Elementy aktywne
Transkrypt
Elementy aktywne
Postawy sprzętowe budowania sieci światłowodowych cz. 2. elementy aktywne • • • • nadajniki odbiorniki wzmacniacze i konwertery optyczne rutery i przełączniki optyczne Prezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. Niniejsze opracowanie chronione jest prawem autorskim. Wykorzystanie niekomercyjne dozwolone pod warunkiem podania źródła. © Sergiusz Patela 1998-2000 Optyczna moc wyjściowa (mW) Źródła światła – charakterystyka użytkowa nachylenie = współczynnik modulacji (mW/mA) zmodulowany optyczny sygnał wyjściowy P Ith Io Prąd wejściowy (mA) Charakterystyka diody laserowej Ze względu na liniową zależność P(I) diody laserowe są chętniej stosowane niż diody luminescencyjne. Wśród laserów najlepsze parametry uzyskują konstrukcje DFB i DBF Laser pracuje w liniowym zakresie modulacji prąd-moc. Efektywność modulacji określa nachylenie prostej (typowo 0,2 mW/mA). © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 2 Źródła światła w technice światłowodowej • Diody luminescencyjne (LED) światło monochromatyczne • Lasery półprzewodnikowe (LD) światło monochromatyczne, spójne i skolimowane © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 3 Diody luminescencyjne (LED) • diody powierzchniowe Powierzchniowa dioda LED Charakterystyka emisji • diody krawędziowe Krawędziowa dioda LED • diody RCE (resonance cavity enhanced) LED © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe Charakterystyka emisji 4 Konstrukcja diody LED 125 µm Światłowód wielomodowy Elektroda ujemna Żywica epoksydowa podłoże GaAs typu N Obszar aktywny emitujący światło GaAs typu P SiO2 Elektroda dodatnia i heat sink 50 µm 150 µm Dioda luminescencyjna LED © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 5 Lasery półprzewodnikowe (LD) Zasada pracy lasera - podstawowe zjawiska • absorpcja • emisja spontaniczne • emisja wymuszona • stan metastabilny • pompowanie (optyczne, prądowe) • inwersja obsadzeń • rezonator (optyczne sprzężenie zwrotne) © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 6 Konstrukcje laserów półprzewodnikowych Klasyfikacja ze względu na rodzaj zwierciadeł • lasery F-P • lasery z selektywnymi zwierciadłami Bragga (DFB, DBR, VCSEL) Klasyfikacja laserów ze względu na rodzaj heterostruktury • 1. Homostruktura, prąd krawędziowy (300K) 30000-50000 A/cm2 2. Pojedyncza heterostruktura. (300K) 6000-8000 A/cm2 3. Podwójna heterostruktura (300K) 500 A/cm2. 4. GRINSCH (Graded-index separate confinement heterostructure), prąd kr. ~30mA Klasyfikacja ze względu na kierunek emisji wiązki • lasery krawędziowe • lasery VCSEL © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 7 DFB laser schematic Λ DFB (distributed feedback) 3 µm GaAs 3 µm Al 0.3 Ga0.7 As substrate GaAs Bragg condition: 2 Λ = ν λ, ν = 1, 2, 3, ... where: λ = λo/nświatłow efficient reflection only for λo = 2 Λ nświatłow/ν © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 8 Konstrukcja lasera półprzewodnikowego wiązka eliptyczna lasera krawędziowego wiązka kołowa lasera VCSEL © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 9 VCSEL Laser © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 10 Porównanie właściwości laserów półprzewodnikowych i diod luminescencyjnych Cecha lub parametr LED Dioda Laserowa Mechanizm rekombinacji promienistej Faza promieniowania Liniowość wiązki 665 nm 800-930 nm 1300, 1550 nm Szerokość spektralna Emisja spontaniczna Emisja wymuszona Niekoherentna Dowolna GaAsP Ga1-x AlxAs InGaAsP ∆λ≈ 1.45 λ2 kT λ [mm], kT [eV], k = stała Boltzmana, T = temperatura złącza dziesiątki nm dioda powierzchniowa, 100 nm dioda krawędziowa, 60 -80 nm Zależność pasma modulacji i mocy: Pasmo rośnie kosztem mocy Koherentna Liniowa GaAlAs Ga1-x AlxAs InGaAsP Szerokość spektralna, GaAlAs Szerokość spektralna, InGaAsP Inne ważne