karty ubezpieczenia społecznego stracił

Sygn. akt III RC 64/16
UZASADNIENIE
Powód J. M. wniósł o obniżenie alimentów na rzecz małoletniego syna I. W. - W., zasądzonych wyrokiem Sądu
Okręgowego w Olsztynie w sprawie VI RC 611/10, z kwoty po 450 złotych miesięcznie do kwoty po 150 złotych
miesięcznie.
W uzasadnieniu wskazał, że od wielu lat pozostaje bez zatrudnienia, pomimo rejestracji w Powiatowym Urzędzie Pracy
i chęci podjęcia pracy. Podał także, że jego stan zdrowia od dłuższego czasu jest zły. W ostatnim czasie powód uległ
wypadkowi drogowemu, konieczne było wykonanie zabiegu operacyjnego, jest on w trakcie leczenia. Wskazał, że skoro
jego była żona osiąga znaczne dochody, ma zagwarantowane warunki mieszkaniowe i pomoc rodziny, obniżenie kwoty
alimentów będzie zgodne z zasadami współżycia społecznego i przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Przedstawicielka ustawowa małoletniego pozwanego – A. W. wniosła o oddalenie powództwa w całości.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Wyrokiem z dnia 23 sierpnia 2010 r., sygn. akt VI RC 611/10, Sąd Okręgowy w Olsztynie rozwiązał przez rozwód
małżeństwo A. W. i J. M. z winy pozwanego (powoda w niniejszej sprawie). W pkt III Sąd zobowiązał strony do
ponoszenia kosztów wychowania i utrzymania małoletniego I. M. (obecnie: W.-W.) i z tego tytułu zasądził na jego
rzecz od J. M. alimenty po 450 złotych miesięcznie. Wyrok ten nie został zaskarżony i stał się prawomocny.
(dowód: wyrok SO w Olsztynie z 23.08.2010 r., k. 134 akt VI RC 611/10, decyzja Kierownika USC w S. z dnia 25
listopada 2015 r., k. 40)
W czasie wydawania powyższego wyroku powód zamieszkiwał u swojej matki, która prowadzi gospodarstwo rolne.
Powód pomagał jej w prowadzeniu gospodarstwa, w zamian otrzymując mieszkanie i wyżywienie. Był wtedy
bezrobotny, z prawem do zasiłku w wysokości 460 złotych brutto miesięcznie. We wcześniejszym okresie powód był
ochroniarzem, ale utracił licencję w związku ze spowodowaniem w dniu 27 października 2008 r. wypadku drogowego
w stanie nietrzeźwości, za co został prawomocnie skazany na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem wykonania na okres 2 lat. W 2009 roku powód podjął pracę w przedsiębiorstwie (...). Pracę stracił
w związku z nadużywaniem alkoholu, jednak nie został zwolniony dyscyplinarnie, gdyż był tam zatrudniony po
znajomości, dzięki pomocy swojej ówczesnej żony.
(dowód: zaświadczenie PUP S. z 06 maja 2010 r., k. 38 akt VI RC 611/10, protokół rozprawy z dnia 23.08.2010 r., k.
132-132v akt VI RC 611/10, przesłuchanie przedstawicielki ustawowej pozwanego, k. 75)
Od czasu orzeczenia rozwodu powód nie znalazł stałego zatrudnienia. W ramach umowy o pracę w 2013 r. pracował
jako pracownik fizyczny, co trwało jedynie przez kilka miesięcy. Od 27 maja 2013 r. pozostawał zarejestrowany jako
osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku, jednakże utracił ten status w związku z przebywaniem na zwolnieniu lekarskim
przez okres powyżej 90 dni. Powód nadal zamieszkuje u swojej matki, która prowadzi gospodarstwo rolne. Utrzymuje
się głównie dzięki jej pomocy. W okresie od 01 maja 2016 r. do 30 czerwca 2016 r. otrzymywał świadczenie z MOPS na
zakup żywności w kwocie 200 złotych miesięcznie, a także zasiłek okresowy w kwocie 267 zł. z powodu długotrwałej
choroby.
