Wprowadzenie
Transkrypt
Wprowadzenie
Światłowody II Właściwości i zastosowania światłowodów Wprowadzenie Uwaga: Wykład zawiera podsumowanie wiadomości z wykładu Światłowody I Prezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. Niniejsze opracowanie chronione jest prawem autorskim. Wykorzystanie niekomercyjne dozwolone pod warunkiem podania źródła. © Sergiusz Patela 1998-2004 Schemat systemu światłowodowego Źródło światła (nadajnik) „szum” Detektor światła (odbiornik) Elektryczny sygnał wyjściowy Elektryczny sygnał wejściowy © Sergiusz Patela 1998-2004 Światłowód Swiatłowody II - Wprowadzenie 2 Jak działa światłowód? Efekty i zjawiska, które należy uwzględnić aby w pełni zrozumieć zasadę działania i możliwości światłowodu: • Częstotliwość światła Światło to fala elektromagnetyczna o częstotliwości 3x1014Hz, (prawie milion GHz). • Całkowite wewnętrzne odbicie i bardzo małe tłumienie materiału W światłowodach sygnał może rozchodzić się bez regeneracji na znaczne odległości • Falowa natura światła (interferencja) i mody światłowodu Budowę światłowodu i wiele jego podstawowych parametrów można wyjaśnić tylko uwzględniając fakt, że światło to fala elektromagnetyczna rozchodząca się w falowodzie o małych wymiarach poprzecznych. © Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 3 Nietelekomunikacyjne zastosowania światłowodów 1. Medycyna: optyczne prowadnice mocy optycznej (chirurgia laserowa), wzierniki(endoskopia) 2. Przemysł samochodowy: niezawodna transmisja danych, wyświetlacze, oświetlacze 3. Czujniki np. Lab-on-a-chip 4. Układy połączeń optycznych, optyczne szyny transmisji danych (tzw. Optical bakcplane) © Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 4 Włókno - całkowite wewnętrzne odbicie Całkowite wewnętrzne odbicie Średnica rdzenia światłowodu: 10 do 50 mm na długości 1 m daje około 10 000 odbić. Przy współczynniku odbicia 99% doprowadzi to do do wytłumienia sygnału w stosunku 0.9910 000 = 10-44 • Podać prawo Sneliusa, • zdefiniować kąt graniczny, • podać metodę obliczenia kąta granicznego dla granicy szkło-powietrze © Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 5 10 zalet włókien światłowodowych 1. Ogromna pojemność informacyjna pojedynczego włókna 2. Małe straty = zdolność przesyłania sygnałów na znaczne odległości 3. Całkowita niewrażliwość na zakłócenia elektromagnetyczne 4. Mała waga 5. Małe wymiary 6. Bezpieczeństwo pracy (brak iskrzenia) 7. Utrudniony (prawie niemożliwy) podsłuch przesyłanych danych. 8. Względnie niski koszt (i ciągle spada) 9. Duża niezawodność (poprawnie zainstalowanych łączy światłowodowych) 10 Prostota obsługi. © Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 6 Krótka historia fotoniki 1876 - Aleksander Graham Bell wynalazł (1880 opatentował) fototelefon. Urządzenie pozwalało komunikować się na odległość 200 m. 1890 - efekt światłowodowy w dielektrykach, Lord Tyndal 1910 - badania i prace teoretyczne nad światłowodami, Lord Rayleigh (Hondros, Debye 1910) 1957 - Wynalezienie lasera (Schawlow, Townes, 1958) 1962 Impulsowy laser GaAs (Hall i in., Nathan i in. 1962) 1965 - propozycja stosowania światłowodów gradientowych w telekomunikacji (Miller 1965) 1966 - Wskazanie, że szkła kwarcowe mogą być stosowane w telekomunikacji do wytwarzania światłowodów o małych stratach (Kao, Hockman 1966) 1968 Publikacja nt małych strat