Pobierz skróconą wersję Instrukcji

UNIWERSALNA INSTRUKCJA DOTYCZĄCA OBOWIĄZKOWEJ
CENTRALIZACJI ROZLICZEŃ PODATKU OD TOWARÓW I USŁUG
PRZEZ JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO OD DNIA 1
PAŹDZIERNIKA 2016 R. DO 1 STYCZNIA 2017 R. W ZWIAZKU Z
USTAWĄ Z DNIA 5 WRZEŚNIA 2016 R.
Skrót Instrukcji
Dnia 1 października 2016 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 5 września 2016 r.
o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania
zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych
z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw
członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki
samorządu terytorialnego. Ustawa jest pokłosiem dwóch uchwał NSA i wydanego
orzeczenia przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-276/14 z
dnia 29 września 2015 r., w którym to stwierdził, że podmioty prawa publicznego,
takie jak gminne jednostki budżetowe nie mogą być uznane za podatników podatku
od wartości dodanej, ponieważ nie spełniają kryterium samodzielności wg art. 9 ust.
1 dyrektywy 2016/112/WE.
I. ZAGADNIENIA WSTĘPNE
Instrukcja określa zasady:
a) rozliczeń podatku i korekt podatku od towarów i usług za okresy
rozliczeniowe upływające po dniu podjęcia wspólnego rozliczania podatku
od towarów i usług jednostek samorządu terytorialnego wraz ze wszystkimi
jednostkami organizacyjnymi
b) zwrotu środków przeznaczanych na realizację projektów w przypadku
zmiany kwalifikowalności podatku w związku z wyrokiem Trybunału
Sprawiedliwości UE z dnia 29 września 2015 r. w sprawie C-276/14
Jednostka samorządu terytorialnego jest obowiązana do podjęcia wspólnego
rozliczania podatku od towarów i usług wraz ze wszystkimi jednostkami
organizacyjnymi od dnia 1 stycznia 2017 r. Z dniem podjęcia wspólnego rozliczania
jednostka samorządu terytorialnego wstąpi we wszystkie prawa i obowiązki jednostek
1
organizacyjnych. Przed dniem podjęcia wspólnego rozliczania ta składa informację
do naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na adres jej siedziby wraz
z wykazem wszystkich jednostek organizacyjnych: na ich podstawie podległe
jednostki organizacyjne zostają wykreślone z rejestru jako podatnicy podatku od
towarów i usług, z dniem podjęcia wspólnego rozliczania.
II. PROPORCJONALNE ODLICZANIE
Do celów proporcjonalnego odliczenia, które reguluje art. 90 ust. 2 ustawy o
podatku od towarów i usług jednostka samorządu terytorialnego, która dokonała w
roku 2016 lub 2017 dokonanej „centralizacji” rozliczeń, przyjmuje proporcje
wyliczoną odrębnie dla każdej jednostki organizacyjnej zgodnie z art. 90 ust. 3-6, 9a i
10 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywania przez jednostkę
organizacyjną czynności w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia
podatku należnego, jak i czynności, z którymi takie prawo nie przysługuje. Podobna
sytuacja występuje w przypadku, gdy jednostka organizacyjna korzystała ze
zwolnienia z art. 113 ustawy o podatku od towarów i usług, z tą różnicą , ze proporcja
będzie wyliczana na podstawie art. 90 ust. 8 i 9 ustawy o podatku od towarów i usług.
III. EWIDENCJA OBROTU
Jednostki
samorządu
terytorialnego,
których
jednostki
organizacyjne
prowadziły ewidencję obrotu za pomocą kas rejestrujących, po dokonaniu
„centralizacji” mogą nadal z nich korzystać, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia
2018 r. Zwalnia się jednostki samorządu terytorialnego z obowiązku prowadzenia
ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących w
zakresie czynności wykonywanych przez jednostki organizacyjne, jeśli przed dniem
wspólnego rozliczania korzystały ze zwolnienia z tego obowiązku do dnia 31 grudnia
2016 r. Jednostka samorządu terytorialnego ma możliwość skorzystania z ulgi na
zakup kas rejestrujących. Ma prawo do odliczenia od podatku kwotę wydatkowaną
na zakup w okresie do dnia 30 czerwca 2017 r. każdej z kas rejestrujących.
IV. KWALIFIKOWALNOŚĆ PODATKU
Jeśli nastąpiła zmiana kwalifikowalności podatku w części dotyczącej kwoty podatku
naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług, finansowanej ze środków przeznaczonych na
2
realizację projektów w związku z wyrokiem TSUE jednostce samorządu terytorialnego lub jej
jednostce organizacyjnej nie będzie przysługiwać prawo do dokonania obniżenia kwoty
podatku należnego o tę kwotę podatku naliczonego, również w ramach korekty deklaracji
podatkowej, o której mowa w art. 86 ust. 13 i 13a oraz w trybie art. 91 ust. 7–8 ustawy o
VAT. Zakaz ten dotyczy sytuacji, gdy przed dniem wejścia w życie projektowanej ustawy
samorząd lub jego jednostka organizacyjna nie dokonały zwrotu środków przeznaczonych na
realizację projektów, w części związanej ze zmianą kwalifikowalności podatku w części
dotyczącej podatku naliczonego.