(dowód: zaświadczenie PUP S. z 22.02.2016 r., k. 12, przesłuchanie powoda, k. 74v, decyzje Wójta Gminy S. z dnia 20
maja 2016 r. nr PS. (...).1.173.2016 i nr PS. (...).2.1.2016, k. 86-89)
W dniu 07 stycznia 2016 r. na trasie S.-D. doszło do wypadku drogowego, w wyniku którego powód J. M. doznał
obrażeń ciała w postaci złamania kości strzałkowej lewej nogi. W czasie zdarzenia znajdował się w stanie nietrzeźwości,
mając 0,77 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu.
(dowód: wyrok Sądu Rejonowego w Szczytnie z dnia 30 czerwca 2016 r., sygn. akt II K 189/16, k. 99 akt II K 189/16,
protokół z przebiegu badania stanu trzeźwości, k. 7 akt II K 189/16)
W związku z urazem powoda przeprowadzony został zabieg operacyjny, który odbył się bez powikłań. Powód
został wypisany do domu w dniu 13 stycznia 2016 r. w stanie ogólnym dobrym. We wskazaniach dotyczących
dalszego leczenia zalecono, by powód chodził o kulach bez obciążenia lewej kończyny dolnej oraz by pozostawił ją
unieruchomioną w gipsie przez okres 5 tygodni.
(dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego z 13.01.2016 r., k. 13)
Powód od czasu orzeczenia rozwodu nadal nadużywa alkoholu, podejmowane próby leczenia odwykowego nie
przynoszą efektów.
(dowód: zeznania świadka E. W., k. 90, przesłuchanie przedstawicielki ustawowej pozwanego, k. 75)
Przedstawicielka ustawowa małoletniego pozwanego pracuje jako pracownik cywilny, osiągając dochód w wysokości
ok. 2.800 złotych miesięcznie, z czego potrącana jest kwota 555 zł tytułem pożyczki mieszkaniowej. W 2012 r. przeszła
operację kręgosłupa. Jest osobą niepełnosprawną w stopniu lekkim, stale korzysta z zabiegów rehabilitacyjnych w
Centrum Rehabilitacyjno-Edukacyjnym im. J. P. II w S.. Zamieszkuje z konkubentem, który osiąga porównywalny
dochód w kwocie ok. 3.000 złotych miesięcznie. Wymienieni spłacają kredyt mieszkaniowy w kwocie 239 tyś złotych,
przy czym wysokość miesięcznej raty wynosi 1.170,71 złotych.
Małoletni pozwany I. W. ukończył 9 lat. Chłopiec ma astygmatyzm, w związku z czym wymaga noszenia okularów.
Pozostaje także pod opieką ortodonty i w związku z wadą zgryzu będzie nosił aparat na zęby. Małoletni należy
do sekcji pływania w klubie sportowym (...) w S., za który opłata wynosi 70 zł. miesięcznie. Chłopiec uczestniczy
we wszystkich wycieczkach szkolnych, wyjazdach integracyjnych i uroczystościach klasowych, co jest związane z
ponoszeniem dodatkowych kosztów.
W dniu 10 maja 2016 r. małoletni pozwany upadł i doznał złamania lewego przedramienia. W związku z tym przebywał
w szpitalu, a następnie jego stan był konsultowany z lekarzem ortopedą.
Powód nie utrzymuje kontaktów z synem poza sporadycznymi rozmowami telefonicznymi, w żadnym zakresie nie
partycypuje w kosztach utrzymania pozwanego, od kilku lat nie płaci alimentów, alimenty z funduszu alimentacyjnego
matce pozwanego nie przysługują. W wyniku egzekucji komorniczej zostały zlicytowane dwie nieruchomości powoda
za łączną kwotę 6446,67 zł., zadłużenie z tytułu alimentów wynosi ponad 23 tyś zł.
(pismo Komornika k. 19, okoliczności bezsporne)
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.
Rozpatrując niniejszą sprawę Sąd oparł rozstrzygnięcie na dowodach w postaci dokumentów urzędowych
znajdujących się w aktach VI RC 611/10 Sądu Okręgowego w Olsztynie oraz II K 189/16 tutejszego Sądu, w postaci
prawomocnych orzeczeń, jak również protokołu rozprawy z dnia 23.08.2010 r., z którego wynikają oświadczenia
powoda co do jego sytuacji majątkowej na chwilę orzekania rozwodu. Dokumenty te zostały sporządzone w przepisanej
formie i przez kompetentne organy, dlatego korzystają z domniemania prawdziwości (art. 244 k.p.c.), wobec czego
Sąd dał im wiarę. Należało także oprzeć się na dokumentach prywatnych przedłożonych przez strony, których treść
nie była kwestionowana, jak również dowodzie z przesłuchania przedstawicielki ustawowej małoletnich pozwanych,
która opisała swoją sytuację majątkową i dochodową.
