reformaedukacji

reformaedukacji
Dodatek przygotowany
we współpracy
z Ośrodkiem Rozwoju Edukacji
NR 14
|
3 KWIETNIA 2013
(PRAWIE) WSZYSTKO O CYFROWEJ SZKOLE I E-ZASOBACH DLA NAUCZYCIELI |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Otwarte zasoby edukacyjne, czyli krok milowy w stronę nowoczesnej edukacji
Podziel się wiedzą
Otwarte zasoby edukacyjne (OZE) to wszelkie publikacje edukacyjne objęte swobodą
dostępu na zasadzie wolnych licencji. Oznacza to, że można je dowolnie zmieniać,
dzielić się nimi czy kopiować z odpowiednim zaznaczeniem, kto był pierwotnym autorem
Przykłady polskich projektów OZE
Platforma edukacyjna i pierwsze
e-podręczniki będą dostępne we
wrześniu 2013 roku. Ale warto pamiętać, że już teraz dla nauczycieli
dostępnych jest wiele zasobów
na wolnej licencji w języku polskim. Nauczyciel może od zaraz
zastosować je w swojej pracy. Prezentujemy wybrane projekty edukacyjne dostępne w ramach wolnej licencji:
ARCHIWUM MEN
Akademia Khana – przedmioty
przyrodnicze i matematyka
OZE to legalne i łatwo dostępne treści, które pobudzają zainteresowanie
zasobami cyfrowymi, e-learningiem,
wykorzystaniem TIK (technologii informacyjno-komunikacyjnych) w edukacji i wspomagają przejście polskich
szkół ze świata analogowego na cyfrowy. Fakt pełnej dostępności materiałów edukacyjnych w formie cyfrowej pozwala na łatwiejsze ich wykorzystanie również przez osoby o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
E-podręczniki udostępnione w otwartym formacie elektronicznym stają
się w prosty sposób dostępne dla osób
z dysfunkcjami narządu wzroku, słuchu czy ruchu. Uniwersalność zasobów pozwala na ich użycie również
w wersjach drukowanych
Otwarte Zasoby Edukacyjne z racji
pozwolenia na modyfikację i redystrybucję spotykają się z zarzutem obniżania jakości udostępnianych utworów
i zacierania prawdziwego autorstwa.
Przeczą temu istniejące w sieci inicjatywy. Powstało już wiele wartościowych materiałów dostępnych na wolnych licencjach np. wolnelektury.pl,
wlaczpolske.pl, wikipedia.pl. Warto pamiętać, że po pierwsze, etap tworzenia takiego zasobu może być poddany
W pigułce
Creative Commons
„Uznanie autorstwa”
(CC BY), czyli co?
Licencja Creative Commons „Uznanie autorstwa” (CC BY) gwarantuje, że materiały edukacyjne będą miały największe możliwe oddziaływanie, biorąc pod uwagę
ich dalsze wykorzystywanie i rozpowszechnianie.
Utwory na licencji Creative
Commons „Uznanie autorstwa”
mogą być ponownie rozpowszechniane i przetwarzane bez ograniczeń, jedynie pod warunkiem zachowania informacji dotyczących
ich autorstwa.
Oznacza to, że mogą być tłumaczone, dostosowywane do różnych celów, wykorzystywane
w produktach komercyjnych i łączone z dowolnymi materiałami
❚
edukacyjnymi.
takim samym procesom wydawniczym
jak tradycyjne podręczniki, a po drugie, licencja Creative Commons zawsze
zabezpiecza konieczność poprawnego
oznakowania autorstwa i modyfikacji
dokonanych w utworze zależnym. Gdy
tylko chcemy, możemy łatwo wrócić
do oryginału i autora.
Pojawiają się także opinie, że bezpłatne udostępnienie treści edukacyjnych zniszczy konkurencyjność pośród wydawnictw. Jest to błędne przeświadczenie. Istnieje wiele przykładów wspólnego występowania zasobów publicznych i zasobów komercyjnych, na przykład: transport publiczny i taksówki, drogi publiczne
i płatne autostrady, telewizja publiczna i prywatni nadawcy, biblioteki
i księgarnie, szkoły publiczne i szkoły
prywatne. W każdym z tych przypadków udało się stworzyć model regulacji, w którym nie niszczy się rynku
zapewniając publiczną alternatywę.
