DWA FRAGMENTY O MATCE BOŻEJ

DWA FRAGMENTY O MATCE BOŻEJ
W r ę k o p is ie B ib lio te k i U n iw e rs y te tu W a rsz a w sk ie g o (sy g n . 1 6 /2 ) z p o c z ą tk u
X V I w ie k u H ie ro n im Ł o p a c iń sk i o d n a la z ł d w a n ie w ie lk ie fra g m e n ty m a ry jn e . P ie r­
w sz y j e s t o p is e m c e c h d u c h o w y c h M a tk i B o ż ej (w e d łu g Ł o p a c iń s k ie g o je s t to p rz e ­
k ła d z D e Virginitate św. A m b ro ż e g o ), d ru g i, z a w a rty w k a z a n iu ła c iń s k im , o p o w ia d a
o ra d o śc i a n io łó w i lu d zi z n a ro d z e n ia M a ry i.
O b a te k s ty p o d a ję za: J. Ł o ś , P rzegląd język o w yc h zabytków staropolskich do roku
1543, K ra k ó w 1915, s. 5 3 4 -5 3 5 .
… dawa o tej Pannie naświętszej sanctus Ambrosius testimonium12:
żadna rzecz okrutna2, żadne ruszanie przykre3 w oczu Panny naświętszej
nigdy nie było, w ustach jej świętych żadne słowo plugawe nie było,
ktoreby mogło dać pogorszenie, żadna rzecz szła w uczynkach Jej Świę­
tej Miłości bez wszego sromu4, ktoryż ona zawsze miała, bowiem co mo­
wiła, tylkokroć sie zasromała. Nie byłać w sprawach swych lekka5,
nie byłać we iściu6 prędka. Gdyż nauczała, nic nie było, co by przy­
wodziło ku upadku, ale wszystki słowa, ktore pochodziły z jej świętych
ust, byłyć miło rozkoszne, od złości wszystkiej odwodzące, tak iż ony
obyczaje ciała onego świętego byłyć naprawą dusze7 jej świętej, abo
jej ciało święte byłoć nieme naprzeciw jej duszy, bo iż była bez grzechu
pirworodnego, Duch Święty rządził ciało, ktoremu sie nigdy nie sprzeci­
wiało, w ktorem ciele wszystka stałość, świątość, marność8 zawsze od
początka była.
A tak błogosławiona Panna narodziła sie nie z płaczem, jako insze
dziatki, ale z wielkim weselem miedzy wiele tysiący anjołow, ktorzy ba­
1 dawa … sanctus Am brosius testimonium – daje … św. Ambroży świadectwo.
2 okrutna – gniewna.
3 ruszanie przykre – tu: gwałtowne m chy oczu (łac. torsum).
4 sromu – skromności, pokory.
5 lekka – płocha.
6 we iściu – w sposobie chodzenia.
7 naprawą dusze – tu: za przyczyną duszy.
8 m arność – niezbyt jasne; tu zapewne: umartwienie lub pokora.
292
rzo wesele śpiewali a z narodzenia sie jej wiesielili, i ludzie, ktorzy tam
byli, ktorzy anjoły widzieli a z niemi sie pospołu wiesielili patrzając na
śliczną Panną, ktorej sie nie mogli napatrzać, od ktorej znamienita won­
ność pochodziła.
293