11492/12 - consilium

RADA
UNI EUROPEJSKIEJ
Bruksela, 15 maja 2012 r. (18.06)
(OR. en)
11492/12
COASI 111
ASIE 72
RELEX 552
COPS 209
CONOP 104
COHOM 151
COTER 68
NOTA
Od:
Data:
Nr poprz. dok.
Subject :
Sekretariat Generalny
15 czerwca 2012 r.
10313/12
Wytyczne w sprawie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE w Azji
Wschodniej
Na spotkaniu w dniu 15 czerwca Rada zatwierdziła Wytyczne w sprawie wspólnej polityki
zagranicznej i bezpieczeństwa UE w Azji Wschodniej zamieszczone w załączniku do tej noty.
__________________________
11492/12
kal
DG C 1
1
PL
ZAŁĄCZNIK
WYTYCZNE W SPRAWIE POLITYKI ZAGRANICZNEJ I BEZPIECZEŃSTWA UE
W AZJI WSCHODNIEJ
I.
Wprowadze nie
1.
Azja Wschodnia jest regionem zmieniającym się szczególnie dynamicznie, a UE i jej państwa
członkowskie mają w nim żywotne interesy. W niniejszym dokumencie dokonano krótkiego
przeglądu i aktualizacji analizy przedstawionej w wytycznych z 2007 roku dotyczących Azji
Wschodniej 1 , jeżeli chodzi o szanse i zagrożenia dla interesów UE w kontekście Azji
Wschodniej. Dokument ten, dla którego punktem wyjścia jest wspomniana analiza, a także
strategia bezpieczeństwa UE z 2003 roku oraz odnośne konkluzje Rady, przedstawia
zaktualizowany
zestaw
i bezpieczeństwa
wytycznych
w sprawie
UE w Azji Wschodniej 2 ;
wspólnej
polityki
zagranicznej
uwzględnia on również nowe ramy
instytucjonalne ustanowione w związku z wejściem w życie traktatu lizbońskiego. Niniejsze
wytyczne służą zatem uzyskaniu szerokiej i zaktualizowanej orientacji w kwestii podejścia UE
do Azji Wschodniej w całym zakresie działań UE i jako takie stanowią wkład w ramy WPZiB
i WPBiO w regionie.
II.
Inte resy UE w Azji Wschodniej: Kluczowe wyzwania i s zanse
2.
Zarówno w Azji Wschodniej jak i wszędzie indziej na świecie UE stosuje szerokie podejście
do kwestii bezpieczeństwa, stawiając sobie następujące cele:
-
zachowanie pokoju i umocnienie bezpieczeństwa międzynarodowego zgodnie z zasadami
Karty ONZ;
-
propagowanie systemu międzynarodowego opartego na zasadach;
-
rozwój i umacnianie demokracji, praworządności oraz poszanowania praw człowieka
i podstawowych wolności;
1
2
Wytyczne Rady przyjęte w dniu 20 grudnia 2007 r.
Niniejszy dokument dotyczy regionu Azji Wschodniej jako całości, obejmując zarówno Azję Północno-Wschodnią oraz ASEAN.
11492/12
ZAŁĄCZNIK
kal
DG C 1
2
PL
-
propagowanie nierozprzestrzeniana broni masowego rażenia;
-
propagowanie integracji regionalnej;
-
propagowanie nastawionych na współpracę i zrównoważonych polityk służących
sprostaniu
globalnym wyzwaniom, takim jak
zmiana klimatu, bezpieczeństwo
energetyczne, ochrona środowiska, ubóstwo, nierówności gospodarcze oraz kwestie
zdrowia;
-
wzmacnianie handlu dwustronnego i strumieni inwestycyjnych wspartych łatwiejszym
dostępem do rynku i lepszymi warunkami inwestowania.
Postęp w tych obszarach przyczyni się w znakomitym stopniu do stabilności i dobrobytu
zarówno w Unii jak i w regionie Azji Wschodniej.
3.
UE ma istotne bezpośrednie interesy gospodarcze w Azji Wschodniej
W Azji Wschodniej znajdują się jedne z największych i najszybciej rozwijających się
gospodarek. Chiny kontynentalne, chińskie specjalne regiony administracyjne (Hongkong
i Makau), Tajwan, Japonia, Korea i kraje ASEAN wytwarzają łącznie 21% światowego PKB
i mają blisko 28% udziału w światowym obrocie towarami i usługami z UE (w 2010 roku),
a proporcje te nadal rosną. Handel UE z Azją Wschodnią (27,9% naszego łącznego handlu)
znacznie przewyższa naszą transatlantycką wymianę handlową (22.7%), przy czym Chiny są
drugim największym partnerem handlowym (13,9% naszej łącznej wymiany handlowej, tuż za
Stanami Zjednoczonymi 3 ) i odpowiadają za największy dwustronny deficyt handlowy UE.
Handel z ASEAN stanowi 5,2% a z Japonią 3,8% naszych łącznych obrotów handlowych.
Bezpośrednie inwestycje UE w regionie są kluczem do konkurencyjności obu partnerów
w wymiarze światowym, natomiast wschodnioazjatyckie inwestycje w UE, zwłaszcza Japonii
i Singapuru, są już znaczne. Średnio w latach 2006–2009 strumienie inwestycyjne z UE do
Azji Wschodniej stanowiły 7,7% łącznych inwestycji zewnętrznych UE, natomiast inwestycje
z Azji Wschodniej w UE wyniosły 6,9% łącznych inwestycji obcych na terenie UE4.
3
W 2010 roku dwustronny handel UE z Chinami wyniósł 395,1 mld EUR, co stanowiło 13,9% łącznych obrotów UE, w porównaniu do USA,
z którymi handel wyniósł 411,6 mld EUR, tj. 14,4% łącznych obrotów UE) Wszystkie cytowane dane statystyczne udostępnił Eurostat.
4
Średnio w latach 2006–2009 inwestycje zagraniczne UE w krajach ASEAN wyniosły 15,7 mld EUR w porównaniu z 6,2 mld EUR w
Chinach i 2,7 mld EUR w Japonii. Inwestycje zagraniczne w UE wyniosły 9 mld EUR z Japonii, 5,6 mld EUR z krajów ASEAN i 0,7 mld
EUR z Chin.
