mowa w art. 3 ust. 2a;
131) dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i
praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w
wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu
i udziału wydatków poniesionych na własne cele
mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia
nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy
od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie
dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym
nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze
zbycia tej nieruchomości lub tego prawa
majątkowego został wydatkowany na własne cele
mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione
na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z
odpłatnego zbycia nieruchomości i praw
majątkowych;
132) przyznane przez krajowe i zagraniczne organy
władzy i ich urzędy, w tym jednostki organizacyjne im
podległe lub przez nie nadzorowane, oraz krajowe,
zagraniczne i międzynarodowe organizacje
(instytucje) i ich organy, nagrody:
a) za wybitne osiągnięcia z dziedziny nauki, kultury i
sztuki,
b) z tytułu działalności na rzecz praw człowieka
- w części przekazanej jako darowizna przez
podatników, którzy otrzymali te nagrody, na rzecz
instytucji realizującej cele określone w art. 4 ustawy o
działalności pożytku publicznego, z zastrzeżeniem
ust. 31;
133) premia termomodernizacyjna, premia
remontowa i premia kompensacyjna uzyskane na
podstawie ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o
wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz. U. Nr
223, poz. 1459 oraz z 2009 r. Nr 157, poz. 1241);
134) świadczenia pieniężne otrzymane na podstawie
ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o zadośćuczynieniu
rodzinom ofiar zbiorowych wystąpień wolnościowych
w latach 1956-1989 (Dz. U. Nr 91, poz. 741);
135) kwoty należności umorzonych na podstawie
ustawy z dnia 19 czerwca 2009 r. o pomocy państwa
w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych
udzielonych osobom, które utraciły pracę (Dz. U. Nr
115, poz. 964);
136) płatności na realizację projektów w ramach
programów finansowanych z udziałem środków
europejskich, otrzymane z Banku Gospodarstwa
Krajowego, z wyłączeniem płatności otrzymanych
przez wykonawców;
137) środki finansowe otrzymane przez uczestnika
projektu jako pomoc udzielona w ramach programu
finansowanego z udziałem środków europejskich, o
których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o
finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 oraz
z 2010 r. Nr 28, poz. 146);
138) kwoty finansowego wsparcia udzielanego na
podstawie ustawy z dnia 27 września 2013 r. o
pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania
przez młodych ludzi (Dz. U. poz. 1304);
139) kwoty zwrotu wydatków, o których mowa w art.
20 ust. 1 ustawy z dnia 27 września 2013 r. o pomocy
państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez
młodych ludzi;
140) kwota określona zgodnie z art. 27f ust. 8–10;
141) zwolnienie z opłaty za wydanie duplikatu Karty
Dużej Rodziny członkowi rodziny wielodzietnej na
podstawie ustawy z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie
Dużej Rodziny (Dz. U. poz.1863).
1a. Do przychodów pracowników tymczasowych, w
rozumieniu odrębnych przepisów, otrzymanych od
pracodawcy użytkownika ma zastosowanie ust. 1 pkt
11-11b, 13 i 16.
2. (uchylony).
2a. (uchylony).
3. (uchylony).
4. (uchylony).
5. (uchylony).
5a. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 63a,
przysługuje podatnikowi wyłącznie z tytułu dochodów
uzyskanych z działalności gospodarczej prowadzonej
na terenie strefy.
5b. W razie cofnięcia zezwolenia, o którym mowa w
ust. 1 pkt 63a, podatnik traci prawo do zwolnienia i
jest obowiązany do zapłaty podatku za cały okres
korzystania ze zwolnienia podatkowego.
5c. W razie wystąpienia okoliczności, o których mowa
w ust. 5b, podatnik jest obowiązany do zwiększenia
podstawy opodatkowania o kwotę dochodu, w
odniesieniu do którego utracił prawo do zwolnienia, a
w razie poniesienia straty do jej zmniejszenia o tę
kwotę - w rozliczeniu zaliczki za wybrany okres
wpłaty zaliczek, o którym mowa w art. 44, w którym
utracił to prawo, a gdy utrata prawa nastąpi w
ostatnim okresie wpłaty zaliczek danego roku
podatkowego - w zeznaniu rocznym.
5d. (uchylony).
6. (uchylony).
7. Za wydatki, o których mowa w ust. 1 pkt 36,
poniesione z tytułu prowadzenia szkoły niepublicznej
w rozumieniu przepisów o systemie oświaty, jeżeli nie
zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów,
uważa się wydatki na:
1) zakup stanowiących środki trwałe pomocy
dydaktycznych i innych urządzeń niezbędnych do
prowadzenia szkoły;
2) wydatki związane z organizowaniem wypoczynku
wakacyjnego uczniów, w części stanowiącej
wynagrodzenie personelu wychowawczego i obsługi,
jeżeli nie zostało pokryte przez wpłaty rodziców.
8. (uchylony).
9. (uchylony).
