1 ZEZWOLENIE NA ZAMIESZKANIE NA CZAS

ZEZWOLENIE NA ZAMIESZKANIE NA CZAS OZNACZONY
Warunki uzyskania zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony.
Cudzoziemiec może uzyskać w Polsce zezwolenie na zamieszkanie na czas
oznaczony. Zezwolenie to uprawnia cudzoziemca do legalnego pobytu w Polsce
przez okres czasu w nim określony.
Zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony nie daje jednak prawa do pracy.
Aby móc legalnie pracować, cudzoziemiec musi uzyskać zezwolenie na zatrudnienie, które wydawane jest jego pracodawcy w Urzędzie Pracy.
Ustawa o cudzoziemcach wprowadza dwie możliwości - obligatoryjne udzielenie
zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony oraz możliwość fakultatywnego
udzielenia takiego zezwolenia.
W zakresie nieuregulowanym przez ustawę o cudzoziemcach, do postępowania o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony stosuje się przepisy
kodeksu postępowania administracyjnego.
Obligatoryjne udzielanie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony
(organ nie może odmówić udzielenia zezwolenia jeżeli cudzoziemiec spełnia
wszystkie wymagane przez prawo warunki)
Zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udziela się cudzoziemcowi, który spełnia co najmniej jeden z następujących warunków:
1. Posiada przyrzeczenie zezwolenia na pracę lub pisemne oświadczenie pracodawcy o zamiarze zatrudnienia go jeżeli zezwolenie na pracę nie jest wymagane. Cudzoziemiec musi również wykazać, że będzie posiadał środki finansowe
w ilości wystarczającej na pokrycie kosztów pobytu na terytorium Polski. O tym
kto i na wykonywanie jakiej pracy musi posiadać zezwolenie reguluje ustawa
o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Zezwolenia udziela się na okres
udzielenia zezwolenia na pracę, nie dłuższy niż 2 lata.
2. Prowadzi działalność gospodarczą na podstawie obowiązujących w Polsce przepisów. Działalność gospodarcza musi być korzystna dla gospodarki narodowej.
Cudzoziemiec musi również wykazać, że posiada środki finansowe w wysokości wystarczającej na pokrycie kosztów pobytu na terytorium Polski. Zezwolenia
udziela się na okres realizacji celu pobytu, nie dłuższy niż 2 lata.
1
3. Jest artystą o uznanym dorobku artystycznym i zamierza kontynuować swoją
twórczość na terytorium Polski. Zezwolenia udziela się na okres roku.
4. Bierze udział w szkoleniach i stażach zawodowych realizowanych w ramach
programów Unii Europejskiej. Zezwolenia udziela się na czas realizacji celu
pobytu, nie dłuższy niż 2 lata.
5. Jest członkiem rodziny pracownika migrującego, o którym mowa w Europejskiej
Karcie Społecznej i zamierza zamieszkiwać z nim wspólnie na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej. Zezwolenia udziela się na czas realizacji celu pobytu, nie dłuższy niż 2 lata.
6. Jest małżonkiem obywatela polskiego.
7. Zamierza przebywać w Polsce w celu połączenia z rodziną, jeżeli spełnia określone poniżej warunki, oraz jeżeli przybył już w tym celu do Polski i przebywa
na jej terytorium. Zezwolenie takie wydaje się na okres do dnia w którym upływa termin ważności zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony cudzoziemca, do którego zamierza przybyć, a jeżeli cudzoziemiec ten posiada zezwolenie
na osiedlenie się – na okres 2 lat.
8. Jest małoletnim dzieckiem cudzoziemca posiadającego zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zezwolenia
takiego udziela się małoletniemu na okres czasu do dnia w którym upływa termin ważności zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, które posiadał
jego przedstawiciel ustawowy w chwili urodzenia się małoletniego.
Fakultatywne udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony
(organ może udzielić cudzoziemcowi zezwolenia na zamieszkanie na czas
oznaczony przy spełnieniu przez niego określonych warunków)
Zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony można udzielić cudzoziemcowi, który
1. Wykaże, że zachodzą okoliczności, inne niż wymienione powyżej, które uzasadniają jego pobyt w Polsce przez okres dłuższy niż 3 miesiące a cudzoziemiec
posiada środki finansowe niezbędne do pokrycia kosztów pobytu na terytorium Polski.