Takie rozwiązania należy też wspierać w odniesieniu do e-podręczników
i innych zasobów edukacyjnych.
Justyna Hofmokl i Kamil Śliwowski – Centrum Cyfrowe. Tekst dostępny na wolnej
licencji CC-BY 3.0.
Projekt Akademii Khana zapoczątkowany
został przez absolwenta MIT i Harwardu Salmana Khana. Opublikował on wideo
na serwisie YouTube
dla swoich krewnych, aby pomóc im
w nauce matematyki. Jak tłumaczył
– nagranie wideo jest lepsze niż rozmowa telefoniczna, bo można je wielokrotnie odtwarzać, szczególnie najtrudniejsze momenty. Klipy cieszyły
się dużą popularnością i w ciągu zaledwie 6 lat powstał ogromny projekt, w który zainwestowano miliony
dolarów. Poprzez udostępnienie w Internecie ponad 3300 wykładów w formie filmików uczniom przybliża się
tematykę przedmiotów ścisłych. W Polsce, dzięki zaangażowaniu i pod przewodnictwem prof. Lecha Mankiewicza, powstały tłumaczenia kilkuset
filmów – m.in. dzięki wsparciu portalu Scholaris.
khanacademy.pl
Baza narzędzi dydaktycznych
do gimnazjum – wszystkie
przedmioty
Baza powstała na podstawie licznych
ma te r ia łów
eksperckich,
wykorzystywanych w badaniach naukowych. Szczególny akcent położono na jakość materiałów, z których
każdy powstaje z udziałem ekspertów. Materiały można przeszukiwać
według podstawy programowej, co
znacznie ułatwia powtarzanie materiału, np. przed egzaminem gimnazjalnym.
bnd.ibe.edu.pl
Mapa historii wojen – historia dla
uczniów gimnazjum i liceum
Atlas historyczny do wszystkich epok.
Interaktywny, łatwy w nawigacji i całkowicie darmowy. Pokazuje mapy
konfliktów wojennych od starożytności do czasów współczesnych. Wykorzystuje znane nauczycielom portale edukacyjne.
conflicthistory.com
Otwarta Zachęta – sztuka
dla uczniów gimnazjum i liceum
Projekt Zachęty Narodowej Galerii Sztuki
prezentujący zasoby
galerii, dzieła z kolekcji, materiały edukacyjne, dokumentacje
wystaw i wernisaży, filmy i dokumentacja towarzyszące wystawom. Portal może służyć zarówno
edukacji kulturalnej, historii sztuki,
jak i badaniom lub po prostu „zwiedzaniu” zasobów Zachęty. otwarta
zacheta.pl
Przedsiębiorczość
dla ambitnych – liceum
Przed się bior czość dla ambitnych to portal
przygotowany
przez osobę całe życie związaną z biznesem. Bardzo praktyczny
informator (w formacie e-learningowych lekcji) o tym, jak działa system
finansowy i jak prowadzić własny
biznes. Bardzo ciekawy dodatek
do lekcji przedsiębiorczości. Materiały przygotowane przez prof. Jerzego Cieślika
cieslik.edu.pl
» Dokończenie na stronie następnej
II
REFORMA EDUKACJI
GŁOS NAUCZYCIELSKI
NR 14
3 KWIETNIA 2013
WWW.GLOS.PL
Wykorzystanie narzędzi TIK w nauczaniu
Cyfrowi uczniowie
» Dokończenie ze strony poprzedniej
Ściśle Ciekawa Lekcja – biologia, chemia, fizyka do gimnazjum i liceum
Dzięki „Ściśle
ciekawej lekcji” nauczyciele mogą poznać sposoby
na uczynienie lekcji biologii, chemii
bądź fizyki ciekawszymi poprzez eksperymenty z wykorzystaniem przedmiotów codziennego użytku.
Szkoła stała się cyfrowa w momencie, gdy do klas weszło pokolenie
„cyfrowych tubylców” – dzieci, które sprawnie korzystały z komputera,
jeszcze zanim nauczyły się dobrze chodzić
lesson.org.pl
Włącz Polskę – historia, polski, WOS
dla osób przebywających za granicą
Platforma umożliwia
naukę języka polskiego, polskiej historii,
kultury oraz geografii dzieciom polskich
obywateli mieszkających za granicą. Ma
na ce lu ta kże uła twienie powrotu do polskiego systemu edukacji osobom czasowo
przebywającym za granicą. W wyniku działania projektu „Włącz Polskę” polscy uczniowie mają dostęp
do wirtualnych podręczników w języku polskim. Projekt powstały
w Ośrodku Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą.