Nie zasługują na nadanie przymiotu wiarygodności wyjaśnienia powoda J. M., który twierdził, że jego sytuacja
majątkowa uległa znacznemu pogorszeniu od czasu wydania wyroku z dnia 23 sierpnia 2010 r. w sprawie VI RC
611/10. Ze zgromadzonego materiału dowodowego, a w szczególności dokumentów z akt wymienionej sprawy wynika,
że także w tej dacie powód pozostawał zarejestrowany jako osoba bezrobotna. Wymieniony miał wprawdzie prawo
do zasiłku, jednakże już w toku rozprawy rozwodowej deklarował, że utraci je we wrześniu 2010 r. Okoliczność ta
musiała zostać uwzględniona przy wydawaniu orzeczenia przez Sąd Okręgowy w Olsztynie przy ustalaniu wysokości
alimentów, tym bardziej że sam powód oświadczył, że nie będzie w stanie opłacać alimentów wyższych niż zasądzone
450 złotych miesięcznie. Także w dacie wyrokowania w sprawie VI RC 611/10 powód zamieszkiwał ze swoją matką i
pozostawał na jej utrzymaniu, w zamian za pomoc w prowadzeniu gospodarstwa rolnego.
Sąd nie dał także wiary powodowi w zakresie w jakim podnosił, że nie nadużywa alkoholu i spożywa go jedynie
sporadycznie. Twierdzenia te stoją w sprzeczności choćby z wynikami badania stanu trzeźwości powoda w dniu 07
stycznia 2016 r., z których wynika, że podczas wypadku, w wyniku którego doznał urazu kolana, znajdował się w
stanie nietrzeźwości. W tym kontekście za wiarygodne należało uznać zeznania E. W., z których wynika, że problem
alkoholowy powoda, w związku z którym w 2008 r. utracił pracę, pozostaje aktualny.
Zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest
w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego
utrzymania i wychowania. Art. 135 k.r.o. stanowi, iż zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych
potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonanie obowiązku
alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać także, w
całości lub części na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie.
Z powyższego przepisu wynika, że oboje rodzice mają obowiązek utrzymywania małoletniego dziecka, przy czym
obecnie A. W. wypełnia zarówno ponosząc wszystkie koszty utrzymania małoletniego syna stron jak własnymi
staraniami o utrzymanie i wychowanie syna..
Zgodnie z art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia
lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez pojęcie „stosunków” należy rozumieć okoliczności istotne
z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego jego zakresu (art. 133 i art. 135 k.r.o.).
Zmiana stosunków to istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do
alimentacji albo istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego. Skutkiem takich zmian jest
potrzeba skorygowania zakresu obowiązku alimentacyjnego (zob. wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 21
stycznia 2015 r., VI RCa 293/14, LEX nr 1646036).
Potrzeby małoletniego I. w trakcie ostatnich 6 lat nie uległy obniżeniu, a wręcz wzrosły. Chłopiec wszedł w tym okresie
w wiek szkolny, co jest związane ze znacznym zwiększeniem wydatków rodzica, z którym zamieszkuje. Pojawiły się
także problemy zdrowotne, takie jak astygmatyzm i wada zgryzu, które powodują konieczność ponoszenia dalszych
wydatków na utrzymanie dziecka oraz kosztów zajęć pozalekcyjnych. Sam J. M. nie twierdził zresztą, aby w zakresie
potrzeb małoletniego zaistniała jakakolwiek zmiana uzasadniająca obniżenie wysokości zasądzonych alimentów. W
związku z tym Sąd zgodnie z art. 321 § 1 k.p.c. nie wychodził poza podstawę faktyczną jego żądania, ograniczając się
do oceny obecnych możliwości zarobkowych powoda.