2. Rozpoczął lub zamierza rozpocząć studia na terytorium Polski i posiada zaświadczenie o przyjęciu na studia oraz ma zapewnione środki utrzymania, które
pozwolą mu na utrzymanie się w Polsce bez konieczności korzystania ze świadczeń pomocy społecznej.
2
Zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony w celu
połączenia z rodziną.
Zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony w celu połączenia z rodziną udziela się cudzoziemcowi, który przebywa poza terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej i jest członkiem rodziny cudzoziemca mieszkającego na terytorium Polski,
który spełnia jeden z następujących warunków:
•
posiada zezwolenie na osiedlenie się,
•
posiada status uchodźcy,
•
przebywa w Polsce co najmniej 3 lata na podstawie zezwolenia
na zamieszkanie na czas oznaczony.
O udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony w celu połączenia
z rodziną może ubiegać się:
1. małżonek cudzoziemca przebywającego na terytorium Polski, pod warunkiem,
że związek małżeński jest uznawany przez prawo Rzeczypospolitej Polskiej,
2. małoletnie dziecko cudzoziemca, lub przez niego adoptowane, nie będące w
związku małżeńskim,
3. małoletnie dziecko małżonka cudzoziemca przebywającego poza terytorium
Polski jeżeli jedno z małżonków lub oboje sprawują nad nim władzę rodzicielska albo opiekę.
Procedura uzyskania zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony.
Zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udziela się na wniosek cudzoziemca.
W przypadku gdy celem jest połączenie z rodziną - na wniosek cudzoziemca
zamieszkującego na terytorium Polski.
W przypadku małoletniego cudzoziemca urodzonego na terytorium Polski
zezwolenia udziela się na wniosek przedstawiciela ustawowego.
Wniosek może obejmować również dzieci cudzoziemca lub inne osoby pozostające pod jego opieką.
Wniosek składa się do wojewody właściwego ze względu na miejsce zamierzonego pobytu w Polsce, lub za pośrednictwem konsula, jeżeli cudzoziemiec przebywa za granicą.
Decyzje wydaje wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamierzonego
pobytu cudzoziemca.
3
Wniosek o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony powinien
zawierać:
1. dane wnioskodawcy oraz innych osób objętych wnioskiem,
2. miejsce zamierzonego pobytu na terytorium Polski,
3. dane członków rodziny cudzoziemca zamieszkałych na terytorium Polski,
4. informacje o podróżach i pobytach zagranicznych w okresie ostatnich 5 lat i poprzednich pobytach w Polsce,
5. wskazanie środków utrzymania,
6. uzasadnienie wniosku.
Do wniosku należy również dołączyć:
1. ważny dokument podróży lub w szczególnie uzasadnionym przypadku, gdy cudzoziemiec nie posiada takiego dokumentu inny dokument potwierdzający jego
tożsamość,
2. 4 aktualne fotografie osób objętych wnioskiem,
3. dokumenty niezbędne do potwierdzenia danych zawartych we wniosku i okoliczności uzasadniających ubieganie się o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, np. przyrzeczenie zezwolenia na pracę, akt ślubu itd.
Wniosek o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony należy
złożyć na co najmniej 45 dni przed upływem okresu legalnego pobytu w Polsce.
Wniosek ten jednak nie może być złożony przez cudzoziemca przebywającego
w Polsce na podstawie wizy udzielonej cudzoziemcowi ze względu na szczególne
okoliczności (tzw. wiza humanitarna na podstawie art. 33 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach), gdyż zostanie pozostawiony bez rozpoznania.
Jeżeli wojewoda nie wyda decyzji w sprawie udzielenia zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony w terminie legalności pobytu cudzoziemca, wydaje temu
cudzoziemcowi wizę na okres pobytu do zakończenia postępowania w sprawie o
wydanie karty pobytu.
Jeżeli jednak 45 dniowy termin nie zostanie przez cudzoziemca zachowany jest
on obowiązany opuścić terytorium Polski przed upływem okresu legalnego pobytu
i oczekiwać na wydanie decyzji w sprawie poza jej granicami.
Przed wydaniem decyzji Wojewoda występuje do komendanta oddziału Straży
Granicznej oraz komendanta wojewódzkiego Policji i Szefa Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego o zajęcie stanowiska w sprawie udzielenia cudzoziemcowi zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony. Organy te mają obowiązek udzielić wojewodzie odpowiedzi w terminie 30 dni.
4
Decyzję o cofnięciu zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony wydaje wojewoda właściwy ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca.