11492/12
ZAŁĄCZNIK
kal
DG C 1
3
PL
Dalszy wzrost naszych gospodarczych powiązań stanowi odbicie faktu, że wzrost gospodarczy
w Azji nadal przekraczał spodziewane wyniki, nawet w okresie globalnej recesji5. Rola całej
Azji Wschodniej w napędzaniu światowego wzrostu gospodarczego stawała się w ostatnich
latach faktycznie coraz ważniejsza. Region oferuje więc firmom z UE, w tym MŚP, istotne
i szybko rosnące możliwości rynkowe, niezależnie od poziomów ochrony, które pozostają
względnie wysokie.
Zacieśniają się więzy wewnątrzregionalne, o czym świadczy inicjatywa z Chiang Mai, rosnąca
rola waluty yuan renminbi w wymianie handlowej w regionie oraz szybki rozwój centrów
finansowych w regionie. Chiny – jako posiadacz największych walutowych rezerw
finansowych na świecie – wraz z innymi gospodarkami Azji Wschodniej odgrywają istotną
rolę w utrzymaniu stabilności finansowej w wymiarze światowym.
Także regionalne inicjatywy współpracy gospodarczej – takie jak umowy o wolnym handlu
(FTA) zawierane pomiędzy krajami Azji Wschodniej – mogłyby istotnie wpływać na interesy
UE; przy tym w ubiegłych latach Japonia, Chiny i kraje ASEAN zintensyfikowały sieć
współpracy w ramach umów o wolnym handlu, a USA przystąpiły do Partnerstwa
Transpacyficznego, którego celem jest wynegocjowanie umowy o wolnym handlu pomiędzy
kilkoma krajami Azji i Pacyfiku. Aby zapewnić sobie równe warunki działania, UE powinna
nadal rozwijać sieć dwustronnych umów o wolnym handlu z poszczególnymi krajami Azji
Południowo-Wschodniej (toczą się już rokowania z Singapurem i Malezją), zmierzając
w perspektywie do zawarcia międzyregionalnej umowy o wolnym handlu UE-ASEAN. UE
podjęła ostatnio decyzję, by aktywnie zbadać możliwość rozpoczęcia negocjacji w sprawie
zawarcia FTA z Japonią, podczas gdy FTA z Koreą wstępnie weszła już w życie. UE powinna
nadal wspierać odnośne regionalne inicjatywy integracji gospodarczej – takie jak Wspólnota
Gospodarcza ASEAN – i nasilić działania w ramach współpracy regionalnej.
5
Ostatnia prognoza gospodarcza UE (wiosną 2011) przewidywała wzrost PKB w 2011 w
wysokości 9,3% w Chinach, 6,1% w Indonezji i 4,4% w Korei w porównaniu z 1,8% w UE (i
0,5% w dotkniętej skutkami trzęsienia ziemi Japonii).
11492/12
ZAŁĄCZNIK
kal
DG C 1
4
PL
W wielu krajach regionu pozostają do uregulowania kwestie związane z dostępem do rynku
oraz wzmocnieniem praw własności intelektualnej. Pomimo że import dóbr z Chin jest
korzystny dla konsumentów europejskich, jest oczywiste, że obecnej nierównowagi handlowej
między Chinami a UE nie można utrzymywać na dłuższą metę.
Podsumowując, poziom współzależności gospodarczej między UE a Azją Wschodnią
osiągnął poważne rozmiary i jest niezwykle istotny w świetle przyszłych prognoz wzrostu
gospodarczego obu stron.
4.
Bezpieczeństwo i stabilność w Azji Wschodniej są koniecznymi warunkami dla trwania
sukcesu gospodarczego regionu. Następujące zagrożenia bezpieczeństwa regionalnego mają
bezpośrednie przełożenie na interesy UE:
-
północnokoreański program jądrowy oraz program rakietowych pocisków balistycznych
i związane z nim ryzyko proliferacji: Jest to ogromne zagrożenie dla regionu.
Wewnątrzkoreański dialog, wznowienie wielostronnych rokowań i postępy w ich
zakresie, denuklearyzacja Półwyspu Koreańskiego to główne czynniki bezpieczeństwa
w regionie;
-
napięcia wokół Cieśniny Tajwańskiej: choć udało się doprowadzić do znacznej poprawy
stosunków pomiędzy Tajwanem a Chinami kontynentalnymi, nadal wyczuwa się
napięcie, a błędna ocena sytuacji przez którąkolwiek ze stron mogłaby doprowadzić do
destabilizacji sytuacji. UE popiera wszystkie środki zmierzające do pogłębienia
kontaktów gospodarczych i międzyludzkich między Tajwanem a kontynentem.
-
odczuwalny ostatnio wzrost napięcia w regionie Morza Południowochińskiego, gdzie
ścierają się roszczenia kilku krajów regionu, mógłby z chwilą wymknięcia się spod
kontroli doprowadzić do utrudnień w nawigacji i handlu w większym regionie,
negatywnie wpływając na unijny handel i interesy inwestycyjne.
11492/12
ZAŁĄCZNIK
kal
DG C 1
5
PL
Kwestie związane z Morzem Południowochińskim są przykładem możliwego nacjonalizmu
konkurencyjnego
w regionie: wraz z rozwojem gospodarczym Chin,
aktywniejszymi
działaniami dyplomatycznymi oraz rosnącymi (i nieprzejrzystymi) wydatkami na obronność
zmienia się równowaga strategiczna w regionie. Pomimo coraz większej wzajemnej zależności
gospodarek w regionie, niepewność wynikła z takich zmian geopolitycznych może – wraz
z nierozstrzygniętymi sporami historycznymi i terytorialnymi – potencjalnie prowadzić do
poważnych napięć. Mogą one być spotęgowane rosnącym popytem na energię, pragnieniem
zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego oraz szeroko pojętą konkurencją w zakresie
surowców.