Wolne lektury – język polski od
szkoły podstawowej do liceum
Użytkownicy mają darmowy dostęp
około 2000 tytułów, głównie lektur
szkolnych, ale nie tylko. Lektury można pobrać w różnych formatach, takich jak PDF, ePub, Mobi, FB2 czy
txt. Część lektur jest dostępnych w formie audiobooków. Projekt powstał
przy współpracy z Biblioteką Narodową, prowadzi go fundacja Nowoczesna Polska.
wolnelektury.pl
Zabawy dla dzieci i młodzieży
– od szkoły podstawowej
do liceum, lekcje wychowawcze
Często zapominamy, że bawić się można nie tylko na komputerze i że tak
jak nasi dziadkowie możemy bawić
się towarzysko, ruchowo i intelektualnie z wykorzystaniem dostępnych
pod ręką akcesoriów. Ale kto pamięta dziś te wszystkie zabawy? Jeśli
szukasz inspiracji, czy gotowych gier,
z pomocą przyjdzie Ci zabawnik, zawierający opisy różnych interpretacji i gier. Projekt prowadzi fundacja
Nowoczesna Polska.
zabawnik.org
Więcej przykładów otwartych zasobów edukacyjnych można znaleźć
na stronie otwartezasoby.pl
Opracował: Krzysztof Wojewodzic, Ośrodek Rozwoju Edukacji. Tekst dostępny
na licencji CC-BY 3.0
ŹRÓDŁO: ORE
wlaczpolske.pl
Wykorzystanie narzędzi TIK wnauczaniu
Pracuję w szkole przyjaznej nowoczesnym technologiom. Funkcjonuje w niej szkolna platforma edukacyjna Moodle. Sprawną organizację pracy oraz kontakt z rodzicami
zapewnia elektroniczny dziennik.
Dzięki funduszom unijnym działa
nowoczesne wyposażenie pracowni przedmiotowych, sprzęt komputerowy i multimedialny. Na korytarzach monitory LCD zastąpiły tablice informacyjne, wejście do budynku możliwe jest po zeskanowaniu
identyfikatora.
Jednak myli się ten, kto sądzi, że
potrzeba było aż takich zmian, żeby
szkoła stała się cyfrowa. Ona taka
była znacznie wcześniej, zanim jej
prawie stuletnie mury oplotła sieć
kabli i routerów, a w każdej klasie
zagościł komputer. Przełom nastąpił
wtedy, kiedy do klas weszło pokolenie „cyfrowych tubylców” – dzieci,
które sprawnie korzystały z komputera, jeszcze zanim nauczyły się dobrze chodzić.
Bez względu na rodzaj szkoły,
stan jej wyposażenia czy jego brak
to właśnie uczniowie, połączeni ze
sobą w Internecie na domowych
komputerach, z pomocą e-maili, na forach, i stronach dla fanów, położyli
podwaliny pod cyfrową szkołę.
Nowych uczniów w naszej szkole wita komunikat, że zamiast zeszytu mogą używać na lekcjach własnych laptopów. Wszyscy w szkole
mają otwarty dostęp do bezprzewodowego Internetu. Mogą w celach edukacyjnych korzystać na lek-
cjach również z innych urządzeń
mobilnych.
Nie trzeba było długo czekać,
by takie rozwiązanie przyniosło pozytywne efekty. Wzrosła aktywność
zarówno uczniów, jak i nauczycieli
w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnej. Szkoła zyskała nowy, wirtualny wymiar. Nauczyciele i uczniowie redagują szkolną
stronę internetową, fanowską stronę na Facebooku, prowadzą blogi,
dyskutują na forach, kręcą filmy,
rysują komiksy, robią zdjęcia, animacje, multimedialne prezentacje,
piszą programy, nagrywają muzykę i tym wszystkim dzielą się w obrębie coraz dynamiczniejszej i znacznie sobie bliższej szkolnej społeczności.
