Przejęcie funduszu świadczeń socjalnych

Gazeta Prawna Nr 215 (2085) wtorek, 6 listopada 2007 r. >
Tygodnik Prawa Gospodarczego
ANALIZA EKSPERTA
Przejęcie funduszu świadczeń socjalnych
W przypadku przejęć spółek handlowych moŜe dojść do równoległego przejęcia
pracowników. Na tym tle pojawia się wiele trudnych zagadnień prawnych.
Interesująca jest przykładowo racjonalność przepisów ustawy o zakładowym
funduszu świadczeń socjalnych (dalej ustawa) w zakresie przejęcia zakładowego
funduszu świadczeń socjalnych w związku z przejęciem części zakładu pracy.
Ustawa określa w art. 7 ust. 3 generalną regułę, iŜ w razie przejścia całego zakładu
pracy w trybie art. 231 kodeksu pracy na pracodawcę zobowiązanego do tworzenia
funduszu, pracodawca ten przejmuje środki pienięŜne, naleŜności i zobowiązania z
funduszu pracodawcy przekazującego. Taka regulacja wydaje się racjonalna,
poniewaŜ umoŜliwia proste przesunięcie środków z jednego funduszu do drugiego w
Bogusław Kapłon, radca prawny,
ślad za przejmowanymi pracownikami. Nowy pracodawca przejmuje teŜ naleŜności i
partner w kancelarii Domański
zobowiązania funduszu, przez co zapewniona jest nie tylko automatyczna zmiana w
Zakrzewski Palinka
indywidualnych stosunkach pracy, ale równieŜ swoista sukcesja działalności
socjalnej pracodawcy. Ustawa nakłada na podstawie art. 7 ust. 3a taki sam
obowiązek (przejęcie środków, naleŜności i zobowiązań funduszu) na pracodawcę przejmującego, który nie jest zobowiązany
do tworzenia funduszu. Uzasadnienie tych przepisów wydaje się proste; jeśli pracodawca przejmuje pracowników z zakładu
pracy, w którym z uwagi na liczbę zatrudnionych (podstawowe kryterium tworzenia funduszu) musiał być utworzony fundusz,
to z tego samego powodu (liczba zatrudnionych u przejmującego po transakcji) nowy pracodawca staje się zobowiązany do
utworzenia funduszu.
Tak jasnych regulacji brakuje w ustawie co do przejęcia części zakładu pracy. OtóŜ zgodnie z art. 7 ust. 3b ustawy, w razie
przejścia części zakładu pracy w trybie art. 231 kodeksu pracy na pracodawcę zobowiązanego do tworzenia funduszu,
fundusz pracodawcy przejmującego zwiększa się, w części przypadającej na liczbę przejmowanych pracowników, o
równowartość środków pienięŜnych funduszu pracodawcy przekazującego. Pojawia się pytanie o racjonalność takiej
regulacji. Oznacza ona bowiem po pierwsze, Ŝe odmiennie od przejęcia całego zakładu pracy, w przypadku przejęcia części
zakładu nie zachodzi przekazanie środków funduszu socjalnego, tylko zwiększenie funduszu pracodawcy przejmującego - jak
naleŜy rozumieć, ze środków własnych pracodawcy przejmującego. Po drugie - pracodawca przejmujący część zakładu pracy
nie musi przejmować naleŜności i zobowiązań funduszu (jak to jest w przypadku przejęcia całego zakładu pracy). Z punktu
widzenia interesów pracowników dochodzi więc tu do zasadniczej róŜnicy między przejęciem całego albo części zakładu
pracy, niedającej się uzasadnić w racjonalny sposób. Po trzecie wreszcie, ustawa nie reguluje w ogóle kwestii przejścia
części zakładu pracy na pracodawcę niezobowiązanego do tworzenia funduszu. Choćby więc przejął on taką liczbę
pracowników części zakładu pracy, która w normalnej sytuacji uzasadniałaby utworzenie funduszu, nie moŜe on nie tylko
zwiększyć funduszu (co jest oczywiste, skoro go nie ma), ale równieŜ przejąć odpowiedniej części starego funduszu, co
byłoby najprostszym rozwiązaniem. Oczywiście po zakończeniu transakcji zastosowanie będą tu miały ogólne zasady
tworzenia funduszu (kryterium liczebności załogi), ale oznacza to, Ŝe ustawodawca pozbawił takiego pracodawcę moŜliwości
płynnego przejęcia i środków, i funkcji socjalnych związanych z przejętą częścią zakładu pracy (takich, jakie ma pracodawca
przejmujący cały zakład pracy). Taka regulacja ustawy w zakresie przejścia części zakładu pracy wydaje się nieracjonalna i
zbyt utrudniająca działanie zarówno pracodawcy przejmującemu, jak i związkom zawodowym i pracownikom.
BOGUSŁAW KAPŁON
radca prawny, partner w kancelarii Domański Zakrzewski Palinka
PODSTAWA PRAWNA
■ Ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).
■ Ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm.).