Ponadto aktualne są pewne konflikty w bardziej lokalnej skali, które doskwierały regionowi
przez lata, a w kilku przypadkach UE miała swój udział w działaniach służących budowie
zaufania, rozwiązywaniu konfliktów oraz odbudowie pokonfliktowej, wykorzystując naszą
zdolność do komasowania instrumentów politycznych, rozwojowych i humanitarnych. Na
przykład nasz udział w procesie pokojowym w Acehu, w rozwoju pokonfliktowym w Timorze
Wschodnim oraz, ostatnio, nasze wsparcie procesu pokojowego na Mindanao pozwoliło UE
zademonstrować jej wsparcie na rzecz pokoju i bezpieczeństwa w regionie.
5.
Polityki i działania najważniejszych podmiotów w Azji Wschodniej mają również coraz
większe znaczenie w szerzej pojętej światowej agendzie UE. Aby sprostać wyzwaniom
globalnym, UE potrzebuje rozwiązań wielostronnych i stara się takie rozwiązania propagować.
UE opowiada się za otwartym i sprawiedliwym systemem handlowym oraz za dalszą
liberalizacją w ramach WTO i umów dwustronnych i regionalnych tej organizacji, w tym
umów obecnie negocjowanych z Malezją i Singapurem i umowy stosowanej z Republiką
Korei. UE działa na całym świecie, aby:
-
propagować prawa człowieka i dobre rządy;
-
zapobiegać rozprzestrzenianiu BMR;
-
angażować się w globalną walkę z terroryzmem;
-
przeciwdziałać radykalizacji i ekstremizmowi;
-
dążyć do współpracy międzynarodowej w kwestii migracji;
-
propagować zrównoważony rozwój społeczny i środowiskowy oraz wspierać działania
przeciw zmianie klimatu zgodnie z milenijnymi celami rozwoju.
11492/12
ZAŁĄCZNIK
kal
DG C 1
6
PL
Rozwijające się gospodarki Azji Wschodniej wykazują stale rosnący popyt na energię, co
stwarza nowe problemy dla bezpieczeństwa energetycznego na świecie. To wspólne wyzwanie
wymaga zbiorowej reakcji. UE pragnie stabilnych i przejrzystych rynków energii i surowców.
Działa ona na rzecz poprawy naszej współpracy w tych dziedzinach w ramach dwustronnych
relacji umownych, np. umów o partnerstwie i współpracy oraz umów ramowych.
6.
Rosną wpływy coraz bardziej liczących się w światowej gospodarce i polityce krajów Azji
Wschodniej, które podejmują wysiłki zmierzające do osiągnięcia tych żywotnych globalnych
celów. Dlatego ważne jest, by w pełni wykorzystać naszą współprac z krajami Azji
Wschodniej na światowych forach takich jak ONZ, WTO lub grupa G-20 (w której uczestniczą
cztery wschodnioazjatyckie kraje), lub też na forach regionalnych i międzyregionalnych takich
jak ASEAN, ARF i ASEM. Strategiczne partnerstwo z niektórymi z tych krajów (obecnie
z Japonią, Chinami i Republiką Korei w tym regionie) może pomóc w propagowaniu naszych
wzajemnych interesów na szerszych forach w skali światowej.
7.
Japonia – jako najdłużej funkcjonująca w tym regionie demokracja wolnorynkowa – już teraz
jest ważnym partnerem w tym zakresie, podzielając wiele wartości UE. Jest ona strategicznym
partnerem UE od 2003 roku. W trakcie 20-ego szczytu UE–Japonia w maju 2011 roku obie
strony uzgodniły, że będą dążyć do poprawy wszystkich aspektów swoich relacji w sposób
kompleksowy i zrównoważony, rozpoczynając proces równoległych rokowań zmierzających
do zawarcia ambitnej umowy o wolnym handlu, a także umowy ramowej obejmującej aspekty
polityczne, globalne i sektorowe. Funkcjonują już uzupełniająca umowa o wolnym handlu
i umowa ramowa oraz partnerstwo strategiczne z Republiką Korei, podobnie myślącym
partnerem chętnym do zacieśniania współpracy z UE na różnych frontach. Wybór kierunku
polityki przez Chiny, będące obecnie globalnym partnerem, ma strategiczne znaczenie dla UE
realizującej właśnie partnerstwo strategiczne z tym krajem. Chiny mają silny interes
w pokojowym rozwoju gospodarczym, choć nie należy zapominać o wyzwaniach
o charakterze wewnętrznym trapiących ten kraj. Osiągnięcie tego celu znacznie przyczyniłoby
się do stabilności na świecie. W żywotnym interesie UE leży zachęcanie Chin do szerszego
spojrzenia na swoje globalne interesy i obowiązki, zwłaszcza w dziedzinach: politycznej,
gospodarczej, handlowej i monetarnej, jak również do odgrywania konstruktywnej roli –
adekwatnej dla światowej potęgi – w propagowaniu skutecznej wielostronności oraz
w rozwiązywaniu kwestii międzynarodowych i regionalnych. ASEAN jako ugrupowanie
regionalne (oraz Indonezja jako członek G-20) ma także potencjał, by odgrywać coraz
ważniejszą rolę na scenie międzynarodowej; tendencja ta będzie się rozwijać w kolejnych
latach pod warunkiem istnienia silnego przywództwa.
11492/12
ZAŁĄCZNIK
kal
DG C 1
7
PL
8.
Dobre, nastawione na współpracę stosunki między najważniejszymi podmiotami w regionie
leżą w bardziej ogólnym interesie UE, zwłaszcza stosunki między Chinami a USA oraz
między Chinami a Japonią. Na dłuższą metę UE ma silny interes w pogłębieniu integracji
regionalnej – zwłaszcza w dalszym wspieraniu rozwoju integracji w ramach ASEAN. Ta
regionalna organizacja stanowiąca ośrodek kilku inicjatyw współpracy regionalnej w Azji
Wschodniej jest faktycznie naturalnym odpowiednikiem UE. Ogólniej rzecz biorąc,
uzupełnienie współpracy pomiędzy najważniejszymi podmiotami regionu o wymiar polityczny
i bezpieczeństwa miałoby wielką korzyść dla całego regionu; UE musi w dalszym ciągu
aktywnie wspierać działania w tym zakresie.