W ocenie Sądu sytuacja zarobkowa i majątkowa powoda od czasu wydania wyroku w sprawie VI RC 611/10 Sądu
Okręgowego w Olsztynie nie uległa zmianie. Wymieniony nadal zamieszkuje z matką, która zapewnia mu utrzymanie
dzięki dochodom osiąganym z prowadzenia gospodarstwa rolnego. Podkreślić należy, że dobra sytuacja majątkowa
matki powoda nie może znajdować bezpośredniego przełożenia na ocenę jego możliwości zarobkowych i majątkowych.
Jednakże pozwala ona na ocenę, że powód nie musi podejmować żadnych starań o uzyskanie zatrudnienia w celu
swojego utrzymania. Sytuacja ta odpowiada powodowi, który nie podejmuje realnych działań ukierunkowanych na
powrót do pracy zarobkowej, w tym leczenia odwykowego, po którym mógłby skuteczniej podjąć pracę zarobkową.
Fakt, że powód nie osiąga obecnie dochodów nie oznacza jeszcze, że jego możliwości w tym zakresie od 2010 r.
uległy obniżeniu. Sama okoliczność, że powód doznał urazu kolana w wypadku komunikacyjnym z dnia 09 stycznia
2016 r., nie wpłynęła w sposób istotny na jego możliwości zarobkowe. Wskazania wymaga, że wymieniony pozostaje
bez stałego zatrudnienia i na utrzymaniu matki od 2008 roku, kiedy to stracił pracę jako ochroniarz. Przez okres
blisko 8 lat powód nie podjął pracy, która umożliwiłaby mu nie tylko samodzielne utrzymywanie siebie, ale także
realizowanie obowiązku alimentacyjnego względem małoletniego dziecka. Gdyby powód w okresie przed 2016 r.
pozostawał zatrudniony, byłby obecnie uprawniony do uzyskiwania świadczeń z ubezpieczenia społecznego, tj. zasiłku
chorobowego, a następnie świadczenia rehabilitacyjnego. Obecna sytuacja powoda wynika z jego świadomego wyboru
i w ocenie Sądu nie ma podstaw do tego, by konsekwencje tego błędu ponosił obecnie jego małoletni syn I..
W ocenie Sądu uraz kolana, którego doznał powód, ma charakter jedynie przejściowy i z pewnością nie stanowi
przeszkody do podjęcia zatrudnienia. Powód nie próbował zresztą wykazać, aby doznany uraz powodował u
niego niezdolność do pracy. Przeszkodą w tym zakresie pozostaje tryb życia powoda, który realnie nie poszukuje
zatrudnienia i liczy wyłącznie na pomoc najbliższych mu osób, które dbają o jego utrzymanie.
Podnieść należy także, że powód nadal wydatkuje pieniądze na alkohol, a nawet nadużywa alkoholu, tak jak to
miało miejsce w dniu 07 stycznia 2016 r. Skoro udaje mu się uzyskiwać środki niezbędne do zaspokajania własnych
zbytkownych potrzeb, nie może się on skutecznie powoływać na utratę możliwości zarobkowych.
Ojciec małoletniego w żaden sposób nie uczestniczy w jego wychowaniu i rozwoju, a zatem przedstawicielka ustawowa
spełnia swój obowiązek alimentacyjny nie tylko poprzez osobiste starania o rozwój i wychowanie syna. Fakt, że A.
W. znajduje się obecnie w lepszej sytuacji zarobkowej i majątkowej od powoda w żadnym razie nie oznacza, że to na
niej w całości powinien spoczywać finansowy ciężar związany z utrzymaniem dziecka. Wymieniona pracuje, pomimo
własnych problemów ze zdrowiem, jednocześnie zapewnia swojej rodzinie godne warunki mieszkaniowe i na ten cel
zaciągnęła kredyt, którego spłata w miesięcznych ratach jest znacznym obciążeniem budżetu rodziny, jak również
ponosi inne koszty utrzymania i swojego leczenia. Przy jej stałych, choć niewysokich dochodach, nawet uwzględniając
udział w kosztach utrzymania jej partnera, nie jest to sytuacja materialna, która pozwalałaby na przerzucenie w całości
na nią kosztów utrzymania małoletniego syna stron.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów, orzeczono jak w sentencji wyroku.
ZARZĄDZENIE
1. (...),
2. (...)
3. (...)
S.,(...)