Dzielenie się notatkami, wiedzą,
materiałami to potrzebny dzisiejszym
uczniom do życia i „przeżycia” w szkole mechanizm. Jest to przecież jedna z kluczowych kompetencji niezbędnych do pełnego funkcjonowania w społeczeństwie informacyjnym.
Nie ma już odwrotu. Wszystkie szkoły są cyfrowe, bo tacy są ich uczniowie.
Pozostaje wpleść uczniowskie
praktyki w edukacyjny kanon oraz
połączyć ich potencjał z mądrością
i doświadczeniem nauczycieli, żeby
w optymalny sposób wykorzystać
możliwości nowoczesnej technologii.
W programie udział bierze 399
szkół, które otrzymały dofinansowanie na zakup nowoczesnych pomocy dydaktycznych, m.in. mobilnego sprzętu komputerowego do korzystania zarówno na zajęciach lekcyjnych, jak i pozalekcyjnych.
Dzięki programowi „Cyfrowa
Szkoła” zajęcia w polskich szkołach mają szansę stać się ciekawsze i nowocześniejsze.
Jednym z narzędzi dla uczniów
i nauczycieli biorących udział w pro-
gramie będą opracowane w Ośrodku Rozwoju Edukacji e-podręczniki.
Nad ich stworzeniem będą pracowali eksperci z uczelni wyższych, w tym z Politechniki Łódzkiej, Uniwersytetu Wrocławskiego i Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu oraz eksperci
wydawcy Grupa Edukacyjna SA.
Zgodnie z założeniami „Cyfrowej Szkoły” do 2015 r. powstanie 18 e-podręczników do 14
różnych przedmiotów. Będą one
przeznaczone do użytku w szkołach podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.
Projekt zakłada również stworzenie ponad 2500 zasobów edukacyjnych, stanowiących uzupełnienie e-podręczników.
Powstanie e-podręczników będzie możliwe dzięki środkom z Unii
Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.
Na jego realizację przeznaczo❚
no 49 mln zł.
Autorką tekstu jest Agnieszka Bilska, nauczycielka języka angielskiego w gimnazjum i liceum Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 10 w Gliwicach
Czym jest „Cyfrowa szkoła”?
Realizowany od kwietnia 2012 r.
do sierpnia 2013 r. pilotażowy program planowanego do wdrożenia
wieloletniego programu rządowego w zakresie rozwijania kompetencji stosowania technologii infor ma cyj no -ko mu ni ka cyj nych
w edukacji.
Podstawowym celem programu
jest wypracowanie najskuteczniejszych sposobów wykorzystania nowoczesnych technologii w procesie edukacji dzieci i młodzieży.
WWW.GLOS.PL
3 KWIETNIA 2013
NR 14
REFORMA EDUKACJI
GŁOS NAUCZYCIELSKI
E-podręcznik jako wyrównanie szans edukacyjnych
Naszym zdaniem
Ścieżka dostępna
Kto chce więcej
III
technologii wszkole?
dla każdego młodego wędrowca
rzystać z treści zawartych w e-podręczniku. Nawigacja po podręczniku będzie dostępna zarówno za pomocą samej myszki, samej klawiatury, jak i ekranu dotykowego. To
bardzo ważne rozwiązanie ze względu m.in. na osoby niepełnosprawne
ruchowo i słabowidzące. E-podręcznik zwiększy niepełnosprawnym
uczniom szansę na równy dostęp
do edukacji w oświacie publicznej.
Dotychczas jedną z największych
barier w pełnej integracji w edukacji były problemy z dostosowywaniem materiałów edukacyjnych
do potrzeb osób niepełnosprawnych.
Możliwość wyboru podręcznika
przez nauczyciela była tutaj znacznie ograniczona z uwagi na wysokie koszty adaptacji.
Dostępne podręczniki nie zawsze
były wymieniane w rytmie zmian
podstawy programowej. Wprowadzenie e-podręczników wyeliminuje ten problem. Wszyscy uczniowie
będą korzystać z tych samych podręczników, za pośrednictwem takich samych komputerów czy urządzeń mobilnych, wykonując wspólnie te same zadania. Dzięki temu
łatwiejsza będzie faktyczna integracja uczniów, co jest najlepszym sposobem zapobiegania wykluczeniu
społecznemu.
E-podręczniki to kolejny krok
na drodze ewolucji w dostępie do wiedzy i narzędzie wyrównujące szanse edukacyjne.