9.
Zobowiązania w zakresie bezpieczeństwa złożone przez Stany Zjednoczone Japonii, Republice
Korei i Tajwanowi, a także niektórym krajom ASEAN-u, i związana z tym obecność sił USA
w regionie dają USA wyraźny obraz wyzwań w zakresie bezpieczeństwem regionu i czynią
z tego państwa ważny podmiot przyczyniający się do utrzymania regionalnej stabilności.
Ważne jest, by UE pozostawała wrażliwa na ten proces. Z uwagi na wielką wagę stosunków
transatlantyckich w silnym interesie UE leży partnerstwo i współpraca z USA w zakresie
wyzwań związanych z polityką zagraniczną i bezpieczeństwa w kontekście Azji Wschodniej.
10. Do innych pozaregionalnych partnerów mających istotne interesy w Azji Wschodniej zalicza
się oczywiście takie kraje jak: Indie, Rosja, Australia, Nowa Zelandia i Kanada. Wszystkie te
kraje uczestniczą w dialogu z ASEAN-em (wraz z UE), będąc przy tym każde z osobna
ważnymi partnerami UE. Wszystkie one uczestniczą w Forum Regionalnym ASEAN (ARF)
i wszystkie (z wyjątkiem Kanady) biorą także udział w procesie ASEM. Dla UE ważna będzie
kontynuacja naszego politycznego dialogu z tymi pozaregionalnymi partnerami w odniesieniu
do spraw wschodnioazjatyckich.
11492/12
ZAŁĄCZNIK
kal
DG C 1
8
PL
III. Reakcja UE
11. Podstawowe interesy UE są zatem ściśle powiązane z bezpieczeństwem w Azji Wschodniej
oraz z polityką zagraniczną i bezpieczeństwa prowadzoną przez najważniejsze podmioty
w regionie. Obecność gospodarcza UE w tym regionie i jej unikatowe doświadczenie
pojednania po wojnie oraz integracji politycznej i gospodarczej dają jej dobrą pozycję do
odegrania istotnej roli we wspieraniu zwiększania bezpieczeństwa regionalnego. Niektórzy
partnerzy regionalni UE zasygnalizowali, że z zadowoleniem przyjęliby zwiększenie
zaangażowania UE w tym zakresie.
12. UE potrzebuje zatem bardziej rozwiniętej, spójnej i skoncentrowanej wspólnej polityki
zagranicznej i bezpieczeństwa w Azji Wschodniej, której celem jest zabezpieczenie
i promowanie interesów UE przedstawionych w sekcji II. By zintensyfikować unijną wymianę
z głównymi podmiotami regionu, i by wykorzystać działania już rozpoczęte, UE powinna:
–
w pełni wykorzystać swoje strategiczne partnerstwa w regionie, w tym:
– wykorzystywać potencjał dialogu strategicznego wysokiego stopnia oraz dialogu
gospodarczego i handlowego wysokiego stopnia z Chinami;
– pogłębić dialog strategiczny z Japonią dotyczący Azji Wschodniej;
–
rozwinąć dialog polityczny z Republiką Korei w sprawie kwestii regionalnyc h
(w szczególności dotyczących KRLD);
–
zwiększyć zaangażowanie w ramach ASEAN-u, w tym poprzez jego Forum Regionalne
i poprzez przystąpienie do Traktatu o przyjaźni i współpracy w Azji PołudniowoWschodniej, a także poprzez zacieśnienie dialogu politycznego z ASEAN-em i jego
państwami członkowskimi oraz wzajemne wsparcie z instytucjami ASEAN-u (na
wniosek), korzystając z przyjętej w 2007 roku deklaracji z Norymbergi i planu działania;
–
rozwinąć ze Stanami Zjednoczonymi dialog strategiczny dotyczący Azji Wschodniej;
–
rozwinąć wymianę z zakresie kwestii regionalnych z innymi istotnymi podmiotami,
w tym z: Rosją, Indiami, Australią, Nową Zelandią i Kanadą;
–
w pełni wykorzystać możliwości oferowane przez proces ASEM;
11492/12
ZAŁĄCZNIK
kal
DG C 1
9
PL
–
zakończyć prowadzone obecnie negocjacje umowy o wolnym handlu z Singapurem
i Malezją oraz rozszerzyć system takich umów na inne państwa Azji PołudniowoWschodniej, a także wzmocnić dialog handlowy między regionami poprzez wdrożenie
ostatnio przyjętego programu prac w zakresie handlu i inwestycji UE-ASEAN;
–
rozważyć równoległe prowadzenie negocjacji umowy o wolnym handlu i umowy
ramowej z Japonią (jeśli w wyniku analizy dotyczącej zdolności partnerów do zbliżenia
się do dorobku UE uda się ustalić wysoki poziom ambicji) i w pełni wdrożyć umowę
o wolnym handlu i nowa umowę ramową UE-Korea;
–
dalej rozszerzać sieć już istniejących umów o partnerstwie i współpracy z państwami
regionu, w tym działania na rzecz zawarcia takiej umowy z Chinami;
–
stworzyć korzystne warunki udziału UE w szczycie Azji Wschodniej, wyrażając
zdecydowane zainteresowanie Azją Wschodnią poprzez polityczne kontakty – na
właściwym szczeblu i odpowiednio częste – z partnerami regionalnymi i branie udziału
w wydarzeniach wielostronnych;
–
pogłębić współpracę z państwami regionu na forach globalnych, takich jak ONZ i WTO,
a także zintensyfikować prace w państwach regionu, by propagować zgodność
z wymogami WTO, w szczególności w zakresie barier pozataryfowych.
13. Pogłębiony dialog z Azją Wschodnią i innymi właściwymi partnerami na wiele sposobów
przysłuży się celom UE – bezpośrednio, poprzez propagowanie naszych interesów w regionie,
ustanawianie lepszych kanałów, poprzez które UE mogłaby przekazywać informacje, gdy
uzna, że interesy regionalne i globalne są zagrożone, oraz poprzez zwiększanie zakresu
propagowania naszych wspólnych interesów na forach światowych.