parametry Czas życia Efekty termiczne 10 5 - 10 8 godzin Długość fali rośnie 0.6 nm/ °C Czas narostu Moc wyjściowa Modulacja 1 - 100 ns 10 - 50 (LED mocy) mW 3 Mhz - 350 Mhz < 1.5 nm 0.1 do 10 nm Prąd graniczny:, L. heterozłączowy, Index guided: 10 - 30 mA L. homozłączowy, Gain guided: 60 - 150 mA 10 5 godzin Długość fali zmienia sięo 0.25 nm/ °C Prąd graniczny rośnie o 0.5mA/°C < 1 - 10 ns 1 - 1000 mW > 350 Mhz Przyjmuje się, że czas narostu i pasmo związane są zależnością BW = .35 / rise time. Dla związku Ga1-x AlxAs x zmienia się od 0 do 1 © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 11 Lasery półprzewodnikowe w systemach WDM Parametry pracy lasera • szerokość linii widmowej • stabilność częstotliwości (długości fali) • liczba modów podłużnych Dla laserów strojonych • zakres strojenia • szybkość przestrajania Metody strojenia lasera • mechaniczna - dodatkowy strojony rezonator F-P o zmiennej długości • akustooptyczna lub elektrooptyczna • strojenie prądem wstrzykiwania • linijki laserów emitujących fale o różnej długości © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 12 Zestawienie metod strojenia laserów Metoda strojenia Zakres strojenia [nm] Szybkość przestrajania Mechaniczna (zewnętrzny rezonator) 500 1-10 ms Akustooptyczna 83 10 µs Elektrooptyczna 7 1-10 ns Wstrzykiwanie prądu (DFB, DBR) 10 1-10 ns © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 13 Characteristics of semiconductor CW laser diodes 5 2.0 1.0 2 0.5 intensity 3 Power [W] 4 1.5 Voltage [V] 1.0 0.5 FWHM = 2 nm 1 0.0 0 0 2 4 6 0.0 800 Current [A] 805 810 wavelength [nm] 815 Intensity 1.0 Perpend. 40 deg. 0.5 Parallel 10 deg. 0.0 -60 -60 -60 -60 -60 -60 -60 Angle (degrees) © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 14 Charakterystyka spektralna (widmo) lasera półprzew. FWHM 100 Linia cenralna % intensywności 75 50 25 1292 1296 1300 1304 1308 Długość fali (nm) © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 15 Migotanie linii lasera 5 10 6 4 4 3 2 0 2 -2 -4 1 -6 -8 Zmiana częstotliwości (GHz) Moc wyjściowa )mW) 8 -10 010 20 30 40 50 prąd (mA) © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 16 10 Base-F, MDI. Parametry nadajnika Parametr Długość fali —min. —max. Szerokość spektralna (FWHM) Współczynnik modulacji Spoczynkowy sygnał optyczny (amplituda) Czas narostu i opadania sygnału optycznego —max.(dane) —min.(dane) —max. różnica (dane) —max.(spoczynkowe) —min.(spoczynkowe) —max. różnica (spoczynkowe) Impuls optyczny —overshoot —undershoot Impuls optyczny – jitter krawędzi —dodatkowy, obwód DO do MDI —całkowity na MDI (dane) —całkowity na MDI (dane) Dystorsja cyklu pracy impulsu optyczny —dane —dystorsja Średnia moc nadajnika optycznego —min. —max. © Sergiusz Patela 1997-2000 Jedn. 10BASE-FP 10BASE-FB 10BASE-FL nm nm nm dB dBm 800 910 <75 =<13 =<57 800 910 <75 =<13 800 910 <75 =<13 ns ns ns ns ns ns 10 2 3 N/A N/A N/A 10 0 3 10 0 3 10 0 3 25 0 25 % % 5 5 25 10 25 10 ns ns ns N/A ±1 N/A N/A ±2 ±2 ±2 ±4 N/A ns ns ±1 N/A ±2.5 ±2.5 ±2.5 ±50.0 dBm dBm –15 –11 –20 –12 –20 –12 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 17 Parametry fali elektromagnetycznej podlegające modulacji Eo - amplituda Φ - faza P - polaryzacja λ (ω) - długość fali (częstotliwość) © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 18 Podstawowe typy modulatorów światłowodowych modulator elektroabsorpcyjny modulator Macha-Zehndera sygnał sygnał sprzęgacz X sygnał sprzęgacz kierunkowy sygnał modulator akustooptyczny - dyfrakcyjny sygnał modulator mikromechaniczny sygnał promień w światłowodzie planarnym © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 20 Typowe parametry modulatorów światłowodowych Parametr Pasmo Robocza długość fali Straty Straty odbiciowe (ORL) Maksymalna prowadzona moc optyczna Wsp. ekstynkcji Efektywność modulacji fazy Włókno