23. raz w Sandomierzu. Regulacja wzrostu drzew

sadownictwo
23. raz w Sandomierzu.
Regulacja wzrostu drzew
Wpływ regulacji wzrostu drzew na plonowanie jabłoni to jeden
z tematów poruszanych podczas tegorocznego XXIII Spotkania
Sadowniczego Sandomierz (5–6 lutego).
WPŁYW
NA PLONOWANIE
O intensywności produkcji sadowniczej i osiąganych wynikach decydują
przede wszystkim takie czynniki, jak
jakość materiału nasadzeniowego, system prowadzenia drzew, a także regulacja ich wzrostu i plonowania. Decyzja
o założeniu nowego sadu powinna być
dobrze przemyślana, a materiał nasadzeniowy odpowiednio wcześnie zamówiony, by spełniał pokładane w nim
oczekiwania. Sadownik, składając zamówienie w szkółce, powinien bowiem
precyzyjnie określić, jakie drzewka go
interesują nie tylko pod względem odmiany i podkładki (należy uwzględniać
też żyzność gleby), lecz także wysokości okulizacji i samej jakości (powinny
być to drzewka knip-boom, klasy AA).
Materiał powinien być certyfikowany,
wolny od wirusów i patogenów – informował dr Gerhard Baab z Centrum
Kompetencji w Klein-Altendorf. Na
słabych glebach dla jabłoni radził zastosować podkładki ‘CG 11’, ‘CG 41’,
‘M.9’, ‘Nic 19’ i ‘Pajam 2’, na średnio
żyznych – ‘M.9’, ‘T 337’ i ‘Pajam 1’
(w zależności od uwarunkowań terenu, można regulować głębokość
sadzenia drzew, ewentualnie ograniczać ich wzrost przez podcinanie
korzeni), zaś na glebach żyznych –
‘FI 56’, ‘B9’, ‘P 16’ lub ‘M.27’ i ‘P 22’
– te dwie ostatnie należy jednak sadzić głębiej niż ‘M.9’. Ogólnie przyjmuje się, że w przypadku ‘M.9’ miej-
58
sce okulizacji powinno znajdować się
20 cm nad powierzchnią gleby, zaś
w przypadku ‘M.27’ i ‘P 16’ – 10 cm nad
powierzchnią gleby – podał G. Baab.
Ważne jest też odpowiednie przygotowanie stanowiska pod sad, a tuż
przed sadzeniem drzewek, aby ograniczyć ryzyko wystąpienia stresu wody,
moczenie ich korzeni przez około 12 godzin w wodzie. Szczególną uwagę należy zwrócić na głębokość sadzenia
drzewek, aby u wszystkich okulizacja
była w tym samym miejscu nad powierzchnią gleby. Dzięki temu uzyskamy wyrównany wzrost drzew w całym
sadzie.
Kolejną ważną kwestią jest to, do
jakiej wysokości powinniśmy prowadzić drzewka, aby uzyskać optymalny
plon i jakość owoców. W prowadzonym
przez nas doświadczeniu porównywaliśmy plonowanie kilku odmian jabłoni,
w tym odmiany ‘Evelina’, prowadzonych
do 3 m wysokości (posadzonych w rozstawie – 3,3 m x 1 m i 3,3 m x 0,75 m), do
wysokości 2,5 m (rozstawa 3,3 m x 1 m)
i do wysokości 2,2 m (rozstawa 3,3 m x
1 m). W każdej z kombinacji określaliśmy wysokość plonu, a także wielkość
owoców. Z danych, jakie uzyskaliśmy,
wynika, że optymalna wysokość drzew
to 3 m przy rozstawie 1–1,2 m między
drzewami i 3–3,3 m między rzędami
– informował G. Baab.
Decydując się na uprawę jabłoni
pod osłonami przeciwgradowymi,
należy jednak pamiętać, że pod sieciami drzewa mają tendencję do silnego
wzrostu, szczególnie w górnej partii
korony. Stąd w tego typu sadach, w celu ograniczenia wzrostu drzew i uregulowania podziału asymilatów (z liści
na korzyść owoców), należy liczyć się
z koniecznością stosowania Regalisu®
i wykonywania zabiegu podcinania
korzeni.
JAK OGRANICZYĆ
WZROST
Jeśli wzrost drzew jest silny, a pąków
kwiatowych jest mało, wówczas G. Baab
zalecał: cięcie korzeni i ograniczenie
(a nawet zaniechanie) nawożenia doglebowego. Ponadto w czasie pełni kwitnienia radził wykonać zabieg
GA4+7, wskazane są też zabiegi Regalisem®, zbędne zaś może okazać się
przerzedzanie chemiczne. Prelegent
zaznaczył jednak, że wszelkie decyzje co do wykonania poszczególnych
zabiegów zawsze powinny być podejmowane z uwzględnieniem warunków panujących w danym sadzie.
Ogólnie przyjmując, w młodym sadzie cięcie korzeni G. Baab zalecał
wykonać, jeśli przekroczona zostanie
przewidziana objętości korony drzew.