14. W tym kontekście wejście w życie Traktatu z Lizbony, a w szczególności ustanowienie
Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych i zwiększenie koordynacji między delegaturami
Unii i ambasadami państw członkowskich na miejscu, stanowi idealną okazję do dalszego
wykorzystywania naszego dialogu i współpracy z państwami Azji Wschodniej, oraz strategii
zaangażowania politycznego, tak by UE mogła skuteczniej oddziaływać na partnerów
w naszych stosunkach z Azją Wschodnią.
11492/12
ZAŁĄCZNIK
kal
DG C 1
10
PL
IV: Kluczowe kwestie, cele i zasady
15. Podczas działań UE na rzecz dalszego rozszerzania jej stosunków z Azją Wschodnią i lepszej
widoczności jej stanowiska w kwestiach związanych ze wspólną polityką zagraniczną
i bezpieczeństwa właściwych dla regionu, podejście jej będzie w szczególny sposób
ukierunkowywane następującymi kwestiami, celami i zasadami:
IV.a) Zmiana równowagi w regionie i ryzyko nacjonalizmu konkurencyjnego
16. UE powinna wykorzystać swoje wpływy, by propagować dobre, oparte na współpracy
stosunki wśród kluczowych podmiotów w Azji Wschodniej oraz aby wezwać wszystkie strony
do powstrzymywania się od działań, które mogłyby zostać opacznie zrozumiane przez inne
podmioty w regionie. UE powinna:
–
propagować środki budowania zaufania oraz zachęcać od pokojowych i opartych na
współpracy rozwiązań konfliktów dotyczących terytoriów i zasobów;
–
zachęcać Chiny do zwiększania przejrzystości swoich wydatków na cele obronne, a także
przejrzystości doktryn i instytucji;
–
zachęcać większą liczbę personelu wojskowego do wymiany wojskowej między
podmiotami regionalnymi a państwami członkowskimi UE, aby zwiększyć przejrzystość
i zmniejszyć ryzyko błędnego postrzegania;
–
być gotowa, na wniosek, dzielić się doświadczeniami wyniesionymi z własnej
działalności w zakresie odbudowy po wojnie, a także w zakresie budowania zaufania,
dyplomacji prewencyjnej i rozwiązywania konfliktów;
–
w szerszym kontekście zachęcać przywódców politycznych wszystkich stron do
ustanowienia lepszych stosunków politycznych na podstawie doskonałych stosunków
gospodarczych oraz zachęcać do odwodzenia opinii publicznych od nacjonalizmu
konkurencyjnego, promując stosunki zdefiniowane przez wspólne interesy;
–
propagować skuteczną wielostronność (w tym przy pomocy UE-ASEAN, Forum
Regionalnego ASEAN, szczytu wschodnioazjatyckiego oraz procesu ASEM) i integrację
regionalną.
11492/12
ZAŁĄCZNIK
kal
DG C 1
11
PL
IV.b) Azja Wschodnia a światowa agenda UE
17. Zgodnie ze swoimi, obecnie globalnymi, interesami Chiny stają się aktywniejsze w różnych
częściach świata. Japonia i Korea również zwiększają swoją aktywność międzynarodową.
Także ASEAN zwiększył swoje zdolności w zakresie integracji regionalnej poprzez przyjęcie
w 2008 roku Karty ASEAN i planuje wzmocnienie w nadchodzących latach swojej roli
w społeczności światowej.
18. W tym kontekście UE powinna:
–
rozwijać ze wszystkimi partnerami regionalnymi współpracę w wielu globalnych
kwestiach, rozszerzać dialog i współpracę w obszarach takich jak pomoc rozwojowa
i zwalczanie
ubóstwa,
zmiana
z terroryzmem, piractwem,
nierozprzestrzenianie
BMR,
klimatu
narkotykami,
budowanie
i zrównoważenie
środowiskowe,
nielegalną migracją
zaufania,
walka
i handlem ludźmi,
dyplomacja
prewencyjna
i rozwiązywanie konfliktów;
–
dalej angażować się w propagowanie praw człowieka i podstawowych wolności w Azji
Wschodniej, oraz w ich ochronę, tak by zmniejszyć istniejące rozbieżności w zakresie
wartości, które to rozbieżności mogą niweczyć wysiłki na rzecz znajdowania płaszczyzny
porozumienia w pewnych kwestiach politycznych.
Takie działanie obejmowałoby
zachęcanie azjatyckich partnerów do przystępowania do oenzetowskich instrumentów
w zakresie praw człowieka i do zgodności z ich mechanizmami, a także wspieranie
dzielenia się doświadczeniami z organami zajmującymi się prawami człowieka
w regionie i w Europie;
–
propagować rozwój i wzmacnianie demokracji i praworządności, zwłaszcza w krajach,
które wykazały niepokojący brak postępów w tym zakresie;
–
kontynuować propagowanie wymiany kulturowej i wymiany w ramach społeczeństwa
obywatelskiego, jako podstaw wzajemnego zrozumienia;
–
propagować i wspierać przystępowanie krajów regionu do obecnych wielostronnych
instrumentów służących nieproliferacji i rozbrojeniu oraz pomagać im w pełnym
wdrożeniu tych instrumentów, jak również w ustanowieniu skutecznych kontroli
eksportu;
11492/12
ZAŁĄCZNIK
kal
DG C 1
12
PL
–
przyspieszyć prace, w szczególności z Chinami, podkreślając potrzebę osiągnięcia
postępów na drodze do praworządności, wolności osobistej i demokracji;
–
jednocześnie UE powinna pogłębić swoje zaangażowanie w wielu sektorach w zakresie
reform gospodarczych i społecznych, w tym na przykład we współpracy w dziedzinie
edukacji, kultury, młodzieży, innowacji, badań, środowiska i energii, przedsiębiorczości
i turystyki, oraz wzmacniania dialogu między obywatelami i wzmacniania kontaktów;
–
ponadto, bardziej ogólnie, zachęcać do integracji regionalnej i wspierać ją jako
najważniejszy środek propagowania dobrobytu, stabilności i bezpieczeństwa.