światłowodowe Warunki pracy * ** Wartość 2,5 (20) Wybrane okno telekomunikacyjne (1300, 1500) 5 >40 <100 >20 ≤1 standard SM lub PM standard lub “typowe laboratoryjne” Jednostka GHz nm dB dB mW dB Rad/V Interferometr Macha-Zehndera © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 21 Detekcja Metody detekcji • bezpośrednia (brak selektywności λ) • koherentna (wymaga stosowania precyzyjnego oscylatora lokalnego) © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 22 Fotodetektor Prąd wyjściowy (mA) Przetwornik światło - prąd. W detektorze sygnał optyczny z linii światłowodowej przetwarzany jest na prąd. Odpowiedź detektorów w systemach światłowodowych jest liniowa. nachylenie = czułość (mA/mW) P Optyczna moc wejściowa (mW) Odpowiedź detektora światłowodowego. Nachylenie (czułość) ~0.9 mA/mW © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 23 Elementy składowe układu detekcji sygnał optyczny wzmacniacz Filtr dolnoprzep. Fotodioda Zasilacz Detektor (front-end) © Sergiusz Patela 1997-2000 Układ decyzyjny dane Synchronizacja (clock recovery) ARW. Kanał liniowy Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe Regeneracja sygnału 24 Światłowodowa dioda PIN Pokrycie antyrefleksyjne Rdzeń włókna Pokrycie włókna Padające światło Kontakt metalowy (-) Obszar P+ Elektron Obszar samoistny Dziura Elektron - Dziura Obszar N+ Kontakt metalowy (+) Dioda PIN tworzona jest przez trzy obszary półprzewodnika: p, samoistny (i) oraz n © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 25 Dioda lawinowa (APD) - konstrukcja światłowodowa Rdzeń włókna Pokrycie włókna Pokrycie antyrefleksyjne Padające światło Kontakt metalowy (+) Obszar N+ Pole elektryczne P region Obszar P+ Kontakt metalowy (-) APD - fotodioda, która wykazuje wewnętrzne wzmocnienie, realizowane przez lawinowe powielanie nośników w obszarze złącza. © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 26 Czułość spektralna fotodiody krzemowej 0.7 UV VIS NIR Czułość [A/W] 0.6 0.5 0.4 Blue+ 0.3 0.2 Standard silicon photodiode UV+ 0.1 0 200 300 400 500 600 700 800 900 1000 1100 Wavelength [nm] © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 27 Czułość detektora w W i dBm Power1E-7 [W] 1E-8 -40 Power Diody PIN -50 APD 1E-9 -60 1E-10 -70 SNR = 5 BER = 10-9 Photomultiplier 500 nm, Quantum eff. 25% 1E-11 -80 -90 1E-12 1E-13 10k [dBm] 100k 1M 10M 100M 1G Częstotliwość [Hz] © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 28 10 Base-F, MDI Parametry odbiornika Parametr Średnia moc optyczna na odbiornika —min. —max. MAU jitter krawędzi impulsu optycz. (dane) —rejestrowany na MDI —dodany, MDI do obwodu DI —całkowity dla obwodu DI (MAU AUI) Czasy narostu i opadania impulsu optyczn. —max.(dane) —min.(dane) —max. różnica (dane) —max.(spoczynkowe) —min.(spoczynkowe) —max. różnica (spoczynkowe) © Sergiusz Patela 1997-2000 Jedn. 10BASE-FP 10BASE-FB 10BASE-FL dBm dBm –41 –27 –32.5 –12.0 –32.5 –12.0 ns ns ns ±4.5 N/A N/A ±2.0 N/A ±6.5 ±6.5 ±8.5 ±15.0 ns ns ns ns ns ns 18.5 2.0 3.0 N/A N/A N/A 31.5 0.0 3.0 31.5 0.0 3.0 31.5 0.0 3.0 41.0 0.0 25.0 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 29 Filtry optyczne Parametry filtrów • szerokość połówkowa linii (∆f) • dostępny zakres widmowy (FSR) • finezja = FSR/ ∆f Rodzaje filtrów strojonych • Etalon • Łańcuch modulatorów MZ • Filtry akustooptyczne • Filtry elektrooptyczne • Filtry ciekłokrystaliczne FP Rodzaje filtrów stałych • Siatkowy (siatka dyfrakcyjna) • Światłowodowy filtr Bragga • Cienkowarstwowe filtry interferencyjne © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 30 Parametry strojonych filtrów optycznych Rodzaj filtru Zakres strojenia [nm] Szybkość przestrajania Rezonator Fabry-Perota 500 1-10 ms Akustooptyczny 25 10 µs Elektrooptyczny 16 1-10 ns Ciekłokrystaliczny FP 30 1-10 µs © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 