w bryłach topionego kwarcu (Kao, Davis 1968) 1968 Produkcja pierwszego światłowodu telekomunikacyjnego (Uchida i in. 1969) 1970 Produkcja włókna o stratach < 20 dB/km, Corning Glass Company (Kapron i in. 1970) 1985 Opracowanie wzmacniacza światłowodowego (zespół na University of Southampton). Pompowanie laserem półprzewodnikowym = 650nm 3m włókna dało wzmocnienie 125 dB dla fali = 1.55 m. 1998 < Wprowadzenie systemów WDM, włókna plastikowe? © Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 7 Klasyfikacja światłowodów Klasyfikacja (ze względu na strukturę światłowodu): włókniste - planarne szklane - plastikowe jednomodowe - wielomodowe planarne - paskowe, ... skokowe - gradientowe standardowe - specjalne Inny typ klasyfikacji - ze względu na zastosowanie: telekom, datakom czujniki obrazowody, wzierniki oświetlenie, zdobnictwo © Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 8 Podstawowe właściwości światłowodów przypomnienie i krótkie podsumowanie •Równania Maxwella • Równanie falowe •Równania modowe i właściwości modowe •Tłumienie •Dyspersja © Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 9 Podstawowe parametry światłowodów - zestawienie • Optyczne (tłumienie, dyspersja, straty Fresnela, współczynnik załamania, różnica współczynników załamania rdzenia i płaszcza, apertura numeryczna, modowość, częstotliwość (grubość) znormalizowana V, grubość odcięcia modu (długość fali odcięcia), maksymalna moc prowadzona) • Geometryczne • Mechaniczne © Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 10 Podstawowe parametry światłowodów - dane Tłumienie [dB/km] włókna jednomodowe 1310nm 0,33-0,42 1550nm 0,18-0,25 włókna wielomodowe (gradientowe) 850nm 2,4-2,7 (50/125) 2,7-3,2 (62,5/125) 1300nm 0,5-0,8 0,6-0,9 Dyspersja chromatyczna włókien jednomodowych [ps/km.nm] 1285 - 1330 nm ≤ 3,5 1550nm ≤ 18 Pasmo transmisji włókien wielomodowych [MHz.km] 850nm 400-800 (50/125) 160-400 (62,5/125) 1300nm 400-1500 300-1200 © Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 11 Równania Maxwella r r ∂B ∇× E = − ∂t r r ∂D r ∇× H = +J ∂t r ∇⋅D = ρ r ∇⋅B = 0 gdzie: J = gęstość prądu [A/m2], ρ = gęstość ładunku [C/m3] r r r r D = ε E = ε0E + P r r r r B = µ H = µ0 H + M © Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 12 Równania falowe r r ∂ E 2 ∇ E − µε 2 = 0 ∂t r 2 r ∂ H 2 ∇ H − µε 2 = 0 ∂t 2 E y [ = E 0 y ( x ) e x p i (ω t − β z ) ∂ 2 E0 y ∂x © Sergiusz Patela 1998-2004 2 [ ] ] + k 2 − β 2 E0 y = 0 Swiatłowody II - Wprowadzenie 13 Równanie modowe światłowodu planarnego - mody TE 2k0 n f t cos(θ) − 2Φ s − 2Φ c = 2πm, m = 0,1,2,... Φc = Φc = © Sergiusz Patela 1998-2004 n 2f sin θ − nc2 Φs = n 2f − n 2f sin θ n 2f n 2f sin θ − nc2 nc2 n 2f − n 2f sin θ Φs = Swiatłowody II - Wprowadzenie n 2f sin θ − ns2 n 2f − n 2f sin θ n 2f n 2f sin θ − ns2 ns2 n 2f − n 2f sin θ 14 Wykres modowy: Neff lub kąt Krzywe modowe TE0 2.0 90 1.9 Neff 80 1.8 70 1.7 60 1.6 1.5 N eff = n f sin θ θ [ °] 50 0.2 0.4 0.6 d [ µ m] 0.8 1.0 Porównanie krzywych modowych kreślonych jako zależności Neff(d) i θ(d). nf = 2, ns = 1.5, nc = 1 © Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 15 Wykres modowy: TE i TM Krzywe modowe TE i TM nf=2., ns=1.5, nc=1. 