19. Rozwój i integracja Chin z regionem oraz ze strukturami wielostronnymi wywierają wpływ –
regionalny i globalny – ze względu na wielkość tego państwa. UE powinna aktywnie działać
na rzecz przekształcenia Chin w odnoszącego sukcesy i w pełni zaangażowanego członka
wspólnoty międzynarodowej. Zgodnie z naszym partnerstwem strategicznym podejście UE
powinno
charakteryzować
się
szczerością
i większą
przejrzystością,
wzajemnością,
wzajemnym wsparciem; powinno także zacieśniać dwustronne więzy. UE, postępując nadal
zgodnie z odpowiednimi konkluzjami Rady Europejskiej w sprawie Chin, powinna również:
–
zachęcać Chiny do współpracy w zakresie nieproliferacji, przeciwdziałania terroryzmowi,
zwalczania piractwa, nielegalnej migracji, poważnej przestępczości, zapobiegania
konfliktom
i utrzymywania
pokoju,
wzywając
Chiny
do
zaangażowania
się
w międzynarodowe mechanizmy kontroli broni i nieproliferacji, a także wzmacniać taką
współpracę;
–
spodziewać się, by Chiny w pełni wypełniały swoje zobowiązania w ramach WTO;
–
nadal dążyć do zwiększenia zaangażowania Chin w skuteczną wielostronność, w tym
wspierać wielostronną agendę handlową w ramach WTO oraz zaangażowanie Chin
w światowe systemy rządów;
–
nadal ściśle monitorować wydarzenia w Chinach, mając stale na uwadze znaczne zmiany
wewnętrzne związane z szybkim wzrostem gospodarczym Chin;
11492/12
ZAŁĄCZNIK
kal
DG C 1
13
PL
–
nadal przywiązywać dużą wagę do stosowania przyjętej zasady „jeden kraj, dwa
systemy” z odniesieniu do Specjalnych Regionów Administracyjnych Hongkong i Makau
oraz do dalszego rozszerzania współpracy i dialogu z oboma regionami poprzez dialog
strukturalny i wspólne komitety z Hongkongiem i Makau;
–
w szerszym kontekście: konsekwentnie propagować przejrzyste i oparte na zasadach
podejście
międzynarodowe,
które przyczynia się do
budowy zaufania
Chin
i zaangażowania w system międzynarodowy;
–
systematycznie współdziałać z Chinami w ich coraz liczniejszych działaniach w krajach
rozwijających się, jasno przedstawiając dziedziny, w których UE ma trudności lub punkty
styczne z podejściem Chin, określając możliwości wspólnych działań na rzecz rozwoju,
zwłaszcza w Afryce, oraz wzywając Chiny do zastosowania polityk, które w pełni
wspierają milenijne cele rozwoju ONZ oraz zasady własności, zaangażowania
i harmonizacji przedstawione w deklaracji paryskiej z marca 2005 roku dotyczącej
skuteczności pomocy;
–
rozwijać swój dialog z Chinami dotyczący kwestii energii i środowiska, zachęcając Chiny
do obdarzania większym zaufaniem rynków międzynarodowych oraz wzywając je do
wspólnych wysiłków, aby sprostać zagrożeniom wywołanym przez zmiany klimatu
i wyzwaniom związanym ze zrównoważoną konsumpcją i produkcją energii.
20. Japonia i Republika Korei są naturalnymi partnerami politycznymi w Azji. Europa, Japonia
i Republika Korei są bardzo zbieżne w swoich poglądach ogólnych i „podobnie myślą”
w wielu sytuacjach. Japonia i Republika Korei są chętne do poszerzenia i pogłębienia
współpracy. Ponadto Japonia odgrywa podstawową rolę w organizacjach wielostronnych
i kluczową rolę w Azji. Jest głównym dostawcą pomocy rozwojowej i zaangażowała się
w wiele działań na rzecz pokoju w tych samych regionach co UE. Republika Korei szybko
zwiększa swoje zaangażowanie na arenie międzynarodowej (np. organizuje szczyty G20
i szczyty
w sprawie bezpieczeństwa jądrowego),
gospodarczemu.
odpowiadające swojemu znaczeniu
UE powinna zatem zintensyfikować dialog i współpracę z Japonią
i Republiką Korei, by wzmocnić nowe partnerstwo strategiczne i poczynić postępy
w osiąganiu celów pokojowych, stabilności i rozwoju, propagowaniu praw człowieka,
propagowaniu ochrony instalacji i materiałów jądrowych, propagowaniu zrównoważonych
polityk,
tak
by poradzić
sobie
z wyzwaniami
związanymi
ze
zmianą
klimatu
i bezpieczeństwem energetycznym.
11492/12
ZAŁĄCZNIK
kal
DG C 1
14
PL
20.a) Mongolia znajduje się w strategicznym miejscu między Chinami a Rosją. Wychodząc od
obecnie wynegocjowanej umowy o partnerstwie i współpracy, UE powinna rozszerzyć
i pogłębić współpracę z Mongolią – szczególnie by pomóc w procesie przekształcenia
gospodarczego, wspierając zrównoważony rozwój i propagując wzrost sprzyjający włączeniu
społecznemu.
21. ASEAN i UE długo były ważnymi partnerami, a UE faktycznie stała się w 1997 roku jednym
z pierwszych partnerów w dialogu tej instytucji. Przyjęcie w 2008 roku Karty ASEAN, łącznie
z planowanym utworzeniem do 2015 roku trzech wspólnot ASEAN-u (gospodarczej,
politycznej i bezpieczeństwa oraz kulturalnej), a także ogłoszony zamiar wypowiadania się do
2022 roku na forum światowym jednym głosem stworzyły warunki dla znacznego
zintensyfikowania tego długotrwałego partnerstwa. ASEAN – w centrum kluczowych
inicjatyw regionalnych, takich jak Forum Regionalne ASEAN, spotkania ministrów obrony
ASEAN (ADMM) i szczyty wschodnioazjatyckie (niedawne przystąpienie do nich Rosji
i USA zwiększy prawdopodobnie znaczenie tego forum w obszarze bezpieczeństwa) –
zasługuje na szczególną uwagę UE w nadchodzących latach.