31 Wzmacniacze optyczne Sygnał w łączach światłowodowych wymaga regeneracji • 1R - tylko wzmocnienie - rozwiązanie optycznie przejrzyste, niezależne od długości fali, i szybkości transmisji • 2R - wzmocnienie, odtworzenie kształtu impulsu wykorzystanego następnie do bezpośredniej modulacji lasera • 3R - wzmocnienie, odtworzenie kształtu, synchronizacja współczesne sieci SDH Zasada pracy wzmacniacza: • pompowanie optyczne • inwersja obsadzeń • emisja wymuszona Konstrukcja oparta o światłowody domieszkowane atomami ziem rzadkich (erb, prazeodym) © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 32 Podstawowe parametry wzmacniaczy optycznych • wzmocnienie (stosunek mocy wejściowej do wyjściowej) • pasmo wzmocnienia (zakres długości fal obejmowanych efektem wzmocnienia) • nasycenie wzmocnienia (moc wyjściowa powyżej której nie rejestrujemy wzrostu mocy) • Czułość polaryzacyjna (zależność wzmocnienia od polaryzacji, TE, TM) • Szum ASE (wynik spontanicznej emisji fotonów w obszarze wzmacniacza) Podstawowe typy stosowanych wzmacniaczy: • półprzewodnikowy wzmacniacz laserowy • Wzmacniacz na domieszkowanym światłowodzie (EDFA 1550nm, PDFA1320nm) • wzmacniacz Ramana © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 33 Wzmacniacz EDFA Wejście optyczne Sprzęgacz Włókno domieszkowane Er3+ Pompa laserowa Wyjście optyczne 25 dB 40 nm Ampl. 1.55 Długość fali [µm] © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 34 Konstrukcja wzmacniacza SOA Struktura diody laserowej Pokrycie antyodbiciowe Włókno z przewężeniem światłowód Włókno z przewężeniem © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 35 Konstrukcja wzmacniacza Ramana Optical fibre Sygnał wejściowy Sygnał Wyjściowy Pompa laserowa (pompowanie współbieżne) Pompa laserowa (pompowanie przeciwbieżne) Wzmacnianie Ramana prowadzone może być prowadzone w standardowym włóknie światłowodowym. Określane jest zazwyczaj jako wzmacnianie “o stałych rozłożonych” — odbywa się na całej długości propagacji, a nie lokalnie jak we wzmacniaczu EDFA. © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 36 Porównanie parametrów wzmacniaczy optycznych Typ wzmacniacza Zakres pracy Pasmo wzmocnienia Wzmocnienie Półprzewodnikowy Dowolny 40 nm 25 dB EDFA 1525-1560 nm 35 nm 25-51 dB PDFFA 1280-1330 50 nm 20-40 dB © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 37 Moc Zadanie: utrzymać właściwy poziom mocy w sieci (stosunek sygnał/szum) Zadania wzmacniaczy: • wzmocnienie mocy nadajnika (power booster) • przedwzmacniacz odbiornika • wzmacniacz liniowy Zadanie wzmacniacza Power booster Przedwzmacniacz Wzmacniacz liniowy © Sergiusz Patela 1997-2000 Wzmocnienie Srednie Duze Duze Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe Szum Sredni Maly Maly Moc wyjsciowa Duza Srednia Duza 38 Przełączniki proporcjonalne i logiczne Klasy przyrządów przełączających: • proporcjonalne (relational devices) - utrzymują stały stosunek mocy Wy/We bez względu na zawartość transmisji. Zaleta/wada: nie mamy wpływu na zawartość transmisji. • logiczne (logical devices) - stan przełącznika (on-off) jest kontrolowany przez zawartość przesyłanych pakietów. Szybkość przełączania jest porównywalna z szybkością transmisji. Zastosowanie: • przełączniki względne (relational devices) - ruting, przełączanie sieci (komutacja łączy) • logiczne (logical devices) - komutacja pakietów. © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 39 Przełączniki proporcjonalne V sprzęgacz kierunkowy (2x2) +V -V Sprzęgacz delta-beta (Reversed delta-beta coupler) V Przełącznik ze sprzęgaczem X Inne rozwiązania: przełączniki opto-mechaniczne i termo-optyczne © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 41 Przełączniki logiczne Optyczne wzmacniacze bramkujące © Sergiusz Patela 1997-2000 Sieci światłowodowe - podstawy sprzętowe 42