Tekst: Fundacja Integracja, tekst dostępny na wolnej licencji Creative Commons„Uznanie autorstwa”.
Dlaczego warto nauczać z zastosowaniem o TIK?
Żyjemy w społeczeństwie informacyjnym, w którym jedną
z najbardziej atrakcyjnych form
przyswajania wiedzy jest zdobywanie jej za pośrednictwem
najnowszych rozwiązań informacyjno-technologicznych. Cyfryzacja jest domeną naszych
czasów, dlatego podstawą jest
dziś umie jęt ność spraw ne go
z niej korzystania. W takiej sytuacji wykorzystywanie obszernych zasobów edukacyjnych
dostępnych w Internecie staje
się czymś naturalnym i nieuniknionym.
Według raportu Instytutu Obywatelskiego w najbliższych latach
charakterystycznym trendem, który w dużej mierze ukształtuje obraz polskiej edukacji, będzie rosnące zainteresowanie technologiami, które w coraz większym
stopniu stają się środkiem wspierania rozwoju uczniów, a także
istotnym narzędziem komuniko-
wania się i socjalizacji oraz częścią życia wszystkich młodych ludzi. Zmienia się również myślenie o środowisku edukacyjnym,
które przestaje się ograniczać
do szkolnych murów. Wykorzystywanie TIK – technologii informacyjno-komunikacyjnej – jest
zatem odpowiedzią na rosnące
zainteresowanie edukacją nieformalną.
Już dziś wiele szkół korzysta
z potencjału TIK. Prowadzenie
strony internetowej szkoły oraz
jej forum usprawnia komunikację między uczniami, nauczycielami oraz rodzicami, a umieszczanie na niej ankiet pozwala
na łatwe uzyskiwanie ważnych
informacji zwrotnych, np. opinii
rodziców dotyczących nauczania w szkole bądź pomysłów dzieci na prowadzenie zajęć. Dobrą
prak ty ką jest do pusz cze nie
uczniów do współtworzenia strony – np. poprzez zamieszczenie
relacji z wydarzeń w klasie czy
szkole. Takie działanie stymuluje kreatywność dzieci oraz zachęca je do współtworzenia wizerunku szkoły. Wszelkiego rodzaju platformy e-learningowe
oraz serwisy edukacyjne zawierające dodatkowe materiały dla
uczniów i nauczycieli (np. ciekawostki w postaci linku do strony, gier edukacyjnych itp.) pozwalają natomiast zainteresowanym uczniom na pogłębianie ich
wiedzy. Należy również pamiętać o tym, że wykorzystywanie
technologii informacyjno-komunikacyjnych jako niestandardowych narzędzi w nauce pozytywnie wpływa na wyobraźnię
dzieci. Rozwiązania obrazowe
lub symboliczne ułatwiają zrozumienie problematyki poruszanej na lekcjach, pomagają skupić się na powierzonych zadaniach i wspomagają zapamięty❚
wanie materiału.
ARCHIWUM MEN
E-podręczniki dają równe szanse
edukacyjne dla wszystkich dzieci
w Polsce, również tych niepełnosprawnych. Stworzone zgodnie z zasadami dostępności podręczniki elektro niczne umożli wią każdemu
uczniowi swobodny dostęp do treści edukacyjnych w dowolnym miejscu i czasie. Będą dostępne zarówno poprzez stronę internetową, jak
i w trybie offline. Bez problemu będzie można korzystać z nich
na wszystkich typach urządzeń – tabletach, netbookach, notebookach,
komputerach stacjonarnych, a nawet smartfonach. Dzięki ich udostępnieniu w ramach wolnych licencji Otwartych Zasobów Edukacyjnych (OZE) będą one darmowe i dostępne dla wszystkich, którzy chcą
się z nich uczyć, a także dowolnie
je modyfikować i wykorzystywać.