2 Neff 1.9 1.8 1.7 1.6 1.5 0.2 0.4 0.6 0.8 1 d [um] Zależność efektywnego współczynnika od grubości warstwy dla trzech pierwszych modów TE i TM światłowodu planarnego © Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 16 Liczba modów we włóknie światłowodowym V2 N≈ 2 gdzie: V= 2⋅π⋅a 2 n1 − n22 λ 0 ( ) 1/ 2 = 2⋅π⋅a ⋅ NA λ 0 β k 0 − n2 neff − n2 b= = n1 − n2 n1 − n2 Grubość charakterystyczna Unormowana stała propagacji Przykład: Liczba modów w typowym światłowodzie wielomodowym 50/125 Promień a = 25 µm Apertura numeryczna NA = 0.20 Długość fali 1 µm V = 2 * 3.14 * 25 * 0.20 /1 = 31.4 N = (31.4)2 /2 493 © Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 17 Rozkłady pola elektrycznego dla trzech pierwszych modów światłowodu planarnego E 2 1 x -2 -1,5 -1 -0,5 0,5 1 -1 -2 ns = 1,5, nf = 2, nc = 1, λ = 633 nm © Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 18 Mody hybrydowe światłowodu włóknistego 1 HE 11 TM 01 TE 01 b EH 11 HE 31 HE 12 HE 21 1 © Sergiusz Patela 1998-2004 2 3 V 4 Swiatłowody II - Wprowadzenie 5 6 19 Mody LP światłowodu włóknistego 1 LP 01 LP 11 b LP 21 LP 02 1 © Sergiusz Patela 1998-2004 2 3 V 4 Swiatłowody II - Wprowadzenie 5 6 20 Dyspersja włókna Dyspersja → poszerzanie impulsu i ograniczenie pasma Rodzaje dyspersji • międzymodowa • materiałowa (chromatyczna) • własna (światłowodowa, wynik fluktuacji n, λ, a) • polaryzacyjna © Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 21 Propagacja różnych modów w światłowodzie skokowym t © Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 22 Dyspersja modowa Dyspersja [s] -6 1. 10 a -6 1. 10 b -7 1. 10 -8 1. 10 -9 1. 10 0.1 1 10. 100. Długość Światłowodu [km] Dyspersja modowa światłowodu wielomodowego. n1 = 1,54, NA = 0,2. a) wykres otrzymane ze wzoru, b) przykładowy wykres zmierzony. Dla włókna o długości (L) do 1 km dyspersja jest proporcjonalna do L, dla większych odległości dyspersja jest proporcjonalna do pierwiastka z L. © Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 23 Propagacja różnych modów w światłowodzie gradientowym t n1 − n2 ∆τ grad ∆ ≈ , ∆= skok 8 n1 ∆τ © Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 24 Propagacja w światłowodzie jednomodowym t © Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 25 Dyspersja chromatyczna i własna 30 Dyspersja materiałowa Dyspersja [ps/(km-nm)] 20 10 Dyspersja (całkowita) 0 -10 λZD Dyspersja światłowodowa -20 -30 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 Długość fali [µm] © Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 26 Dyspersja całkowita włókna n 1.54 20 n1 n2 n2 Dyspersja [ps/(km-nm)] d = ~9 µ m 10 Standardowa 125 µm Dyspersja płaska (DFF) 0 Dyspersja przesunięta (DSF) -10 -20 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 Długość fali [µm] © Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 27 r Okna telekomunikacyjne i generacje systemów światłowodowyc h TŁUMIENIE WŁÓKNA ZE SZKŁA KWARCOWEGO W FUNKCJI DLUGOŚCI FALI ŚWIATŁA 5 IV okno I okno 10 Tłumienie II okno 30 III okno 50 V okno? [dB/km] 3 1 0.5 0.3 0.1 0.6 0.8 1.0 1.2 1.4 1.6 1.8 [µm] Długosc fali © Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 28 Standardowe (ITU) okna transmisji • O-Band (1,260nm to 1,360nm), • E-Band (1,360nm to 1,460nm), • S-Band (1,460nm to 1,530nm), • C-Band (1,530nm to 1,565nm), • L-Band (1,565nm to 1,625nm) • U-Band (1,625nm to 1,675). • Pasmo nie zdefiniowane przez ITU, ale stosowane w sieciach światłowodowych - 850nm. © Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 29