10. uchylony
11. (uchylony).
12. (uchylony).
13. Przepis ust. 1 pkt 16 lit. b stosuje się, jeżeli
otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do
kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione:
1) w celu osiągnięcia przychodów lub
2) w celu realizacji zadań organizacji i jednostek
organizacyjnych działających na podstawie
przepisów odrębnych ustaw, lub
3) przez organy (urzędy) władzy lub administracji
państwowej albo samorządowej oraz jednostki
organizacyjne im podległe lub przez nie
nadzorowane, lub
4) przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o
których mowa w art. 13 pkt 5, w związku z
wykonywaniem tych funkcji.
14. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 19, ma
zastosowanie do pracowników, których miejsce
zamieszkania jest położone poza miejscowością, w
której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie
korzysta z kosztów uzyskania przychodów
określonych w art. 22 ust. 2 pkt 3 i 4.
15. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 20, nie
ma zastosowania do wynagrodzenia:
1) pracownika odbywającego podróż służbową poza
granicami Rzeczypospolitej Polskiej;
2) pracownika w związku z jego pobytem poza
granicami Rzeczypospolitej Polskiej w celu udziału w
konflikcie zbrojnym lub dla wzmocnienia sił państwa
albo państw sojuszniczych, misji pokojowej, akcji
zapobieżenia aktom terroryzmu lub ich skutkom, a
także w związku z pełnieniem funkcji obserwatora w
misjach pokojowych organizacji międzynarodowych i
sił wielonarodowych, o ile otrzymuje świadczenia
zwolnione od podatku na podstawie ust. 1 pkt 83 lub
83a;
3) uzyskiwanego przez członka służby zagranicznej.
16. (uchylony).
17. (uchylony).
18. (uchylony).
19. Zwolnieniu, o którym mowa w ust. 1 pkt 122, nie
podlegają środki stanowiące zwrot wydatków
poniesionych na realizację zadania publicznego lub
przedsięwzięcia będącego przedmiotem umowy o
partnerstwie publiczno-prywatnym przez partnera
prywatnego lub za jego pośrednictwem oraz środki
przeznaczone na nabycie udziałów (akcji) w spółce
zawiązanej w celu realizacji umowy o partnerstwie
publiczno-prywatnym.
20. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 125, nie
ma zastosowania do świadczeń otrzymywanych na
podstawie stosunku pracy, pracy nakładczej lub na
podstawie umów będących podstawą uzyskiwania
przychodów zaliczonych do źródła, o którym mowa w
art. 10 ust. 1 pkt 2.
21. (uchylony).
22. (uchylony).
23. Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 6 i 6a, w
odniesieniu do wygranych uzyskanych w innym niż
Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii
Europejskiej lub w innym państwie należącym do
Europejskiego Obszaru Gospodarczego, stosuje się
pod warunkiem istnienia podstawy prawnej
wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego
opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów
międzynarodowych, których stroną jest
Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ
podatkowy informacji podatkowych od organu
podatkowego państwa, na którego terytorium loterie,
gry lub zakłady wzajemne są urządzane i
prowadzone.
24. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 46, nie
ma zastosowania do otrzymanych dochodów z tytułu
realizacji projektu w ramach umowy o współpracy
bliźniaczej (umowy twinningowej), zawartej na
podstawie prawa wspólnotowego, zgodnie z którą
instytucją wdrażającą jest instytucja polskiej
administracji publicznej.
25. Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w
ust. 1 pkt 131, uważa się:
1) wydatki poniesione na:
a) nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub
udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego
stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w
takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w
gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu
lub udziału w takim prawie, związanych z tym
budynkiem lub lokalem,
b) nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do
lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie,
prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni
mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c) nabycie gruntu pod budowę budynku
mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa
użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału
w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową
budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu
lub udziału w gruncie, prawa użytkowania
wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli
w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten
zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku
mieszkalnego,
d) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub
remont własnego budynku mieszkalnego, jego części
lub własnego lokalu mieszkalnego,
e) rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub
adaptację na cele mieszkalne własnego budynku
niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu
niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia
niemieszkalnego
- położonych w państwie członkowskim Unii
Europejskiej lub w innym państwie należącym do
Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w
Konfederacji Szwajcarskiej;
2) wydatki poniesione na:
a) spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego
kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika
przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego
zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c,
na cele określone w pkt 1,
b) spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego
kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika
przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego
zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c,
na spłatę kredytu (pożyczki), o którym mowa w lit. a,
c) spłatę każdego kolejnego kredytu (pożyczki) oraz
odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego
przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z
odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt
8 lit. a-c, na spłatę kredytu (pożyczki), o których
mowa w lit. a lub b
- w banku lub w spółdzielczej kasie
oszczędnościowo-kredytowej, mających siedzibę w
państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym
państwie należącym do Europejskiego Obszaru
Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, z
zastrzeżeniem ust. 29 i 30;
3) wartość otrzymanego w ramach odpłatnego zbycia
w drodze zamiany znajdującego się w państwie
członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie
należącym do Europejskiego Obszaru
Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej:
a) budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w
takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego
odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, lub
b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu
mieszkalnego, prawa do domu jednorodzinnego w
spółdzielni mieszkaniowej, lub udziału w tych
prawach, lub
c) gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania
wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie
przeznaczonych pod budowę budynku mieszkalnego,
w tym również gruntu lub udziału w gruncie albo
prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w
takim prawie z rozpoczętą budową budynku
mieszkalnego, lub
d) gruntu, udziału w gruncie albo prawa użytkowania
wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie,
związanych z budynkiem lub lokalem wymienionym w
lit. a.
26. Przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie,
o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e, rozumie się
budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące
własność lub współwłasność podatnika lub do
którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze
własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu
jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub
udział w takich prawach.
27. W przypadku ponoszenia wydatków na cele
mieszkaniowe w innym niż Rzeczpospolita Polska
państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym
państwie należącym do Europejskiego Obszaru
Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej,
zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, stosuje
się pod warunkiem istnienia podstawy prawnej
wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego
opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów
międzynarodowych, których stroną jest
Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ
podatkowy informacji podatkowych od organu
podatkowego państwa, na którego terytorium
podatnik ponosi wydatki na cele mieszkaniowe.
28. Za wydatki, o których mowa w ust. 25, nie uważa
się wydatków poniesionych na:
1) nabycie gruntu lub udziału w gruncie, prawa
wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim
prawie, budynku, jego części lub udziału w budynku,
lub
2) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę,
adaptację lub remont budynku albo jego części
- przeznaczonych na cele rekreacyjne.
29. W przypadku gdy kredyt (pożyczka), o którym
mowa w ust. 25 pkt 2 lit. a-c, stanowi część kredytu
(pożyczki) przeznaczonego na spłatę również innych
niż wymienione w tych przepisach zobowiązań
kredytowych (pożyczkowych) podatnika, za wydatki
poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131,
uważa się wydatki przypadające na spłatę kredytu
(pożyczki) określonego w ust. 25 pkt 2 lit a-c oraz
zapłacone odsetki od tej części kredytu (pożyczki),
która proporcjonalnie przypada na spłatę kredytu
(pożyczki), o których mowa w ust. 25 pkt 2 lit. a-c.
30. Przepis ust. 1 pkt 131 nie ma zastosowania do tej
części wydatków, o których mowa w ust. 25 pkt 2,
które podatnik uwzględnił korzystając z ulg
podatkowych, w rozumieniu Ordynacji podatkowej,
przy opodatkowaniu podatkiem dochodowym oraz do
tej części wydatków, o których mowa w ust. 25 pkt 2,
którymi sfinansowane zostały wydatki określone w
ust. 25 pkt 1, uwzględnione przez podatnika
korzystającego z ulg podatkowych, w rozumieniu
Ordynacji podatkowej, przy opodatkowaniu
podatkiem dochodowym.
31. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 132,
stosuje się, jeżeli:
1) wysokość nagrody przekazanej na rzecz instytucji
realizującej cele, o których mowa w art. 4 ustawy o
działalności pożytku publicznego, jest
udokumentowana dowodem wpłaty na rachunek
bankowy obdarowanej instytucji, a w przypadku
nagrody innej niż pieniężna - dokumentem, z którego
wynika wartość przekazanej nagrody, oraz
oświadczeniem obdarowanej instytucji o jej przyjęciu;
2) nagroda, o której mowa w pkt 1, została
przekazana najpóźniej do dnia upływu terminu dla
złożenia zeznania podatkowego, o którym mowa w
art. 45 ust. 1, składanego za rok podatkowy, w którym
otrzymano nagrodę.
32. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 136, nie
ma zastosowania do przychodów określonych w art.
12 ust. 1.
33. Przez pracownicze programy emerytalne rozumie
się pracownicze programy emerytalne utworzone i
działające w oparciu o przepisy dotyczące
pracowniczych programów emerytalnych
obowiązujące w państwach członkowskich Unii
Europejskiej lub w innych państwach należących do
Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w
Konfederacji Szwajcarskiej.
34. Osoba, o której mowa w ust. 1 pkt 117a, jest
obowiązana złożyć świadczeniodawcy pisemne
oświadczenie o uprawnieniu i pobieraniu świadczenia
z pomocy społecznej lub zasiłku rodzinnego, na
zasadach określonych odpowiednio w przepisach o
pomocy społecznej oraz w przepisach o
świadczeniach rodzinnych, podając imię i nazwisko,
adres zamieszkania, numer PESEL oraz numer
decyzji, na podstawie której osoba ta pobiera
świadczenie z pomocy społecznej lub zasiłek
rodzinny.