Co jednak szczególnie ważne, e-podręczniki będą mogły być wykorzystywane również przez uczniów
z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Oznacza to, że uczniowie pełno- i niepełnosprawni będą mogli
pracować na tych samych materiałach edukacyjnych. Dzięki zastosowaniu audiodeskrypcji elementów
multimedialnych uczniowie z wadami wzroku także będą mogli sko-
PHOTOGENICA
E-podręczniki dają równe szanse edukacyjne wszystkim dzieciom
w Polsce, również tym niepełnosprawnym. Stworzone zgodnie
z zasadami dostępności podręczniki elektroniczne umożliwią każdemu uczniowi
swobodny dostęp do treści edukacyjnych w dowolnym miejscu i czasie
Intuicja podpowiada nam, że to
uczniowie chcą uczyć się tylko
z komputerem. Tacy, którzy denerwują się, kiedy w szkole nie
mogą się podłączyć do Facebooka.
Albo że chcą tego urzędnicy Ministerstwa Edukacji Narodowej, którzy widzą potrzebę interwencji
państwa w system dydaktyczny
szkoły. Albo producenci sprzętu,
no bo przecież ktoś musi kupować
ich gadżety...
Z badań amerykańskiej
organizacji Leading
Education by Advancing
Digital (LEAD) wynika,
że szerokiego wykorzystania
technologii w edukacji
chciałoby coraz więcej
rodziców i nauczycieli
Tymczasem z badań amerykańskiej
organizacji Leading Education by Advancing Digital (LEAD) wynika, że
szerokiego wykorzystania technologii w edukacji chciałoby coraz więcej rodziców i nauczycieli.
Rodzice i nauczyciele dostrzegają w technologii szansę na poprawę
jakości nauczania i pogłębienie kształcenia praktycznych umiejętności potrzebnych w życiu po ukończeniu
szkoły. 95 proc. nauczycieli i 91 proc.
rodziców uważa, że przydałoby się
zwiększenie inwestycji w technologie edukacyjne, zarówno na poziomie lokalnym, jak i regionalnym czy
krajowym. Obie grupy dostrzegają
pozytywny wpływ technologii na:
» tworzenie bardziej zindywidualizowanego i elastycznego środowiska uczenia się;
» kształcenie przydatnych umiejętności;
» poziom zaangażowania się uczniów
w naukę;
» zbliżenie świata szkoły do otaczającej rzeczywistości;
» dostępność wiedzy eksperckiej
spoza szkoły;
» możliwość ciągłej i szybkiej ewaluacji postępów ucznia.
Rodzice i nauczyciele są świadomi, że uczeń, który ma problem z dostępem do internetu, może mieć gorsze szanse edukacyjne. 54 proc. nauczycieli i 64 proc. rodziców uważa,
że technologie mają ogromne znaczenie, jeśli chodzi o przygotowanie
uczniów do życia w społeczeństwie
wiedzy. 74 proc. nauczycieli i 82 proc.
rodziców podkreśliło, że bardzo ważne jest, aby szkoła właściwie wykorzystywała technologie w nauczaniu.
Podczas badania pozyskano także opinie nt. e-podręczników. Zdecydowana większość opowiedziała
się za tworzeniem elektronicznych
narzędzi podłączonych do Internetu
(76 proc. rodziców i 89 proc. nauczycieli) zamiast tradycyjnych papierowych podręczników.
Respondenci zwracali uwagę, że
dzięki otwartości technologii uczniowie mają możliwość zetknięcia się
z różnymi poglądami i sposobami
myślenia na dany temat i jest to zdaniem 86 proc. badanych nauczycieli
(83 proc. rodziców) bardzo istotne
dla procesu uczenia się.
Zarówno rodzicom, jak i nauczycielom podoba się także to, że dzięki
technologiom może się wydłużać
czas przeznaczany na naukę, także
poza szkołą. Nauczyciele przyznali,
że potrzebują szkoleń w zakresie
wykorzystania nowych technologii
w edukacji, i to nawet ci (47 proc.),
którzy deklarowali, że już otrzymali
takie przygotowanie.
Badanie przeprowadzono na próbie 812 nauczycieli amerykańskiego systemu oświaty (K-12) i 883 rodziców (w tym ostatnim wypadku
także przy uwzględnieniu statusu
majątkowego opiekunów).