IV.c) Regionalna architektura bezpieczeństwa
22. Celem długookresowym UE powinno być wspieranie rozwoju coraz większej integracji
regionalnej oraz tworzenia silnych instytucji na podstawie niebudzącego zastrzeżeń uznania
wspólnych interesów. Powinny one obejmować ściślejszą współpracę w zakresie celów
polityki zagranicznej i bezpieczeństwa w całej Azji Wschodniej, zgodnie z normami
międzynarodowymi.
23. UE uznaje, że na razie region musi opracować system mogący rozwiązać wspólne (regionalne)
problemy związane z bezpieczeństwem i że w dającej się przewidzieć przyszłości sieć sojuszy
dwustronnych USA i związana z nimi obecność wojskowa tego kraju zapewnią podstawowy
element architektury bezpieczeństwa w regionie.
11492/12
ZAŁĄCZNIK
kal
DG C 1
15
PL
24. W tym kontekście dla UE ważne będzie wzmocnienie jej udziału w głównych forach
regionalnych – poprzez dialog i współpracę z ASEAN-em, udział w regularnych spotkaniach
ministrów UE-ASEAN i w Forum Regionalnym ASEAN-u, a także jej przystąpienie do
Traktatu o przyjaźni i współpracy w Azji Południowo-Wschodniej i poprzez aktywny udział
w procesie ASEM 6 . Pozwoli to również UE na działanie na rzecz pogłębienia zaangażowania
w zmiany stosunków w regionach Azji Wschodniej.
25. UE powinna:
–
zwiększać – prowadząc dialogi strategiczne z kluczowymi partnerami – udział
w obecnych ramach bezpieczeństwa w regionie oraz zdolność do współdziałania wraz
z kluczowymi podmiotami, aby pomóc w dopilnowaniu, by ich polityki nie podważały
stabilności;
–
uznać, że wiarygodność gwarancji bezpieczeństwa USA jest obecnie niezbędna dla
stabilności regionu;
–
dążyć do zwiększenia autorytetu i skuteczności organizacji i forów regionalnych, tak by
z upływem czasu mogły one dokonać skuteczniejszego wkładu w bezpieczeństwo
regionalne, propagując modele skierowane na zewnątrz, które uznają interesy UE
w regionie i jej związki z tym regionem, a także wspierać pojawienie się skutecznych,
uwzględniających zasady, wielostronnych systemów bezpieczeństwa;
–
w szczególności dalej pogłębiać stosunki z ASEAN-em, w tym poprzez przystąpienie do
Traktatu o przyjaźni i współpracy w Azji Południowo-Wschodniej i poprzez aktywny
udział w Forum Regionalnym ASEAN-u i jego działaniach (także w działaniach „track
2”); zachęcać do rozwoju szczytu wschodnioazjatyckiego w sposób otwarty i globalny,
z jak największym zaangażowaniem UE; pracować na rzecz działalności ASEAN-u,
dzięki aktywnemu udziałowi UE i jej państw członkowskich; dążyć do dalszych
kontaktów z Szanghajską Organizacją Współpracy;
6
Kolejne spotkanie ministrów UE-ASEAN odbędzie się w Brunei w kwietniu 2012 roku,
a następny szczyt procesu ASEM – w Wientianie w listopadzie 2012 roku.
11492/12
ZAŁĄCZNIK
kal
DG C 1
16
PL
–
dzielić się naszymi doświadczeniami w zakresie mechanizmów pokoju w regionie
i mechanizmów bezpieczeństwa
(w
tym
np.
OBWE)
i chcieć
współpracować
w kontekście ewoluujących kompleksowych mechanizmów Azji Wschodniej w zakresie
pokoju i bezpieczeństwa;
–
poszukiwać możliwości zwiększenia wartości dodanej organizacji regionalnych poprzez
bezpośrednie zaangażowanie w konkretne inicjatywy w regionie;
–
zachęcać do większego zaangażowania podmiotów regionalnych w wielostronne operacje
pokojowe,
a także
rozważyć
zwiększenie
udziału
w regionalnych
inicjatywach
bezpieczeństwa niewojskowego.
IV.d) Stosunki po obu stronach cieśniny
26. UE prowadzi politykę jednych Chin i popiera pokojowe rozwiązanie kwestii Tajwanu. W jej
żywotnym interesie leży utrzymanie pokoju i stabilności po obu stronach cieśniny. W pełni
pojmuje delikatność tej kwestii dla obu stron Cieśniny Tajwańskiej i dla stosunków Chin ze
Stanami Zjednoczonymi i z Japonią.
27. UE, w pełni uwzględniając swoją politykę jednych Chin, powinna być gotowa na:
–
zachęcanie do inicjatyw nakierowanych na propagowanie dialogu, praktyczną współpracę
i budowę zaufania;
–
przyjmowanie z zadowoleniem pozytywnych wydarzeń;
–
działanie na rzecz dialogu obejmującego wszystkie zainteresowane strony;
–
zachęcanie obu stron do poszukiwania pragmatycznych rozwiązań kwestii odnoszących
się do pozycji Tajwanu na wyspecjalizowanych forach wielostronnych, zwłaszcza jeśli
praktyczne uczestnictwo Tajwanu jest istotne dla UE i interesów globalnych;
–
dalszą współprace techniczną z Tajwanem w obszarach gospodarki i kultury.
11492/12
ZAŁĄCZNIK
kal
DG C 1
17
PL
28. Tam, gdzie wymagają tego warunki, UE powinna być również gotowa na:
–
wskazanie Pekinowi i Tajpej, że UE postrzega zagrożenie stabilności i dialogu
pokojowego również jako zagrożenie jej własnych interesów;
–
wyrażenie swojego zaniepokojenia – prywatnie i publicznie – gdy dostrzega ryzyko
destabilizującego działania jednostronnego ukierunkowanego na zmianę status quo
w regionie, lub prowokacyjne zachowanie czy też odwołanie się do przymusu.