V. ZASADY DOKONYWANIA KOREKT ROZLICZEŃ PODATKU
Jednostka samorządu terytorialnego dokonując korekt będzie musiała:
1) w odniesieniu do rozliczeń poszczególnych jednostek organizacyjnych, jeżeli
korekty deklaracji podatkowych nie są związane z wyrokiem TSUE - złożyć
pisemną informację, że korekty deklaracji nie są składane w konsekwencji wyroku
TSUE;
2) w odniesieniu do rozliczeń łącznie wszystkich jednostek organizacyjnych i jednostek
samorządu terytorialnego, jeżeli korekty tych rozliczeń są związane z wyrokiem
TSUE:
złożyć pisemną informację według wzoru określonego w załączniku do ustawy
o centralizacji, że korekty deklaracji podatkowych są składane w związku z wyrokiem
TSUE oraz czy obejmują kwoty podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług
finansowane ze środków przeznaczonych na realizację projektów, w odniesieniu do
których jednostka samorządu terytorialnego nie była obowiązana do zwrotu środków
przeznaczonych na realizację projektów,
złożyć wykaz wszystkich jednostek organizacyjnych, których rozliczenia podatku są
objęte korektami deklaracji podatkowych, z podaniem ich nazwy, adresu siedziby
oraz numeru identyfikacji podatkowej,
złożyć korekty deklaracji podatkowych za wszystkie okresy rozliczeniowe, w których
jednostki organizacyjne rozliczały odrębnie podatek, licząc od najwcześniejszego
okresu rozliczeniowego, za jaki została złożona korekta deklaracji podatkowej,
uwzględnić w składanych korektach rozliczenia wszystkich jednostek organizacyjnych
w odniesieniu do dokonywanych przez nie czynności podlegających opodatkowaniu
VAT.
3
VI. PREWSPÓŁCZYNNIK
Jednostki samorządu terytorialnego dokonując korekt deklaracji związanych z
wyrokiem TSUE są uprawnione zgodnie z art. 16 ustawy z dnia 5 września 2016 r. do
dokonania obniżenia
kwoty podatku należnego
z uwzględnieniem
zakresu
wykorzystywanych towarów i usług do celów wykonywanej działalności na podstawie
ustawy o podatku od towarów i usług odrębnie dla każdej jednostki organizacyjnej w
przypadku wykonywania przez nią działalności gospodarczej oraz innych czynności
niż działalność gospodarcza zgodnie z:
a) art. 86 ust. 1 i 7b ustawy o podatku od towarów i usług, w brzmieniu
obowiązującym do dnia 31 grudnia 2015 r. (korekty dotyczące okresów
rozliczeniowych upływających do dnia 31 grudnia 2015 r.)
b) art. 86 ust. 1, 2a i 7b ustawy o podatku od towarów i usług, w brzmieniu
obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016 r. (korekty dotyczące okresów
rozliczeniowych następujących od dnia 1 stycznia 2016 r.)
Podatnicy, którzy dokonują zakupu towarów i usług związanych zarówno
z wykonywaną działalnością gospodarczą, jak i z czynnościami pozostającymi poza
regulacjami ustawy o podatku od towarów i usług, od 1 stycznia 2016 r. na mocy
art. 86 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług muszą ustalić proporcję
(prewspółczynnik), według której odliczać będą podatek naliczony. Obowiązkiem
podatnika,
w sytuacji
gdy
wykonuje
on
oprócz
działalności
podlegającej
opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług również działalność pozostającą poza
zakresem tego podatku, jest ustalenie na podstawie danych za poprzedni rok
podatkowy proporcji, w jakiej zakup służy wykonywanej przez niego działalności
gospodarczej, a w jakiej – innym celom, pozostającym poza regulacją ustawy
o podatku od towarów i usług.
VII. ZASADY DOKONYWANIA ZWROTU ŚRODKÓW PRZEZNACZONYCH NA
REALIZACJĘ PROJEKTÓW
Jednostka samorządu terytorialnego lub jednostka organizacyjna nie jest
obowiązana do zwrotu środków przeznaczonych na realizację projektów w zakresie
w jakim nastąpiła zmiana kwalifikowalności
podatku w części dotyczącej kwoty
podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług finansowanej ze środków
przeznaczonych na realizację projektów w związku z wyrokiem Trybunału
Sprawiedliwości. Warunkiem braku zwrotu jest nie dokonanie przed dniem wejścia w
4
życie ustawy obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z
tytułu nabycia towarów i usług finansowaną ze środków przeznaczonych na
realizacje projektów, również w ramach korekty. Jeżeli jednostka samorządu
terytorialnego przed dniem wejścia w Zycie ustawy dokonała obniżenia podatku
należnego jest obowiązana do niezwłocznego zwrotu tych środków.
VIII. ODPOWIEDZIALNOŚĆ
W związku z „centralizacją” podatkową jednostki samorządu terytorialnego
jako osoby prawne stają się odpowiedzialne za rozliczenia podatku od towarów i
usług. Osoby będące przedstawicielami organów osób prawnych i skarbnicy będą
odpowiedzialne za rozliczenia finansowe jednostki samorządu terytorialnego.
Szanowni Państwo
Pełną wersję Instrukcji dla jednostek samorządu terytorialnego przygotowaną
przez Instytut Studiów Podatkowych można nabyć poprzez formularz
zamówienia - do pobrania na stronie:
http://www.isp-modzelewski.pl/images/pliki/formularz_gminy_290916.pdf
W przypadku potrzeby udzielenia informacji w powyższym zakresie pozostaję do
dyspozycji pod tel. 22 517 30 86, mail: [email protected]
Andrzej Sarna
Dyrektor ds. marketingu
5