Autorem tekstu jest Marcin Polak,
redaktor naczelny portalu edunews.pl,
oprac. Krzysztof Wojewodzic
Ankieta MEN
W lutym MEN
opu bli ko wał
wyniki własnej
ankiety dotyczącej wykorzystania e-podręczników
przez nauczycieli. Ankietę dostępną
online wypełniło 5716 nauczycieli
i 1373 rodziców. Wyniki ankiety można znaleźć na stronie men. gov. pl ❚
IV
REFORMA EDUKACJI
GŁOS NAUCZYCIELSKI
NR 14
3 KWIETNIA 2013
WWW.GLOS.PL
Scholaris.pl – portal wiedzy dla nauczycieli
Nie tylko scenariusze lekcji
Scholaris to portal dla nauczycieli zawierający bezpłatne, elektroniczne zasoby edukacyjne dostosowane
do poszczególnych etapów kształcenia
Już najwyższy czas zakończyć epokę, w której odtwarzanie informacji jest najważniejszym punktem
zajęć lekcyjnych. Każda prezentacja, nawet najlepiej skonstruowana, poprawna graficznie, zawierająca multimedialne filmy czy nagrania – nadal pozostaje jednostronnym przekazem, gdzie uczeń
jest biernym odbiorcą, a zmienia
się tylko nadawca. Warto zwrócić
uwagę na fakt, że „doświadczamy
właśnie odwrócenia intelektualnej
ewolucji naszego gatunku. Z czcicieli wiedzy i mądrości, jako przymiotu ściśle związanego z osobowością, znów stajemy się myśliwymi i zbieraczami, tym razem
w elektronicznym lesie pełnym informacji” (N. Carr: „Płytki umysł.
Jak Internet wpływa na nasz mózg”,
Wydawnictwo Helion 2012).
Jak zatem przemawiać do współczesnego ucznia? Najprościej mówiąc – angażować go w proces nauczania na tyle, ile tylko się da. Zachęcać do współpracy przy tworzeniu treści, aktywnego udziału w zajęciach, realizowania projektów (indywidualnych i grupowych). Raczej
stawiać problemy i sprawdzać ich
stopień realizacji, niż dawać gotowe
rozwiązania. Tu można by powiedzieć: „Ale my to wszystko wiemy!”.
Jeśli tak, dlaczego realizujemy w tak
małym stopniu?
Nicolas Carr zauważył, że każdy
z nas jest „myśliwym” w „lesie pełnym informacji”, więc wyposażeni
w „strzelby” na pewno upolujemy
wiele ciekawych „zdobyczy”. Ten las
to oczywiście Internet, a strzelba – to
np. świadomość celu, do którego się
dąży, lub baza umiejętności pozwalająca na dotarcie do pożądanych informacji. W środowisku internetowym trzeba mieć wielką intuicję,
aby trafić na wartościowe treści – dlatego warto promować i wspierać takie miejsca w sieci, które oferują
rzetelną informację podaną w przystępny sposób.
Portal wiedzy dla nauczycieli
Scholaris to portal dla nauczycieli
zawierający bezpłatne, elektroniczne zasoby edukacyjne dostosowane do poszczególnych etapów kształ-
ciela i dopasowanie do omawianego zagadnienia na lekcji.
Większość zasobów ma interaktywne moduły pozwalające na przeprowadzenie symulacji omawianego zjawiska lub inne formy sprawdzenie stopnia zapamiętania omawianych treści.
Dodatkowo na portalu zamieszczono specjalne rodzaje zasobów,
które mają dedykowane panele narzędziowe, uzupełniające funkcjonalności tablicy interaktywnej, dzięki czemu praca z tablicą staje się
jeszcze łatwiejsza.
Należą do nich m.in.: ekran interaktywny oraz lekcja interaktywna.
Ww. try by pra cy wy mu sza ją
na nauczycielu pracę w trybie online, tzn. w trakcie prezentowania
zasobów edukacyjnych, należy cały czas mieć aktywne połączenie
z internetem. W przypadku problemów z połączeniem i z internetem
można przygotować zajęcia, korzystając z trzeciego sposobu pracy
z portalem.
Strona główna portalu Scholaris.pl
Praca w trybie offline
trzech kryteriów: przedmiot, typ zasobu, etap edukacyjny;
» menu prawe – pozwala na założenie konta użytkownika oraz instytucji współpracującej.
Każdy zasób zamieszczony w portalu Scholaris można zapisać na dysku komputerowym i używać go bez
konieczności łączenia się z Internetem. Daje to pewność, że w przypadku nagłego zerwania połączenia nauczyciel będzie mógł kontynuować
zajęcia i nie będzie tracił czasu
na oczekiwanie ponownego połączenia z siecią.