29. UE powinna również – w porozumieniu ze wszystkimi partnerami – pogłębić swoje
rozumienie równowagi wojskowej mającej wpływ na sytuację po obu stronach cieśniny,
technologii i zdolności, które jeśli zostaną wprowadzone w regionie, mogą naruszyć tę
równowagę, oraz ogólnego ryzyka dla stabilności, w tym ryzyka błędnej oceny. Państwa
członkowskie będą w stanie uwzględnić tę ocenę podczas wdrażania kodeksu postępowania
w eksporcie do regionu produktów militarnych i strategicznych.
IV.e) Półwysep Koreański
30. Wiele polityk Korei Północnej – takich jak podejście do stosunków między oboma państwami
koreańskimi, nieproliferacji i praw człowieka – powoduje znaczne obawy i ma szkodliwy
wpływ na region i stabilność całego świata. UE powinna:
–
utrzymywać swoje wsparcie dla pokoju i stabilności na Półwyspie Koreańskim wolnym
od broni jądrowej i w tym celu nadal zdecydowanie opowiadać się za pełnym, dającym
się zweryfikować i nieodwracalnym pozbyciem się przez KRLD broni jądrowej
i zakończeniem programu rakietowych pocisków balistycznych, a także wzywać do
wznowienia inspekcji MAEA;
–
nadal wzywać KRLD do wypełnienia jej zobowiązań międzynarodowych, zwłaszcza
przez dostosowanie się do rezolucji RB ONZ nr 1718 i 1874. Nadal wzywać KRLD do
powrotu do Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej (NPT) oraz do podpisania
i ratyfikowania Traktatu o całkowitym zakazie prób jądrowych (CTBT) i konwencji
o zakazie broni chemicznej (CWC);
–
podkreślać swoje stałe poparcie dla istotnego wznowienia wielostronnych mechanizmów
negocjacyjnych, takich jak rozmowy sześciostronne, dla zachęcania do dialogu między
zainteresowanymi stronami (z założeniem, że to dane strony decydują, kiedy warunki
umożliwiają sensowne wznowienie) i dla utrzymywani ścisłej współpracy z kluczowymi
podmiotami rozmów sześciostronnych;
11492/12
ZAŁĄCZNIK
kal
DG C 1
18
PL
–
wyrażać poparcie dla dialogu między oboma państwami koreańskimi jako sposobu
nasilenia budowania zaufania i tworzenia lepszych warunków powrotu do wielostronnych
negocjacji i jako ram propagowania wzajemnych relacji gospodarczych i społecznych
oraz współpracy na Półwyspie;
–
nadal wywierać naciski zmierzające do poprawy w dziedzinie przestrzegania praw
człowieka w Korei Północnej, uwzględniając fakt, że sytuacja w Korei należy do
najgorszych na świecie. Wzywać Koreę Północną do pełnej współpracy z mechanizmami
ONZ w zakresie praw człowieka oraz do zaangażowania się w poważny dialog
dwustronny z UE i jej państwami członkowskimi na temat praw człowieka;
–
być gotowa, jak w przeszłości, do świadczenia pomocy w nadzwyczajnych sytuacjach
humanitarnych, na podstawie niezależnie ocenionych i zweryfikowanych potrzeb
i z zastrzeżeniem właściwego monitorowania;
–
wzywać władze Korei Północnej do otwarcia na świat, w tym poprzez rozpoczęcie reform
gospodarczych, co z czasem stworzyłoby warunki trwałej poprawy życia obywateli;
–
budować dialog z zainteresowanymi stronami na temat szerzej rozumianej stabilności
Półwyspu Koreańskiego, oraz nadal wspierać swoich demokratycznych partnerów
padających ofiarą prowokacji ze strony Korei Północnej;
–
nadal wyrażać wolę i stopniowo pogłębiać i poszerzać stosunki z Korę Północną, wraz
z dokonywaniem postępu w sprawach istotnych dla UE, o których mowa powyżej.
Ambasady państw członkowskich UE w Pjongjangu odgrywają ważną rolę w tym
zaangażowaniu.
11492/12
ZAŁĄCZNIK
kal
DG C 1
19
PL
IV.f) Morze Południowochińskie
31. Niedawna eskalacja napięć na Morzu Południowochińskim, wynikająca z roszczeń, jakie
wysuwa wobec siebie wiele państw przybrzeżnych, w tym Chiny, mogła mieć duży wpływ na
sytuację w zakresie bezpieczeństwa i stabilności w regionie, a także szerzej – na wolność
żeglugi i handlu.
32. UE i jej państwa członkowskie – nie zajmując w żaden sposób stanowiska w sprawie tych
różnych roszczeń – powinny jednak:
–
przypominać o dużym znaczeniu Morza Południowochińskiego dla UE (między innymi
w perspektywie propagowania systemu międzynarodowego zgodnego z zasadami, zasady
wolności żeglugi, ryzyka napięć mających wpływ na spójny wzrost handlu i inwestycji –
z negatywnymi konsekwencjami dla wszystkich – bezpieczeństwa energetycznego);
–
nadal wzywać zainteresowane strony do rozwiązywania sporów poprzez przyjmowanie
rozwiązań
pokojowych
i opartych
na
współpracy
oraz
zgodnych
z prawem
międzynarodowym (w szczególności z Konwencją Narodów Zjednoczonych o prawie
morza), zachęcając wszystkie strony do wyjaśnienia, na jakiej podstawie zgłaszają
roszczenia;
–
przypomnieć o poprzednich pracach, by budować – oparty na współpracy – proces
dyplomatyczny w tych kwestiach na szczeblu regionalnym oraz wzywać ASEAN i Chiny,
by korzystały z tej podstawy i uzgodniły kodeks postępowania;
–
a także – jeśli spotka się to z aprobatą właściwych stron – proponować wymianę
doświadczeń UE i jej państw członkowskich w odniesieniu do zgodnego, opartego na
prawie międzynarodowym rozstrzygnięcia kwestii granic morskich i zrównoważonego
gospodarowania zasobami i współpracą w zakresie ochrony na morzu na akwenach pod
dzieloną jurysdykcją lub spornych.
_________________
11492/12
ZAŁĄCZNIK
kal
DG C 1
20
PL