Słownik fizjoterapeuty 2

// 5 / 2 0 1 5
P O R A D Y,
P R A W O ,
Z A R Z Ą D Z A N I E
OPRACOWANIE: JAN SZCZEGIELNIAK, KATARZYNA BOGACZ
Słownik fizjoterapeuty
O
bserwowany w ostatnim czasie
dynamiczny rozwój dziedziny
fizjoterapii prowadzi nie tylko
do wprowadzenia nowoczesnych środków i metod usprawniania, ale także
do powstania nowych form przekazu,
w tym niestosowanego dotychczas
słownictwa. Prezentowany poniżej słownik przybliża Czytelnikowi słownictwo
używane najczęściej w metodach fizjoterapeutycznych, nie wskazując jednak
na zasadność i trafność jego stosowania.
Artrodeza szyjna – jest to sztywna
stabilizacja segmentu ruchowego kręgosłupa szyjnego. Polega na usunięciu uszkodzonego dysku z dostępem
przednim i wszczepieniu implantu (popularnie cage). Jest to sztywna klatka
węglowa lub polimerowa. Implant ten
jest nieruchomy i pozostaje w kręgosłupie do końca życia. Po takim zabiegu zalecane jest noszenie kołnierza
przez nawet 3 miesiące, w zależności
od wskazań.
Artroplastyka – zabieg polega na zastosowaniu sztucznej protezy krążka międzykręgowego wszczepianej
w miejsce po usunięciu chorego krążka międzykręgowego.
Artroplastyka szyjna – polega na
usunięciu uszkodzonego dysku, ale
zamiast sztywnego implantu stosuje
się sztuczną protezę, która pełni nie
tylko funkcje podporowe, ale też utrzymuje ruchomość kręgosłupa. Po takim
zabiegu nie ma wskazań do noszenia
kołnierza ani przeciwwskazań do wykonywania wszystkich ruchów w kręgosłupie szyjnym.
Dyscektomia endoskopowa – zabieg
różni się od klasycznej fenestracji tym,
że przez niewielkie nacięcie w skórze
wprowadzony zostaje endoskop, który nie tnie mięśni tylko je rozpycha
wzdłuż przebiegu włókien. Zabieg ten
jest mniej inwazyjny i wymaga krótszego pobytu w szpitalu.
Dyscektomia ze spondylodezą międzytrzonową (spondylodeza) – jest
to jedna z najczęściej wykonywanych
procedur w leczeniu choroby krążka
międzykręgowego. Operacja wykonywana w bardziej zaawansowanych
stadiach choroby, w sytuacji kiedy konieczne jest usunięcie znacznej części
dysku – często w przypadku degeneracyjnej choroby dyskowej. Zawsze też
wykonywane jest zespolenie sąsiednich trzonów kręgowych przy użyciu
implantu – czopa międzytrzonowego.
Fenestracja – metoda chirurgiczna polegająca na usunięciu fragmentu jądra
miażdżystego uciskającego struktury
nerwowe wewnątrz kanału kręgowego.
Zabieg polega na nacięciu skóry na poziomie uszkodzonego dysku, odsunięciu bądź nacięciu mięśni przykręgosłupowych, dostaniu się do łuku kręgu,
wycięciu w nim fragmentu kostnego
i przez ten otwór usunięciu uszkodzonego fragmentu dysku.
Laminektomia – „poszerzona” laminotomia. Pozwala na szerokie odbarczenie kanału kręgowego wraz
z otworami miedzykręgowymi. Ponieważ podczas zabiegu dochodzi do destabilizacji stawów kolumny tylnej
kręgosłupa, wymaga ona dodatkowej
stabilizacji z użyciem implantów.
Laminotomia (foraminotomia) – jest
to operacyjna metoda odbarczenia –
poszerzenia kanału kręgowego. Polega
na usunięciu łuków kręgów oraz więzadeł żółtych. Szczególne znaczenie
ma w patologii kanału kręgowego,
przede wszystkim w jego zwężeniu.
Do zwężenia kanału kręgowego dochodzi najczęściej w przebiegu zaawan-
sowanej choroby zwyrodnieniowej
kręgosłupa.
Przezskórna nukleoplastyka – metoda leczenia dyskopatii szyjnej i lędźwiowej. Jest to mało inwazyjna metoda
wykonywana w warunkach ambulatoryjnych i pod kontrolą RTG. Polega
na wprowadzeniu elektrody w okolice
dysku, która na swoim końcu wytwarza łuk plazmowy, który rozbija jądro
miażdżyste na wodę i dwutlenek węgla.
Powoduje to znaczne zmniejszenie jądra
miażdżystego i wycofanie się przepukliny z kanału kręgowego pod wpływem
zmniejszenia ciśnienia śródkrążkowego.
Spondylodeza (inaczej stabilizacja
międzytrzonowa i przeznasadowa)
– zabieg stosuje się w przypadku dużych zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa, przy kręgozmyku, w nowotworach, urazach kręgosłupa i przy jego
niestabilności. Polega na usunięciu
dysku, w miejsce którego wstawia się
implant, a następnie w trzony kręgów
wkręca się śruby tytanowe i łączy
je prętami. Wadą tej metody jest całkowite ograniczenie ruchomości kręgosłupa na operowanych segmentach.
Spondylodeza tylna transpedikularna (przeznasadowa) – stabilizacja kręgosłupa wykonywana z dostępu tylnego
(cięcie ponad wyrostkami kolczystymi)
z użyciem śrub i prętów bądź płytek.
Aktualnie implanty transpedikularne –
śruby i pręty – są wykonane ze stopu tytanu. Płytki mogą być wykonane ze stopu tytanu lub z włókna węglowego.
Wertebroplastyka – zabieg polegający na przezskórnym wstrzyknięciu cementu kostnego do zmienionego patologicznie trzonu kręgowego. Głównym
celem wertebroplastyki jest redukcja,
a zazwyczaj całkowite zniesienie dolegliwości bólowych kręgosłupa. q
75