Prezentacja interaktywna
Praca z edytorem treści
Każdy zasób znajdujący się w portalu Scholaris.pl może zostać odtworzony na tablicy interaktywnej
i z jej wykorzystaniem zaprezentowany na zajęciach lekcyjnych.
Również inne urządzenia, wspomagające pracę z tablicą, tj. tablety, systemy do głosowania itp., można zintegrować z portalem. Nie
ma znaczenia producent czy technologia, w jakiej tablica interaktywna została wykonana, a także
maksymalna rozdzielczość, jaką
obsługuje projektor – zasoby zamieszczone w portalu odtwarzają
się w dowolnej konfiguracji. Liczy
się jedynie pomysłowość nauczy-
Praca z portalem Scholaris.pl to nie
tylko korzystanie z gotowych zasobów, można również samodzielnie
tworzyć lekcje lub inne elementy interaktywne. Do tego celu należy wykorzystać czwarty tryb pracy z portalem.
Nauczyciel może w bardzo łatwy sposób stać się autorem treści
edukacyjnych, projektując w najmniejszych szczegółach wygląd każdego ekranu e-Lekcji. Do tego celu został zamieszczony edytor treści, umożliwiający tworzenie zaawansowanych ekranów lekcyjnych
i wyposażanie ich w elementy, tj.
teksty, filmy, zdjęcia, narracje itp.
Ekran główny edytora lekcji
cenia. Zasoby te są zgodne z nową
podstawą programową i najnowszymi zaleceniami do nauczania
i w y cho wa nia. Obecnie portal
zawiera 25 tysięcy interaktywnych
materiałów pomocnych w realizacji treści ze wszystkich przedmiotów, lekcji wychowawczych oraz
materiały wzbogacające wiedzę nauczycieli.
Praca z portalem
Na pierwszym rysunku pokazano
widok strony głównej portalu. Można wyróżnić w nim cztery obszary:
» menu górne – zawiera panel nawigacyjny, umożliwiający korzystanie z portalu, logowanie się, otwarcie pomocy, zmianę wielkości czcionek i powrót do strony głównej;
» menu lewe – pozwala na przełączanie się pomiędzy funkcjami portalu;
» wyszukiwarka – umożliwia odnalezienie zasobów w portalu według
Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Dodatkowo edytor zawiera moduł
pozwalający na tworzenie zestawu
pytań, czyli testu kontrolnego, podsumowującego lekcję, temat bądź
dane zagadnienie. Pytania kontrolne mogą zawierać charakterystyczne elementy spotykane w testach
elektronicznych, tj. pytanie typu luka, pojedynczy lub wielokrotny wybór, łączenie w pary, wzory matematyczne, sortowanie elementów
(poziome lub pionowe) czy uzupełnia nie bra ku ją cych ele men tów.
Do każdego rodzaju pytania można
zaprojektować informacje, które będą się pojawiały w przypadku udzielenia odpowiedzi przez ucznia (zarówno dobrej, jak i złej), oraz sposób naliczania punktów.
Rysunek obok przedstawia widok
okna głównego edytora lekcji. Edytor lekcji składa się z trzech części:
nelu zarządzającego zawar1 pa
tością całej lekcji i poszczególnych ekranów, który zawiera moduły pozwalające tworzyć i modyfikować zawartość ekranów;
listy ekranów wchodzących
2 w
skład lekcji;
zawartości aktywnego ekranu
3 lekcji.
Wszystkie dane wprowadzane
do edytora zapisywane są automatycznie.
Podsumowanie
Pracując z portalem Scholaris.pl,
można w bardzo łatwy sposób przygotować zajęcia lekcyjne, które będą angażowały uczniów w proces
lekcyjny. Interaktywna lekcja to
zdecydowanie ciekawsza forma zajęć niż jednostronny przekaz informacji. Nad czym się zatem zastanawiać?
Tekst iilustracje dostępne nawolnej licencji,
uznanie autorstwa – Sebastian Wasiołka
W dodatku „Reforma Edukacji” zostały wykorzystane materiały ORE opracowane w ramach projektu „Scholaris
- Portal wiedzy dla nauczycieli”.
Redakcja Głosu Nauczycielskiego nie
ponosi odpowiedzialności za treść
tych materiałów.