Natomiast w starszych sadach zabieg
ten należy przeprowadzić przy silniejszym wzroście oraz słabszym obłożeniu pąkami kwiatowymi i zawiązaniu owoców. Zabieg ten najlepiej
wykonać po zbiorze owoców, od połowy października do końca grudnia,
szczególnie w sadach, w których nie
ma nawadniania oraz w przypadku
odmian podatnych na ordzawienie
owoców (np. ‘Golden Delicious’, ‘Pinova’). Należy przy tym pamiętać, że im
wcześniej jesienią wykonamy zabieg
HASŁO OGRODNICZE 4/2014
sadownictwo
podcinania korzeni, tym osiągniemy
słabszy efekt w ograniczaniu wzrostu drzew – korzenie będą miały bowiem czas na częściową regenerację.
Oczywiście zabieg ten można też wykonać wiosną, ale w takim przypadku
sad powinien być nawadniany, a drzewom należy dostarczyć dodatkową
dawkę azotu.
Zabieg podcinania korzeni można
wykonać nożem prostym lub skośnym.
Używając noża prostego, jego odległość od pnia powinna wynosić około
40 cm, a głębokość cięcia 50–60 cm, natomiast przy zastosowaniu noża skośnego – odległość od pnia 50–60 cm,
a głębokość cięcia 70–90 cm (większa wartość zalecana w przypadku
gruszy).
W celu ograniczenia wzrostu drzew
warto zastosować też Regalis 10 WG.
Hamuje on biosyntezę giberelin, co
w efekcie powoduje skrócenie jednorocznych przyrostów pędów i ograniczenie wyrastania tzw. wilków.
Gerhard Baab przedstawił też wyniki doświadczenia prowadzonego
w Niemczech nad zastosowaniem Regalisu® w celu stymulowania zawiązania i utrzymania zawiązków owoców
jabłoni. W prowadzonych doświadczeniach najlepsze wyniki uzyskano,
stosując ten preparat 2 tygodnie po
kwitnieniu w dawce 0,5 kg.
W PRAKTYCE
O praktycznym stosowaniu Regalisu
10 WG (proheksadion wapnia) mówił także dr Jacek Lewko z działu badań i rozwoju BASF Polska. W Polsce,
zgodnie z etykietą tego preparatu, jego maksymalna dawka dla jednorazowego zastosowania wynosi 1,25 kg/ha,
zaś zalecana dawka dla jednorazowego użycia – 0,7–1,25 kg/ha. Maksymalnie w sezonie wegetacyjnym można
wykonać nim dwa zabiegi (minimalny
odstęp pomiędzy nimi to 30 dni). Przy
czym łączna dawka Regalisu 10 WG
w sezonie nie może przekroczyć 2,5 kg
na hektar. Pierwszy zabieg tym preparatem należy wykonać, gdy nowe przyrosty pędów mają około 5 cm długości
i wytworzone w pełni 4, 5 liści (najczęściej jest to koniec kwitnienia). Drugi zabieg zaleca się wykonać w przypadku
wystąpienia wtórnego wzrostu pędów.
Na skutek zastosowania produktu
korona drzewa jest luźniejsza, co sprawia, że owoce są lepiej wybarwione,
poprawia się też zawiązywanie pąków kwiatowych. Ponadto ciecz robocza podczas zabiegu ochrony czy
nawożenia dolistnego łatwiej dociera
w głąb korony. Krótsze przyrosty to
też mniejsze nakłady na cięcie drzew
i ograniczone ryzyko wejścia drzew
w przemienne owocowanie. Pośrednio
ogranicza on też ryzyko zasiedlenia
roślin przez sprawców chorób grzybowych i bakteryjnych oraz szkodniki.
Podczas stosowania Regalisu® należy
jednak pamiętać o kilku zasadach. Jednym z czynników warunkujących jego
wysoką skuteczność jest zakwaszenie
cieczy roboczej. W tym celu można zastosować np. kwas cytrynowy (E330),
tak aby obniżyć pH cieczy do 4,0–5,5.
Typowa dawka kwasu cytrynowego
wynosi 0,25–0,5 kg/1000 l. Dzięki temu poprawia się rozpuszczalność proheksadionu wapnia i szybciej jest on
pobierany przez rośliny. Przy pH 6,5–7
preparat wchłaniany jest przez roślinę
do 4 godzin po zabiegu – informował
J. Lewko. Zwrócił on również uwagę
na warunki, jakie powinny panować
podczas wykonywania zabiegu tym
preparatem – temperatura powietrza
ponad 12°C (optimum 14–22°C), duża
wilgotność, brak bezpośredniego nasłonecznienia (dlatego zabieg poleca
się wykonać wcześnie rano lub późnym wieczorem). Ważna jest też ilość
wody użytej do zabiegu, powinna ona
wynosić około 400 l na 1 m wysokości
korony, czyli około 1000 l/ha. Środka tego nie wolno jednak stosować
w mieszaninach z dolistnymi nawozami wapniowymi.
Monika Strużyk
reklama
HASŁO OGRODNICZE 4/2014
59