Podstawy do odmowy udzielenia przez organ administracji zezwolenia
na zamieszkanie na czas oznaczony
Cudzoziemcowi odmawia się udzielenia zezwolenia na zamieszkanie na czas
oznaczony jeżeli:
1. nie spełnia opisanych powyżej warunków koniecznych do jego uzyskania,
2. jego dane znajdują się w wykazie cudzoziemców, których pobyt na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany,
3. okoliczności sprawy wskazują, że cel wjazdu lub pobytu cudzoziemca w Polsce
jest lub będzie inny niż deklarowany,
4. jeżeli związek małżeński będący podstawą ubiegania się o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony został zawarty dla pozoru,
5. wymagają tego względy obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony
bezpieczeństwa i porządku publicznego lub interes Rzeczypospolitej Polskiej,
udzielenie zezwolenia mogłoby stanowić obciążenie dla pomocy społecznej.
Przyjmuje się, że cudzoziemiec posiada środki niezbędne do utrzymania się na
terytorium Polski, jeżeli wystarczają one na pokrycie kosztów zamieszkania,
utrzymania i leczenia jego, oraz członków jego rodziny pozostających na jego
utrzymaniu, bez potrzeby korzystania ze świadczeń z pomocy społecznej,
6. jeżeli cudzoziemiec złożył we wniosku o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony dokumenty zawierające nieprawdziwe dane osobowe lub
fałszywe informacje, zeznał nieprawdę lub zataił prawdę, albo w celu użycia
za autentyczny, podrobił lub przerobił dokument, bądź takiego dokumentu jako
autentycznego używał,
7. u cudzoziemca stwierdzono chorobę lub zakażenie podlegające obowiązkowemu leczeniu na terytorium Polski, lub istnieje podejrzenie takiej choroby lub
zakażenia a cudzoziemiec nie wyraża zgody na leczenie,
8. cudzoziemiec nie wywiązuje się ze zobowiązań podatkowych wobec Skarbu
Państwa,
9. cudzoziemiec nie wykonał obowiązku opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, w sytuacji w której uchybił terminowi do złożenia wniosku o przedłużenie wizy, jeżeli upłynął okres ważności wizy lub zezwolenia na zamieszkanie
na czas oznaczony lub jeżeli nie został zachowany termin do złożenia wniosku o
udzielenie lub przedłużenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony.
5
Cudzoziemcowi, który przebywa na terytorium Polski na podstawie wizy pobytowej w celu wykonania prac sezonowych odmawia się zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony jeżeli podstawą ubiegania się o zezwolenie jest podjęcie pracy
w Polsce lub prowadzenie tutaj działalności gospodarczej.
Cudzoziemca przebywającego na terytorium Polski, którego pobyt na tym terytorium jest niepożądany, można w decyzji o odmowie zezwolenia na zamieszkanie
na czas oznaczony zobowiązać do opuszczenia tego terytorium w terminie określonym w decyzji.
Szczególne uregulowania dotyczące osób będących małżonkami
obywateli polskich
Cudzoziemcowi, małżonkowi obywatela polskiego udziela się zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony w Rzeczypospolitej Polskiej jeżeli spełnia określone w ustawie warunki.
W przypadku cudzoziemca – małżonka obywatela polskiego nie mają zastosowania wszystkie okoliczności będące przyczyną odmowy udzielenia takiego
zezwolenia a mianowicie, nie można odmówić zezwolenia na zamieszkanie na czas
oznaczony jeżeli wyłączną przyczyną odmowy byłyby następujące okoliczności:
1. okoliczności sprawy wskazują, że cel wjazdu lub pobytu cudzoziemca na terytorium Polski jest inny niż deklarowany,
2. udzielenie zezwolenia mogłoby spowodować obciążenie dla pomocy społecznej,
3. stwierdzono u niego chorobę lub zakażenie podlegające obowiązkowemu leczeniu, lub istnieje podejrzenie takiej choroby lub zakażenia,
4. cudzoziemiec nie wywiązuje się ze zobowiązań podatkowych wobec Skarbu
Państwa,
5. jeżeli dane cudzoziemca znajdują się w wykazie cudzoziemców, których
pobyt na terytorium Polski jest niepożądany, a cudzoziemiec przebywa na terytorium Polski, chyba że pobyt cudzoziemca na terytorium Polski stanowiłby
zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo bezpieczeństwa
i porządku publicznego.
Z tych samych powodów nie cofa się cudzoziemcowi – małżonkowi obywatela
polskiego zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony.
Podczas postępowania o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony organ administracji rozpatrujący sprawę sprawdza, czy związek małżeński
nie został zawarty dla pozoru, jeżeli małżonkowie nie wypełniają prawnych obowiązków wynikających z małżeństwa, nie mieszkają wspólnie, nie mówią językiem
6
zrozumiałym dla obojga, nie są zgodni co do podstawowych danych osobowych
i innych istotnych okoliczności ich dotyczących, a także gdy jedno z małżonków
przyjęło korzyść majątkową za wyrażenie zgody na zawarcie związku małżeńskiego lub zawarło w przeszłości związek małżeński dla pozoru.
Cudzoziemcy ubiegający się o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na
czas oznaczony w celu połączenia z rodziną.
Cudzoziemcowi przybywającemu do Polski w celu połączenia z rodziną do osoby, która posiada status uchodźcy, oraz małoletniemu cudzoziemcowi urodzonemu
na terytorium Polski, przebywającemu na tym terytorium bez opieki rodziców nie
można odmówić zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony wyłącznie z tego
powodu, że mogłoby to spowodować obciążenia dla pomocy społecznej. Z tego samego powodu nie cofa się udzielonego temu cudzoziemcowi zezwolenia.
Przypadki w których cofa się cudzoziemcowi zezwolenie na zamieszkanie
na czas oznaczony.
Cudzoziemcowi cofa się udzielone już zezwolenie na zamieszkanie na czas
oznaczony jeżeli:
1. ustała przyczyna ze względu na którą otrzymał to zezwolenie,
2. wykorzystał je do realizacji innego celu niż ten, dla którego zezwolenie zostało
udzielone,
3. wystąpi którakolwiek z okoliczności ze względu na którą odmawia się cudzoziemcowi udzielenia zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony,
4. cudzoziemiec opuścił na stałe terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Cudzoziemca przebywającego na terytorium Polski, którego pobyt na tym terytorium jest niepożądany, można w decyzji o cofnięciu zezwolenia na zamieszkanie
na czas oznaczony zobowiązać do opuszczenia tego terytorium w terminie określonym w decyzji.
7
Ważne adresy
Wydział do Spraw Cudzoziemców
Zarządu Kontroli Ruchu Granicznego
Komendy Głównej Straży Granicznej
00-562 Warszawa, ul. Koszykowa 16
– składanie wniosków o nadanie statusu
uchodźcy
Urząd do Spraw Repatriacji
i Cudzoziemców
00-562 Warszawa,
ul. Koszykowa 16
tel. 22/601 44 53
Centralny Ośrodek Recepcyjny
dla uchodźców w Dębaku
Podkowa Leśna koło Warszawy
05-805 Otrębusy
tel. 22/729 80 71
Wysoki Komisarz NZ do spraw
Uchodźców (UNHCR)
05-056 Warszawa, Aleja Róż 2
tel. 22/628 69 30
Helsińska Fundacja Praw Człowieka
- pomoc prawna
00-018 Warszawa, ul. Zgoda 11
tel./fax 22/828 10 08, 828 69 96
Stowarzyszenie Praw Człowieka
im. Haliny Nieć
31-136 Krakow
ul. Sobieskiego 7/3
tel/fax (12) 6337223
Polska Akcja Humanitarna
Centrum Pomocy Uchodźcom
00-031 Warszawa, ul. Szpitalna 5 m. 3
22/828 90 86
Caritas Polska – Biura Informacji dla
Migrantów i Uchodźców
15-077 Białystok, ul. Warszawska 32
tel/fax: 85/ 732 55 53
20-950 Lublin
ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2
Tel. 81/743 71 86
50-369 Wrocław, pl. Katedralny 6/1
tel/fax 71/322 17 15
Polski Czerwony Krzyż
00-561 Warszawa
ul. Mokotowska 14
tel.: 22/628 55 75, 621 36 25
fax: 22/628 41 38
Poradnia Prawna
Ośrodek Praw Człowieka
Uniwersytetu Jagielońskiego
Kraków, Plac Inwalidów 4
tel.: 12/ 633 37 96, 422 10 33 w. 1392
Poradnia Prawna
Wydział Prawa i Administracji
Uniwersytetu Warszawskiego
Warszawa, Krakowskie Przedmieście 26/28
tel.: 22/620 0381 w.811
tel/fax: 22/826 92 94
Opracowanie: Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa 2003